Kladská kotlina

Kladská kotlina
Dvoudenní exkurze – autobus, pěší turistika
Náročnost: lehká
Zaměření: historické, zeměpisné
Navržená trasa:
Žamberk - Kladsko – Bystřice Kladská –
Mezilesí
Mezilesí - Vambeřice – Polanica Zdroj –
Duszniki Zdroj – Žamberk
Tento projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím
Euroregionu Glacensis
Trasa:
1. den: Ze Žamberka autobusem do Kladska, odtud přes Bystřici
Kladskou do Mezilesí
2. den: Z Mezilesí autobusem do Vambeřic a přes Polanici Zdroj,
Duszniki Zdroj zpět do Žamberka
1. den: Žamberk - Kladsko – Bystřice Kladská – Mezilesí
Kladská kotlina
Kladská kotlina leží na rozhraní české, moravské a slezské země. Na
jihu Polska je Kladská kotlina obklopena Stolovými horami,
2
Bardskými horami a Bystřickými horami. Nejvyšší kladskou horou
je Králický / někdy Kladský/ Sněžník s výškou 1423 metrů, pod
nímž se rozkládají systémy krápníkových jeskyní u Klessendorfu a
Vlčí vodopád u Mezihoří. Jedna z těchto krápníkových jeskyní,
nejkrásnějších v Polsku je Medvědí jeskyně. Zde v jeskynních
usazeninách z doby ledové byly nalezeny kosti prehistorického
medvěda a dalších zvířat, staré tisíce let. V labyrintu chodeb jsou
unikátní stalaktity a stalagmity, kaskády a kalcitové drapérie.
Medvědí jeskyně je nejdelší jeskyní v Sudetech, s chodbami na třech
úrovních, o délce kolem 3 km. Impozantní jsou rovněž krápníkové
útvary a sály , největší o výšce 45 m a délce 60 m. Za účelem
ochrany
jeskyně
vytvořena
nejvyšší
zde
rezervace.
horou
je
byla
Druhou
Vrchmezí
s nadmořskou výškou 1084 metrů,
jehož
svahy
jsou
hojně
navštěvovány
lyžaři.
Jeden
z nejkrásnějších
koutů
Kladska
jsou asi Stolové hory, zvláště dvě
nejvyšší hory Hejšovina 919,2
metrů a Bor 918,5 metrů, které
mají v okolním kraji a zejména na
3
české straně symbolickou roli. Obě hory jsou protkány, rozsáhlými
skalními městy, které přitahují turisty ze širokého okolí. Sláva
Hejšoviny se ale po Čechách rozšířila díky Karlu Čapkovi, který sem
umístil děj své Doktorské pohádky. O Hejšovině a Kladsku se ve
svém díle zmiňuje také Božena Němcová , Alois Jirásek a další.
Všechny hory se svažují doprostřed Kladské kotliny, stejně jako se
tam stékají všechny řeky a potoky.
Kladsko
Kladsko, které je úzce spojené s českou
historií, leží uprostřed Kladské kotliny. Od
roku 995 bylo Kladsko součástí českého
knížectví. O území Kladska vedl spory a
války s polským knížecím rodem Piastovců
český vládnoucí knížecí rod Přemyslovců.
Do sporů musel často zasahovat i císař. Kladsko.pak dostal za věrné
služby králi Havel z Lemberka. Více než Havel z Lemberka je ovšem
známa jeho manželka Zdislava, která byla v roce 1997 prohlášena za
svatou. V tomto období začalo osídlování Kladska a celých Sudet
Němci. Sám Havel založil na místě osady Bystřice německé sídlo po
něm pojmenované Hawelswerde. Německý název Bystřice tak zněl
až do 20. století zkomoleně Habelschwerdt. Za Havlova panování byl
4
také roku 1250 v Kladsku zřízen minoritský konvent. Po roce 1253,
kdy na český trůn nastoupil Přemysl Otakar II, bylo Kladsko Havlovi
z Lemberka odňato. Jeho pánem se stal sám Přemysl Otakar II., který
od kladské země oddělil Broumovsko a daroval je benediktýnům.
Kladsko za Přemyslovy vlády bylo roku 1269 povýšeno na město,
které stálo na hranicích rozsáhlého Přemyslova panství, ke kterému
náležely v té době nejen Čechy s Chebskem, Morava s Opavskem,
ale i Rakousy, Štýrsko, Korutany, Kraňsko. Když v roce 1306
Přemyslovci vymřeli, přešlo Kladsko pod správu Lucemburků.
Významnou osobností, která
se zasloužila o privilegium
neoddělitelnosti Kladska od Čech, byl první arcibiskup pražský a
kancléř Karla IV. Arnošt z Pardubic, syn kladského purkrabího
Arnošta z Hostyně a ze Staré. Arnošt měl ke Kladsku velmi vřelý
vztah, roku 1349 zde založil augustiniánský klášter, který později
proslul zejména svou knihovnou. Podle svého přání byl Arnošt po
své smrti roku 1364 ve chrámu Nanebevzetí Panny Marie v Kladsku
pohřben.
Za vlády syna Karla IV., Václava IV. byl v Kladsku
dostavěn po více než sto letech kamenný most dnes nazývaný Wita
Stwosza. Tento most vede přes rameno řeky Nisy. Říkávalo se mu
také malý Karlův most, protože je mu neobyčejně podobný. Most je
lemován barokními sochami, ale mostecké věže byly na přelomu 19.
a 20. století strženy. Kladsko bylo v období husitských válek na
5
katolické straně, protože obyvatelstvo zůstalo katolické. Kladští
uznávali krále Zikmunda a o to horší byl zběsilý útok husitů, kteří
v letech 1425 - 1429 vydrancovali a vypálili Vartu, Hrádek, Kladsko
a Novou Rudu. Husité pak dosadili svého hejtmana Petra Poláka,
který plenil okolní panství, zejména svidnické a vratislavské. Tzv.
zlaté období kladských dějin začíná za Jiřího z Poděbrad a jeho
synů. Od konce 15. století Kladsko střídalo české a německé
majitele, za slezských válek 1742 připadlo Prusku. V roce 1807 bylo
neúspěšně obléháno Napoleonovou armádou. V roce 1945 se stalo
součástí Polska.
Architektura Kladska byla podřízena vojenskému charakteru města.
Největším unikátem je kladská pevnost ( Twierdza Klodzka ),
obrovský téměř dvacetihektarový obranný systém ze 17. až 18.
století, nejcennější v Polsku. Z valů pevnosti se návštěvníkům otevře
pohled na město a na Bystřické a Rychlebské hory. S podobnou
pevnostní stavbu je možno vidět také v nedaleké Stříbrné Hoře.
Fortifikační komplex byl vybudován v letech 1765 - 1777 a bez
větších změn se dochoval do dnešní doby. Z pevnostních valů je
vidět na Soví hory, při dobré viditelnosti lze zahlédnout i Vroclav.
Během staletí byla pod městem vyhloubena několikapodlažní
soustava chodeb a sklepů, které již od středověku sloužily
obyvatelům města jako skaldy a úkryt pro případ nebezpečí. Dnes
6
tudy vede turistická prohlídková trasa. V barokní budově bývalého
jezuitského kláštera v Kladsku sídlí v současnosti Regionální
muzeum. Nejcennější památkou je gotický kostel Nanebevzetí Panny
Marie, jehož výstavbu zahájili
Johanité v polovině 14. století.
Dokončen byl však až v 18. století Jezuity, kteří interiéru dali
barokní vzhled. Za pozornost stojí především hlavní oltář, boční
oltáře, sochy, obrazy a klenby. V první polovině 17. století byl
v Kladsku postaven spolu s františkánským klášterem barokní kostel
Panny Marie Růžencové, v jehož refektáři se nachází velký deskový
obraz od F. A. Schrefflera.
Bystřice Kladská
Bystřice Kladská je jedno z nejkrásnějších měst v Dolním Slezsku,
které si zachovalo středověkou urbanistickou zástavbu historického
centra. Pro svou atraktivitu
památek se stalo cílem četných
turistických výprav. Ve městě se nachází Filumenistické muzeum,
jediné v Polsku, se zajímavou výstavou věnovanou rozdělávání ohně
a ojedinělou sbírkou krabiček od zápalek. Ve městě se nachází
několik dřevěných kostelů a zřícenina hradu Scerba.
7
2. den: Mezilesí - Vambeřice – Polanica Zdroj – Duszniki Zdroj –
Žamberk

Meziles
Mezilesí je menší město s 2 900 obyvateli, které se nachází na staré
obchodní cestě z Vratislavi přes
město Kladsko do Brna a Vídně.
Kníže Břetislav I. zde k ochraně této
cesty vystavěl hradiště. Roku 1294
král Václav II. daroval město s
okolním panstvím řádu cisterciáků
jako české léno s tím, že má zůstat
„na věčné časy“ součástí Českého
království.
Počátkem 14. století získalo Mezilesí
městská práva. Protože město nebylo
nikdy opevněné, bylo několikrát ve své historii zničené. V 18. století
se zde rozvinulo tkalcovství lnu. Po druhé světové válce si oblast
nárokovalo Československo, ale nakonec byla celá tato sporná oblast
přičleněna k Polsku. Roku 1875 byla zprovozněna železniční trať
Vratislav - Mezilesí - Praha - Vídeň a dodnes je . Mezilesí
železničním uzlem mezi Polskem a Českou republikou, na trati
8
Vratislav - Kladsko - Praha. Město si zachovalo ráz trhové obce
s dlouhým náměstím, na kterém je soustředěna většina památkových
budov. Na místě tvrze ze 14. století stojí původně renesanční zámek,
později přestavěný v barokním slohu. Z období renesance se zde
zachovaly renesanční portály a sgrafitová výzdoba. Součástí zámku
je kamenná Černá věž, pozůstatek původní tvrze a park z 18. století.
Dalšími památkami jsou původně gotický kostel Božího těla,
přestavěný do barokní podoby a původně pozdně gotický kostel sv.
Barbory ze 14. století, stojící na hřbitově. Při cestě do Rožanky se
zachovaly zbytky sklářské hutě ze 14.století.
Vambeřice
Název Vambeřic byl vytvořen až po 2. světové válce a pochází od
českého jména lokality, kterou používají poutníci z Čech a Moravy.
Český název vznikl z německého jména Albendorf, česky Valbeřice.
Vambeřice jsou významným poutním místem v Polsku, jsou
nazývány
Slezským
Jeruzalémem
s Jeruzalémem z období života Ježíše.
pro
jejich
symboliku
Potok protékající vsí se
jmenuje Cedron, názvy okolních vrchů odkazují na biblickou
tématiku - Tábor, Sion, Oreb. Počátky tohoto poutního místa sahají.
do 13. století a souvisí s legendou ze 12. století, kdy zde rostla velká
9
lípa se soškou Matky Boží, u které byl zázračně uzdraven slepý Jan
z Raszewa. Krátce poté se začali do tohoto místa sjíždět poutníci.
V roce 1218 zde byl založen první kamenný oltář, dodnes dochovaný
v základech dnešní baziliky. Později zde byl postaven dřevěný
kostel, na jehož místě byl roku
1512 postaven zděný kostel,
který byl zničen za třicetileté
války. V letech 1695 - 1711
byl
postaven
renesanční
kostel, který se však již v roce
1713 pro statické problémy
zřítil.
Krátce
potom
byla
postavena v letech 1715 - 1720
Bazilika
Navštívení
Panny
Marie se zajímavou barokní
architekturou,
v roce
1936
která
byla
povýšena
papežem Piem XI. na Baziliku minor. Bazilika se tyčí na nevelkým
náměstím, ze kterého k ní vede 57 schodů také se symbolickým
významem, 9 je počet andělských chórů + 33 je věk Ježíše Krista v
okamžiku ukřižování + 15 je věk Panny Marie v okamžiku početí
Ježíše Krista. Z iniciativy tehdejšího majitele Vambeřic Daniela
10
Osterberga zde vznikla kalvárie se 100 kaplemi, kapličkami a 12
bránami. Křížová cesta ve Vambeřicích patří k největším objektům
toho druhu v Evropě. Turistickou zajímavostí je také pohyblivý
betlém s více než 800 figurkami, které zhotovil místní hodinář
Longin Wittig. Za návštěvu stojí i regionální minimuzeum a
zvěřinec.
Polanica Zdrój
Polanica Zdroj je lázeňské město, o kterém existuje písemný doklad
již z let 1324 - 1424. O místních minerálních pramenech jsou zmínky
již na počátku 17. století. Kdysi zde bylo 5 pramenů, dnes se zde léčí
nemoci krevního oběhu, vrozené srdeční vady zejména u dětí.
Polanické minerální vody získaly oblibu i jako stolní voda
"Staropolanka". Ve městě je řada udržovaných parků s nádhernou
zelení a půvabnou kolonádou. Za návštěvu stojí také muzeum
minerálů.
Duszniki Zdrój
Duszniki Zdrój je lázeňské městečko na jižním okraji Dolního
Slezska, v historické části zvané Kladské Pomezí. První záznam
pochází z roku 1329. Patří k největším a nejoblíbenějším kladským
lázním. Rozkládá se v Dubnické nížině na rozhraní Stolových,
11
Orlických a Bystřických hor v nadmořské výšce 530 - 570 m. Město
má celostátní význam jako středisko zimních sportů se střediskem
pro přípravu olympioniků v biatlonu. Nabízí však i četné historické
památky. V prostorách starého papírenského mlýna ze 17. století je
umístěno Papírenské muzeum s expozicí týkající se historie
papírenství, zahradou vláknitých rostlin a dílnou výroby ručního
papíru. Zajímavostí jsou také farní kostel sv. Petra a Pavla, léčivé
prameny, nádherný lázeňský park s obdivuhodným množstvím
okrasných stromů a kilometrovou alejí F. Chopina.V první polovině
srpna se zde koná Mezinárodní Chopinovský festival, který je
nejstarším festivalem v poválečném Polsku.
12
Kotlina Kłodzka
Wycieczka jednodniowa: autobusem i pieszo
Poziom trudności: lekki
Tematyka: historyczna, geograficzna
Proponowana trasa:
Žamberk – Kłodzko – Bystrzyca Kłodzka –
Międzilesie - Wambierzyce – Polanica Zdroj
– Duszniki Zdroj - Žamberk
Tento projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím
Euroregionu Glacensis
13
Proponowana trasa:
1. dzień
Z Žamberka autobusem do Kłodzka, stąd przez Bystrzyce Kłodzką
do Międzilesia
2. den
Z Międzilesia
autobusem do Wambierzy, przez Polanice-Zdroj,
Duszniki-Zdroj, przez przejszcie graniczne Mostowice-Orlické
záhoří do Žamberka
14
Kotlina Kłodzka
Kotlina Kłodzka rozprzestrzenia się na granici Czech, Moraw i
Ślązka. Kotlina jest na terenie Południowej Polski przez otoczona
Góry Stołowe, Góry Bardzkie i Góry Bystrzyckie.
Najwyższym szczytem ziemi kłodzkiej jest góra Králický/Kladský/
Śnieżnik, unosząca się na wysokość 1423 m. n.p.m., pod którą
znajduje się układ jaskiń krapnikowych u Klessendorfu i Wilczy
wodospad u Międzygórza.
Jedna
z tych
jaskiń,
najpiękniejsza
w
Polsce,
nazywa
się
Niedźwiedzia jaskynia(Medvědí jeskyně). W tej jaskini znaleziono
kości prehistorycznego niedźwiedzia
z epoki lodowej i innych zwierząt,
stare tysiące lat, pochowane w
sedimentach
chemogenicznych.
Stalaktyty
i
naciekowe
i
stalagmity,draperie
misy
martwicowe
znajdują się w labiryncie korytarzy.
Jest najdłuższą jaskinią na terenie
Sudetów, z korytarzami o trzech
poziomach, o długości 3 km. W
podziemiach znajdują się ogromne
15
kanały, jaskinie i inne formy krasu podziemnego, w największe mają
sufit wysoki 45m a długi 60m. Jaskinia została dla ochrony
dołączona do obszarów chronionych – jako rezerwat.
Drugą najwyższą górą jest Vrchmezí (1084 m n.p.m), jego zbocza są
ulubione przez narciarzy. Najpiękniejszą częszcią kotliny Kłodzkiej
są Góry Stołowe, zwłaszcza najwyższe szczyty – Hejšovina (919,2 m
n.p.m) i Bor (918,5 m n.p.m), które mają w okolicznych krajach,
zwłaszcza na Czeskiej stronie symboliczne znaczenie. Na obszarze
obu gór znajdują się, podobnie jak na Ostašu u Police nad Metují,
skalne miasta, które przyczągają turistów. Lecz Hejšovina jest w
Czechah znana głównie dzięki dziełu Karla Čapka – Bajki
lekarskie(Doktorské pohádky). O Hejšovinie i Kłodzku pisali
również Božena Němcová, Alois Jirásek i inni. Częścią Gór
Stołowych są Ściany Broumowskie. Wszystkie góry są namierzone
do środka Kotliny Kłodzkiej, tak samo jak wszystkie rzeki.
Kłodzko
Kłodzko znajduje się pośrodku Kotliny
Kłodzkiej, jest związana z historią Czech. Od
995 roku należała ziemia kłodzka do książąt
czeskich. O ten teren toczono walki między
Piastami i panownikami czeskimi z rodziny
16
Przemyślidów. Do sprzeczek często wciągnięto nawet cesarza.
Kłodzko otrzymał za wierne służby królowi Havel z Lemberka.
Więcej jest jednak znana jego żona Zdislava, którą w 1997 roku
uznano za świątą. W tych czasach wzmogła się kolonizacja
niemiecka na terenie Kłodzka oraz całych Sudetów. Havel
postanowił wybudować niemiecką siedzibę w pobliżu osady
Bystrzyca, nazwano go Hawelswerde – ta nazwa należała
też
osadzie aż pod koniec XX wieku. Podczacz panowania Havla został
w Kłodzku w 1250 roku ustalony konwent minoritów. Po 1253 roku
Kłodzko zostało Havlovi odebrane, jego właszcicielem został sam
panownik Czech – Przemysł Ottokar II. Ten odzielił Broumov od
ziemi Kłodzkiej i podarował go bedyktynom. Kłodzko otrzymało w
1269 roku prawa miejskie. Miasto leżało na granicy wielkigo
państwa Przemysła, należały do niego nietylko Czechy z ziemią
Chebską, Morawy z ziemią Opavską, lecz też Austria, Styria,
Karyntia, Kraina. Po zaniku Przemyślidów w 1306, otrzymali
Kłodzko Luksemburgowie. Kłodzko zostało niedżelitelnie dołączone
do Czech za sprawą Arnoszta z Pardubic – pierwszy arcybiskup
praski, kaclerz Karola IV, syn kłodzkiego purkrabiego Arnošta
z Hostyně a ze Staré. Arnoszt bardzo polubił Kłodzko, w 1349 roku
ufundował augustianom klasztor, który rozsławiła przede wszystkim
jego biblioteka. Wedłóg swego testamentu został Arnoszt został po
17
swej śmierci w 1364 roku pochowany w kościele Wniebowzięcia
Najświętszej Marii Panny w Kłodzku. Za panowania Wacława IV
(syn Karola IV) został w Kłodzku po stu latach dobudowany
kamienny most przez Młynówke (ramiono rzeki Nisy). Jest
stylistycznie podobny do mostu Karola w Pradze, dlatego go
nazywano też „mały most Karola“. Na moście znajdują się figury
barokowe, wieże mosteckie zostały na przełomie XIX i XX wieku
zburzone. Podczas wojen Husyckich miasto (mieszkańci) należało do
strony katolickiej. Mieszkańci popierali króla Zikmunda, z tego
powodu był atak husycki bardzo brutalny, w latach 1425 – 1429
wydrancowano i spalono Vartu, Hrádek, Kłodzko, Nowe Kłodzko i
Novou Rudu. Husycki hetman Petr Polák pustoszył okoliczne
ziemie, głównie Świdnickie i Wratisławskie. Złoty wiek miasta
nastąpił podczas panowania Jerzogo z Podiebrodów i jego synów.
Od końca XV wieku Kłodzko zmieniało czeskich i niemieckich
właszcicieli, podczas wojny śląskiej przeszło pod panowanie Prus. W
1807 roku zostało niefortunnie oblegane przez armię Napoleonskie.
Od 1945 należy do Polski.
Architektura
Kłodzka
została
podporządkowana
do
celów
obronnych. Największą ciekawostką jest Twierdza Kłodzka, wielki
system fortyfikacyjny z XVII i XVIIi wieku na obszarze 20ha,
18
najcenniejszy w Polsce. Z twiedzy jest piękny widok na miasto i
Góry Bystrzyckie, Rychlebskie, Sowie i za pięknych dni na
Wrocław.
Podczaz wieków pod miastem wybudowano układ podziemny
piwnic i korytarzy o wielu poziomoch, który służył od średniowiecza
jako schronienie dla ludności i zapasów. Układ ten jest dziś
zwiedzany przez turystów. W budynku byłego klasztoru jezuitów
znajduje się Muzeum regionalne. Najcenniejszym zabytkiem miasta
jest gotycki kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, jego
budowę rozpoczeli Johanici w połowie XIV wieku. Dokonczony
został w XVI wieku przez Jezuitów. Wnętze przebudowano w stylu
barokowym. Ciekawe są: główny ołtarz, boczne ołtarze, rzeźby,
obrazy i łuki. W pierwszej połowie XVII zbudowano w Kłodzku
klasztor
Franciśkanów
i
barokowy
kościół
Matki
Boskiej
Różańcowej, w którym znajduje się wielki obraz pędzła F. A.
Schrefflera.
Bystrzyca Kłodzka
Bystrzyca Kłodzka jest jednym z naj piękniejszych miast na Dolnym
Ślązku,
zachowała
swój
układ
urbanistyczny
z czasów
średniowiecznych. Miasto zachowało też liczny zespół cennych
zabytków, z tego jest celem turystycznym. W mieście znajduje się
19
Muzeum filumenystyki, jedyne w Polsce, z ciekawą wystawą o
zakładaniu ognia i kolekcią pudełek od zapałek. W mieście znajdują
się drewniane kościóły oraz ruina zamku Scerba.
2. dzień – Międzylesie – Wambierzyce – Polanica-Zdrój – DusznikiZdrój - Žamberk:
Międzylesie
Międzylesie jest małe miastom, 2 900 mieszkańców, leży na sterej
drodze kupieckiej z Vratislavy przez
Kłodzko do Brna i Wiednia. Książe
Břetislav I dla ochrony tej drogi
wybudował tu twierdze. Roku 1249
podarował Wacław II miasto i bliskie
tereny Cisteciakom,
lecz tereny te
zostały nieodżelitelnie połączone z
Królewstwem
Czeskim.
miejskie
miasto
początkiem
XIV
fortyfikacji
Prawa
otrzymało
wieku.
miejskich
Brak
zaprzycinił
kilka krotne zniszczenie miasta. W XVIII naspąpił rozwój tkactwa
20
lnu. Po drugiej wojnie światowej miasto włączone do Polski, lecz
Czechosłowacja też żądała te tereny. W roku 1875 powstała linia
kolejowa Vratislav - Międzylesie – Praga – Wiedeń, która istnieje do
dziś. Międzylesie jest węzłem kolejowym pomiędzy Polską i Czeską
Republiką, na trasie Vratislav - Kłodzko - Praga. Miasto zachowało
swój wygląd historyczny targowego miasta z długim rynkiem, na
którym stoji wiele budynków zabytkowych. Ma miejscu twierdzy w
XIV
wieku
wybudowano
renesansowy
pałac,
który
został
przebudowany w stylu barokowym, Z czasów renesansu zachowyły
się portały i sgraffita. Częścią zamku jest kamienna Czarna wieża
pierwotnej twierdzy i park z XVIII wieku. Inne zabytki to: gotycki
kościół pw. Bożego ciała przebudowany w stylu barokowy, gotycki
kościół cmentarny św. Barbary z XIV wieku. Przy drodze do
Rožanky zachowały się ruiny huty szkła z XIV wieku.
Wambierzyce
Polska nazwa została nadana po II wojnie światowej i pochodzi od
czeskiej
nazwy
miejscowości
Vambeřice,
używanej
przez
pielgrzymów z Czech i Moraw. Czeska nazwa jest przyswojeniem
najwcześniejszej formy niemieckiej Albendorf, poczesku Valbeřice
.
21
Wambierzyce to ważny cel pielgrzymek w Polsce, nazywany Śląską
Jerozolimą – z powodu symboliky
z życiem Pana Jezusa. Potok, który
biegnie przez wieś nazywa się
Cedron, nazwy bliskich szczytów to
Tábor, Sion, Oreb - wywodzą się
tematiky
biblijnej.
Powstanie
miejsca pielgrzymkowego w XII
wieku związane jest z legęndą
jakoby niewidomy Jan z Raszewa w
tym miejscu
odzyskał wzrok u
figury P. Marii obok lipy. Od tego
czaso jest to miejsce celem pielgrzymów. W 1218 roku zbudowano
tu kamienny ołtarz, który znajduje się w fundamentach dzisiejszej
bazyliky. Potem wybudowano drewniany kościół, który został
zniszczony podczas wojny trzydziestoletniej. W latach 1695 – 1711
został wybudowany renesansowy kościół, który zburzył się w roku
1713. W latach 1715 – 1720 została wybudowan bazylika pw.
Nawiedzenia NMP o ciekawej barokowej architekturze, która została
uznana w 1936 roku przez papieża Pia XI za Bazylikę minor.
Bazylika góruje nad niewielkim rynkiem, z którego prowadzi do
niego 57 schodów o symbolicznym znaczeniu - 9 to liczba chórów
22
anielskich + 33 to wiek Chrystusachwili ukrzyżowania + 15 to wiek
Marii w chwili poczęcia Chrystusa. Ponadto z inicjatywy Daniela
Osterberga, właściciela Wambierzyc, powstała tu kalwaria z około
100 kaplicami i kapliczkami oraz 12 bramami.
Kalwaria w Wambierzycach jest jednym z największych objektów
tego typu w Europie. Ciekawostką turystyczną jest też ruchoma
szopka z 1882 roku z ponad 800 figurkami, wykonana przez
miejscowego
zegarmistrza
Longinusa
Wittiga.
Minimuzeum
regionalne, zwierzyniec.
Polanica-Zdrój
Polanica jest miastem uzdrowiskowym, pierwsza wzmianka pisemna
pochodzi z lat 1324 – 1424. O tutejszych wiedziano już na początku
XVII wieku. W dawnych czasach było tutaj 5 źródeł, dzisiaj leczą się
tu wrodzone choroby układy krwionośnego i serca, głównie u dzieci.
Produkowano tu wody mineralne o nazwie „Staropolanka“. W
mieście znajduje się wiele parków i kolonada. Ciekawostką jest
muzeum minerałów
Duszniki-Zdrój
Duszniki-Zdrój jest miastem uzdrowiskowym na południu Dolnego
Ślązka, w histrocznej ziemi kłodzkiej. Pierwza wzmianka pochodzi
23
z 1329 roku. Duszniki-zdrój to jedno z największych i ulubionych
uzdrowisk w powiecie kłodzkim. Znajduje się w Dubnickiej niżinie
na granicach Gór Orlickich, Stołowych i Bystrzyckich na wysokożci
530 – 570 m. W mieście znajduje się ośrodek sportów zimowych o
znaceniu państwowym (trenują w nim biathloniści olympijscy)oraz
wiele ciekawych zabytków
papierniczego
z XVII
W pomieszcieniach starego młyna
wieku
umieszczono
Muzeum
papieru
z ekspozycją o historii papieru, ogrodem roślin włóknistych i
warsztatem papieru czerpanego metodą ręczną. Ciekawostką jest
parafialny pw. św. Piotra i Pawła, lecznicze źródła, piękny park
uzdrowiskowy z dużą ilością drzew oraz kilometrowa aleja im. F.
Chopina. Początkiem sierpinia odbywa się tu Międzynarodowy
festiwal chopinowski, który jest najstarszym w powojennej Polsce.
24