nr 0 sierpień 2012 - Region

Transkript

bezpłatny miesięcznik | zdarma měsíční | kostenlosen monatlichen
Pierwszy lokalny magazyn bezpłatny
nr
0
ISSN 0000-0000
sierpień | srpen | august 2012
Olbrzym, który miał zagrozić światu str. 11
Obr, ktery měl ohrozit svět str. 12
Der Riese, der eine Gefahr str. 13
Po bułki do Czech,
mycie auta tylko w Niemczech str. 20-21
Zaczynam
na swoim…
Spis treści
Co najmniej
300 nowych miejsc pracy str. 4
Rozwijamy się
dynamicznie str. 5
Jsme dynamicky
se rozvíjející oblast str. 6
Wir entwickeln und dynamisch str. 7
Silesia Art Biennale str. 8-9
Olbrzym, który miał zagrozić światu
str. 11
Obr, ktery měl ohrozit svět str. 12
Der Riese, der eine Gefahr
fur die Welt darstellen sollte
str. 13
Górskie uzdrowisko
str. 14
Horské lázně
str. 15
Der Höhenkurort
str. 16
Dolina cudów
str. 17
Údolí zázraků
str. 18
Das Tal der Wunder
str. 19
Po bułki do Czech,
mycie auta tylko w Niemczech
str. 20-21
Idealne miejsca na inwestycje
str. 22
Ideale Standorte für Investitionen
str. 23
2
nr 0 | sierpień | srpen | august 2012
Hasło świetnie brzmi i oddaje sedno sprawy. W marcu br.
39 kobiet z Dolnego Śląska po raz pierwszy w życiu otworzyło
swoje firmy. Co w tym niesamowitego? Przede wszystkim fakt,
że każda z nas postawiła wszystko na jedną kartę i za jednym
zamachem postanowiła odkręcić całe swoje życie.
Vytvařím
své vlastní
podnikání…
Heslo, které nejen dobře zní ale k tomu trefí do černého. V březnu
toho roku 39 žen z Dolního slezka poprvé otovřelo své podniky.
Co je na tom zvláštního? Především to, že každá z nás vsadila vše
na jednu kartu a každá se rozhodla úplně změnit svůj život.
Endlich
selbständig…
Diese Losung klingt hervorragend und widerspiegelt den Sinn
der Sache. Im März dieses Jahres gründeten 39 Frauen aus
Niederschlesien ihr eigenes Gewerbe. Was ist einzigartig darin?
Vor allem setzte jede von uns alles aufs Spiel und beschloss,
das ganze bisherige Leben auf einmal zu verändern.
Magazyn „Regiony-Regionen” powstał dzięki projektowi „Zaczynam na swoim” realizowanemu
przez Kancelarię Projekty Europejskie, której szefową jest Mirosława Adamczak. Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach środków Europejskiego Funduszu Społecznego oraz ze
środków budżetu państwa. Kancelaria Projekty Europejskie od 2005 roku prowadzi szkolenia i pomaga Dolnoślązakom zdobywać zawody, w których znajdą zatrudnienie i zakładać własne firmy. Każda z pań, która uczestniczyła
w szkoleniu, miała szansę zdobyć nowe umiejętności oraz wiedzę potrzebną do prowadzenia firmy.
Konkurencja była duża – udało się czterdziestu z nas. Dotarłyśmy do końca projektu i złożyłyśmy
do oceny nasze biznesplany. Nie piszę o emocjach – trudno je wyrazić – najważniejsze, że realizujemy
plany zawodowe i aktywnie działamy w naszych małych ojczyznach.
Miesięcznik, który Państwo czytają, ma być przydatny i pożyteczny. Czekamy na listy, opinie, Wasze
sprawy. Magazyn trafi do Państwa co miesiąc. Lista miejsc, w których jest dostępny oraz wydanie elektroniczne znajduje się pod adresem www.region-press.eu.
Życzę Państwu przyjemnej lektury!
Bezpłatny miesięcznik
polsko-czesko-niemiecki
Jelenia Góra – Liberec – Goerlitz
W imieniu zespołu redakcyjnego
Izabela Siwińska, redaktor naczelna
Zdarma měsíční
polsko-české-německý
Jelenia Góra – Liberec – Goerlitz
Kostenloser monatlicher
polnisch-tschechisch-deutschen
Jelenia Góra – Liberec – Görlitz
Časopis „Regiony-Rehionen” vznikl díky projektovi „Vytvařím své vlastní podnikání” realizovaného kanceláří Kancelaria Projekty Europejskie, kterého vedoucím je paní Mirosława Adamczak. Projekt je spolufinancován z prostředků Evropské unie v rámci Evropského sociálního fondu a ze státního rozpočtu. Kancelaria
Projekty Europejské funguje od roku 2005 - pořádá různá školení a pomáhá lidem z Dolního slezka rozšířovat
své znalosti aby mohli najít nové zaměstnání a vytvářet své vlastní podnikání. Každá účastníčka projektu
měla šanci získat nové dovednosti a vědu nutnou k řízení svého podniku.
Soutěžilo mnoho žen – podářilo se čtyřiceti z nás. Zvládly jsme to a konečně jsme mohly odevzdat
své podnikatelské záměry k hodnocení. Nepíšu zde o emocích – slovy lze těžko to vyjádřit – nejdůležitější je to, že realizaujeme své záměry a aktivně se zúčastním života svých regionálních vlastí.
Měsíčník, který právě čtete má být použitelný a užitečný. Čekáme na Váší dopisy, názory, nápady.
Časopis dostanete každý měsíc. Seznám míst, ve kterých měsíčník bude zpřístupňen a elktronickou
podobu najdete na webové stránce www.region-press.eu.
Přeju Vám příjmné čtení!
Jménem redakce
Izabela Siwińska, šéfredaktor
Właściciel Wydawnictwo Regiony
Majitel ul. Czecha 9/7
Besitzer 59-850 Świeradów-Zdrój
Redakcja
Redakce
Redaktion
ul. Energetyczna 14
53-330 Wrocław
tel. 71 791 13 65,
tel. kom. 500 391 067
[email protected]
www.region-press.eu
Redaktor naczelna Izabela Siwińska
Šéfredaktor
Chefredakteurin
Redaguje zespół
Reklama tel. 71 791 13 65
Werbung tel. kom. 500 391 067
[email protected]
Die Zeitschrift „Regiony-Regionen” ist durch das Projekt „Endlich selbständig“ entstanden, das
durch die Kanzlei für Europäische Projekte unter der Leitung von Mirosława Adamczak realisiert wird.
Das Projekt wird von der Europäischen Union im Rahmen des Europäischen Sozialfonds mit- sowie mit
der staatlichen Unterstützung finanziert.
Die Kanzlei für Europäische Projekte führt seit 2005 Schulungen durch und unterstützt die
Einwohner von Niederschlesien Berufe zu erwerben, in welchen sie Beschäftigung finden und eigene
Unternehmen gründen können. Jede in der Schulung beteiligte Dame hatte die Chance, neue Fertigkeiten und Kenntnisse zu erwerben, um eine Firma zu führen.
Die Konkurrenz war recht stark – es war für 40 Damen erfolgreich. Wir hielten bis zum Projektabschluss stand und reichten unsere Businesspläne zur Begutachtung ein. Ich erwähne die Emotionen
nicht, sie sind nur schwer auszudrücken. Am wichtigsten ist es dabei, dass wir unsere Berufspläne
durchsetzen und uns in unseren kleinen Heimaten aktiv beteiligen.
Die Monatszeitschrift, die Sie eben lesen. Soll nutzbar sein. Ihre Briefe, Meinungen, Probleme werden
erwartet. Sie erhalten diese Monatszeitschrift jeden Monat. Die elektronische Version und Adressen wo
sie ist erhältlich ist unter: www.region-press.eu erhältlich.
Ich wünsche Ihnen eine angenehme Lektüre!
Im Namen des Redaktionsteams
Izabela Siwińska, Chefredakteurin
DTP Grupa Wydawnicza „Wrocławianin”
– Usługi Dziennikarskie
i Wydawnicze Maciej Woźny
ul. Energetyczna 14
53-330 Wrocław
tel. 71 791 13 60 do 63
tel. kom. 501 086 588
fax 71 791 13 64
Drukarnia Klaudia-Druk
Tiskárna ul. Obwodowa 25
Druckerei 88-100 Inowrocław
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść
publikowanych reklam, ogłoszeń i listów.
Zastrzegamy sobie prawo do skrótów i korekt
przy publikacji nadesłanych listów
Materiałów niezamówionych redakcja nie zwraca.
Teksty sponsorowane – (TS)
Co najmniej
300 nowych
miejsc pracy
W Podstrefie Zgorzelec
Kamiennogórskiej Specjalnej
Strefy Ekonomicznej Małej
Przedsiębiorczości spółka
Aerosol International powiązana
kapitałowo z Grupą MAXIM, jednym
z największych europejskich
producentów kosmetyków,
rozpocznie budowę nowoczesnego
zakładu produkcji opakowań
do aerozoli.
– To pierwsza od blisko 30 lat i bardzo
ważna dla miasta inwestycja, która przyniesie
nam ponad 300 miejsc pracy – mówił podczas
spotkania z mediami burmistrz Zgorzelca
Rafał Gronicz, który liczy, że to przedsięwzięcie będzie zachętą dla kolejnych przedsiębiorców zainteresowanych ofertą inwestycyjną przygranicznego miasta.
Prezes kamiennogórskiej strefy Iwona
Krawczyk mówi: – Nie mniej ważne od położenia i podejścia do inwestora są atrakcyjne
warunki inwestowania w strefach ekonomicznych. Wymieniając czynniki, które wpływają
na decyzje inwestorów, nie wolno zapominać,
że strefy w dalszym ciągu oferują zachęty fiskalne, dzięki którym firmy mogą konkurować
i są konkurencyjne na rynkach europejskich
i światowych. To bardzo ważny, jeżeli nie najistotniejszy, argument dla przedsiębiorców.
Zdaniem Iwony Krawczyk to rozwojowy
projekt: – Jestem przekonana, że kwota,
o której mówimy dzisiaj w odniesieniu do tej
inwestycji, będzie w rzeczywistości o około
50% wyższa i inwestor ulokuje tutaj nie 180,
a 270 mln zł. Podobnie będzie z miejscami
pracy, których według dzisiejszego biznesplanu ma powstać 312, ale w miarę rozwo-
ju projektu pewnie powstanie ich więcej.
Różnice, o których mówię, będą następstwem
utrzymania dynamiki rozwoju tej szczególnej
inwestycji. Jej wyjątkowość polega nie tylko
na wykorzystaniu innowacyjnych technologii do produkcji opakowań, ale również na
stworzeniu w Zgorzelcu centrum badawczo-rozwojowego. Wykorzystując nowatorską
technologię, przedsiębiorstwo wyprodukuje
rocznie około 100 mln bezspoinowych puszek! To zabezpieczy zapotrzebowanie grupy
MAXIM na opakowania dla produkowanych
przez nią kosmetyków, które są sprzedawane
w ponad 40 krajach świata. Ta inwestycja to
zalążek klastra, w ramach którego pomiędzy
współpracującymi ze sobą dużymi, małymi
i średnimi przedsiębiorstwami będzie się odbywał transfer nowoczesnych technologii
stosowanych przy produkcji opakowań kosmetycznych.
Ministerstwo Gospodarki w ramach ogłoszonego konkursu Programu Operacyjnego
Innowacyjna Gospodarka uznało, że jest to
inwestycja o dużym znaczeniu. Przyznało
Aerosol International Sp. z o.o. ponad 51 mln zł
dofinansowania w ramach wsparcia inwestycji w sektorze produkcyjnym.
Starania o włączenie zgorzeleckich terenów inwestycyjnych do świetnie rokującej Kamiennogórskiej Specjalnej Stref y
Ekonomicznej burmistrz Zgorzelca rozpoczął w 2009 roku, ale od pierwszych rozmów
z prezes Iwoną Krawczyk do sfinalizowania
starań upłynęły blisko dwa lata. Ostatecznie
proces włączania zgorzeleckich terenów do
KSSE dobiegł końca 21 października 2010 roku
wraz z wejściem w życie rozporządzenia Rady
Ministrów o zmianie granic Kamiennogórskiej
Specjalnej Strefy Ekonomicznej.
0001
4
Ekspresem
po regionie
Karpacz na Facebooku. Miasto Karpacz zarejestrowało oficjalną stronę na Facebooku i zachęca swoich sympatyków do polubienia jej – www.facebook.com/UMKarpacz.
Eksperyment w Jeleniej Górze. Przy skrzyżowaniu ulic Wojska Polskiego i Sudeckiej stanęły dwie lampy
ledowe nowego typu. Jak powiedział Hubert Papaj, zastępca prezydenta Jeleniej Góry, według deklaracji firmy
produkującej ten typ lamp oświetlają one tak samo dobrze,
jeśli chodzi o siłę światła, jak używane obecnie lampy, ale
właściwości tego światła powodują, że człowiek lepiej
widzi oświetlone przedmioty. W dodatku – używanie
tego oświetlenia daje ogromne oszczędności. Wykonawca
lamp realizuje ten eksperyment bez opłat ze strony miasta.
Mirsk – remont ratusza. Trwają prace remontowe
siedziby władz gminy i otoczenia budynku. Dzięki temu
najbardziej okazała budowla Mirska odzyska dawny blask.
Prace wywołują spore zainteresowanie wśród odwiedzających Mirsk turystów.
Liberec – stała wystawa historyczna Liberecké
podzemí (Libereckie podziemia). Koniecznie trzeba
wybrać się na wystawę prezentującą historię libereckich podziemi, obrony cywilnej oraz największy liberecki schron podziemny „Lucemburská”. Atrakcją wystawy jest oryginalne wyposażenie schronu z czasów,
gdy obrona cywilna była powszechnym obowiązkiem
w naszej części Europy. Integralną częścią wystawy jest
20 wielkopowierzchniowych tablic, na których znajdziemy szereg informacji o pozostałych miejscach
w libereckich podziemiach. Prezentację opracował znawca libereckich podziemi i autor książki o nich – Ivan Rous.
• Miejsce: schron OC „Lucemburská”
• Współrzędne GPS: 50°46’8.908”N, 15°3’19.841”E
• Wystawa czynna jest w każdą pierwszą sobotę
miesiąca w godz. 9.00-17.30
• Możliwość rezerwacji zwiedzania przez telefon:
+420 485 243 149 – pani Fialková
(pon.-czw.: 8.00-16.00, pt.: 8.00-14.00)
• Czas zwiedzania: 70-90 minut
• Godziny zwiedzania: 9.00, 10.30, 13.00, 14.30, 16.00
• Cena wstępu: normalna – 50 Kč; ulgowa (seniorzy
powyżej 70 lat, dzieci do 15 lat, studenci do 26 lat,
niepełnosprawni) – 30 Kč
Jako bilet służy kartka pamiątkowa z motywem schronu OC „Lucemburská”. Więcej informacji w języku czeskim:
liberec.cz
Rozwijamy się
dynamicznie
Rozmowa
z wicewojewodą dolnośląską
Ewą Mańkowską
A co z ratownictwem?
– W tym zakresie niemałe znaczenie
ma umowa między Rzeczpospolitą Polską
a Republiką Federalną Niemiec o współpracy
transgranicznej w ratownictwie medycznym,
podpisana 21 grudnia 2011 roku, dotycząca
obszaru przygranicznego (od 30 do 50 km od
granicy w głąb terytorium państwa) trzech
województw: zachodniopomorskiego, lubuskiego i dolnośląskiego. Współpraca transgraniczna w ratownictwie medycznym polega
na wzajemnym udzielaniu po drugiej strony
granicy pomocy przez zespoły ratunkowe RP
lub Niemiec znajdujące się najbliżej miejsca
zdarzenia. Dla współpracy z Czechami istotne
było podpisanie w tym roku „Porozumienia
o współpracy i wzajemnej pomocy ratowniczej
podczas katastrof, klęsk żywiołowych i innych
nadzwyczajnych wydarzeń” między wojewodą
dolnośląskim i dolnośląskim komendantem
wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej
we Wrocławiu a Krajem Kralovehradeckim
i Ko r p u s e m Po ż a r n i c z o - R a t o w n i c z y m
Kralovehradeckiego Kraju w Czechach.
Dolny Śląsk graniczy
z dwoma sąsiadami Polski
– Republiką Czeską i Niemcami,
ale region ma też wiele innych
atutów…
– …i jest ich sporo, a należy do nich korzystne położenie geograficzne na skrzyżowaniu ważnych szlaków komunikacyjnych
północ-południe i wschód-zachód oraz dobra infrastruktura drogowa (autostrada A4),
ale także skomunikowanie z Europą również
drogą wodną. Walorami województwa dolnośląskiego są także: rozwinięta infrastruktura techniczna, wielonarodowa spuścizna
historyczna i kulturowa oraz wspaniałe środowisko przyrodnicze. Warto także podkreślić, że Dolny Śląsk jest jednym z najbardziej
uprzemysłowionych regionów kraju – mamy
sięgający 10 procent odsetek osób z wyższym wykształceniem i trzy specjalne strefy
ekonomiczne, w których zatrudnienie znajduje wielu Dolnoślązaków – i nie tylko, również mieszkańców innych regionów kraju
i ościennych państw.
Czy województwo dolnośląskie
wykorzystuje te walory?
– Na pewno tak, skoro jesteśmy najbardziej dynamicznie rozwijającym się regionem
w Polsce i jednym z najważniejszych centrów
gospodarczych, edukacyjnych i kulturalnych
kraju. Zagraniczni inwestorzy ufają dolnośląskim władzom samorządowym i doceniają
wysoko wykwalifikowaną kadrę pracowniczą, a współorganizacja mistrzostw w piłce
nożnej Euro 2012 wzbogaciła infrastrukturę regionu o nowe hotele, drogi, obwodnicę, terminal lotniczy i dworzec kolejowy
we Wrocławiu. Trzeba także pamiętać, że
w roku 2016 Wrocław będzie Europejską
Stolicą Kultury. To spore wyzwanie, któremu
na pewno podołamy.
Ewa Mańkowska
Czy Dolny Śląsk
podejmuje wspólne działania
z Czechami i Niemcami?
– Takie działania prowadzone są w różnych
dziedzinach, ale należy pamiętać, że za właściwą współpracę międzynarodową regionu
odpowiedzialny jest marszałek województwa,
a wojewoda i służby zespolone współpracują
z partnerami zagranicznymi w ramach ściśle
określonych obszarów kooperacyjnych będących w kompetencjach wojewody. Należy
do nich na przykład współpraca operacyjna
z policją niemiecką realizowana w formie wymiany i sprawdzania informacji kryminalnych.
Czy ta policyjna kooperacja
przynosi konkretne rezultaty?
– W zakresie międzynarodowej współpracy operacyjnej dolnośląska policja ma na
swym koncie szereg sukcesów, w wyniku których rozbito międzynarodowe grupy przestępcze, aresztując prowodyrów i odzyskując
mienie znacznej wartości.
Unia Europejska wspiera rozwój
obszarów transgranicznych.
Jakie korzyści osiągamy dzięki temu?
– Głównym celem współpracy transgranicznej jest dzisiaj integracja i zwiększenie
konkurencyjności regionów przygranicznych.
Na Dolnym Śląsku realizacja tego celu wspierana jest środkami Europejskiego Funduszu
Rozwoju Regionalnego w ramach Programu
Operacyjnego Współpracy Transgranicznej
Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska
2007-2013 (dzięki temu realizowane są projekty
dotyczące komunikacji, ochrony środowiska,
profilaktyki zagrożeń, edukacji, rozwoju przedsiębiorczości i turystyki) oraz POWT Polska –
Saksonia (gospodarka i nauka, turystyka i działalność uzdrowiskowa, transport i komunikacja,
kształcenie i szkolenia, kultura i sztuka, bezpieczeństwo publiczne).
Rozmawiał Sławomir Grymin
5
Jsme dynamicky
se rozvíjející oblast
Dolny Śląsk (Dolní slezko) hraničí s Německem a s Českem
i kromě toho má také jiné přednosti..
– … a je jich hodně, k něm patří mj. vhodná geografická poloha, hlavní
dopravní tepny, které spojují jih s severem a vychod s západem, dobrá dopravní infrastruktura (dálnice A4) a také vodní cesty spojující nás s Evropou.
Jinými přednostmi jsou: rozvinutá technická infrastruktura, mnohonárodní
historické a kulturní dědictví a nádherné životní prostředí. Stojí také za
zmínku, že Dolny Śląsk patří mezi nejvíce vyspělé průmyslově oblasti
v Polsku – máme 10 % lidí s vyšším vzděláním a tři zvláštní ekonomické zóny.
Využívá Dolny Śląsk tyto předností?
– Jistě ano, což potvrzuje fakt, že jsme nejdynamičtěji se rozvíjející
oblast v Polsku a jsem jedno z nejdůležtiťejších hospodařských, ekonomických, vzdělávacích a kulturních středisk. Zahraniční investoři důvěřují
místním a regionálním organům a náležitě oceňují dobře kvalifikovaných
pracovníků. Spolupořádání Euro 2012 mělo kládný vliv na rozvoj regionální
infrastruktury, vznikly nové hotely, drahy, okružní komunikace, letecký
terminál a nádraží ve Wrocławi. Měli bychom také si uvědomit, že v roce
2016 Wrocław se stane Evropským hlavním městem kultury.
Účastní se Dolny Śląsk společných akcí s Čechy a Němci?
– Spoluprácujeme v mnoha oblastech, ale musíme mít na zřeteli, že
za mezinárodní spolupráci v regionu odpovídá maršálek kraje, zatímco
hejtman a kolektivní služby spoluprácují s zahraničními partnery v rámci
určitých oblastí, které patří do jejich kompetence, například operační
spolupráce s německou policií realizovánou formou vyměny a prověrování
kriminálních policejních informací.
Přináší policejní spolupráce nějaké určité vysledky?
– Na poli mezinárodní spolupráci dolnośląská police má za sebou
celou řádů úspěchů: rozbíjení mezinárodních zločineckých skupiny,
policisté zatkli vůdců a vrátili poškozeným odcizený hodnotný majetek.
A jak to je se zdravotnickou záchrannou službou?
– V rámci této spolupráci důležitá je smlouva mezi Polskou republikou
a Spolkovou republikou Německa o přeshraniční spolupráci v oblasti
záchranné služby, uzavřená 21. prosince 2011, týkající se přihraniční (od
30 do 50 km od pozemní hranice států), tj. třech krajů: zachodniopomorského, lubuského a dolnośląského. Přeshraniční spolupráce v oblasti
zdravotnické záchránné služby spočívá v pravidelné oboustranné vyzývání vozidel záchranné služby z Polska nebo z Německa, v případech,
kdy se zahraniční vozidla záchranné služby mohou dostat na místo rychleji než domácí vozidla. Pro spolupráci s Českem důležité bylo uzavření
v tomto roce smlouvy o spolupráci a vzájemné pomoci při katastro-
6
Rozhovor s náměstníkem
dolnośląského hejtmana
EWOU MAŃKOWSKOU
fách, živelních pohromách a jiných mimořádných událostech mezi dolnośląským hejtmanem, Dolnośląským
Krajským velitelem Státní požární ochrany ve Wroclavi,
Královéhradeckým krajem, zastoupeným hejtmanem Královéhradeckého kraje a Českou republikou
– Hasičským záchranným sborem Královéhradeckého
kraje, zastoupeným ředitelem Hasičského záchranného sboru Královéhradeckého kraje.
Evropská unie podporuje rozvoj
příhraničí. Přináší to pro nás nějaké
užitky?
– Hlavním cílem přeshraniční spolupráce je integrace a posílování konkurenčních schopností
přihraničí. Na Dolnym Śląsku tento cíl je realizován
díky spolufinancování různých aktivit Evropským fondem pro regionální rozvoj v rámci Operačního programu přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská
Ewa Mańkowska
republika 2007-2013 (podpora směřuje na projekty:
zlepšení infrastruktury, ochánná životního prostředí,
prevence rizk, vzdělavání, rozvoj podníkaní a zvýšení cestovního ruchu)
a OPPS Polsko – Sasko (hospodáření a věda, cestovní ruch a lázenské
služby, doprava a komunikace, vzdělavání a kurzy, kultura a umění, veřejná
bezpečnost).
Rozhovor vedl Sławomir Grymin
Wir entwickeln
und dynamisch
Gespräch mit der Vizewojewodin
von Niederschlesien
EwA MańkowskA
Niederschlesien grenzt an zwei
Nachbarn von Polen, die Region
hat doch auch andere Vorteile…
– …und zwar viele, dazu gehören die günstige geographische Lage an der Kreuzung zweier wichtiger
Verkehrswege Nord-Süd und Ost-West sowie gutes
Straßennetz (Autobahn A4) und die Verbindung mit
Europa mittels der Wasserstrecke. Zu den Vorteilen von
Niederschlesien gehören auch: gut entwickelte technische
Infrastruktur, multinationales historisches und Kulturerbe
sowie hervorragende Naturlandschaften. Zu betonen sei
auch, dass Niederschlesien eine der am stärksten entwickelten Industrieregionen Polens ist – die Personenquote
mit der Hochschulbildung beläuft sich auf 10 Prozent, dazu
zählen drei Wirtschaftliche Spezialzonen.
Nutzt die Region Niederschlesien
ihre Vorteile aus?
– Mit Sicherheit ja, wenn wir die Region in Polen sind, die sich am
dynamischsten entwickelt und zu den wichtigsten Wirtschafts-,
Bildungs- und Kulturzentren zählt. Ausländische Investoren vertrauen
den Selbstverwaltungsbehörden von Niederschlesien und wissen das
hochqualifizierte Personal zu schätzen.
Unsere Beteiligung in der Veranstaltung
von Euro 2012 bereicherte die Infrastruktur
der Region mit neuen Hotels. Strassen, der
Umgehungsstrasse, dem Flugplatzterminal
und dem Bahnhof in Wrocław. Es darf nicht
vergessen werden, dass Wrocław 2016
Europäische Kulturhauptstadt wird.
Unternimmt Niederschlesien
gemeinsame Aktivitäten
mit Deutschland
und der Tschechei?
– Solche Aktivitäten werden auf unterschiedlichen Gebieten unternommen, wobei der Marschall der Wojewodschaft für die
eigentliche internationale Zusammenarbeit
der Region zuständig ist. Der Wojewode
und seine Dienste arbeiten mit ausländischen Partnern im Rahmen eng festgelegter
Kooperationsbereiche der Zuständigkeiten des Wojewoden zusammen.
Dazu gehört zum Beispiel die operative Zusammenarbeit mit der deutschen Polizei in Form des Austausches und der Prüfung der straftatbezogenen Informationen.
Gibt es konkrete Ergebnisse dieser
polizeilichen Zusammenarbeit?
– Im Bereich der internationalen operativen Zusammenarbeit weist die
Polizei in Niederschlesien eine Reihe von Erfolgen auf. In ihrem Ergebnis
wurden internationale Verbrecherbanden bekämpft, die Anführer verhaftet und Vermögensbestandteile mit hohem Wert wiedererlangt.
Und die Rettungsdienste?
– In diesem Bereich ist das Abkommen zwischen der Republik Polen
und der Bundesrepublik Deutschland betreffend die grenzüberschreitende Zusammenarbeit der medizinischen Rettungs-dienste vom 21.
Dezember 2011 von wesentlicher Bedeutung. Es bezieht sich auf grenzennahe Gebiete (von 30 bis 50 km von der Staatsgrenze entfernt) in
drei Regionen: Westpommern, Laubsitzer Land und Niederschlesien. Die
grenzüberschreitende Zusammenarbeit der medizinischen Rettungsdienste besteht in der gegenseitigen Hilfeleistung auf dem anderen
Grenzgebiet durch polnische bzw. deutsche Rettungsdienste, die
sich näher des Unfallortes befinden. Für die Zusammenarbeit mit der
Tschechei war das Unterzeichnen der „Übereinkunft betreffend die
Zusammenarbeit und gegenseitige Hilfeleistung der Rettungsdienste
bei Katastrophen, Naturkatastrophen und anderen außer-ordentlichen
Ereignissen“ zwischen dem Wojewoden von Niederschlesien und dem
Regionalkomman-danten der Staatlichen Feuerwehr in Wrocław und
dem Kraj Kralovehradecki und der Feuerwehr- und Rettungskorps des Kraj
Kralovehradecki in der Tschechei von wesentlicher Bedeutung.
Unterstützt die Europäische Union die Entwicklung
der grenz überschreitenden Gebiete? Welche Vorteile
können dadurch erzielt werden?
– Das Hauptziel der grenzüberschreitenden Zusammenarbeit ist heute
die Integration und Erhöhung der Wettbewerbsfähigkeit der grenzennahen Regionen. Die Durchsetzung dieses Ziels wird in Nieder-schlesien
mit den Mitteln des Europäischen Fonds für Regionale Entwicklung
im Rahmen des Operativen Programms für Grenzüberschreitende
Zusammenarbeit Tschechische Republik – Republik Polen 2007-2013
unterstützt. Mit ihrer Hilfe werden mit dem Verkehr, Umweltschutz, der
Gefahren-vorbeugung, Bildung, Entwicklung der Unternehmen und
Touristik verbundene Projekte, wie auch des Operativen Programms für
Grenzüberschreitende Zusammenarbeit Polen – Sachsen (Wirtschaft und
Wissenschaft, Touristik und Kurorte, Transport und Verkehr, Bildung und
Schulung, Kultur und Kunst, öffentliche Sicherheit) realisiert.
Gespräch geführt von: Sławomir Grymin
7
0002
72-415 Międzywodzie
ul. Słoneczna 40
tel. +48 91 382 45 71, +48 662 967 265
e-mail: [email protected]
www.nadzalewem.info
Zapraszamy nad morze na jesienne spacery
Vítejte na moře, na podzim procházku
Willkommen auf dem Meer
auf Herbstspaziergang
0004
Fanfary, stukot kopyt, szczęki zbroi,
mięsiwo jałowcem smagane, dziewki cudnej
urody, tańce, hulanki, swawole, rubaszne
śmiechy gawiedzi, wycie potępionych dusz…
To i wiele innych atrakcji czeka na Ciebie
w tajemniczym zamku Czocha w Leśnej. Przyjedź, przekonaj się…
Wrota Zamkowe czekają!
tel. +48 75 721 11 85, [email protected]
www.hotelewam.pl | www.zamekczocha.com
Vítěžné fanfáry, dusot kopyt, břinkot zbrojí,
masité pokrmy se upravuje s jalovcem, děvčata
krasná jako květiny, tancování, rozpustilost, houf
se obhroublé směje, řvou odsouzené duše…
Trompetengeschmetter, Dröhnen von Hufen,
Harnisch-Klirren, wacholdergeräuchertes Fleisch,
wunderschöne Frauen, Tanz, Gelage, Mätzchen,
derbes Lachen der Schaulustigen,
Geheul verdammter Seelen…
To a mnoho dalších atrakcí naleznete v romantickém hradě
Czocha v Leœné. Přijed’te a uvidíte sami…
Dies und noch mehr können Sie im geheimnisvollen Schloss Czocha
in Leśna erleben. Kommen Sie hierher, überzeugen Sie sich selbst…
Čeká Vás spousta tajemství a zábavy!
Das Schlosstor wartet auf Sie!
Reklama
Werbung
tel. +48 71 791 13 65
mobile +48 500 391 067
[email protected]
www.region-press.eu
8
0005
Sex Shop
www.Jes-Shop.pl
Akcesoria erotyczne,
filmy DVD, bielizna,
prezenty na każdą okazję
tel. 508 325 327
Bolesławiec, ul. Zgorzelecka 48
Zgorzelec, ul. Armii Krajowej 9
Jelenia Góra, ul. Długa 4/5
Silesia Art Biennale
Mieszkańców Dolnego Śląska
zapraszamy od 6 września
na Silesia Art Biennale. To inicjatywa
stworzenia ponadregionalnej sieci
komunikacji i wymiany artystyczno-kulturalnej. Działaniem obejmować
będzie ośrodki Dolnego Śląska,
realizując program wychodzący
ponad wymiar regionalności.
Założenia Silesia Art Biennale oparte są na
koncepcji wejścia sztuki w przestrzeń publiczną miast Dolnego Śląska (wybranych w kolejnych edycjach) oraz Wrocławia – ogniskującej
0003
i sumującej całość inicjatyw regionalnych i wrocławskich dokonań (we Wrocławiu przewiduje się finał Art Biennale wraz
ze stosownymi ekspozycjami
i sympozjum promocyjnym).
W kolejnych edycjach Silesia
Art Biennale przewiduje się rozszerzenie zasięgu aktywności artystyczno-projektanckich
na obszar regionu przygranicznego w ujęciu:
Dolny Śląsk – okręg Liberec i Hradec Kralove
(Czechy) – Saksonia (Niemcy).
Do działań w ramach Art Biennale co dwa
lata zapraszani będą najważniejsi polscy
i międzynarodowi krytycy
oraz artyści sztuk wizualnych, wypowiadający się
poprzez działania efemeryczne (performance,
akcja, panele dyskusyjne), stałe – obiekty, murale, instalacje wpisane w przestrzenie miejskie oraz społeczne (ankietowanie, działania
ze społecznościami, inne).
W tym roku Silesia Art Biennale odbywa się w Bystrzycy Kłodzkiej, Wałbrzychu,
Sokołowsku, Legnicy, Jeleniej Górze i we
Wrocławiu, który będzie finalizował całość
przedsięwzięcia (sympozjum teoretyczne
i wystawa dokumentująca akcje i realizacje
oraz prezentująca prace zaproszonych do projektu artystów).
Artystyczna tematyka prac jest zorganizowana w triadę „Stałe – efemeryczne – społeczne”. Te trzy kategorie wskazują na formalny
charakter realizacji – od posiadających konkretną materialność, poprzez formy labilne,
czasowe, po sztukę opartą na bezpośrednich
związkach społecznych.
Prace są realizowane w przestrzeniach publicznych, w związku z architekturą i urbanistyką miejsc, ale i w związku ze społeczno-kulturową specyfiką miast – uczestników
projektu Silesia Art Biennale. Celem projektu
jest nie tylko stworzenie dzieł sztuki, ale i zainicjowanie dyskursu społecznego, w którym
przenika się to, co lokalne i to, co globalne
– outside in inside out.
Działania Silesia Art Biennale odbywać
się będą:
6-12 września 2012 – Bystrzyca Kłodzka
7-13 września 2012 – Legnica
8-14 września 2012 – Jelenia Góra
9 -15 w r z e ś n i a 2 012 – Wa ł b r z y c h /
Sokołowsko
Organizatorem Silesia Art Biennale jest
Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu.
Dyrektor projektu – Piotr Borkowski, przewodniczący rady programowej – Andrzej Saj,
kurator 1. edycji – Łukasz Guzek, koordynator
programu/kierownik produkcji – Agnieszka
Chodysz.
Ws p ó ł o r g a n i z a t o r a m i s ą : M u z e u m
Filumenist yczne w Bystrz yc y Kłodzkiej,
Galeria Sz tuki w Legnic y, Galeria BWA
w Jeleniej Górze, WGS BWA Zamek Książ.
(red)
9
Od 6. září zveme všechny obyvatele Dolného
Śląska na Silesia Art Biennale. Je to iniciativa
spočívající ve vytvoření nadregionální
komunikační sítě a posílování umělecko
– kulturní vyměny. Program je záměřen na
překračování regionálních hranic a akcí se
zúčastní různé subjekty z Dolného Śląska.
Myšlenkové základy Silesia Art Biennale se
vztahují na koncepce umění ve veřejné sféře
v městech na Dolném Śląsku (místa byla zvolená
během programových cyklů) a ve Wrocławi – akce
bude zhromažd’vat a shrnovat všechny regonální
a Wrocławské úspěchy v této oblasti (závěrečná
část Art Bieniale se odehráje ve Wrocławi, doprovodnými akcemi budou výstavy a promoční
konference). Během dálších programových cyklů
se předpovídá rozšíření oblasti působntosti úmělců a projektantů na Liberecký a Královéhradecký
kraj (Česko) a na Sasko (Němcko).
Festivalu Art Biennale každý rok se zúčastní
největší úmělečtí kritkové z Polska a z zahraníčí
a tvůrci vizuálního úmění, kteří se zabývají efemer-
ním úměním (performance, akce, dískusní panely),
vytvářejí trvalá vizuální umělecká díla, jako objekty, nástěnné malby, instalace v městském prostoru
a k tomu se zabývají společenským aktyvitami
(ankety, akce se společnostmi aj.).
Létos Silesia Art Biennale se bude konat
v Bystrzyci Kłodzké, Wałbrzychu, Sokołowsku,
Legnici, Jelené Górze a ve Wrocławi, v tom posldením městě bude se odehrávat zavěrečná část
festivalu (teoretická konference, výstavá týkající
se celé akce, realizace aktivit a děl vytvořených
zúčastněnými úmělci).
Tvůrci budou realizaovat tři úmělecká témata:
„Trvalé úmění – efemerní umění – společenské
úmění”. Ty kategorie předem vymezují formální spůsoby realizace: najdřív musí mít trvalou
podobu, dále labílní a časové formy, a na konec
úmění, které se přímo odvolává do společenských svazů. Práce se realizauje v městskéch prostorech, tj. jsou spojený s architekturou a urbanistikou míst, ale také s prostorem společensko
– kulturním měst a účastníků projektu Silesia Art
Biennale. Cílem projektu není jenom vytvoření
úměleckých děl, ale také zahájení nového společenského diskursu, ve kterém se střídají jak lokální tak globální prvky – outside in inside out.
Akce v rámci Silesia Art. Biennale budou se
odehravat :
6-12 září 2012 – Bystrzyca Kłodzka
7-13 září 2012 – Legnica
8-14 září 2012 – Jelenia Góra
9-15 září 2012 – Wałbrzych/Sokołowsko
Pořadatelem Silesia Art Biennale je Kulturní
a úmělecké středisko ve Wrocławi (Ośrodek Kultury
i Sztuki we Wrocławiu): ředitel projektu Piotr
Borkowski, předseda programové rady – Andrzej
Saj, opatrovník 1. ciklu – Łukasz Guzek, koordinátor
programu/řiditel produkce – Agnieszka Chodysz.
Spolupořadatelé: Muzeum Filumenistyczne
(Filumenistické muzeum) v Bystrzyci Kłodzké,
Galeria Sztuki (Galerie úmění) v Legnici, Galeria
BWA (Galerie BWA) v Jelené Górze, WGS BWA
(red)
Zamek Książ.
Silesia Art Biennale
Die Einwohner von Niederschlesien
werden vom 6. September an zur
Silesia Art Biennale eingeladen.
Es ist eine Initiative, ein
überregionales Netz für
Kommunikation und den Kunstund Kulturaustausch zu schaffen.
Ihre Aktivitäten umfassen die
Ortschaften von Niederschlesien,
dabei wird das überregionale
Programm durchgesetzt.
Die Voraussetzungen der Silesia Art Biennale
basieren auf dem Konzept, die Kunst in die öffentlichen Räume der in den weiteren Editionen gewählten niederschlesischen Städte sowie Wrocław
einzuleiten. Dabei werden alle Initiativen sowie die
Aktivitäten in Wrocław fokussiert und zusammengefasst (in Wrocław wird das Finale der Silesia Art
Biennale mit angemessenen Ausstellungen und
dem Promotionssymposium vorgesehen). In den
weiteren Editionen der Silesia Art Biennale wird die
Erweiterung von Kunst- und Projektaktivitäten auf
grenzennahe Gebiete – Niederschlesien – Region
Liberec und Hradec Kralove (Tschechei) – Sachsen
(Deutschland) vorgesehen.
Die Silesia Art Biennale findet alle zwei Jahre
statt und zur Teilnahme werden die wichtigsten polnischen und internationalen Kritiker
sowie Visualkunstschaffende eingeladen. Die
Aussageformen beginnen mit flüchtigen Formen
(Performance, Aktion, Diskussionspaneele), ent-
10
halten dauerhafte Aktionen – Objekte, Murals,
in städtische Räume eingeführte Installationen
sowie soziale Maßnahmen (Umfragen, Aktivitäten
mit gesellschaftlichen Gruppen u.a.).
In diesem Jahr findet die Silesia Art Biennale
in Bystrzyca Kłodzka, Wałbrzych, Sokołowsko,
Legnica, Jelenia Góra und in Wrocław statt. Von der
Stadt Wrocław wird das ganze Vorhaben (theoretisches Symposium und eine Ausstellung der durchgeführten Aktionen und Installationen sowie der
zur Teilnahme im Projekt eingeladenen Künstler)
finanziert.
Das kunstbezogene Themenkreis der Werke ist
in der Triade „Dauerhaft – flüchtig – gesellschaftlich“ zusammengefasst. Diese drei Kategorien bezeichnen den formellen Charakter der Initiative
– von den Formen mit konkretem Materialwert,
über labile, temporäre Formen, bis hin zu der
direkt auf gesellschaftlichen Beziehungen basierten Kunst. Die Werke werden in öffentlichen
Bereichen im Zusammenhang mit der Architektur
und der Raumordnung dieser Zonen, aber auch
im Zusammenhang mit der gesellschaftlichen und Kunsteigenart der
im Projekt der Silesia Art Biennale
beteiligten Städte realisiert. Das
Projekt hat zum Ziel, nicht nur
Kunstwerke schaffen zu lassen,
sondern auch eine gesellschaftliche Diskussion
einzuleiten, in welcher sich das Lokale und das
Globale vereinen – „outside in inside out“.
Die Aktivitäten der Silesia Art Biennale
finden zu folgenden Zeiten statt:
6.-12. September 2012 – Bystrzyca Kłodzka
7.-13. September 2012 – Legnica
8.-14. September 2012 – Jelenia Góra
9.-15. September 2012 – Wałbrzych/Sokołowsko
Der Veranstalter der Silesia Art Biennale ist das
Kultur- und Kunstzentrum in Wrocław unter der
Leitung von: dem Projektleiter – Piotr Borkowski,
dem Vorsitzenden des Programmrates – Andrzej
Saj, dem Kurator für 1. Edition – Łukasz Guzek, der
Programmkoordinatorin / Leiterin für Produktion
– Agnieszka Chodysz. Mitveranstalter der Silesia
Art Biennale sind: das Phillumeniemuseum in
Bystrzyca Kłodzka, die Kunstgalerie in Legnica,
die BWA-Galerie in Jelenia Góra, WGS BWA Zamek
(red)
Książ.
Olbrzym,
który miał zagrozić światu
To będzie filmowa historia,
która nie odpowie
na wszystkie pytania
i nie rozwiąże wielu zagadek.
Trudno bowiem wyjaśnić
tajemnice, które mają
ponad 60 lat i wciąż strzegą
ich rządy największych
światowych mocarstw.
Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu oraz
Telewizja Polska oddział we Wrocławiu realizują
kolejny film dokumentujący burzliwe losy Dolnego
Śląska. Tym razem tematem fabularyzowanego
dokumentu jest dramatyczna historia kompleksu
Riese. Autorami scenariusza do filmu pt. „Riese – taReżyser Maciej Kieres (z lewej) na planie zdjęciowym
jemnice wykute w skale” są Wojciech Malinowski
i Maciej Kieres.
Film opowiada losy być może najdroższej inSowich, reorganizację całej siatki okolicznych
westycji Hitlera – kompleksu Riese. Riese (z niedróg, połączenia całości siecią kolei wąskotomieckiego – olbrzym) to kryptonim największego
rowej. Rozmach budowlano-inżynierski był na
projektu górniczo-budowlanego hitlerowskich
najwyższym wówczas dostępnym poziomie.
Niemiec, rozpoczętego i niedoAutorzy filmu przytaczają
kończonego w Górach Sowich
wspomnienia Alberta Speera,
Film „Riese – tajemnice
oraz na zamku Książ pod koniec
jednego z przywódców III Rzeszy,
wykute w skale” kręcony
II wojny światowej – w latach
który 22 września 1944 roku pisał
był w miejscach, w których
1943-1945.
do adiutanta Hitlera (najprawrozgrywała się historia
To właśnie w Sudety, wobec
dopodobniej do Nicolausa von
„Olbrzyma” – w obozie
nasilających się alianckich naloBelowa): „Na budowę schronów
w Kolcach, we Włodarzu,
tów bombowych w 1943 roku,
w Kętrzynie wydano 36 mln
na terenie byłej kopalni
Niemcy hitlerowskie przeniosły
ReichsMark, na schrony w Pullach
Podgórze, w Wałbrzychu,
dużą część swej strategicznej
k. Monachium, które zapewniały
produkcji zbrojeniowej. Powstał
bezpieczeństwo Hitlerowi w czaw pałacu Jedlinka
projekt utworzenia nowej kwasie jego pobytów w Monachium,
w Jedlinie-Zdroju i w Książu.
tery głównej Hitlera na zamku
13 mln RM, na zespół schronów
Zaangażowano blisko
Książ oraz potężnych bunkrów
Riese koło Bad Charlottenbrunn
200 statystów, w tym grupy
i budowli podziemnych wydrą– 150 mln RM. Na wykonanie
rekonstrukcyjne
żonych w Górach Sowich.
tego ostatniego trzeba było wg
i sprzęt militarny. Emisja
W t ym celu jesienią
mojego pisma – 257 tys. m sześc.
dokumentu planowana jest
1943 roku powołano spółbetonu zbrojonego stalą (łączna listopad 2012 roku.
kę Industriegemeinschaf t
nie z niewielką ilością zwykłeSchlesien AG, jednak wobec
go muru), 213 tys. m sześc. tuniezadowalającego postępu prac już na przełonelu, 58 kilometrów dróg z sześcioma mostami,
mie marca i kwietnia 1944 nadzór nad budową
1100 km rurociągów. Tylko na projekt ‘Olbrzym’
przejęła Organizacja Todt. Plany obejmowały
zużyto więcej betonu niż w 1944 roku dla całej
potężne prace adaptacyjne na zamku Książ,
ludności na budowy schronów”.
utworzenie wielkich przestrzeni wydrążonych
Jak podkreślają Malinowski i Kieres, musiało
pod zamkiem, konstrukcję olbrzymich tuneli
się za tym kryć coś więcej niż budowa kwatery.
i sal podziemnych w kilku miejscach w Górach
Do dziś do końca nie wyjaśniono przeznaczenia
„Olbrzyma”. Uważa się, że sam zamek Książ i jego
najbliższe okolice były przygotowywane pod jedną z kwater głównych Hitlera, natomiast trudno
ustalić, czy budowla w górach miała służyć tajnej
produkcji rakiet V1 i V2, których fabryki na wyspie
Uznam zostały zniszczone przez alianckie bombowce w sierpniu 1943 roku, czy też miały tu być
prowadzone zupełnie inne prace wojskowe. Nie
jest też wykluczone, że w tych podziemiach były
gromadzone dobra zagrabione podczas wojny.
Za inną interpretacją przemawia fakt, że
w Sudetach występują rudy uranu. Niemcy mogliby umiejscowić w Riese – ze względu na bliskość
złóż rud uranu – tajne zakłady, które pracowałyby
nad cudowną bronią Rzeszy – bronią jądrową. I ta
interpretacja jest według pomysłodawców dokumentu najbardziej wiarygodna. Od dawna przecież
trwał wyścig jądrowy i nikt nie mógł przewidzieć
do kogo należeć będzie zwycięstwo. Nikt jeszcze
nie wiedział, kiedy i jak wyzwolone zostaną te niewyobrażalne ilości energii, ale prawie wszyscy wiedzieli, że nastąpi to wkrótce, i że ten, kto pierwszy
wykorzysta broń atomową na polu walki, będzie
mógł nie tylko zmienić losy wojny, ale i podyktować światu swoje warunki.
Budowy „Olbrzyma” nie dokończono, a przed
wkroczeniem Armii Czerwonej wiele podziemnych
konstrukcji zostało zniszczonych, a przynajmniej
tunele do nich prowadzące zostały wysadzone.
Izabela Siwińska
Fot. Janusz Biskowski
11
Obr, který měl ohrozit svět
Bude to filmový děj, který jistě
neodpoví na všechny otázky a
nevyřeší všechna tajemstí. Je to
totíž moc obtížné vysvětlovat
tajemství starší než 60 let a při
tom pořád střížených největšími
světovými mocnostmi.
Kulturní a umělecké středisko ve Wrocławi
spolu ve spolupráci s Polskou televizí (Telewizja
Polska) oddělení ve Wrocławi natáčejí dálší
snímek o bouřlivých dějinách Dolního slezka.
Tentokrát film bude pojednávat o dramatických
osudech komplexu Riese. Autorami scenáře filmu “Reise – tajemství vytěsané v skale” („Riese
– tajemnice wykute w skale”) jsou Wojciech
Malinowski i Maciej Kieres.
Film vypráví o osudech pravděpodobně nejdražší Hitlerův invetici – o projektu, který byl
označen krycím názvem Reise (německy Obr),
největšího stavebnicko – hornického projektu
v dějinách Hitlerovského Německa, kterého realizace zahájila na konci 2. světové války, v letech 1943-1945 v Górách Sowích, (Sovích horech)
a který nikdy nebyl ukončen.
V roce 1943, v době sílících náletů Spojenců,
a z v ýšeného bombardování, se vláda
Hitlerovského Německa rozhodla evakuovat nejdůležitější strategickou výrobu - volba padla na
Sudety. Tak vznikl projekt výstavby nového hlavního stanu
pro Hitlera na zamku Książ a těžkých bunkrů i podzemních
budov vyražených v Górách Sowích.
Dozor nad investicí měl nejdřív nově utvořen spolek
Industriegemeinschaft Schlesien AG, avšak vzhledem k neuspokojivým vysledkům už na přelomu března a dubna 1944
dozor nad investici převzala organizace Todt. Velkolepý plán
se vztahoval na stavební prace jako adaptace zámku, vyražení
pod zámkem velkých prostorů, vyražení podzemních hal
a chodeb v několika místech v Górách Sowích, reorganizace
celé okolní dopravní sítě a spojeni všech míst úzkorozchodnou dráhou. V projektu se používalo stavebních a technických
řešení na nejvyšší možné úrovní.
Autoři filmu odvolávají se na vzpomínky Alberta Speera,
jednoho z vůdců Třetí říše, který 22. září napsal dopis Hitlerův
adjutantovi (nejpravděpodobněj Nicolausovi Belowi): „Na
výstabu krýtů v Krzyně jsme přišli o 36 milionů říšských
marek, na výstavbu krýtů v Pullach vedle Monachium, který zajištovaly bezpečnost pro Hitlera během jeho navštěv
12
v Monachium 13 milionů říšských marek, na výstabu komlexu krýtů Riese u Bad Charlottenbrunn 150 milionů říšských
marek. Tá poslední investice pohltila 257 tys. m3 želazobetonů (s malým přídavkem obvyklé zdi), 213 m krychlových
tunelů, 58 km drah a šest mostů, 110 km potrubí. Na projekt
Obr bylo použito více betonu, než v celém roce 1944 na
budování krytů civilní obrany pro obyvatelstvo.
Malinowski a Kieres zdůrazují, že nemohlo jít jenom
o výstavbu hlavního stanu. K čemu měl celý komplex sloužit
zůstává dodnes zahaleno tajemstvím. Někteří lidé tvrdí, že
se zámek Książ s nejblížší okolí měl stát jedním z hlavních
stanů pro Hitlera, jiní se zase přiklánějí k verzi, že zde měla
být postavena továrna na výrobu raket V1 a V2, kterých
továrny na ostrově Uznam zničili Spojenci během náletu
v srpnu 1943, je možné také, že měly se tam konat jiné
vojenské práce. K tomu existuje ještě možnost, že podzemí
mělo služit jako skladiště cenností ukradených během války.
Izabela Siwińska
Fot. Janusz Biskowski
Film „Riese – tajemství
vytěsané v skale” byl
natočen v místech,
ve kterých se odehrával
osud „Obra”
– v táboře v Kolcích,
ve Włodarzi, na oblasti
bývale těžby Podgórze,
ve Wałbrzychu, na zámku
Jednikna v Jedlině
– Zdroju a v Książi.
Produkcí se zúčastnilo
kolem 200 statistů, v tom
rekonstrukční skupiny
a vojenské zařízení.
Prémiera je naplánována
na listopad 2012.
Der Riese,
der eine Gefahr für die Welt darstellen sollte
Es ist eine Filmgeschichte, die nicht alle Fragen beantworten
und viele Rätsel nicht lösen kann. Es ist nämlich schwierig, über
60 Jahre alte Geheimnisse zu erklären, die von den Regierungen
der größten Weltmächte weiterhin geschützt werden.
Der Film „Riese
– Geheimnisse des Berges“
wurde dort gedreht, wo
sich die Geschichte des
„Riesen“ abspielte: im
Lager in Kolce, Włodarz,
in der ehemaligen Grube
in Podgórze, in Wałbrzych
(Waldenburg), im Schloss
Jedlinka in Jedlina-Zdrój
und in Książ (Fürstenstein).
Fast 200 Statisten, dabei
Rekonstruktionsgruppen und
Militärausstattung, wurden
eingesetzt. Die Emission
dieses Dokumentarfilmes wird
für November 2012 geplant.
Das Kultur- und Kunstzentrum
in Wrocław sowie Polnisches
Fernsehen, Niederlassung in
Wrocław, drehen einen weiteren
Dokumentarfilm über die stürmische Vergangenheit von Schlesien.
Das Thema dieses quasi Spielfilms
is t die dr amatis ch e G es chichte
des Riese-Komplexes. Die Autoren
des Szenariums zum Film „Riese
– Geheimnisse des Berges“ sind
Wojciech Malinowski und Maciej
Kieres.
Der Film stellt die Geschichte
des wahrscheinlich teuersten
Vorhabens im Hitlerdeutschland
– d e s R i e s e - Ko m p l e x e s v o r.
„Riese“ ist Deckname des größten
Bergwerks- und Bauvorhabens in
Nazideutschland, das zum Ende des
II. Weltkrieges in den Jahren 1943-45
in den Gór y Sowie (Eulengebirge) angefangen
und nicht fertiggebracht sowie im Schloss Książ
(Fürstenstein) entwickelt wurde. Aufgrund der immer stärker werdenden Bombardierungen durch die
Alliierten im Jahre 1943 wurde ein Großteil der strategischen Rüstungsproduktion im Nazideutschland
ins Riesengebirge verlagert. Hier wurde das Projekt
geschaf fen, neues Hauptquar tier von Hitler im
Schloss Książ (Fürstenstein) einzurichten sowie riesengroße Betonbunker und unterirdische Bauwerke
in den Góry Sowie (Eulengebirge) zu hauen.
Im Herbst 1943 wurde die z weckgebundene
Industriegemeinschaf t Schlesien AG gegründet,
aufgrund jedoch mangelhaften Arbeitsfortschritts
wurde die Beaufsichtigung der Baustelle im März
und April 1994 von der Organisation Todt übernommen. Die Pläne umf ass ten umf angreiche
Anpassungsarbeiten im Schloss Książ (Fürstenstein),
riesengroße unterirdische Räume unterhalb des
Schlosses, Errichtung zahlreicher, riesengroßer
Tunnels und unterirdischer Kammern in den Góry
Sowie (Eulengebirge), Umgestaltung des ganzen
vorhandenen Straßennetzes vor Ort, Verbindung des
ganzen Vorhabens mit einem Schmalspurbahnnetz.
Der Bau- und Ingenieurbauaufwand war auf dem
höchsten, damals zugänglichen Niveau.
Die Verfasser zitieren die Memoiren von Albert
Speer, einer der Höchstpersönlichkeiten im III.
Reich, der am 22. September 1944 einem Adjutanten
von Hitler (wahrscheinlich Nicolaus von Below) so
schrieb: „Für die Errichtung der Schutzräume wurden 36 Millionen RM, für die Schutzräume in Pullach
bei München für die Sicherheit von Hitler während
seines Aufenthaltes in München 13 Millionen RM, für
das Schutzraumobjekt bei Bad Charlottenbrunn 150
Millionen RM aufgewendet. Für die Errichtung des
letzteren werden meines Erachtens 257 000 m 3 mit
Stahl bewehrtem Beton (inklusive etwas einfaches
Mauerwerk), 213 000 m 3 Tunnels, 58 km Straßen mit
sechs Brücken, 1100 km Rohrleitungen benötigt. Nur
für das Projekt „Der Riese“ wurde mehr Beton als
für den Schutzraumbau für die ganze Bevölkerung
verbraucht.“
Wie Malinowski und Kieres es betonen, musste dahinter mehr als nur die Errichtung des
Hauptquar tier s s te cken. Bis heute wurde die
Bestimmung des „Riesen“ nicht endgültig aufgeklärt. Es wird behauptet, dass das Schloss Książ
(Fürstenstein) selbst und seine nächste Umgebung
für ein der Hauptquar tiere von Hitler vorbereitet wurden, es ist hingegen schwierig zu bestimmen, ob das Bauwerk im Gebirge der geheimen
Produktion der V1- und V2-Raketen dienen sollte,
deren Fabriken auf der Insel Usedom im August
1943 von alliierten Bombern zerstört wurden, oder
ob hier absolut andere militärische Arbeiten durchgeführt werden sollten.
Izabela Siwińska
Photo: Janusz Biskowski
13
Górskie uzdrowisko
Świeradów-Zdrój, ze względu na położenie w Górach Izerskich, nazywany jest Górskim Uzdrowiskiem.
Atrakcyjność tego miejsca pozwala na aktywne spędzanie wolnego czasu – jazdę i bieganie na nartach,
turystykę rowerową i turystykę górską oraz modny dzisiaj nordic walking.
W Świeradowie-Zdroju znajduje się siedem wyciągów narciarskich, w tym najnowocześniejsza w Polsce kolej gondolowa
SKI&SUN, trasy biegowe na Zajęczniku oraz
Szlak Izerskiego Cietrzewia. Rowerzyści cieszyć się mogą zarówno doskonałymi trasami
rowerowymi, jak i nowo utworzonymi singltrekami – jedynymi w Europie ścieżkami rowerowymi o tak wysokim standardzie i długości dochodzącej do 40 km, dostępnymi po
polskiej i po czeskiej stronie.
Góry Izerskie to doskonałe miejsce na
piesze wycieczki pośród wspaniałej przyrody i pięknych krajobrazów. Warto udać
się na Stóg Izerski, gdzie jest schronisko
z 1924 roku, Sępią Górę oraz Halę Izerską,
gdzie znajduje się Rezerwat Florystyczny
„Tor fowiska Izersk ie” oraz Izersk i Park
Ciemnego Nieba. Międz y schroniskami
„Orle” i „Chatką Górzystów” zwiedzić można
ścieżkę dydaktyczną, która odtwarza model
Układu Słonecznego, gdzie Słońce i krążące
wokół niego planety odwzorowane są w skali
1:1000000000; miasto Świeradów-Zdrój jest
opiekunem Jowisza.
Wśród atrakcji turystycznych miasta warto
zobaczyć Dom Zdrojowy, krytą modrzewio-
14
wą Halę Spacerową z 1900 roku (najdłuższa
w Europie – 80 m, z pijalnią wód), Rezydencję
„Marzenie” (willa secesyjna z 1901 roku), neogotycki kościół pw. św. Józefa Oblubieńca NMP
z 1899 roku, Czarci Młyn z około 1890 roku
w Czerniawie-Zdroju (aktualnie rewitalizowany i przystosowywany dla osób niepełnosprawnych), a także liczne, dobrze zachowane
XIX-wieczne chaty sudeckie. Wizerunek miasta
podkreśla również zrewitalizowany niedawno
Park Zdrojowy.
Niepowtarzalny radoczynny klimat przyciąga turystów nie tylko po uprawianie sportu ale również „po zdrowie”. Radoczynność
świeradowskich wód wykorzystywana jest
do inhalacji, kąpieli i oczywiście do picia.
Dzięki kąpielom radoczynnym wzrasta przepływ krwi, a picie wód wpływa pozytywnie
na pracę serca. Świeradów-Zdrój oferuje również liczne centra odnowy biologicznej, kryte
baseny, jacuzzi, sauny i groty solne.
Dla turystów chcących przyjemnie spędzić czas w mieście razem z rodziną proponujemy udanie się na pole do minigolfa
lub pobliską kręgielnię oraz plac zabaw dla
dzieci. W Świeradowie -Zdroju odby wają
się liczne imprezy kulturalne oraz sportowe. Każdy turysta znajdzie tu coś godnego
uwagi.
(red)
Urząd Miasta Świeradów-Zdrój
59-850 Świeradów-Zdrój
ul. 11 Listopada 35
tel. +48 75 781 64 89
fax +48 75 781 65 85
www.swieradowzdroj.pl
[email protected]
tel. +48 75 713 64 83/82
Horské lázně
V polské části Jizerských hor
(Gór Izerskich) se nacházejí
honosné horské lázně – město
Świeradów-Zdrój. Okolní
příroda nabízí nepřeberné
možnosti pro aktivní
dovolenou: sjezdové lyžování,
běh na lyžích, cyklistiku,
horskou tiristiku a velmi
oblibený v dnešní době
noridc walking.
V Świeradowě-Zdroju se nachází celkem sedm
lyžarských vleků, mj. nejmodernější lanovka
v Polsku Gondola SKI&SUN a také lyžarské běžecké
tratě na hoře Zajęcznik a Szlak Izerskiego Cietrzewia
(Turistická stezka jizerského tetřívka obecného). Pro
milovníky kol je připraveno velké množství upravených cyklostezek, v tom nově vzniklých singltreků
– prvních toho druhů cyklostezek v Evropě, které
nabízejí ty nejkvalitnější možné podmínky k rekreaci. Singltreky mají délku kolem 40 km a je možno je
vyzkoušet jak po polské, tak po české stráně hranice.
Jizerské hory nabízejí výborné podmínky pro
horskou turistiku v krásné horské přírodě. Když
navštívíte tuto oblast neměli byste si také nechat ujít příležitosti procházky na Stóg Jizerský
(Izerský stoh), na kterém se nachází horská chata
Schronisko Na Stogu Izerskim postavená v roce
1924, Sępiou Góru (Supí hora) a také na Halu
Izerskou (Jizerská louka), Torfowisko Izerskie
(Jizerské rašeliniště - přísně chráněná rezervace) a Jizerská oblast tmavé oblohy (Izerski Park
Ciemnego Nieba). Mezi horskými chatami „Orle”
a „Chatkou Górzystów” (Chata horalů) se nachází
didaktická stezka, která prezentuje model sluneční soustavy v měřítku jedna ku jedné miliardě;
město Świeradów Zdrój má na starosti Jupitera.
Za vidění stojí také Dom Zdrojowy (Lázeský
dům), Dřevěná Procházková hal přikritá sedlovou
střechou z roku 1900 (nejdélší v Evropě – 80 m,
s minerální vodou), Rezidence „Marzena” (secesní
vila z roku 1901), neogotiscký kostel sv. Josefa
Snoubence Panny Marie z roku 1899, Czarci Młyn
(Čertův mlýn) z roku 1890 v Czerniawě-Zdroju
(aktuálně je revitalizován a je adaptován na objekt
s bezbariérovým přístupem), a také mnoho dobře zachovalých do dnešní doby sudeckých chat.
Jednoznačně pozitivní vliv na vzhled města měla
revitalizace Parku Zdrojowého (Lázeňského parku).
Der Höhenkurort
Aufgrund seiner Lage
im Isergebirge wird
Świeradów-Zdrój (Bad
Flinsberg) ein Höhenkurort
genannt. Die Attraktivität
dieses Ortes ermöglicht
aktives Zeitverbringen – den
Schilauf, die Farrad- und
Bergwanderungen sowie
heute beliebtes
Nordic Walking.
In Świeradów-Zdrój (Bad Flinsberg) gibt es
heute sieben Skilifts, dabei die in Polen modernste Gondelbahn SKI&SUN, die Skipisten auf dem
Zajęcznik sowie die Iserbirkhahn-Wanderroute.
Die Radfahrer finden ihren Spaß sowohl auf hervorragenden Fahrradrouten, wie auch auf den
neu gebildeten Singeltreks – den einzigen, auf
der polnischen und tschechischen Seite zugänglichen Fahrradrouten in Europa mit dem so hohen Standard und der Länge bis zu 40 km.
Das Isergebirge ist eine hervorragende Gegend für Wanderungen inmitten der
bezaubernden Natur und wunderschönen
Landschaften. Es lohnt sich, Stóg Izerski mit
der Berghütte aus dem Jahr 1924, Sępia Góra
sowie Hala Izerska mit dem Naturschutzgebiet
„Tor fowiska Izersk ie” und den Izersk i
Dunkelhimmelpark zu besuchen. Zwischen den
Berghütten „Orle” i „Chatka Górzystów” kann
ein Lehrpfad besichtigt werden. Dort wurde das
Modell des Sonnensystems mit der Sonne und
den herum kreisenden Planeten im Maßstab
1:1000 gebaut. Die Stadt Świeradów-Zdrój (Bad
Flinsberg) pflegt den Jupiter.
Von den touristischen Sehenswürdigkeiten
der Stadt sollten Dom Zdrojowy (Kurhaus),
mit Lärchenholz eingedeckte, europalängste Hala Spacerowa (Spazierganghalle) (80 m
lang, mit der Mineralwassertrinkhalle) aus dem
Jahr 1900, die Residenz „Marzenie” (Traum) im
Jugendstil aus dem Jahr 1901, die neugotische
Kirche „Sankt Josef Heilige Maria Bräutigam“ aus
dem Jahr 1899, Czarci Młyn (Teufelsmühle) in
CzerniawaZdrój – ca. 1890 erbaut (zurzeit wird
instand gesetzt und für Behinderte ausgebaut)
sowie zahlreiche, gut erhaltene Sudetenhütten
aus dem XIX. Jahrhundert besichtigt werden.
Das Bild der Stadt wird auch von dem neulich
rekonstruierten Park Zdrojowy (Kurpark) betont.
Niepowtarzalny radoczynny klimat przyciąga
turystów nie tylko po uprawianie sportu ale również „po zdrowie”. Radoczynność świeradowskich
wód wykorzystywana jest do inhalacji, kąpieli i oczywiście do picia. Dzięki kąpielom radoczynnym
wzrasta przepływ krwi, a picie wód wpływa pozytywnie na pracę serca. Świeradów-Zdrój oferuje
również liczne centra odnowy biologicznej, kryte
baseny, jacuzzi, sauny i groty solne.
Čistý vzduch zdejší přírody láká turisty, kteří
s pomocí darů přírody mohou aktivně strávit čas
a pečovat o své zdraví. Świeradowské minerální
vody se využívají k inhalacím, koupelím a také
k pítí. Minerální koupele zlepšují krevní oběh, zase
pítí vod zlepšuje činnost srdce. Świeradów-Zdrój
nabízí také mnoho centrů bilogické regenerace,
krytých bazénů, jacuzzi, saun a solných jeskyň.
Město připravilo také zajímavé atrakce pro
rodiny s dětmi, jako minigolf, kuželky a dětská
hříště. Konají se zde také sportovní a kulturní
akce. Každý může nalézt něco pro sebe.
Městský úřad Świeradów-Zdrój
ul. 11 Listopada 35
tel. +48 75 781 64 89
fax +48 75 781 65 85
www.swieradowzdroj.pl
[email protected]
tel. +48 75 713 64 83/82
Das einzigartige radiumaktive Klima lockt
die Touristen nicht nur zum Sporttreiben,
sondern auch für den Gesundheitsaufbau.
Die Radiumaktivität des Mineralwassers
in Świeradów-Zdrój (Bad Flinsberg) wird
für Inhalationen, Bäder und natürlich zum
Trinken genutzt. Nach den radiumak tiven Bädern wächst die Durchblutung, die
Mineralwasseraufnahme beeinflusst positiv die Herzfunktion. Im Angebot der Stadt
sind auch zahlreiche Zentren für biologische
Erneuerung, Schwimmhallen, Jacuzzi, Saunas
sowie Salzgrotten enthalten.
Für Touristen, die ihre Freizeit zusammen
mit den Familien angenehm verbringen wollen,
empfehlen wir die Minigolfplätze oder die nahe
gelegene Kegelbahn sowie Kinderspielplätze.
In Świeradów-Zdrój (Bad Flinsberg) finden zahlreiche Kultur- und Sportveranstaltungen statt.
Jeder Tourist findet etwas Entsprechendes für
sich.
Das Stadtamt von Świeradów-Zdrój
ul. 11 Listopada 35
Tel. +48/75/781 64 89
Fax +48/75/781 65 85
E-Mail: [email protected]
Internet: www. swieradowzdroj.pl
it@ swieradowzdroj.pl
Tel. +48/75/713 64 83 od. -82
15
ięcznik
bezp łatny mies
n
ční | kostenlose
| zdarma měsí
monatlichen
łatny
gazyn bezp
a
m
y
ln
a
k
Pierwszy lo
nr
0
000
ISSN 0000-0
2012
n | august
sierpień | srpe
a
i
n
e
z
r
a
Wyd
Zprávy
Informationen
Lokalne wIadomości
w zasięgu ręki
światu
miał zagrozić
ry
ó
kt
,
m
y
rz
Olb
l ohrozit svět
Obr, ktery mě
r eine Gefahr
Der Riese, de
zech,
Po bułki do C
ech
lko w Niemcz
mycie auta ty
www.region-press.eu
tel. +48 71 791 13 65,
mobile +48 500 391 067
0006
Außergewöhnliche Erholung
am See
Das Erholungszentrum Santana Club ist ein Ausflugsziel
für diejenigen, die nach Erholung und der hervorragenden Atmosphäre für sich, die Familie und Freunde suchen,
sowie für diejenigen, die eine unübertroffene Zusammenkunft und eine Firmenschulung veranstalten möchten. Der
Santana Club befindet sich im wunderschönen touristischen
Ort Wieleń Zaobrzański auf der Seenplatte des Przemęcki
Landschaftsparks.
Wyjątkowy wypoczynek nad jeziorem
Ośrodek Wypoczynkowy Santana Club to azyl dla osób, które szukają wypoczynku i wspaniałej atmosfery dla siebie, rodziny i przyjaciół oraz dla tych, którzy chcą
zorganizować niecodzienne spotkanie i szkolenie firmowe. Santana Club położony jest w przepięknej miejscowości turystycznej – Wieleniu Zaobrzańskim
na szlaku jezior Przemęckiego Parku Krajobrazowego.
Dysponujemy:
– nowoczesnymi i przytulnymi pokojami – 50 miejsc noclegowych,
– klimatyzowaną restauracją mieszcząca 100 osób,
– ogrodem zimowym i salą klubowo-konferencyjną wyposażoną w sprzęt audio
niezbędny do organizacji szkoleń i konferencji,
– 3 torami do BOWLINGU, stołem do bilarda oraz placem zabaw
dla najmłodszych,
– organizujemy loty motolotnią oraz przejażdżki bryczkami, spływy
kajakowe
Serdecznie zapraszamy!
16
Wir verfügen über:
– moderne und gemütliche Zimmer – 50 Unterkünfte,
– klimatisiertes Restaurant für 100 Personen,
– einen Wintergarten sowie einen Club- und Konferenzsaal
mit der für die Veranstaltung von Schulungen und Tagungen
erforderlichen Videoausstattung,
– 3 Kegelbahnen, einen Billardtisch sowie einen
Kinderspielplatz.
– Wir können Paramotorflüge sowie
Pferdekutschenfahrten, Kajakausflüge veranstalten.
Sie werden herzlich eingeladen!
Kontakt: [email protected]
Wieleń, ul. Wczasowa 43
PL - 64-234 Przemęt
GPS: 51.95404 N 16.19787 E
Dolina cudów
Jeszcze do niedawna mało kto wiedział, że pięknie położona wśród wzgórz Kotlina
Jeleniogórska, poza oszałamiającymi krajobrazami kryje również prawdziwe skarby sztuki
ogrodowej i architektury. Dolina Pałaców i Ogrodów to miejsce, które z powodzeniem może
konkurować z francuską Doliną Loary lub walijską krainą średniowiecznych zamków.
Na zaledwie 100 km kw. znajduje się około
30 zabytkowych pałaców, zamków i dworów,
wzniesionych w różnych okresach historycznych:
od średniowiecza po XIX wiek. Często są to prawdziwe perły architektury, zaprojektowane przez
najwybitniejszych twórców. Miejsc podobnych do
Doliny Pałaców i Ogrodów próżno szukać w Polsce.
Dlatego w ciągu ostatnich kilku lat stała się ona jedną z największych atrakcji turystycznych tej części
Europy.
Przez niemal dwa stulecia malownicza Kotlina
Jeleniogórska uchodziła za
raj dla elit. Przedstawiciele
rodów szlacheckich znajdowali tu spokój i leczyli
podupadłe zdrowie. Po
zdobyciu Śląska przez
wojska króla Prus w 1741
roku, okolice Karkonoszy
stały się jednym z ulubionych miejsc wypoczynku królewskiego rodu
Hohenzollernów. Rodzina
królewska nie mogła narzekać na sąsiedztwo,
bowiem w okolicznych
Zamek w Wojanowie
miejscowościach swoje
rezydencje zakładały inne
arystokratyczne rody, m.in.: Schaffgotschowie,
Czartoryscy i Radziwiłłowie. Gdy arystokraci oddawali się wyszukanym rozrywkom w swoich okazałych pałacach, Kotlinę eksplorowali artyści w poszukiwaniu ruin gotyckich zamków i majestatycznych
krajobrazów. Gościł tu sam wielki Johann Wolfgang
Goethe. Kilka lat później Karkonosze odwiedził największy malarz doby niemieckiego romantyzmu,
Caspar D. Friedrich. Czarowi krajobrazu uległ też
John Quincy Adams, późniejszy prezydent Stanów
Zjednoczonych.
Odkrywanie tego miejsca najlepiej zacząć
od najpopularniejszego i jednego z najpiękniejszych pałaców w Polsce – malowniczego pałacu
w Wojanowie. To nie tylko zabytek architektury i sztuki ogrodowej najwyższej klasy, ale też
przykład jednej z najlepszych europejskich rewitalizacji zabytku i jego otoczenia. Pałac był
prezentem króla Prus Fryderyka Wilhelma III dla
jego córki Luizy i jej męża, księcia niderlandzkiego
Fryderyka Orańskiego.
Dosłownie kilka minut spaceru dzieli
Wojanów od innego ciekawego obiektu – pałacu w Łomnicy. Łomnica ma średniowieczny
rodowód, obecnie to jedno z najciekawszych
miejsc w Kotlinie Jeleniogórskiej. Można oglądać tu stałą wystawę o dziejach okolicznych
pałaców, a w sklepiku z wyrobami śląskimi kupić
regionalne pamiątki lub domowe przetwory.
W niewielkim Domu Wdów działa stylowy ho-
tel i restauracja, a pobliski folwark jest jednym
z najważniejszych centrów kultury w regionie.
Położona niedaleko Łomnicy wieś Karpniki kryje rezydencję, jedną z najbardziej znanych wśród
dziewiętnastowiecznej europejskiej arystokracji.
Od 1822 roku pałac należał do młodszego brata
króla Prus, księcia Wilhelma, który urządził w nim
wspaniałą letnią siedzibę dla swoje rodziny. W tej
neogotyckiej budowli o romantyczno-obronnym
charakterze bywał kwiat arystokracji i koronowane
głowy. W czasie drugiej wojny światowej pałac jeszcze raz zapisał się na kartach historii. Konserwator
zabytków prowincji śląskiej Günter Grundmann
ukrył w nim dzieła sztuki zrabowane przez nazistów
w okupowanych państwach i najcenniejsze zabytki
z dolnośląskich muzeów i kościołów. Obecnie pałac
nie jest udostępniany zwiedzającym.
Inny klimat ma zamek Bolczów, a raczej to, co
po nim zostało. To jedno z tych miejsc, które przyciągały do Kotliny Jeleniogórskiej romantyków,
spragnionych tajemniczych nastrojów. To jeden
z najciekawszych średniowiecznych zamków
z tego okresu w Polsce, bowiem wzniesiony został
z wykorzystaniem naturalnych skalnych ścian, maksymalnie wykorzystując przy tym obronne walory
ukształtowania terenu.
Koniecznie też zobaczyć trzeba Mysłakowice.
Nie tylko ze względu na znajdujący się tu letni pałac króla Fryderyka Wilhelma III, ale też unikatowe osiedle tyrolskie założone przez uciekinierów
z alpejskiego Zirellthal ponad 170 lat temu. Stąd już
tylko kawałek do Ciszycy,
majątku należącego niegdyś do Radziwiłłów,
w którym rozegrała się
jedna z najgłośniejszych
historii miłosnych dziewiętnastowiecznej Europy.
Jadąc w stronę Lwówka
Śląskiego, warto nieco zboczyć z trasy i zatrzymać się
w urokliwym rodzinnym
hotelu mieszczącym się
w pałacu w Brunowie.
W tym roku pałac został
wyróżniony tytułem Hotel
Roku 2012. Blask odzyskuje
też jeden z najpiękniejszych
ogrodów Kotliny – park
krajobrazowy przy pałacu w Bukowcu. Niedawno
odbudowano w nim herbaciarnię i wieżę widokową. Na zwolenników średniowiecznych klimatów
czekają ruiny zamków w Chojniku i Rybnicy oraz
zdobiona malowidłami rycerska wieża mieszkalna
w Siedlęcinie.
Jedną z najbardziej tajemniczych historii są dzieje
wsi Miedzianka, po której do naszych czasów ocalało
jedynie kilka domów i kościół. W Jagniątkowie, obecnie dzielnicy Jeleniej Góry, znajduje się dom noblisty
– Gerharta Hauptmanna. Secesyjna willa z początku
XX wieku kryje w swoich wnętrzach wspaniałe malowidła przedstawiające fragmenty utworów pisarza.
W tym roku prezydent Bronisław Komorowski
wpisał na listę Pomników Historii 11 założeń pałacowo-parkowych wchodzących w skład Doliny
Pałaców i Ogrodów. Do tej pory tytuł ten nadano
jedynie 45 najcenniejszym zabytkom w całej Polsce,
a to tylko jedna z wielu rekomendacji, które przemawiają za koniecznością odwiedzenia Doliny Pałaców
Ewa Pluta
i Ogrodów oraz jej skarbów. nr 0 | sierpień | srpen | august 2012
17
Údolí zázraků
V Kotlině Jeleniogórské
(Jelenohorské kotlině)
se rozkládá pěkná a záhadná
kraina. Ještě nedávno málokdo
věděl, že kromě úžasných výhledů
v této krajině lze nalzét opravdové
architektonické klenoty
a skvosty záhradní architektury.
Údolí zámků a zahrad Kotliny
Jeleniogórské může konkurovat
Oblasti zámků na Loiře nebo
středověkým hradům ve Walese.
V nevelké oblasti 100 čverečních km se nachází kolem 30 zámků, hradů a dvorků vzniklých během různých historických dob: od středověku do 19. století. Částo jsou to opravdové
architektonické skvosty, shotovené podle návrhů nejvýznamnějších umělců. Údolí zámků
a zahrad je místo vyjimečné svou krásou nejen
v Polsku, ale také v Evropě, a proto tahle jedinečná oblast se stala jednou z nejzajímavějších
turistických atrakcí v této části Evropy.
Behěm dvou století kouzelná Kotlina
Jeleniogórska byla považována za výjimečné místo pro elity. Členové šlechtických rodů
hledali zde klidu a obnovyvali zdraví. Kdy král
Pruského království dobyl Slezko v roce 1741,
okolí Krkonoši se stalo jedním z oblibených míst
odpočínku královského rodu Hohenzollernů.
Královská rodina nemohla se stěžovat na sousedství. V okolí svá sídla měly významné aristokratické rody, jako Schaffgotschowie, Czartoryscy
a Radziwiłłowie. Zatímco aristokrace se oddávala zajímavým zábavám, umělci dělali výlety
do okolí hledajíc gotických hradů a překrásných
krajin. Jedním z hostů byl sám Johann Wolfgang
Goethe a o několik lét později údolí navštivil
velikán neměckého malířství doby romantismu
– Caspar D. Friedrich. Údolí okouzlilo také Johna
Quincy Adamsa, který se později stal prezidentem Spojených států amerických.
Nejlepším výchozím místem je, patřící k nejkrásnějším zámkům v Polsku, průslulý Zámek
ve Vojanově. Objekt je klenotem architektonického a zahradnického umění, památka vyjímečné hodnoty, která je příkladem jedné z nejúspěšnějších revitalizací budovy spolu s okolí. Zámek byl dárkem od krála Prus Fridricha
Viléma III. pro jeho dceru Luisu a její manžela
– nizozemského knížete Fridricha Oranžského.
18
Siedlęcin
Stačí jen krátká procházka abysme se dostali
do jinného zajímavého objektu – jen pár minut
od Wojanowa čeká zámek v Łomnici. Dějiny
zamku sáhají středověku a je nyní jedním z nejzajímavějších míst v Kotlině Jeleniogórské. Zde
můžete si prohlédnout stalou výstavu o okolních zámcích, a v obchodě z slezkými výrobky
lze si nakoupit regionální památky a domací
výrobky. V nevelkém Domě Vdovy funguje
stylový hotel a restarace, a v blízkem dvoře je
jedno z nejvýznamnějších kulturních centrů
v regionu.
Nedáleko od Łomnici se náchazí vesnice
Karpniki, ve které si lze prohlédnout rezidence, jednu z nejvíce průslulých mezi evropskou
aristokraci v 19. století. Od roku 1822 zámek
patřil k mladšímu bratru krála Prus, knižeti
Wilhelmovi, kterému sloužil jako letni rezidence pro jeho rodinu. Neogotická budova
se znaky romantismu měla také obrannou povahu. Během 2. světové války zámek odehrál
důležitou roli. Günter Grundmann – provinční
konzervátor pámatek ze Slazka schoval v něm
umělecká díla ukrádena nacisty v okupovaných
státech a nejcennější díla z dolnoslezkých muzeů a kostelů. Nyní zámek je zpřístupněn pro
veřejnost.
Zcelá jinou povahu má zamek Bolczów,
a spíše, to co po něm zůstalo. Právě taková
místa přitahovala řadu romantiků hledajících
tajemná místa do Kotliny Jeleniogórské. Je to
jeden z nejzajímavějších polských hradu z doby
středověku, hrad se tyčí na skalnatém navrší,
stavitelé využili skalní masívy a při tom skály
poskytovaly nezanedbatelnou výhodu proti
případným dobyvatelům.
Dále je nutné navštivit Mysłakowice, ve
kterých se nachází letní zamek krále Fridricha
Viléma III. A tyrolská osoda, vznikla před
170 lety, vystavěná uprchlíky z aplského
Zirellthal. Odtud je už jenom kousíček do
Ciszcy, majetku který kdysi patřil Radziwiłłům,
ve kterým se odhrál jeden z nejvíce průslulých
milostných děju v 19. století v Evropě.
Když se výdáme na cestu směrem Lwówka
Śląského můžeme se zastavit v příjemném rodinném hotelu v zámku v Brunowe, ta malá
odbočka rozhodně stojí za to. V tomto roce
hotel byl oceněn jako Hotel roku 2012. Zaroveň
chráněná krajinná oblast u zámku v vesnici
Bukowiec získává nový lesk a krásu a je jednou
z nejkrásnějších zahrad v Údolí. Pro milovniký
středověku čekají také trosky hradů v Chojniku
a v Rybnici a zdobená malbami rytířská obytná
věž v Siedlęcině.
Jednou z nejvíce záhadných tajemství spojených s Údolím je historie vesnici Miedzianka
ze které dodnes se zachoválo jen několik budov
a kostel. V Jagniątkowě, který nyní je součásti
města Jelenia Góra, se nachází dům nositele
Nobelové ceny – Gerharta Hauptmanna. V secesní vily z počátku 20. století, místnosti jsou
vyzdobený postavami z literárních děl autora.
V to mto ro ce p re zident Bro nis ł aw
Komorowski zapsal do seznámů Pomniků
Historie (Památek dějin) 11 zámeckých a záhradnívh komplexů, které jsou součástí Údolí
zámků a zahrad. Dosud jenom 45 nejcennějších
památek v celé Polské republice nosilo takový
titul, a je to jenom jeden z mnoha důkazů, že
stojí za to navštivit Údolí zámků a zahrad.
Ewa Pluta
Das Tal der Wunder
Bis neulich wusste kaum jemand, dass wunderschön zwischen den Hügeln
gelegene Kotlina Jeleniogórska (Hirschberger Kessel) bezaubernde
Landschaften, aber auch wahre Schätze der Gartenbaukunst und
Architektur beherbergt. Dolina Pałaców i Ogrodów (Tal der Paläste und
Gärten) kann mit dem französischen Tal von Loire oder der walisischen
Gegend mit den mittelalterlichen Schlössern erfolgreich wetteifern kann.
Auf nur 100 km2 befinden sich ca. 30 historische,
in unterschiedlichen Zeitepochen: vom Mittelalter
bis ins XIX. Jahrhundert errichtete Schlösser,
Burgen und Höfe. Oft sind es von den berühmtesten Künstlern geplante, wahre Architekturperlen.
Solche Gegenden, wie Dolina Pałaców i Ogrodów
(Tal der Paläste und Gärten) sind in Polen nur sehr
schwer zu finden. Deshalb wurde es in den letzten
einigen Jahren zu einer der größten Attraktivitäten
für Touristen in diesem Teil Europas.
Fast zwei Jahrhunderte lang galt der
Hirschberger Kessel als Paradies für Eliten. Die
Vertreter der Adelsfamilien fanden hier ihre Ruhe
und heilten verletzte Gesundheit. Nachdem
Schlesien 1741 durch die Armee des preußischen
Königs erobert wurde, wurde die Umgebung der
Riesengebirge zur beliebten Erholungsgegend der
königlichen Hohenzollern-Familie. Sie konnte sich
über die Nachbarschaft nicht beklagen, denn in den
nahe gelegenen Ortschaften wurden Residenzen
anderer Adelsfamilien, bspw. von Schaffgottsch,
Czartoryski oder Radziwiłł, gegründet. Die Adeligen
verbrachten die Zeit in ihren prachtvollen Palästen
bei einer auserlesener Unterhaltung. Das Tal wurde
von den Künstlern in der Suche nach Ruinen gotischer Schlösser und prachtvoller Landschaften
erforscht. Hier war auch der weltbekannte Johann
Wolfgang Goethe zu Gast. Einige Jahre später wurde das Riesengebirge von Caspar D. Friedrich – dem
größten Maler der deutschen Romantik besucht.
Auch John Quincy Adams, der spätere Präsident
der Vereinigten Staaten von Amerika, wurde von
hiesigen Land-schaften bezaubert.
Das Entdecken dieser Gegen wird am besten
mit dem beliebtesten und einem der Schönsten
Palästen in Polen – dem malerischen Palast in
Wojanów (Fischbach) begonnen. Es ist nicht nur
ein Architektur- und Gartenbaukunstschatz der
höchsten Klasse, sondern auch ein Beispiel für eine
der besten europäischen Wiederherstellung eines
historischen Objektes und seiner Umgebung. Der
Palast war ein Geschenk des preußischen Königs
Friedrich Wilhelm III. für seine Tochter Luise und
ihren Ehemann, den niederländischen Prinzen
Friedrich von Oranjen.
Nach einem ganz kurzen Spaziergang gelangt
man von Wojanów (Fischbach) zu einem anderen interessanten Objekt – dem Palast in Łomnica
(Lomnitz). Łomnica (Lomnitz) hat seine Ursprünge
noch im Mittelalter, heute ist es ein die Geschichte
der benachbarten Paläste besichtigt, im kleinen
Kram mit schlesischen Produkten können regionale Andenken gekauft werden. Im kleinen Dom
Wdów (Witwenhaus) sind ein stilvolles Hotel und
ein Restaurant in Betrieb, der benachbarte Hof ist
eins der wichtigsten regionalen Kulturzentren.
Im Dorf Karpniki unweit von Łomnica
(Lomnitz) befindet sich eine der bekanntesten
adeligen Residenzen des XIX. Jahrhunderts. Seit
1822 gehörte der Palast dem kleineren Bruder
des Prinzen Wilhelm, des Königs von Preußen.
Dieser richtete hier für seine Familie einen prachtvollen Sommerlandsitz ein. In diesem neugotischen Bauwerk mit einem romantischen und
Wehrcharakter gastierten Adelige und Könige.
Während des 2. Weltkrieges wurde der Palast
erneut zu einem wichtigen Teil der Geschichte.
Günter Grundmann, der Kunstwerkpfleger der
Schlesischen Provinz, versteckte hier von den
Nazideutschen in den okkupierten Ländern geraubte Kunstwerke sowie die wertvollsten Kunstschätze
der Schlesischen Museen und Kirchen. Zurzeit ist
der Palast für Besucher nicht zugänglich.
Ein ganz anderes Klima weist das Schloss Bolczów,
besser gesagt seine Überreste, auf. Es ist einer derjenigen Orte, die nach geheimnisvollen Stimmungen
begierigen Romantiker zum Hirschberger Kessel
lockten. Bolczów ist eins der interessantesten mittelalterlichen Schlösser in Polen, weil es unter der
Verwendung natürlicher Gesteinsabhänge errichtet wurde, um Abwehrvorteile der vorhandenen
Landschaft maximal auszunutzen.
Unbedingt muss auch Mysłakowice (ZillerthalErdmannsdorf) besichtigt werden, und zwar nicht
nur wegen des hier vorhandenen Sommerpalastes
des Königs Friedrich Wilhelm III., sondern auch wegen der einzigartigen Tiroler Siedlung, die vor über
170 Jahren von den Flüchtlingen aus dem Zillerthal
in Alpen gegründet wurde. Von hier aus ist es nur
ein kleines Stück nach Ciszyca, dem ehemaligen
Gutsbesitz der Adelsfamilie Radziwiłł, wo sich eine
der bekanntesten Liebesgeschichten in Europa des
XIX. Jahrhunderts abspielte.
Begibt man sich nach Lwówek Śląski
(Löwenberg), sollte man einen kleinen Abstecher
von der Hauptstrecke machen und in einem kleinen gemütlichen Familienhotel im Palast Brunów
gastieren. In diesem Jahr wurde der Palast mit dem
Titel Hotel des Jahres 2012 ausgezeichnet. Auch
wird der Glanz eines der schönsten Gärten des
Tals – des Landschaftsparks am Schloss Bukowiec
(Buchwald) wiederhergestellt. Neulich wurden dort
der Teegarten und der Aussichtsturm wiederaufgebaut. Die Liebhaber des mittelalterlichen Klimas
werden in den Schlossruinen von Chojnik (Kynast)
und Rybnica (Reibnitz) sowie mit Gemälden verzierter Ritterwohnturm in Siedlęcin (Boberröhrsdorf)
erwartet.
Eine der geheimnisvollsten Geschichten betrifft
das Dorf Miedzianka (Kupferberg), von diesem Ort
sind nur einige Wohnhäuser sowie die Kirche erhalten geblieben. In Jagniątków, dem heutugen
Stadtteil von Jelenia Góra (Hirschberg) befindet sich
das ehemalige Wohnhaus der Nobelpreisträgers
Gerhard Hauptmann. Eine Jugendstilvilla aus dem
Anfang des XX. Jahrhunderts beherbergt prachtvolle Gemälde mit den Darstellungen der Ausschnitte
der Werke dieses Schriftstellers.
In diesem Jahr ließ der Staatspräsident von
Polen Bronisław Komorowski 11 Garten- und
Palastobjekte, die zum Tal der Paläste und Gärten
gehören, auf die Liste der Historischen Objekte
eintragen. Bis dato wurde dieser Titel nur den
45 wertvollsten historischen Objekten in ganz Polen
verliehen. Es ist nur eine der vielen Empfehlungen,
die dafür sprechen, das Tal der Paläste und Gärten
und seine Schätze unbedingt zu besuchen.
Autorin: Ewa Pluta
19
Po bułki do Czech, mycie
Mieszkając w naszym rejonie,
często korzystamy z oferty sklepów
znajdujących się po czeskiej lub
niemieckiej stronie granicy.
Robimy tak, ponieważ szukamy
lepszej – czyli tańszej – oferty,
bądź też z przyzwyczajenia:
po określone towary zawsze
jeździliśmy za granicę.
Urząd Statystyczny we Wrocławiu,
Czeski Urząd Statystyczny
Przedstawicielstwo Okręgowe
w Libercu i Krajowy Urząd
Statystyczny Wolnego Państwa
Saksonii w Kamenz od kilku
lat prowadzą wspólne badania
porównujące ceny w Polsce,
Republice Czeskiej
i Saksonii.
Niedawno ukazała się publikacja roboczej grupy statystycznej, działającej przy
Euroregionie Nysa, pt. „Ceny
w Euroregionie Nysa 2011”,
w której przedstawiono
porównanie cen detalicznych 116 towarów
i usług konsump c yjnych z anoto wanych w maju
2011 roku.
Dla części polskiej przedstawiono średnie
ceny z województwa dolnośląskiego. Dla
części niemieckiej przyjęto średnie ceny
z 20 wybranych gmin saksońskich, a dla części czeskiej zaprezentowano średnie ceny
z całej Republiki Czeskiej. Wszystkie ceny podano w euro.
Porównanie cen wybranych grup
artykułów żywnościowych
Spośród 55 towarów, których ceny porównywano, 17 miało najniższą cenę w części
czeskiej, 16 w części saksońskiej, a 14 w części
polskiej (w ośmiu przypadkach porównanie
nie było możliwe ze względu na brak danych
dla jednej ze stron lub nieporównywalność
jednostek miary, a w jednym ceny były jednakowo niskie dla dwóch stron).
20
nr 0
W Saksonii zanotowano najwięcej cen
najwyższych – 23, w części czeskiej – 14,
a w polskiej – 10.
W grupie pieczywo i produkty zbożowe
najniższe ceny miały towary w czeskiej części
Euroregionu. Po stronie saksońskiej wszystkie
badane ceny w tej grupie były najwyższe,
z wyjątkiem mąki pszennej, której cena najwyższa była w części polskiej.
Przykładowo: bułeczka pszenna mała
o wadze 50 g w Polsce kosztowała 0,13 €,
w Czechach 0,09 €, a w Niemczech 0,30 €.
Za chleb mieszany pszenno-żytni zwykły
o wadze 500 g w Polsce płaciliśmy 0,64 €,
w Czechach 0,46 €, a w Niemczech 0,97 €. Z kolei zakup ryżu długoziarnistego w saszetkach
do gotowania (4x100 g) to dla nas wydatek
0,76 €, dla Czecha 0,54 €, a dla Niemca 0,85 €.
Mięso i jego przetwory najdroższe były
po stronie saksońskiej. Największa dysproporcja wystąpiła w przypadku ceny mięsa drobiowego, która była przeszło trzykrotnie wyższa
niż po stronie czeskiej i czterokrotnie wyższa
niż po stronie polskiej. Najniższe ceny mięs
zarejestrowano po stronie polskiej, wyjątkiem
była wołowina bez kości z udźca, której cena
była najniższa po stronie czeskiej.
W grupach tłuszcze, cukier i wyroby cukiernicze oraz alkohole większość towarów
miała najniższe ceny w części saksońskiej,
tłuszcze były najdroższe po stronie czeskiej,
a cukier i większość alkoholi po polskiej. Z kolei ceny prawie wszystkich warzyw i owoców
były najwyższe w Saksonii.
Za kurczę patroszone świeże o wadze 1 kg
płaciliśmy w Polsce 1,88 €, w Czechach 2,46 €,
w Niemczech 7,51 €.
Mięso wieprzowe z kością – schab środkow y (1 kg) kosztował w Polsce 3,76 €,
w Czechach 4,01 €, a w Niemczech 7,12 €.
Łopatka bez kości (1 kg) odpowiednio – 3,30 €,
3,77 €, 5,84 €, a szynka wieprzowa gotowana
(1 kg) – 5,76 €, 6,36 €, 9,98 €.
Porównanie cen wybranych grup artykułów
nieżywnościowych i usług
Spośród 27 artykułów nieżywnościowych, 16 miało najniższe ceny w części polskiej, 5 w części czeskiej, a 2 w części saksońskiej (w trzech przypadkach brak było danych
dla jednej ze stron, a w jednym ceny były
jednakowo niskie dla dwóch stron). W części
saksońskiej zanotowano w tej grupie artykułów 14 cen najwyższych (w jednym
prz ypadku ceny
był y jednakowo
wysokie po dwóch
stronach). Droższa
była odzież, większość artykułów
użytku domowego
i higieny osobistej
oraz paliwa. Prawie
wszystkie towary
z wyżej wymienionych
grup asortymentowych
najtańsze były po stronie
polskiej.
Spośród cen 27 po równy wanych usług,
13 było najtańszych po stronie polskiej, 9 po czeskiej
i 1 po saksońskiej (w czterech przypadkach brak było
danych dla jednej ze stron).
W grupie usług związanych z zamieszkiwaniem (opłaty za energię elektryczną,
gaz, wodę i odprowadzenie ścieków) zdecydowanie najniższe ceny zanotowano po
stronie polskiej, a najwyższe po saksońskiej.
W części saksońskiej Euroregionu ceny większości usług były najwyższe, wyjątkami były
np. ceny: noclegu w hotelu, abonamentu za
telewizję kablową, mechanicznego mycia
nadwozia samochodu osobowego i korzystania z solarium.
Za miesiąc przedstawimy bieżącą statystykę regionu.
opr. Izabela Siwińska
auta tylko w Niemczech
Ceny wybranych towarów w poszczególnych krajach w 2011 roku
Wyszczególnienie
Specification
Jednostka
miary
Unit
of measure
Pl
Cz
De
W euro
In euro
PIECZYWO I PRODUKTY ZBOŻOWE | BREAD AND CEREALS
Bułeczka pszenna mała | Wheat roll
50 g
0,13
0,09
Chleb mieszany pszenno-żytni, zwykły | Wheat-rye bread
500 g
0,64
0,46
0,97
Mąka pszenna | Wheat flour
1 kg
0,53
0,47
0,35
4x100 g
0,76
0,54
0,85
1 kg
1,88
2,46
7,51
17,22
Ryż długoziarnisty w saszetkach do gotowania | Long rice in sachets
0,30
MIĘSO | MEAT
Kurczę patroszone, świeże | Disemboweled chicken
Mięso cielęce bez kości | Veal meat, boneless
1 kg
11,55
brak
danych
Mięso wieprzowe z kością – schab środkowy | Pork meat, bone-in (centre loin)
1 kg
3,76
4,01
7,12
Mięso wieprzowe bez kości – łopatka | Pork meat, boneless – shoulder
1 kg
3,30
3,77
5,84
Mięso wołowe bez kości z udźca | Beef meat boneless (gammon)
1 kg
7,93
7,33
9,42
Szynka wieprzowa gotowana | Pork ham, boiled
1 kg
5,76
6,36
9,98
0,70
CUKIER I WYROBY CUKIERNICZE | SUGAR AND CONFECTIONERY
Cukier biały kryształ | White sugar, crystallized
1 kg
1,20
0,95
Czekolada mleczna | Milk chocolate
100 g
0,86
0,85
0,76
Miód naturalny | Natural honey
400 g
3,31
2,14
2,96
250 g
1,70
2,44
2,58
20 szt.
20 pieces
1,22
1,05
1,11
KAWA, HERBATA | COFFEE, TEA
Kawa naturalna mielona | Natural coffee, ground
Herbata ekspresowa w oryginalnych opakowaniach z importu | Express tea, in original packaging, imported
NAPOJE ALKOHOLOWE | ALCOHOLIC BEVERAGES
Brandy | Brandy
700 ml
12,98
7,46
5,76
Whisky | Whiskey
700 ml
18,60
14,46
10,23
Wino gronowe czerwone wytrawne | Red grape wine, dry
750 ml
4,42
2,30
3,41
Wino importowane gronowe, musujące typu szampan | Imported grape wine, sparking champagne type
750 ml
4,60
5,06
4,47
Piwo pełne jasne, o zawartości 12,5% ekstraktu wagowego, w butelce | Beer, full light, 12,5% of extract, bottled
500 ml
0,75
0,76
0,60
NAPOJE BEZALKOHOLOWE | NON-ALCOHOLIC BEVERAGES
Coca-cola | Coca-cola
1l
1,31
0,78
1,17
Sok pitny jabłkowy | Apple juice
1l
0,94
1,19
0,83
Sok pitny pomarańczowy | Orange juice
1l
1,12
1,23
1,04
1,5 l
0,57
0,37
0,48
Ananas w plastrach, w puszce | Sliced pineapple, canned
500 g
0,99
0,97
1,08
Banany | Bananas
1 kg
1,36
1,28
1,29
Cytryny | Lemons
1 kg
1,30
1,14
0,29
Grapefruity | Grapefruits
1 kg
1,64
brak
danych
0,74
Woda mineralna bez dodatku CO2 | Mineral still water
OWOCE I PRZETWORY OWOCOWE | FRUIT AND FRUIT PRODUCTS
WARZYWA I PRZETWORY WARZYWNE | VEGETABLES AND VEGETABLES PRODUCTS
Cebula | Onions
1 kg
0,66
0,69
1,17
Marchew | Carrots
1 kg
0,71
0,79
1,06
0,56
Ogórki świeże szklarniowe | Fresh cucumbers (greenhouse)
1 kg
1,09
1,35
Pieczarki białe | White mushrooms
1 kg
1,80
3,71
3,63
Pomidory | Tomatoes
1 kg
1,79
1,35
2,25
Ziemniaki | Potatoes
1 kg
0,51
0,76
1,07
Kapusta biała | White cabbage
1 kg
0,95
0,91
1,28
PALIWA | FUELS
Benzyna bezołowiowa, 95-oktanowa | Unleaded petrol 95
1l
1,32
1,44
1,62
Benzyna bezołowiowa, 98-oktanowa | Unleaded petrol 98
1l
1,38
1,51
1,68
Olej napędowy, letni | Diesel oil (summer)
1l
1,30
1,41
1,40
nr 0
21
Wysoki Kamień
Idealne miejsca
na inwestycje
Na Dolnym Śląsku zlokalizowane są
nieruchomości powojskowe będące
w gestii Agencji Mienia Wojskowego.
W najbliższym czasie wrocławski
Oddział Terenowy AMW przystąpi
do ich zagospodarowywania.
Aktualna oferta AMW
w województwie dolnośląskim
nic Polski, Czech i Niemiec. Obiekt znajduje się
1500 m od stacji kolejowej z przejściem granicznym z Niemcami Krzewina – Ostritz i 4,5 km od
przejścia z Czechami Lutogniewice – Andelka. Przy
nieruchomości przebiega linia kolejowa.
Działka to zamknięta posesja kształtem zbliżona do odwróconego trapezu, którego podstawa przylega do drogi publicznej i stanowi wjazd
na teren nieruchomości. Obiekty wybudowane
zostały w 1960 r. Główny budynek to strażnica
pełniąca funkcje socjalno-bytowe. Budynek jest
murowany, dwukondygnacyjny, z użytkowym poddaszem. W piwnicy jest kotłownia na olej opałowy.
Powierzchnia użytkowa budynku wynosi 881 m2.
Na działce znajdują się jeszcze dwa obiekty garażowo-magazynowe o łącznej powierzchni 126 m2.
Nieruchomość ma utwardzoną drogę i plac, ogród
z drzewkami owocowymi i trawniki. Na posesji rośnie kilka starych drzew. Całość jest ogrodzona.
W miejscowym planie zagospodarowania
przestrzennego działka oznaczona jest symbolem
IS – tereny specjalne. Uchwałą Rady Miasta i Gminy
Bogatynia nr XII/86/07 z dnia 30.05.2007 przystąpiono do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obszaru wsi
Bratków. Tutejszy Oddział wniósł o przeznaczenie
działki pod zabudowę usługową (hotel, pensjonat,
gastronomia) z dopuszczeniem mieszkalnictwa.
Wniosek został przyjęty i zarejestrowany.
Bratków
– dz. 42, powiat zgorzelecki, gmina Bogatynia
Cena wywoławcza: 235 000,00 PLN
Przetarg w dniu: 31.08.2012 r.
Powierzchnia:
gruntu – 0,7882 ha, użytkowa – 1007 m2
Nieruchomość z dawną strażnicą Łużyckiego
Oddziału Straży Granicznej zlokalizowana jest
na południowo-zachodnim obrzeżu wsi Bratków
w gminie Bogatynia. Gmina obejmuje teren tzw.
worka żytawskiego położonego na styku gra-
Szklarska Poręba, ul. Oficerska 4
– WDW Wysoki Kamień, dz. 245/10,
powiat jeleniogórski, gmina Szklarska Poręba
Cena wywoławcza: 7 850 000,00 PLN
Przetarg w dniu: 10.09.2012 r.
Powierzchnia:
gruntu – 5,1718 ha, użytkowa – 4081,77 m2
Szklarska Poręba to wypoczynkowo-turystyczna miejscowość malowniczo położona
w Karkonoszach, przy międzynarodowej drodze
E65 prowadzącej do drogowego przejścia gra-
AMW jest agendą państwową nadzorowaną
przez ministra obrony narodowej, której jednym
z głównych celów jest sprzedaż lub inne zagospodarowanie zbędnych wojsku i MSWiA nieruchomości oraz rzeczy ruchomych. Agencja została
powołana, by zarabiać na modernizację techniczną ważnych dla państwa służb mundurowych
– wojska i policji.
Właścicielem nieruchomości w zasobie AMW
jest Skarb Państwa. Agencja ma obowiązek tym
mieniem gospodarować racjonalnie i tak, by możliwie jak największe kwoty zasilały fundusze modernizacyjne wojska i policji.
Trzeba pamiętać, że 93% środków wygenerowanych przez AMW ze zbywania mienia trafia
właśnie na Fundusz Modernizacji Sił Zbrojnych
i Fundusz Modernizacji Bezpieczeństwa
Publicznego. Od początku swojej działalności
AMW przekazała na ten cel blisko 1,4 mld zł.
22
nicznego Szklarska Poręba Jakuszyce – Harrachov
(ok. 5 km). Duże znaczenie ma dostępność komunikacyjna Szklarskiej Poręby w stosunku do takich
miast jak: Wrocław (140 km), Praga (139 km), Berlin
(290 km) czy też przejście graniczne z Niemcami
(71 km). Szklarska Poręba to największa stacja
klimatyczna Dolnego Śląska, znana i ceniona od
połowy XIX wieku. To jeden z największych ośrodków sportów zimowych w polskich Sudetach,
gdzie pokrywa śnieżna zalega średnio przez
110 dni w roku.
Nieruchomość stanowi dawny Wojskowy Dom
Wypoczynkowy „Wysoki Kamień”, położony na
wysokości 770 m n.p.m., na zboczu góry Wysoki
Kamień przy ul. Oficerskiej. Działka zabudowana
jest budynkiem wczasowym z 1937 r. z miejscami
noclegowymi dla 110 osób. Na nieruchomości
znajduje się także budynek garażowy i obiekty
magazynowe. Jest to budynek 2- i 3-kondygnacyjny, murowany, wykonany na planie dwóch równoległych prostokątów (o różnych długościach
i zróżnicowanych wysokościach) połączonych poprzecznym skrzydłem, w którym usytuowane jest
wejście. U podnóża obiektu jest nieduży wyciąg
narciarski.
W skład nieruchomości wchodzi:
– dz. nr 245/10 o powierzchni 5,1718 ha
– budynek wczasowy o powierzchni użytkowej
3601,92 m2
– budynek garażowy o powierzchni użytkowej
444,85 m2
– obiekty magazynowe o łącznej powierzchni
użytkowej 35 m2
Nieruchomość jest wpisana w księdze wieczystej nr JG1J/00032366/4. Zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego
działka nr 245/10, AM-7, obręb 0001 posiada przeznaczenie:
UZ2 – przeznaczenie podstawowe: tereny
usług z towarzyszącą zielenią, gdzie preferowane
są usługi z zakresu turystyki, hotelarstwa, gastronomii, ochrony zdrowia i odnowy biologicznej,
opieki społecznej, oświaty i nauki, kultury, rozrywki, sportu i rekreacji. Przeznaczenie dopuszczalne: tereny zabudowy mieszkaniowej istniejącej,
tereny zabudowy mieszkaniowej o charakterze
towarzyszącym usługom, zieleń, parkingi, infrastruktura techniczna, ciągi komunikacyjne, drogi
wewnętrzne.
MU1 – przeznaczenie podstawowe: tereny
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z usługami lub zabudowy usługowej. Przeznaczenie
dopuszczalne: zabudowa pensjonatowa, usługi
wbudowane, w tym pokoje gościnne, zieleń, infrastruktura techniczna, ciągi komunikacyjne.
ZL7 – przeznaczenie podstawowe: lasy.
Przeznaczenie dopuszczalne: obiekty, infrastruktura techniczna, ciągi piesze i rowerowe, urządzenia turystyczne.
Nieruchomość nie jest wpisana do rejestru
zabytków, lecz do rejestru wpisane jest miasto
(TS)
Szklarska Poręba. Ideale Standorte
für Investitionen
In Niederschlesien sind ehemalige
Militärimmobilien vorhanden, die der
Agentur für Militärvermögen (AMW)
unterliegen. In der kommenden Zeit
beginnt die Niederlassung Wrocław
der AMW mit ihrer Bewirtschaftung.
Es ist ein geschlossenes Grundstück in Form
eines umgekehrten Trapezes, dessen Basis an einer
öffentlichen Straße liegt und die Zufahrt bildet. Die
Objekte wurden 1960 errichtet. Das Hauptobjekt
ist der Wachturm mit Sozialeinrichtungen, wurde in gemauerter Bauweise errichtet, weist zwei
Stockwerke und einen Nutzdachboden auf. In den
Kellerräumen ist ein Heizölkesselwerk eingerichtet. Die Nutzfläche dieses Gebäudes beträgt 881
m2. Auf dem Grundstück befinden sich auch zwei
Garagen- und Lagerobjekte mit der Gesamtfläche
von 126 m2. Die vollständig umzäunte Immobilie
weist einen befestigten Weg und einen Platz, einen
Obstbaumgarten und Grünanlagen sowie einige
Altbäume auf.
Die AMW ist die staatliche Agentur unter der
Obhut des Ministers für Nationale Verteidigung.
Eins ihrer Hauptziele besteht in der Veräußerung
oder Bewirtschaftung der für die Armee und das
Ministerium für Inneres und Verwaltung entbehrlichen Immobilien und des Mobiliars. Die Agentur
wurde gegründet, um Gewinn für die technische
Modernisierung der für den Staat wichtigen uniformierten Dienste – der Armee und der
Polizei zu erwirtschaften.
Die Staatskasse ist Inhaber der
Immobilien in den Beständen der AMW.
Die AMW ist verpflichtet, dieses Vermögen
rationell und auf die Art und Weise zu bewirtschaften, dass möglichst hohe Beträge
in die Modernisierungsfonds der Armee
und der Polizei einfließen.
Dabei darf nicht vergessen werden, dass 93% der infolge der
Vermögensveräußerung erwirtschafteten Mittel zu den Modernisierungsfond
der Militärstreitk räf te und der
Öffentlichen Ordnung überleitet wer- Wysoki Kamień
den. Seit den Anfängen der Aktivitäten
In der lokalen Raumordnung wird die
der AMW wurden knapp 1,4 Mld. PLN auf diese
Immobilie als IS – Sondergebiete – beFonds überwiesen.
zeichnet. Mit dem Beschluss des Stadt- und
Aktuelles Angebot der AMW
Gemeinderates von Bogatynia Nr. XII/86/07 vom
in der Region Niederschlesien
30.05.2007 wurde die Erstellung der lokalen
Raumordnung für einen Teilbereich des Dorfes
Bratków – Grundstück 42, Kreis Zgorzelec,
Bratków mit der Grundstücksbestimmung
Gemeinde Bogatynia
für Dienstleistungsobjekte (Hotel, Pension,
Mindestgebot: 235 000,00 PLN
Gastronomie) und dem zulässigen Wohnungsbau
Datum der Ausschreibung: 31.08.2012
eingeleitet. .
Grundstücksfläche – 0,7882 ha,
Nutzfläche – 1007 m2
Szklarska Poręba, ul. Oficerska 4,
Das Grundstück mit dem ehemaligen
WDW Wysoki Kamień, Grundstück 245/10,
Wachturm des Lebuser Grenzschutzes befindet
Kreis Jelenia Góra, Gemeinde Szklarska Poręba
sich am südwestlichen Rand des Dorfes Bratków,
Mindestgebot: 7 850 000,00 PLN
Gemeinde Bogatynia. Die Gemeinde umfasst das
Datum der Ausschreibung: 10.09.2012
Gebiet des s.g. Zittauer Ecks, wo die Grenzen von
Grundstücksfläche – 5,1718 ha,
Polen, Deutschland und der Tschechei zusamNutzfläche – 4081,77 m2
Szklarska Poręba ist ein malerisch gelegener
menlaufen. Das Objekt ist 1,5 km vom Bahnhof
Erholungs- und Touristikort im Karkonosze-Gebirge
mit der Grenzübergangsstelle Krzewina – Ostritz
(Riesengebirge) an der Fernverkehrsstraße E65 zur
und 4,5 km von der polnisch-tschechischen
Straßengrenzübergangsstelle Szklarska Poręba
Grenzübergangsstelle Lutogniewice – Andelka entJakuszyce – Harrachov (ca. 5 km). Von wesentlicher
fernt. Am Grundstück verläuft eine Eisenbahnlinie.
Bedeutung sind dabei gute Verkehrsverbindungen
von Szklarska Poręba mit solchen Großstädten, wie
Wrocław (140 km), Prag (139 km), Berlin (290 km) oder
mit der polnisch-deutschen Grenzübergangsstelle
(71 km). Szklarska Poręba ist die größte, seit Mitte
des XIX. Jahrhunderts bekannte und hochgeschätzte Klimastation in Niederschlesien. Es ist auch eins
der größten Wintersportzentren in den polnischen
Sudeten, wo der Schnee jahresdurchschnittlich
110 Tage liegt.
Die gegenständliche Immobilie ist das ehemalige Armeeerholungsheim „Wysoki Kamień”
ca. 770 m ü.d.M. am Berghang des Berges Wysoki
Kamień in der ul. Oficerska. Das Erholungsheim
stammt aus dem Jahr 1937 und weist Unterkünfte
für 110 Personen auf. Auf dem Grundstück sind
auch Garagen- und Lagerobjekte vorhanden. Das
gemauerte Gebäude hat 2 und 3 Stockwerke, im
Grundriss besteht es aus zwei parallelen, mit einem Querflügel verbundenen Rechtecken (mit
differenten Längen und Höhen). Im Querflügel
ist der Haupteingang vorhanden. Am Objekt gibt
es einen kleinen Skilift.
Die Immobilie besteht aus folgenden
Objekten:
– Grundstück Nr. 245/10 mit der Fläche
von 5,1718 ha
– Erholungsheim mit der Nutzfläche
von 3601,92 m2
– Garage mit der Nutzungsfläche
von 444,85 m2
– Lagerobjekte mit der
Gesamtnutzfläche von 35 m2
Die Immobilie ist Grundbuch Nr.
JG1J/00032366/4 eingetragen. Gemäß
der lokalen Raumordnung weist das
Flurstück 245/10, AM-7, Flur 0001 folgende
Bestimmung auf:
UZ2 – grundlegende Bestimmung:
Gebiete für Dienstleistungen und Grünanlagen;
bevorzugte Dienstleistungen: Touristik, Hotels,
Gastronomie, Gesundheitsschutz und biologische Erneuerung, Sozialfürsorge, Bildung
und Wissenschaft, Kultur, Unterhaltung, Sport
und Erholung, Zulässige Bestimmung: vorhandene Wohnungsbaugebiete, Wohnungsbau
als Unterstützung für Dienstleistungen,
Grünanlagen, Parkplätze, technische Infrastruktur,
Verkehrsstraßen und objektinterne Wege.
MU1 – grundlegende Bestimmung:
Einfamilienbau mit Dienstleistungen oder
Dienstleistungsobjekte. Zulässige Bestimmung:
Pensionen, eingebaute Dienstleistungen mit
Übernachtungsmöglichkeiten, Grünanlagen, technische Infrastruktur, Verkehrstrassen.
ZL7 – grundlegende Bestimmung:
Waldgebiete. Zulässige Bestimmung: Objekte, technische Infrastruktur, Fußgänger- und Fahrradwege,
Touristikanlagen.
Nicht die Immobilie selbst, sondern die Stadt
Szklarska Poręba ist im Register für Historische
(TS)
Objekte erfasst.
23

nr 0 sierpień 2012 - Region

Transkript

Podobné dokumenty

Rozdział 2