Českopolská kuchařka v pdf verzi

OBSAH:
POLÉVKY/ZUPY .............................................................................................3
Bramborová/Kartoflanka …………………………………...…………………4/5
Kulajda/Kulajda………………………………………………………...…...…6/7
Krkonošské kyselo/śurek ………………..……………………………….…...8/9
OMÁČKY/SOSY...........................................................................................10
Rajská/Pomidorowy………………………………………………………...11/12
Koprová/Koperkowy………………………………………………………..13/14
Houbová/Grzybowy ..………………………………………………………15/16
BEZMASÉ POKRMY/ POTRAWY/DANIA BEZMIĘSNE.…………...…17
Bramborák/Placki ziemniaczane.………………………...……………....…18/19
Selská omeleta/Omlet chłopski.........................……………...……………..20/21
Nastavovaná kaše s cibulkou/Zagęszczona kasza z cebulką..............…....…22/23
POKRMY Z HOVĚZÍHO MASA/
POTRAWY/DANIA Z WOŁOWINY.....................................................…..24
Svíčková na smetaně/Polędwica na śmietanie.…………………………..…25/26
Hovězí guláš/Gulasz wołowy………………….…………..……………….27/28
Španělský ptáček/Rolada wołowa.........………….……………………..….29/30
POKRMY Z VEPŘOVÉHO MASA/
POTRAWY/DANIA Z WIEPRZOWINY.............................................................…31
Moravský vrabec/Moravský vrabec.……….……………………….………32/33
Rizoto/Risotto..……...……………………….……….………………...…..34/35
Smažený vepřový řízek/Kotlet schabowy.…..………………..………....…36/37
POKRMY Z UZENÉHO VEPŘOVÉHO MASA/
POTRAWY/DANIA Z WĘDZONEJ WIEPRZOWINY…...........................38
Špekové knedlíky/Knedle ze słoninką …….......…………………….…..…39/40
Plněné bramborové knedlíky uzeným masem/
Knedle ziemniaczane faszerowane wędzonym mięsem.................................41/42
Cmunda po kaplicku/Cmunda po kaplicku………………….......…….……43/44
1
POKRMY Z MLETÝCH MAS/
POTRAWY/DANIA Z MIELONEGO MIĘSA...…………….......…......…45
Sekaná pečeně/Pieczeń rzymska.………………………………………...…46/47
Smažený karbanátek/Kotlet mielony ........……………………………...….48/49
Plněný paprikový lusk/Faszerowana papryka.………………………..……50/51
POKRMY Z DRŮBEŽE/ POTRAWY/DANIA Z DROBIU.……………...52
Pečené kuře/Pieczony kurczak..................... ……………………………….53/54
Pečená kachna(husa)/Pieczona kaczka (gęś).................................................55/56
Kuře na paprice/Kurczak w papryce……………………………………..…57/58
Kuře s nádivkou/Kurczak faszerowany….………………..………………..59/60
POKRMY Z RYB/ POTRAWY/DANIA Z RYB...……………………..…61
Kapr namodro/Karp na niebiesko.………………………….……………...62/63
Kapr načerno/Karp na czarno...…….….…………………………………..64/65
Smažená podkovička z kapra/SmaŜone karpie dzwonki......……………….66/67
MOUČNÉ POKRMY/ POTRAWY/DANIA MĄCZNE....………….….….68
Kynuté knedlíky plněné ovocem/Owocowe knedle droŜdŜowe ......……….69/70
Dukátové buchtičky s vanilkovým krémem/
Bułeczki z kremem waniliowym ...................................................................71/72
Rýžový nákyp s jablky/RyŜ zapiekany z jabłkami ...…………….....………73/74
Buchty plněné/Nadziewane bułeczki.…….…….………….……………….75/76
2
Polévky
Zupy
3
Bramborová polévka
50 g tuku
375 g brambor
20 g celeru
20 g petržele
25 g mrkve
25 g cibule
5 g česneku
60 g hladké mouky
0,5 g majoránky
0,5 g mletého pepře
0,5 g kmínu
5 g sušených hub
1,5 l vody
10 g soli
Cibulku oloupeme a nakrájíme nadrobno. Ostatní zeleninu očistíme a nakrájíme. Houby
namočíme.
Na oleji zpěníme cibulku, přidáme kmín a hladkou mouku a smažíme dozlatova. Pak zalijeme
1,5 l vody, rozšleháme a uvedeme do varu. Přidáme houby. Vaříme cca 30 minut. Potom
přidáme nakrájenou zeleninu a vaříme dalších cca 20 minut. Následně přidáme brambory a
vaříme skoro doměkka. Dochutíme česnekem, podle chuti osolíme, přidáme majoránku a
bramboračku už jen krátce povaříme.
4
Kartoflanka
50 g tłuszczu
375 g ziemniaków
20 g selera
20 g pietruszki
25 g marchwi
25 g cebuli
5 g czosnku
60 g mąki
0,5 g majeranku
0,5 g zmielonego
pieprzu
0,5 g kminku
5 g suszonych
grzybów
1,5 l wody
10 g soli
Cebulę obrać i drobno pokroić. Resztę warzyw oczyścić i pokroić. Grzyby namoczyć.
Cebulę zeszklić na oleju, dodać kminek i mąkę, podsmaŜyć na złoto. Zalać 1,5 l wody,
wymieszać, doprowadzić do wrzenia. Dodać grzyby i gotować około 30 minut. Dodać
pokrojone warzywa i gotować następne 20 minut. Następnie dodać ziemniaki i gotować do
miękkości. Doprawić czosnkiem, majerankiem, osolić. Chwilę pogotować.
5
Kulajda
2 hrsti nakrájených hub
3 větší brambory
sůl a kmín
1 smetana
2 lžíce hladké mouky
kopr (nejlépe čerstvý, popř. sterilovaný)
1 vejce
ocet na dochucení
tuk (máslo)
1,5 l vody nebo vývaru
Rozehřejeme máslo, přidáme 2 vrchovaté lžíce hladké mouky, trochu zasmažíme, aby byla
jíška světlá. Zalijeme vývarem nebo vodou, přidáme houby a vaříme cca 30 minut. Potom
vložíme brambory nakrájené na kostičky a vaříme do změknutí.
Do kulajdy přidáme kopr a dochutíme solí a octem. Nakonec vmícháme smetanu a krátce
povaříme. Při expedici do polévky vkládáme zastřené vejce (vejce vklepneme do vroucí
osolené vody s octem a vaříme asi 4-5 minut).
6
Kulajda
2 garście krojonych grzybów
3 duŜe ziemniaki
Sól i kminek
1 śmietana
2 łyŜki mąki
Koperek (najlepiej świeŜy, ew.
konserwowy)
1 jajko
Ocet do smaku
Tłuszcz (masło)
1,5 l wody lub bulionu
Masło rozpuścić, dodać 2 czubate łyŜki mąki, przygotować jasną zasmaŜkę. Zalać wywarem
lub wodą, dodać grzyby i gotować około 30 minut. Pokrojone w kostkę ziemniaki dodać do
wywaru i gotować aŜ będą miękkie.
Następnie do kulajdy dodać koperek i doprawić solą i octem. Na koniec dodać śmietanę,
zamieszać i chwilę gotować. Podawać z gotowanym jajkiem (jajko wrzucić do wrzącej,
osolonej wody i gotować ok. 4-5 minut).
7
Krkonošské kyselo
120 g chlebového kvásku
40 g másla nebo sádla
hrst sušených hub (nejlepší je směs)
300 g brambor
1 středně velká cibule
900 ml vody
200 ml mléka
2 vejce
sůl
kmín
Chlebový kvásek zředíme malým množstvím vlažné vody a necháme několik hodin, nejlépe
přes noc, vykynout. Houby s kmínem vložíme do hrnce, přidáme oloupané, omyté a na
kostičky nakrájené brambory. Přilijeme vodu, osolíme a uvaříme doměkka. Poté přidáme
vykynutý kvásek a povaříme. Na másle nebo sádle osmažíme drobně nakrájenou cibuli a
přisypeme ji do polévky. Nachystáme si řídká míchaná vajíčka, která servírujeme přímo do
talířů nebo je vložíme do polévky.
V některých oblastech se jí kyselo s brambory na loupačku, jinde se brambory vaří zvlášť.
Nakrájejí se na kostičky a přidají do polévky.
8
Krkonošské kyselo/ śurek
120 g zakwasu (Ŝuru)
40 g masła lub smalcu
garść suszonych grzybów
(najlepiej mieszanych)
300 g ziemniaków
1 średnia cebula
900 ml wody
200 ml mleka
2 jajka
sól
kminek
Do zakwasu dodać małą ilość letniej wody i pozostawić na kilka godzin, najlepiej na noc, do
wyrośnięcia. Grzyby włoŜyć do garnka, dodać kminek oraz obrane i pokrojone w kostkę
ziemniaki. Zalać wodą, posolić i gotować aŜ zmiękkną. Następnie dodać zakwas i chwilę
gotować. Na maśle lub smalcu usmaŜyć drobno pokrojoną cebulę i dodać ją to zupy.
Przygotować rzadką jajecznicę, podawać ją bezpośrednio do talerza lub dodać do Ŝuru.
W niektórych rejonach Ŝur podaje się z ziemniakami gotowanymi w łupinach, w innych
ziemniaki gotuje się osobno, kroi w kostki i dodaje do zupy.
9
Omáčky
Sosy
10
Rajská omáčka
olej
1 mrkev
1/4 celeru
1 petržel
1 cibule
1 kousek celé skořice
8 kuliček nového koření
20 kuliček celého pepře
3 bobkové listy
3 lžíce cukru
ocet
300 g rajského protlaku
500 ml hovězího vývaru
kousek citronové kůry
2 lžíce másla
4 lžíce hladké mouky
Pro základ rajské omáčky osmahneme nakrájenou mrkev, celer, petržel a cibuli. Okořeníme
celou skořicí, novým kořením, celým pepřem a bobkovým listem. Pak v základu omáčky
necháme zkaramelizovat tři lžíce cukru a zastříkneme octem. Přidáme rajský protlak a
restujeme. Základ zalijeme hovězím vývarem, provaříme půl hodiny, přidáme kousek
citronové kůry a zahustíme jíškou z másla a hladké mouky. Provaříme dalších 45 minut a
propasírujeme přes sítko. Rajskou omáčku případně dochutíme.
11
Sos pomidorowy
olej
1 marchew
1/4 selera
1 pietruszka
1 cebula
1 cały kawałek cynamonu
8 ziaren ziela angielskiego
20 ziaren pieprzu
3 liście laurowe
3 łyŜki cukru
ocet
300 g przecieru
pomidorowego
500 ml bulionu z wołowiny
kawałek skórki z cytryny
2 łyŜki masła
4 łyŜki mąki
Na bazę sosu pomidorowego na oleju zrumienić pokrojoną marchew, seler, pietruszkę i
cebulę. Całość doprawić cynamonem, zielem angielskim, ziarnami pieprzu i liściem
laurowym. Następnie w bazie karmelizować trzy łyŜki cukru, skropić octem. Dodać przecier
pomidorowy i podsmaŜyć. Bazę sosu zalać bulionem z wołowiny, gotować pół godziny,
dodać kawałek skórki z cytryny i zagęścić zasmaŜką z masła i mąki. Gotować następne 45
minut, po czym przetrzeć przez sitko. Sos pomidorowy moŜna ewentualnie doprawić.
12
Koprová omáčka
lžíce másla nebo tuku
2 lžíce hladké mouky
vývar z masa nebo kostí
asi 2 dl mléka
2 - 2,5 dl smetany
svazek čerstvého kopru
sůl, ocet, cukr
Opraný kopr najemno pokrájíme. V kastrolu rozpustíme tuk, přidáme mouku a za stálého
míchání usmažíme světlou jíšku. Zalijeme vývarem nebo vodou, přidáme mléko, rozmícháme
a necháme asi 40 minut vařit. Přidáme kopr. Pak omáčku dochutíme solí, cukrem a octem,
zjemníme smetanou a necháme přejít varem. Podáváme s vařeným hovězím masem nebo
vejcem natvrdo. Jako příloha se hodí vařené brambory nebo houskový knedlík.
13
Sos koperkowy
ŁyŜka masła lub margaryny
2 łyŜki mąki
wywar z mięsa lub kości
szklanka mleka
szklanka śmietany
pęczek świeŜego kopru
sól, ocet, cukier
Koperek opłukać i drobno posiekać. W garnku roztopić tłuszcz, dodać mąkę i stale mieszając
przygotować jasną zasmaŜkę. Zalać wywarem lub wodą, dodać mleko, zamieszać i gotować
około 40 minut. Dodać koperek. Następnie przyprawić solą, cukrem i octem, dodać śmietanę i
przez chwilę gotować. Podawać z gotowaną wołowiną lub jajkiem na twardo. Do sosu pasują
gotowane ziemniaki lub knedelkami (houskový knedlík).
14
Houbová omáčka
150 g čerstvých hub
80 g sádla
malá cibule
50 g hladké mouky
1/2 cibule
1 l vody
ocet, cukr, sůl
smetana
Dobře očištěné a opláchnuté houby pokrájíme na větší, ale tenké plátky. Rozpustíme menší
porci sádla, přidáme jemně nakrájenou cibuli, zpěníme, přidáme houby a podusíme. Z tuku,
hladké mouky, cibule a vody připravíme základní omáčku, osolíme, přidáme dušené houby.
Vaříme cca půl hodiny. Ochutíme solí, cukrem a octem. Omáčku zjemníme přidáním
smetany.
15
Sos grzybowy
150 g świeŜych grzybów
30 g smalcu
mała cebulka
50 g smalcu
50 g mąki
1/2 cebuli
1 l wody
ocet, cukier, sól
śmietana
Dobrze oczyszczone i wypłukane grzyby pokroić na cienkie plasterki. Rozpuścić mniejszą
porcję smalcu, dodać drobno pokrojoną cebulkę, całość zeszklić. Dodać grzyby i dusić. Z
tłuszczu, mąki i wody przygotować bazę sosu. Posolić, dodać duszone grzyby i gotować
około pół godziny. Doprawić do smaku solą, cukrem i octem. Na koniec dodać śmietanę.
16
Bezmasé pokrmy
Potrawy/Dania Bezmięsne
17
Bramborák
8 velkých brambor
8 stroužků česneku
hladká mouka
olej
1 vejce
majoránka, sůl
Brambory oloupeme a zároveň s česnekem nastrouháme najemno. V míse smícháme
s vajíčkem, přidáme majoránku a sůl. Je-li třeba, můžeme lehce zahustit moukou.
Směs necháme dvacet minut odstát a pak na pánvi smažíme placky. Je-li těsto moc řídké,
můžeme buď přidat mouku, nebo odlít tekutinu.
18
Placki ziemniaczane
8 duŜych ziemniaków
8 ząbków czosnku
mąka
olej
1 jajko
majeranek, sól
Ziemniaki obrać i drobno posikać z czosnkiem. W misce wymieszać z jajkiem, dodać
majeranek i sól. W razie potrzeby zagęścić mąką. Masę pozostawić na dwadzieścia minut a
następnie usmaŜyć na patelni placki. W przypadku zbyt rzadkiego ciasta moŜna dodać mąkę.
19
Selská omeleta
60g cibule
60g slaniny bez kůže
60g sádla
600g brambor vařených loupaných
pepř černý mletý
12 ks vajec
sůl
Jemně nakrájenou cibuli osmahneme dorůžova na sádle se slaninou, nakrájenou na kostičky a
částečně roztavenou, přidáme na hrubší nudle, hranolky nebo kostky nakrájené brambory,
mírně opepříme, promícháme a krátce osmahneme. Osmahnutou směs zalijeme rozmíchanými
mírně osolenými vejci a v troubě rychleji zapečeme. Upečenou omeletu ihned podáváme.
20
Omlet chłopski
60g cebuli
60g słoniny bez skóry
60g smalec
600g gotowanych obranych
ziemniaków
mielony pieprz czarny
12 jaj
sól
Drobno posiekaną cebulkę zeszklić na smalcu i na pokrojonej w kostkę, lekko podsmaŜonej
słoninie. Dodać ziemniaki pokrojone w paski, słupki lub kostkę, całość lekko oprószyć
pieprzem, wymieszać i zarumienić. Zarumienioną masę zalać roztrzepanymi, lekko
osolonymi jajami. Całość zapiekać w piekarniku. Upieczony omlet podawać natychmiast po
wyjęciu z piekarnika.
21
Nastavovaná kaše s cibulkou
250 g trhaných krupek
400 g oloupaných brambor
mléko
sůl, pepř, majoránka, česnek
1 velká cibule
60 g sádla
Přebrané krupky propláchneme studenou vodou, vsypeme do vařící osolené vody, zamícháme
a uvaříme doměkka. Oloupané brambory opláchneme ve studené vodě, nakrájíme na stejně
velké kousky, vložíme do vařící osolené vody a uvaříme doměkka. Vařené brambory
ocedíme, prolisujeme, přidáme vařící mléko (asi 1,5 dl), rozšleháme, přidáme vařené krupky,
sůl, pepř, rozemnutou majoránku a prolisovaný česnek a promícháme. Kaši rozdělíme na
talířky, přelijeme sádlem, na němž jsme dozlatova osmažili drobně nakrájenou cibuli, a
podáváme. Vhodným doplňkem jsou sterilované okurky nebo zeleninový salát.
22
Zagęszczona kasza z cebulką
250 g kaszy jęczmiennej
400 g obranych ziemniaków
150 ml mleka
sól, pieprz, majeranek, czosnek
1 duŜa cebula
60 g smalcu
Kaszę przepłukać zimną wodą, wsypać do osolonego wrzątku, zamieszać i gotować do
miękka. Obrane ziemniaki wypłukać w zimnej wodzie, pokroić na równe kawałki, włoŜyć do
osolonego wrzątku i ugotować do miękka. Ugotowane ziemniaki odcedzić, utłuc lub
przepuścić przez prasę, dodać gorące mleko, masę ubić. Dodać ugotowaną kaszę, sól, pieprz,
majeranek i przeciśnięty czosnek. Całość wymieszać. Kaszę rozdzielić na talerze, polać
podsmaŜoną na smalcu cebulką. Podawać z ogórkami konserwowymi lub sałatką warzywną.
23
Pokrmy z hovězího masa
Potrawy/Dania z Wołowiny
24
Svíčková na smetaně
750 g hovězího zadního
50 g špeku
sůl
mletý pepř
lžíce octa
1 větší mrkev
1 celer (asi 200 g)
1 menší petržel
1 větší cibule
200 g másla
celý pepř - asi 10 kuliček
nové koření - 4 kuličky
2 bobkové listy
špetka tymiánu
šťáva z 1 citronu
200 ml smetany ke šlehání + trochu mléka
hladká mouka na zahuštění
cukr
Prošpikujeme maso, osolíme, opepříme, posypeme nastrouhanou zeleninou (očistíme), cibulí,
kořením, pokapeme citronovou šťávou, lehce zastříkneme octem a polijeme rozpuštěným
máslem. Přes noc necháme v lednici odležet.
Druhý den maso podlijeme malým množstvím vody (asi 2 dcl) a dusíme v troubě pod poklicí
doměkka. Měkké maso vyjmeme, odstraníme koření. Zeleninu se šťávou přelijeme do hrnce a
pomalu přivedeme k varu. Zahustíme hladkou moukou. Zalijeme smetanou ke šlehání a
provaříme. Nakonec vše přecedíme, podle chuti dosolíme, okyselíme citronovou šťávou,
octem nebo přisladíme.
Maso nakrájíme na jednotlivé porce, vložíme ho zpět do omáčky a prohřejeme. Výborné
s brusinkovým kompotem a houskovým knedlíkem.
25
Polędwica na śmietanie
750 g polędwicy wołowej
50 g słoniny
sól
pieprz mielony
łyŜka octu
1 duŜa marchew
1 seler (ok. 200 g)
1 mała pietruszka
1 duŜa cebula
200 g masła
10 ziaren pieprzu
4 ziarna angielskiego ziela
2 liście laurowe
szczypta tymianku
sok z 1 cytryny
200 ml śmietany kremówki + odrobina
mleka
mąka do zagęszczenia
cukier
Mięso naszpikować słoniną, posolić, popieprzyć, posypać startymi warzywami, cebulą,
przyprawami, skropić sokiem z cytryny, lekko spryskać octem i polać rozpuszczonym
masłem. Pozostawić na noc w lodówce. Następnego dnia mięso zalać małą ilością wody
(ok 200ml) i dusić w piekarniku pod przykryciem aŜ będzie miękkie. Miękkie mięso wyjąć,
usunąć przyprawy. Warzywa i sos przelać do garnka i powoli doprowadzić do wrzenia.
Zagęścić mąką, zalać śmietanką kremówką, chwilę gotować. Na koniec wszystko odcedzić,
doprawić do smaku solą, zakwasić sokiem z cytryny, octem lub posłodzić.
Mięso pokroić na porcje, włoŜyć do sosu i lekko podgrzać. Doskonała z Ŝurawiną i
knedelkami.
26
Hovězí guláš
750 g hovězího masa - kližka nebo přední
300 g cibule
sádlo nebo olej
rajský protlak
2 lžíce mleté sladké papriky
3 lžíce majoránky
2 lžíce hladké mouky
brambora nebo střída ze dvou krajíců chleba na zahuštění
2-3 stroužky česneku
sůl
Cibuli nakrájíme nahrubo a osmahneme na sádle nebo oleji. Přidáme osolené a na kostky
nakrájené maso a orestujeme. Posypeme 2 lžícemi papriky, přidáme rajský protlak a 2 lžíce
hladké mouky na zahuštění. Chvilku ještě osmahneme a podlijeme trochou vody. Dusíme do
poloměkka. Průběžně přiléváme dle potřeby horkou vodu. Pokud guláš potřebuje ještě
zahustit, po hodině dušení nastrouháme najemno bramboru a dáme do guláše, vaříme
dlaší půl hodiny. Brambora se rozvaří a zahustí ho. Lze zahustit i nadrobno pokrájenou
chlebovou střídou, pak zahušťujeme až 10 minut před koncem varu.
Na konci vaření přidáme dle chuti 2 prolisované stroužky česneku, dochutíme solí, pepřem,
majoránkou.
Podáváme s chlebem nebo knedlíkem, posypané nakrájenou cibulí.
27
Gulasz wołowy
750 g wołowiny – goleń lub polędwica
300 g cebuli
smalec lub olej
przecier pomidorowy
mielona słodka papryka 2 łyŜki
majeranek 3 łyŜki
mąka 2 łyŜki
ziemniak lub 2 kromki chleba bez skórek do
zagęszczenia
2-3 ząbki czosnku
sól
Cebule pokroić w grubą kostkę i zarumienić na smalcu lub oleju. Dodać posolone, pokrojone
w kostkę mięso i obsmaŜyć. Posypać 2 łyŜkami papryki, dodać przecier pomidorowy i 2 łyŜki
mąki do zagęszczenia. Przez chwilę smaŜyć, po czym podlać odrobiną wody. Dusić na
półmiękko. W trakcie duszenia w razie potrzeby podlewać gorącą wodą. W przypadku, kiedy
gulasz potrzebuje jeszcze zagęszczenia, po godzinie duszenia dodać utarty ziemniak i
gotować jeszcze pół godziny. Rozgotowany ziemniak zagęści gulasz. MoŜna równieŜ
zagęścić gulasz drobno pokrojonym chlebem. Gulasz zagęszczamy 10 minut przed końcem
gotowania.
Na koniec doprawić do smaku 2 przetartymi ząbkami czosnku, solą, pieprzem, majerankiem.
Gulasz podawać z chlebem lub knedelkami, posypany pokrojoną cebulą.
28
Španělský ptáček
4 plátky hovězího zadního
1 vejce natvrdo
2 kyselé okurky
jeden větší párek
4 malé špalíčky slaniny + dle chuti ještě slaninu na kostičky do omáčky
3 velké cibule
hořčice
čerstvě mletý pepř černý
sůl
1 lžíce sádla
voda nebo vývar
jíška na zahuštění
Maso naklepeme, každý plátek pomažeme hořčicí, lehce osolíme a poklademe kouskem
párku, čtvrtkou vejce na tvrdo, čtvrtkou cibulky, půlkou okurky a špalíčkem slaniny. Uděláme
závitky a převážeme provázkem. Jednu velkou cibuli a slaninu nakrájíme na kostičky a ptáčky
dáme opéct na rozpálené sádlo. Zalijeme vařící vodou (nebo vývarem, máme-li) tak, aby
ptáčci byli zaliti do poloviny, opepříme, přidáme ještě lžíci hořčice a dusíme cca 1,5 hodiny,
občas obracíme a podléváme. Měkké ptáčky vyjmeme, výpek zahustíme jíškou, zalijeme
vodou nebo vývarem a provaříme 45 minut. Nakonec dochutíme solí. Podáváme s dušenou
rýží nebo houskovými knedlíky.
29
Španělský ptáček / Rolada wołowa
4 płaty mięsa wołowego (z udźca)
1 jajo na twardo
2 kiszone ogórki
jedna większa parówka
4 małe słupki słoniny + do smaku słoninę
w kostkach do sosu
3 duŜe cebule
musztarda Dijon
świeŜo zmielony czarny pieprz
sól
1 łyŜki smalcu
woda lub bulion
zasmaŜka do zagęszczenia
Mięso lekko rozbić, kaŜdy płat posmarować musztardą Dijon, lekko posolić, ułoŜyć na
kaŜdym kawałek parówki, ćwiartkę jajka na twardo, ćwiartkę cebuli, pół ogórka, kawałek
słoniny. Zwinąć w rolady i obwiązać nicią. Jedną duŜą cebulę pokroić w kostkę i razem z
pokrojoną w kostkę słoniną i roladami obsmaŜyć na gorącym smalcu. Zalać wrzątkiem (lub
bulionem, jeśli jest) tak, by rolady były zanurzone do połowy. Oprószyć pieprzem, dodać
łyŜkę musztardy Dijon i dusić ok. 1,5 godziny, co jakiś czas obracając i podlewając. Miękkie
rolady wyjąć, sos zagęścić zasmaŜką, zalać wodą lub bulionem i gotować kolejne 45 minut.
Na koniec posolić do smaku. Podawać z ryŜem lub knedelkami (houskový knedlík).
30
Pokrmy z vepřového masa
Potrawy/Dania z Wieprzowiny
31
Moravský vrabec
vepřová plec a bůček
sádlo
2 větší cibule
5 stroužků česneku
kmín, sůl, pepř
Maso pokrájíme na větší kousky, cibuli zpěníme na sádle, přidáme maso, rozdrcený česnek,
kmín a sůl. Krátce osmahneme po všech stranách, podlijeme trochou vody, vložíme do trouby
a pečeme při 200°C. Podáváme s houskovými nebo bramborovými knedlíky, jako přílohu
podáváme dušené zelí nebo špenát.
32
Moravský vrabec
karkówka i boczek
smalec
2 duŜe cebule
5 ząbków czosnku
kminek, sól, pieprz
Mięso pokroić na duŜe kawałki, cebulę zeszklić na smalcu, dodać mięso, rozgnieciony
czosnek, kminek i sól. Krótko obsmaŜyć ze wszystkich stron, podlać wodą, włoŜyć do
piekarnika i piec w temperaturze 200°C. Podawać z knedelkami (houskový lub bramborový
knedlík) oraz z duszoną kapustą lub szpinakiem.
33
Rizoto
0,5 kg vepřové plece
250 g rýže
cibule
lečo
mletý pepř, sůl
voda
sádlo
sýr
Vepřovou plec opláchneme ve vlažné vodě a nakrájíme na malé kostičky.
Do kastrolu dáme vepřové sádlo, necháme ho rozpustit, přidáme dvě nadrobno nakrájené
cibule, které osmahneme dorůžova. Vložíme nakrájené maso, osolíme, opepříme a za stálého
míchání krátce dusíme, pak přidáme sklenici leča, podlijeme vlažnou vodou a dusíme cca 30
minut.
Rýži opereme, scedíme a přidáme k masu, zalijeme vodou (na 1 šálek rýže asi 1,5 šálku
vody), za stálého míchání přivedeme do varu, přikryjeme poklicí a dáme dusit do trouby asi
na 30 minut. Hotové rizoto promícháme vidličkou. Na talíř servírujeme jednotlivé kopečky
naběračkou navlhčenou ve vodě, porce zdobíme nastrouhaným sýrem.
34
Risotto wieprzowe
0,5 kg wieprzowej karkówki
250 g ryŜu
cebula
leczo
mielony pieprz, sól
woda
smalec
ser
Wieprzowinę opłukać w letniej wodzie i pokroić na małe kosteczki. Do rondla włoŜyć smalec
i rozpuścić. Pokrojoną w kostkę cebulę podsmaŜyć na złoto, włoŜyć pokrojone mięso,
posolić, przyprawić pieprzem i chwilę dusić stale mieszając. Następnie dodać szklankę leczo,
dolać letniej wody i dusić około 30 minut. RyŜ wypłukać, odcedzić i dodać do mięsa. Całość
zalać wodą (na 1 filiŜankę ryŜu około 1,5 filiŜanki wody), stale mieszając doprowadzić do
wrzenia, przykryć pokrywką i dusić około 30 minut w piekarniku. Gotowe risotto
przemieszać widelcem. Porcje nabierać zamoczoną w wodzie chochlą. Podawać ze startym
serem.
35
Smažený vepřový řízek
vepřová kýta
strouhanka
hladká mouka
2 - 3 vajíčka
sůl
olej
citron
Nejprve si nakrájíme maso na přibližně 1 cm široké plátky, naklepeme, oboustranně osolíme a
opepříme. Pak jej obalíme nejprve v mouce, poté ve vajíčku a pak ve strouhance. Smažíme
v oleji po obou stranách. Podáváme s bramborovým salátem, s brambory nebo s bramborovou
kaší.
36
Kotlet schabowy
schab
bułka tarta
mąka
2 - 3 jajka
sól
olej
cytryna
Mięso pokroić na szerokie plastry o grubości ok. 1 cm, delikatnie rozbić, posolić i popieprzyć
z obu stron, następnie obtoczyć najpierw w mące, potem w jajku i bułce tartej. SmaŜyć na
oleju z obu stron. Podawać z sałatką ziemniaczaną, całymi lub z tłuczonymi ziemniakami.
37
Pokrmy z uzeného vepřového masa
Potrawy/Dania z Wędzonej
Wieprzowiny
38
Špekové knedlíky
250 g uzeného bůčku
50 g slaniny
500 g žemlí
150 g hrubé mouky
sůl
2 vejce
pepř
muškátový květ
petrželka
4 dl mléka
Vařený bůček a slaninu nakrájíme na malé kostičky, vložíme do pekáčku, mírně osmažíme,
přidáme na kostičky nakrájenou žemli a vše za míchání v troubě osmažíme. Do mísy vložíme
mouku, přidáme sůl, vejce, špetku pepře a květu, sekanou petrželku, mléko a vymícháme
řídké těsto. Přidáme maso se žemlí, promícháme a necháme odpočinout. Z těsta tvoříme
menší kulaté knedlíky a vaříme asi 15 minut v osolené vodě. Podáváme napůl rozkrojené
s dušeným zelím a přelité orestovanou cibulkou.
39
Knedle ze słoninką
250 g wędzonego boczku
50 g słoniny
500 g bułki
150 g mąki
sól
2 jajka
pieprz
gałka muszkatołowa
nać pietruszki
400 ml mleka
Gotowany boczek i słoninę pokroić na małe kosteczki, włoŜyć do rondelka, lekko obsmaŜyć,
dodać pokrojoną w kostki bułkę. Opiekać w piekarniku od czasu do czasu mieszając. Do
miski wsypać mąkę, dodać sól, szczyptę pieprzu i gałki muszkatołowej, jajka, posiekaną
natkę, mleko, rzadkie ciasto wymieszać. Dodać mięso z bułką, wymieszać i odstawić. Z ciasta
uformować małe, okrągłe knedelki i gotować w osolonej wodzie ok. 15 minut. Podawać
rozkrojone na pół z duszoną kapustą, polane smaŜoną cebulką.
40
Bramborové knedlíky plněné uzeným masem
750 g brambor uvařených ve slupce
220 g hrubé mouky
hrubá mouka na obalení
80 g dětské krupičky
1 vejce
sůl
250 g uzeného vařeného masa (bůček, plec, krkovice)
1 velká cibule
2 lžíce sádla
Uzené vařené maso nakrájíme na kostičky, osmahneme na troše sádla a necháme
vychladnout. Uvařené brambory oloupeme a najemno nastrouháme nebo prolisujeme na vál
nebo do mísy. Přidáme prosetou mouku, krupičku, vejce, sůl a rychle zpracujeme na tuhé
hladké těsto. Z těsta vyválíme váleček o průměru asi 4 cm a nakrájíme ho na silnější plátky.
Každý plátek v dlani trochu roztáhneme a zploštíme, naplníme uzeným masem, okraje
spojíme k sobě a vytvarujeme kulaté knedlíky. Obalíme je v hrubé mouce a vložíme do vroucí
osolené vody. Vaříme v dostatečně velkém hrnci asi 12-15 minut. Cibuli oloupeme, nakrájíme
najemno a osmahneme dozlatova na sádle. Knedlíky podáváme s dušeným zelím a osmaženou
cibulí.
41
Knedle ziemniaczane faszerowane
wędzonym mięsem
750 g ugotowanych ziemniaków w
mundurkach
220 g mąki krupczatki
mąka do obtoczenia
80 g kaszki manny
1 jajko
sól
250 g wędzonego gotowanego mięsa
(boczek, łopatka, karkówka)
1 duŜa cebula
2 łyŜki smalcu
Wędzone ugotowane mięso pokroić w kostki, obsmaŜyć na odrobinie smalcu i dostawić do
wystygnięcia. Ugotowane ziemniaki obrać, utłuc lub przepuścić przez prasę na stolnicę lub do
miski. Dodać przesianą mąkę, kaszkę mannę, jajko, sól i szybko wyrobimy na gładkie,
sztywne ciasto. Z ciasta utoczyć wałeczek o średnicy ok. 4 cm i pokroić go na grubsze krąŜki.
KaŜdy krąŜek w dłoni odrobinę spłaszczyć, rozciągnąć i napełnić wędzonym mięsem. Zlepić,
formując kulę. Obtoczyć w mące i wrzucić do wrzącej osolonej wody. Gotować w
wystarczająco duŜym garnku ok. 12-15 minut. Cebulę obrać, drobno posiekać i zarumienić na
smalcu. Knedelki podawać z duszoną kapustą i smaŜoną cebulką.
42
Cmunda po kaplicku
cmunda:
600 g brambor
asi 150 g hladké mouky
1 vejce
sůl
pepř
mletý kmín
majoránka
3 stroužky česneku
tuk na smažení
zelí:
500 g kysaného zelí
1 syrový brambor
cukr
sůl
uzené:
500 g uzeného masa
Oloupané brambory najemno nastrouháme, přidáme hladkou mouku, vejce, sůl, rozetřený
česnek, koření. Placky smažíme na rozpáleném tuku. Uzené maso uvaříme nebo
rozpaříme - dle druhu masa.
Zelí podlijeme, pokud je kyselejší propláchneme a uvaříme doměkka.
Během vaření přidáme najemno nastrouhaný malý brambor a promícháme.
Dochutíme solí a cukrem, pokud je to potřeba.
Na bramborák rozprostřeme zelí a na něj plátek uzeného masa.
43
Cmunda po kaplicku
Cmunda:
600 g ziemniaków
ok. 150 g mąki
1 jajko
sól
pieprz
mielony kmin
majeranek
3 ząbki czosnku
Tłuszcz do smaŜenia
Kapusta:
500 g kiszonej kapusty
1 surowy ziemniak
cukier
sól
Wędzonka:
500 g wędzonego mięsa
Obrane ziemniaki zetrzeć na tarce, dodać mąkę, jajko, sól, roztarty czosnek, przyprawy.
SmaŜyć placki na gorącym tłuszczu. Wędzone mięso ugotować lub zaparzyć – w
zaleŜności od rodzaju mięsa. Kapustę zalać wodą i ugotować do miękka. W przypadku,
kiedy jest bardzo kwaśna, moŜna ją wcześniej przepłukać. W trakcie gotowania dodać
mały utarty zimniak i zamieszać. W razie potrzeby doprawić do smaku solą i cukrem.
Podawać– na placek ziemniaczany dać kapustę a na nią porcję wędzonego mięsa.
44
Pokrmy z mletých mas
Potrawy/Dania z Mielonego Mięsa
45
Sekaná pečeně
500 g hruběji umletého masa (60 % vepřového a 40 % hovězího)
2 vejce
2 velké toasty s odkrojenou kůrkou
½ dl smetany
1 středně velká cibule
30 g anglické slaniny
2 lžíce sušené drhnuté majoránky
sůl, pepř
K umletému masu přidáme jemně nasekanou cibulku osmahlou dosklovata na anglické
slanině nakrájené na drobné proužky, dále toasty nasáklé smetanou, veškeré koření a sůl a dvě
vejce. Důkladně promícháme a prohněteme. Vytvarujeme šišku, kterou vložíme do vhodného
pekáčku a celou ji potřeme bílkem. Vložíme do trouby a pečeme 60 – 80 minut při
200 stupních Celsia za občasného podlití vodou. Nakrájíme a ihned servírujeme. Ideální
přílohou jsou vařené brambory, bramborová kaše nebo bramborový salát.
46
Sekaná pečeně/ Pieczeń rzymska
500 g grubo zmielonego mięsa (60 %
wieprzowego i 40 % wołowego)
2 jajka
2 duŜe kromki tostowego chleba bez
skórki
50 ml śmietany
1 średniej wielkości cebula
30 g boczku wędzonego
2 łyŜki suszonego majeranku
sól, pieprz
Do mielonego mięsa dodać drobno posiekaną cebulę, zeszkloną na wędzonym boczku,
drobno pokrojonym na paski, następnie namoczone w śmietanie kromki chleba tostowego,
przyprawy, sól i dwa jajka. Dokładnie wymieszać i wyrobić. Uformować stoŜek, włoŜyć do
formy i całość posmarować białkiem. Wstawić do piekarnika i piec 60 – 80 minut w 200 st.
C, od czasu do czasu podlewając wodą. Pokroić i natychmiast podawać. Idealnym dodatkiem
do pieczeni jest sałatka ziemniaczana, całe lub tłuczone ziemniaki.
47
Smažený karbanátek
300 g hovězího masa předního
200 g vepřového bůčku
2 ks rohlíků
2 ks stroužku česneku
1 ks cibule
1 ks vejce
2 lžíce strouhanky
1 lžíce hladké mouky
pepř, drcená majoránka, sůl, voda,
Na obalení:
2 ks vejce
hladká mouka, strouhanka, mléko, špetka soli
Hovězí přední a vepřový bůček opláchneme a pomeleme na masovém strojku s jednou
oloupanou cibulí a dvěma rohlíky namočenými ve vodě. Do mletého masa přidáme česnek
utřený se solí, pepř, drcenou majoránku, vejce, hladkou mouku a strouhanku. Vše dobře
promícháme. Z hmoty tvarujeme karbanátky, které obalujeme v hladké mouce, rozšlehaných
vejcích s mlékem a ve strouhance. Smažíme je dozlatova po obou stranách v horkém oleji.
Vhodné přílohy jsou vařené brambory, bramborová kaše, bramborový salát, zeleninový salát,
sterilované okurky.
48
Kotlet mielony
300 g wołowiny
200 g boczku wieprzowego
2 rogaliki
2 ząbki czosnku
1 cebula
1 jajko
2 łyŜki bułki tartej
1 łyŜki mąki
pieprz, majeranek, sól, woda
Panierka:
2 jajka
Mąka, bułka tarta, mleko, szczypta
soli
Wołowinę i boczek opłukać i zmielić w maszynce do mielenia mięsa z jedną obraną cebulą i
dwoma rogalikami namoczonymi w wodzie. Do zmielonego mięsa dodać utarty z solą
czosnek, pieprz, majeranek, jajko, mąkę i bułkę tartą. Wszystko dokładnie wymieszać. Z
masy formujemy kotlety, obtaczamy w mące, jajkach roztrzepanych w mleku i na koniec w
bułce tartej. SmaŜymy na gorącym oleju z obu stron, na złoto.
Odpowiednie dodatki: Gotowane ziemniaki, tłuczone ziemniaki, sałatka ziemniaczana,
surówka z kapusty, ogórek konserwowy.
49
Plněný paprikový lusk
250 g hovězího masa předního
250 g vepřového bůčku
120 g kořenové zeleniny (mrkev, celer, petržel)
10 ks větších paprikových lusků
5 ks rajčat (rajčatový protlak)
2 ks cibule
1-2 lžíce cukru
1 ks vejce
2 lžíce strouhanky
vlažná voda, sádlo, divoké koření (celý pepř, nové koření, bobkový list), sůl, mletý
černý pepř, ocet, hladká mouka
Hovězí maso přední a vepřový bůček opláchneme ve vlažné vodě, pak pomeleme na
masovém strojku. Umletou směs osolíme, dochutíme mletým pepřem, přidáme jedno vejce,
strouhanku a jednu nadrobno nakrájenou nebo nastrouhanou cibuli, vše pečlivě promícháme a
rozdělíme na deset stejných porcí. Připravíme si papriky. Opláchneme je, očistíme, zbavíme
jadřinců a semen, pak papriky naplníme připraveným masem. V kastrolu rozpustíme sádlo,
vložíme kořenovou zeleninu očištěnou a nakrájenou na nudličky, přidáme jednu nastrouhanou
cibuli, osmahneme, okořeníme divokým kořením, octem a doplníme rajčaty nebo rajčatovým
protlakem, zalijeme vlažnou vodou a krátce povaříme. Naplněné paprikové lusky naskládáme
do kastrolu na připravený základ, přikryjeme poklicí a dusíme 30-45 minut, pak lusky
vyjmeme a uchováme v teple. Zbylou omáčku vydusíme na tuk, zaprášíme hladkou moukou,
rozředíme vlažnou vodou a vaříme za občasného míchání asi 1 hodinu (můžeme ji také
zahustit světlou jíškou). Před koncem varu omáčku přisladíme cukrem, přisolíme, přecedíme
přes cedník na paprikové lusky a krátce vše podusíme.
Vhodné přílohy jsou houskový knedlík nebo dušená rýže.
50
Faszerowana papryka
250 g wołowiny
250 g wieprzowego boczku
120 g warzyw korzeniowych (marchew,
seler, pietruszka)
10 szt. większych strąków papryki
5 szt. pomidorów (przecier pomidorowy)
2 szt. cebuli
1-2 łyŜki cukru
1 szt. jaj
2 łyŜki bułki tartej
Letnia woda, smalec, przyprawy korzenne
(ziarna pieprzu, ziele angielskie, liść
laurowy) sól, mielony czarny pieprz, ocet,
mąka
Wołowinę i boczek opłukać w letniej wodzie poczym zmielić w maszynce do mielenia mięsa.
Zmieloną masę posolić, przyprawić pieprzem, dodać jedno jajko, bułkę tartą i jedną drobno
pokrojoną lub startą cebulę. Całość dokładnie wymieszać i podzielić na dziesięć równych
porcji. Przygotować papryki; opłukać, oczyścić, usunąć gniazda nasion, po czym napełnić
przygotowanym farszem mięsnym. W brytfannie rozpuścić smalec, włoŜyć oczyszczone i
pokrojone w paski warzywa korzeniowe, dodać jedną posikaną cebulę, podsmaŜyć, doprawić
przyprawami korzennymi, octem i dorzucić pomidory lub przecier pomidorowy. Zalać letnią
wodą i krótko gotować. Faszerowane papryki ułoŜyć w brytfannie na przygotowaną bazę,
przykryć pokrywką i dusić 30-45 minut, następnie paprykę wyjąć i zostawić w cieple.
Pozostały sos odparować, dodać mąkę, rozrzedzić letnią wodą i gotować około godziny, od
czasu do czasu mieszając (moŜna równieŜ zagęścić jasną zasmaŜką). Pod koniec gotowania
sos posłodzić, posolić, następnie przecedzić przez sitko na papryki i wszystko krótko
poddusić.
Odpowiednie dodatki: knedelki (Houskový knedlík) lub duszony ryŜ.
51
Pokrmy z drůbeže
Potrawy/Dania z Drobiu
52
Pečené kuře
1 kuře nebo kuřecí čtvrtky
1 máslo, sádlo, kousek špeku
4 stroužky česneku
sůl
grilovací koření
Očištěné kuře nebo kuřecí čtvrtky posolíme ze všech stran a rozložíme na sádlo nebo 1 celé
máslo. Nakrájíme kousky slaniny-špeku a trochu podlijeme vodou a dáme do trouby. Pečeme
při 170°C asi půl hodiny, odklopíme víko a přisypeme nakrájený česnek, aby byl po celé
ploše. Podlité dáme opět péct. Ke konci kuře posypeme grilovacím kořením a ještě dopékáme.
Doba pečení je závislá na velikostí kousků a na teplotě pečení. Kůrčička musí být dobře
udělaná, proto před koncem pečení odklopíme vrch pekáče a dopékáme. Přílohou mohou být
brambory, bramborová kaše, hranolky, dušená rýže.
53
Kurczak pieczony
1 kurczak lub ćwiartki kurczaka
1 masło, smalec, kawałek słoniny
4 ząbki czosnku
Sól
Przyprawy do grillowania
Oczyszczonego kurczaka lub ćwiartki posolić ze wszystkich stron i ułoŜyć na smalcu lub 1
całym maśle. Pokroić słoninę – boczek, dodać odrobinę wody i wstawić brytfannę do
piekarnika. Piec w temperaturze 170°C około pół godziny, otworzyć piekarnik zdjąć
pokrywkę i posypać kurczaka pokrojonym czosnkiem, na całej powierzchni. Podleć i
ponownie wstawić do piekarnika. Na koniec kurczaka posypać przyprawami do grillowania i
podpiec. Czas pieczenia zaleŜy od wielkości porcji i temperatury pieczenia. Kurczak
powinien być dobrze wypieczony i dlatego pod koniec pieczenia naleŜy zdjąć pokrywkę z
brytfanny i podpiec. Najlepszym dodatkiem do kurczaka są gotowane ziemniaki, kasza, frytki,
ryŜ.
54
Pečená kachna (husa)
1 kachna
sůl, kmín
cibule
Kachnu omyjeme a papírovou utěrkou osušíme. Osolíme ze všech stran i zevnitř. Položíme
do pekáčku a kůži lehce posypeme kmínem. Dovnitř kachny vložíme celou oloupanou cibuli.
Podlijeme vodou a pekáček přikryjeme dobře přiléhajícím víkem a vložíme do trouby
nastavené na 160°C. Pečeme doměkka. Vhodná příloha – různé druhy knedlíků, červené i bílé
zelí.
55
Pieczona kaczka (gęś)
1 kaczka
sól, kmin
cebula
Kaczkę umyć i osuszyć papierowym ręcznikiem. Posolić ze wszystkich stron oraz wewnątrz.
WłoŜyć do piekarnika a skórę lekko posypać kminem. Do wnętrza kaczki włoŜyć całą obraną
cebulę. Podlać wodą, brytfannę przykryć dobrze przylegającą pokrywką i wstawić do
piekarnika rozgrzanego do 160°C. Piec do miękka. Odpowiednie dodatki – róŜne rodzaje
knedli, kapusta – czerwona i biała.
56
Kuře na paprice
1 kuře
sůl, pepř
cibule
paprika sladká
olej
mouka hladká
smetana
Očištěné kuře rozčtvrtíme. Na oleji osmahneme drobně nakrájenou cibulku, přidáme papriku
a zalijeme vodou. Kuře osolíme, opepříme a vložíme do základu. Dusíme doměkka. Poté kuře
vyjmeme a šťávu zahustíme světlou jíškou, kterou jsme si dopředu připravili. Za občasného
míchání vaříme do zhoustnutí a potom provaříme asi 45 minut. Omáčku zjemníme smetanou
a trochu povaříme. Poté přelijeme čtvrtky kuřat na talíři. Vhodná příloha – těstoviny,
houskové knedlíky.
57
Kurczak w papryce
1 kurczak
sól, pieprz
cebula
papryka słodka
olej
mąka
śmietana
Oczyszczonego kurczaka poćwiartować. Na oleju podsmaŜyć drobno pokrojoną cebulkę,
dodać paprykę i zalać wodą. Kurczaka posolić, przyprawić pieprzem i włoŜyć do bazy. Dusić
do miękka. Następnie wyjąć kurczaka a sos zagęścić, przygotowaną wcześniej, jasną
zasmaŜką. Gęstniejący sos mieszać od czasu do czasu, następnie gotować około 45 minut. Na
koniec do sosu dodać śmietanę i przez chwilę gotować. Gotowym sosem polewać ćwiartki
kurczaka. Odpowiednie dodatki - makaron, knedle (houskové knedlíky).
58
Pečené kuře s nádivkou
1 celé kuře
1 lžička soli
1 špetka mletého kmínu
3 vrchovaté lžíce vepřového sádla
Na nádivku:
8 rohlíků
200 ml mléka nebo domácího vývaru
100 g másla
4 vejce
necelá 1 lžička soli (pokud je vývar solený, tak méně)
půl hrnku vlašských ořechů – vyloupaných a nasekaných nahrubo
2 stroužky česneku
čerstvá nebo sušená petrželka
zhruba 10 dlouhých a tenkých plátků originální anglické slaniny
Předehřejeme troubu na 220 °C. Celé kuře omyjeme pod studenou tekoucí vodou, nezapomeneme
dobře vypláchnout také břišní dutinu. Rohlíky nakrájíme na kostky o velikosti asi jeden centimetr.
Mléko nebo vývar smícháme se žloutky a rozpuštěným, avšak jen vlažným máslem. Nalijeme tuto
směs na rohlíky a necháme chvíli odpočinout. Mezitím ušleháme sníh z bílků a ze špetky soli. K
namočeným rohlíkům vmícháme ořechy, sůl, prolisovaný česnek a petržel. Nakonec přidáme ušlehaný
sníh a opatrně ho do směsi vmícháme. Touto nádivkou naplníme část břišní dutiny, vecpeme ji pod
kůži na prsou a napěchujeme jí i kůži na krku. Ze zbytku uděláme válečky a omotáme je slaninou.
Krátkým provázkem (z přírodního, nikoli umělého vlákna) k sobě svážeme konce stehýnek, nejlépe to
jde, když je před tím překřížíme přes sebe. Ostatní otvory, kudy by mohla utíkat nádivka, spíchneme
párátkem nebo jehlami na španělské ptáčky. Připravené kuře celé zvenku potřeme dvěma lžícemi
sádla. Není-li nádivka uvnitř, přidáme do břicha jednu lžící sádla. Kuře zvenku osolíme a lehce
posypeme kmínem. Kuře položíme do pekáčku a vložíme do vyhřáté trouby, ihned zmírníme teplotu
na 190 °C. Po 15 minutách pečení nalijeme do pekáčku ke kuřeti šálek horké vody, nelijeme však
vodu přes maso. Po dalších 15 minutách pečení vyndáme pekáček z trouby a do pekáčku přidáme
nádivkové válečky. Upečené kuře vyndáme z trouby a celý pekáček i s masem zakryjeme alobalem.
Počkáme 5 minut, maso si odpočine a bude se lépe krájet. Pak teprve kuře libovolným způsobem
nakrájíme (nasekáme, natrháme) a případně také odebereme přebytečnou kůži.
59
Kurczak pieczony faszerowany
1 cały kurczak
1 łyŜeczka soli
1 szczypta mielonego kminku
3 czubate smalcu wieprzowego
Na farsz:
8 rogali
200 ml mleka lub domowego rosołu
100 g masła
4 jajka
niecała 1 łyŜeczka soli, (jeśli rosół
posolony to mniej)
pół kubka orzechów włoskich – łuskanych
i grubo pokrojonych
2 ząbki czosnku
świeŜa lub suszona natka pietruszki
około 10 długich i cienkich plastrów
oryginalnego bekonu
Piekarnik rozgrzać do 220 °C. Całego kurczaka umyć pod zimną bieŜącą wodą, naleŜy pamiętać o
dokładnym wypłukaniu jamy brzusznej. Rogale pokroić w kostkę ok. 1 cm. Mleko lub rosół
wymieszać z Ŝółtkami i rozpuszczonym, letnim masłem. Zalać mieszanką rogale i odstawić na chwilę.
W międzyczasie ubić białka jaj ze szczyptą soli. Do namoczonych rogali dodać orzechy, sól, przetarty
czosnek i natkę. Na koniec dodać ubite na sztywno białka a wszystko delikatnie zamieszać. Farszem
wypełnić jamę brzuszną kurczaka, wtłoczyć pod skórę na piersiach i skórę szyjki. Pozostały farsz
uformować w wałeczki i zawinąć w bekon. Krótką nicią (z naturalnego a nie sztucznego włókna)
związać końce udek, najlepiej, jeśli wcześniej zostaną skrzyŜowane. Pozostałe otwory, przez które
moŜe wyciekać farsz, spiąć wykałaczkami lub szpikulcami do rolad. Tak przygotowanego kurczaka
natrzeć z wierzchu dwiema łyŜkami smalcu. JeŜeli farsz nie jest wewnątrz kurczaka, naleŜy włóŜ
jedną łyŜkę smalcu do brzucha. Kurczaka z wierzchu posolić i posypać kminkiem. WłoŜyć do
nagrzanego piekarnika i natychmiast zmniejszyć temperaturę do 190 °C. Po 15 minutach pieczenia
nalać do brytfanny filiŜankę gorącej wody, nie polewać jednak mięsa. Po następnych 15 minutach
pieczenia wyjąć brytfankę z piekarnika i włoŜyć do niej farsz w bekonie. Upieczonego kurczaka
wyciągnąć z piekarnika a całą brytfankę, z mięsem przykryć folią aluminiową. Odczekać 5 minut,
mięso „odpocznie” i będzie łatwiejsze do krojenia. Dopiero wtedy kurczaka w dowolny sposób
pokroić (posikać, porwać) i ewentualnie usunąć skórę.
60
Pokrmy z ryb
Potrawy/Dania z Ryb
61
Kapr namodro
1 kapr
2 l vody
2 cibule
2 mrkve
1 menší celer
1 malý pórek
kousek celerové natě
zelená petrželka
100 ml bílého vína nebo octa zředěného vodou
1 bobkový list
10 zrnek pepře
sůl
citronová šťáva
Ve větším hrnci přivedeme vodu k varu a vložíme do ní oloupanou a na kolečka nakrájenou
cibuli, očištěnou a drobně rozkrájenou mrkev, celer a pórek spolu s opranou petrželkou,
celerovou natí a bobkovým listem. Osolíme, přidáme víno nebo rozředěný ocet, pepř a na
mírném ohni 20 minut vaříme. Kapra opereme a dbáme přitom, abychom nepoškodili kůži,
neboť jinak by se kapr nezbarvil pěkně domodra. Vnitřek kapra osolíme a zakapeme
citronovou šťávou. Vložíme jej opatrně do zeleninového vývaru a připravujeme 15–20 minut
(nesmí se vařit, vývar udržujeme stále jen pod bodem varu). Měkkého kapra podáváme na
nahřáté míse, obložíme ho vařenými brambory s máslem. Můžeme podávat s majonézou
ochucenou křenem.
62
Karp na niebiesko
1 karp
2 l wody
2 cebule
2 marchewki
1 mały seler
1 mały por
kawałek selera naciowego
nać pietruszki
100 ml białego wina lub octu z
wodą
1 liść laurowy
10 ziarenek pieprzu
sól
sok z cytryny
W duŜym garnku zagotować wodę. Do wrzątku włoŜyć pokrojoną w krąŜki cebulę,
oczyszczoną i drobno pokrojoną marchewkę, seler i por razem z wypłukaną natką, selerem
naciowym i liściem laurowym. Posolić, dodać wino lub rozcieńczony ocet, pieprz i gotować
na wolnym ogniu 20 minut. Karpia naleŜy dokładnie umyć od środka. Na zewnątrz tylko
krótko opłukać tak, aby nie uszkodzić skóry i śluzu. W innym przypadku karp nie zabarwi się
na niebiesko. Wnętrze karpia posolić i skropić sokiem z cytryny. WłoŜyć delikatnie do
warzywnego wywaru i trzymamy 15–20 minut (nie moŜe się gotować, wywar utrzymujemy
tuŜ przed punktem wrzenia). Miękkiego karpia podawać na ogrzanym półmisku obłoŜonego
gotowanymi ziemniakami z masłem. MoŜna równieŜ podawać z majonezem przyprawionym
chrzanem.
63
Kapr načerno
600 g kapra
60 g kořenové zeleniny
20 ml octa
1 menší cibule
divoké koření (celý pepř, nové koření, bobkový list)
tymián
citron
sůl
12 g strouhaného perníku
20 g cukru
20 g švestkových povidel
200 ml červeného vína
15 g hrozinek
10 g mandlí
20 g sušených švestek
60 g másla
Zeleninu nakrájíme na kolečka a ve větším hrnci zalijeme vodou. Přidáme ocet, cibuli,
všechno koření, citronovou kůru, sůl a povaříme 15 minut. Do mírně vařícího vývaru vložíme
porce kapra a táhneme 15 minut. Vařenou rybu vyjmeme na mísu. Do menšího množství
vývaru dáme nastrouhaný perník a dobře promícháme. Přidáme polovinu karamelového
cukru, povidla, víno a vaříme do zhoustnutí. Omáčku přecedíme, ochutíme druhou polovinou
cukru, citronovou šťávou, nahrubo nasekanými spařenými mandlemi, rozinkami a sušenými
švestkami, přidáme máslo a povaříme. Do hotové omáčky vložíme uvařenou rybu. Kapr
načerno je chutnější, připravíme-li jej den předem. Pokrm pak ohříváme v parní lázni, aby se
ryba nerozpadla.
64
Karp na czarno
600 g karpia
60 g warzyw korzeniowych
20 ml octu
1 mała cebula
przyprawy korzenne (ziarna
pieprzu, ziele angielskie, liść
laurowy)
tymianek
cytryna
sól
12 g utartego piernika
20 g cukru
20 g powideł śliwkowych
200 ml czerwonego wina
15 g rodzynek
10 g migdałów
20 g suszonych śliwek
60 g masła
Warzywa pokroić w krąŜki i w duŜym garnku zalać wodą. Dodać ocet, cebulę, wszystkie
przyprawy korzenne, skórkę z cytryny, sól i gotować 15 minut. Do lekko gotującego się
wywaru włoŜyć porcje karpia i gotować 15 minut. Ugotowaną rybę wyjąć na półmisek. Do
mniejszej ilości wywaru wsypać utarty piernik i dobrze wymieszać. Dodać połowę
skarmelizowanego cukru, powidła, wino i gotować aŜ zgęstnieje. Sos odcedzić, przyprawić
drugą połową cukru, sokiem z cytryny, grubo posikanymi sparzonymi migdałami,
rodzynkami i suszonymi śliwkami. Dodać masło i gotować. Do gotowego sosu włoŜyć
ugotowaną rybę. Karp na czarno smakuje lepiej, jeśli jest przygotowany dzień wcześniej.
Danie odgrzewamy wtedy w parowarze, aby ryba się nie rozpadła.
65
Smažený kapr
1 kapr cca 3 kg
5 vajec
strouhanka
mléko
hladká mouka
sůl
tuk
Maso kapra naporcované na podkovy dáme na hodinu do mléka. Všichni, kteří si stěžují, že
kapří maso páchne, po tomto zákroku ani nezjistí, že jedli čerstvého kapra. Maso pak
omyjeme, osolíme a klasicky obalíme postupně v mouce, vyšlehaném vajíčku a nakonec ve
strouhance. Smažíme v dostatečném množství tuku dozlatova. K usmaženým kaprům
podáváme bramborový salát a plátky citrónu.
66
SmaŜony karp
1 karp około 3 kg
5 jaj
bułka tarta
mleko
mąka
sól
tłuszcz
Pokrojonego w dzwonki karpia włoŜyć na godzinę do mleka. Wszyscy, którzy się skarŜą, Ŝe
mięso karpia śmierdzi, nawet się nie zorientują, Ŝe jedli świeŜą rybę. Mięso wyciągnąć z
mleka, umyć, posolić i obtoczyć kolejno w mące, roztrzepanym jajku a na koniec w bułce
tartej. SmaŜyć w dostatecznej ilości tłuszczu na złoto. Do karpia podawać sałatkę
ziemniaczaną i plasterek cystyny.
67
Moučné pokrmy
Potrawy/Dania Mączne
68
Kynuté ovocné knedlíky
250 ml vlažného mléka
špetka soli
trochu cukru
2 lžíce Solamylu nebo 2 vejce
1 lžíce rozehřátého másla
500 g polohrubé mouky
2 lžičky sušeného nebo 1/2 čerstvého droždí
Po vykynutí těsto propracujeme a nožem nebo lžící odkrajujeme malé kousky. Prsty nebo
pomocí rozvalovacího válečku těsto roztáhneme, naplníme čerstvým anebo rozmraženým
ovocem, džemem apod.. Dobře zabalíme a necháme cca 15 minut kynout. Vložíme do vroucí
osolené vody a vaříme cca 12 minut. V půlce knedlíky otočíme.
Po vytažení knedlíky propícháme, aby se nesrazily. Můžeme pařit na páře nebo parním hrnci.
69
Owocowe knedle droŜdŜowe
250 ml letniego mleka
szczypta soli
odrobina cukru
2 łyŜki mąki ziemniaczanej (skrobi) lub 2
jaja
1 łyŜki rozpuszczonego masła
500 g mąki
2 łyŜeczki suszonych lub 1/2 świeŜych
droŜdŜy
Po wyrośnięciu ciasto wyrobić i odkrajać noŜem lub łyŜką małe kawałki. Palcami lub
wałkiem ciasto rozciągnąć, wypełnić świeŜymi lub mroŜonymi owocami, dŜemem itp.
Dokładnie zawinąć i zostawić na około 15 minut do wyrośnięcia. WłoŜyć do wrzącej osolonej
wody i gotować około 12 minut. W połowie gotowania knedle odwrócić.
Po wyciągnięciu knedle przekłuć, aby się nie skurczyły. MoŜna równieŜ gotować knedle na
parze lub w parowarze.
70
Dukátové buchtičky s vanilkovým krémem
350 g hladké mouky
100 g másla
1 vejce
mléko
3 lžíce cukru
12 g droždí
sůl
hladká mouka na vyválení
Vanilkový krém:
2 žloutky
4 dl mléka
½ balíčku pudinkového prášku s vanilkovou příchutí
2 lžíce cukru
vanilkový cukr
Droždí rozmícháme se dvěma lžícemi cukru, když zřídne, přidáme tři lžíce vlažného mléka a
dvě lžíce mouky, rozmícháme a necháme na teplém místě vykynout. Do misky prosejeme
mouku a sůl, přidáme vykynutý kvásek, vejce, lžíci cukru a polovinu dávky rozehřátého
másla a mlékem zaděláme vláčné těsto. Misku přikryjeme utěrkou a těsto necháme vykynout
asi hodinu na teplém místě. Když těsto zdvojnásobí svůj objem, rozválíme je na válečky asi
1,5 – 2 centimetry silné a nakrájíme je na stejně dlouhé dílky. Naskládáme je do pekáčku
vymaštěného máslem. Když je dno pekáčku plné, buchtičky pomastíme a stejně naskládáme i
druhou vrstvu. Po vykynutí upečeme buchtičky dozlatova. Podáváme je teplé, přelité
vanilkovým krémem.
Příprava krému
V části mléka rozmícháme pudinkový prášek, vlijeme je do ostatního horkého mléka, přidáme
cukr a uvaříme za stálého míchání hladký krém. Sejmeme jej z plotýnky, doplníme žloutky
rozkvedlanými ve lžíci mléka, vanilkovým cukrem a dobře rozmícháme.
71
Bułeczki z kremem waniliowym
350 g mąki
100 g masła
1 jajko
mleko
3 łyŜki cukru
12 g droŜdŜy
sól
mąka na wałkowanie
krem waniliowy:
2 Ŝółtka
4 dl mleka
½ paczki budyniu o smaku
waniliowym
2 łyŜki cukru
cukier waniliowy
DroŜdŜe zmieszać z dwiema łyŜkami cukru, kiedy zrobią się rzadkie, dodać trzy łyŜki mleka i
dwie łyŜki mąki. Całość wymieszać i odstawić w ciepłe miejsce do wyrośnięcia. Do miski
przesiać mąkę i sól, dodać wyrośnięty zaczyn, jajko, łyŜkę cukru i połowę porcji
rozpuszczonego masła, mlekiem wyrobić gładkie ciasto. Miskę przykryć ściereczką i
zostawić ciasto w ciepłym miejscu do wyrośnięcia na około godzinę. Kiedy ciasto podwoi
swoją masę, rozwałkować je na wałeczki o grubości ok. 1,5–2 cm i pokroić je na równej
wielkości cząstki. WyłoŜyć je na blachę wysmarowaną masłem i polać rozgrzanym masłem,
kiedy dno blachy jest pełne. W ten sam sposób ułoŜyć drugą warstwę i zalać rozgrzanym
masłem. Po wyrośnięciu piec aŜ bułeczki się zarumienią. Podawać ciepłe, polane kremem
waniliowym.
Przygotowanie kremu: w części mleka rozpuścić budyń, wlać go do reszty gorącego mleka,
dodać cukier i gotować stale mieszając aŜ zrobi się gładki krem. Zdjąć z ognia, dodać
roztrzepane w łyŜce mleka Ŝółtka, cukier waniliowy i dobrze wymieszać.
72
Rýžový nákyp s jablky
1 hrnek rýže
2−3 hrnky mléka
špetka soli
kousek celé skořice
100 g tuku
3 vejce
5 lžic moučkového cukru
1 vanilkový cukr
500 g konzervovaného ovoce (meruňky, švestky)
tuk na vymazání formy
šťáva z kompotů
Mléko zahřejeme, osolíme, vsypeme rýži, přidáme špetku soli a skořici. Za stálého míchání
přivedeme směs k varu, zmírníme a uvaříme doměkka. Během vaření je třeba rýži často
míchat a případně dolévat mléko. Uvařená rýže by měla být mazlavá. Rýži odstavíme.
Žloutky ušleháme se změklým tukem do pěny a vmícháme je do zchladlé rýže. Z bílků
vyšleháme sníh a 2/3 dávky zlehka vmícháme k rýži. Do vymazaného pekáče rozetřeme
vrstvu rýže, poklademe okapaným ovocem, opět vrstvu rýže, navrch zbytek ovoce a 1/3
sněhu. Pečeme ve vyhřáté troubě při 200 °C dozlatova. Než se nákyp zapeče, svaříme
kompotovou šťávu na konzistenci sirupu, kterým poléváme jednotlivé porce nákypu.
73
Zapiekany ryŜ
1 kubek ryŜu
2−3 kubki mleka
szczypta soli
kawałek kory cynamonowej
100 g margaryny
3 jajka
5 łyŜek cukru pudru
1 cukier waniliowy
500 g owoców w puszce (morele,
śliwki)
tłuszcz do wysmarowania formy
zalewa z owoców
Mleko podgrzać, posolić, wsypać ryŜ, dodamy szczyptę soli i cynamon. Stale mieszając
doprowadzić mleko do wrzenia, zmniejszyć ogień i ugotować na miękko. W trakcie
gotowania naleŜy ryŜ często mieszać i w razie potrzeby dolewać mleko. Ugotowany ryŜ
powinien mieć lepką konsystencję. RyŜ odstawić. śółtka ubić z miękkim tłuszczem na pianę i
wymieszać z wystygłym ryŜem. Białka jaj ubić na sztywną pianę i 2/3 porcji delikatnie
wymieszamy z ryŜem. Do posmarowanej tłuszcze formy włoŜyć warstwę ryŜu, warstwę
odcedzonych owoców, ponownie warstwę ryŜu a na wierzch resztę owoców i 1/3 ubitych
białek. Piec w piekarniku nagrzanym do 200 °C aŜ wierzch zrobi się złoty. W międzyczasie
zagotować zalewę z owoców i doprowadzić do konsystencji syropu, którym się polewa porcje
zapiekanego ryŜu.
74
Buchty plněné
250 ml vlažného mléka
150 g rozpuštěného másla
2 žloutky
špetka soli
50 g krystalového cukru
1 sáček vanilkového cukru
2 lžíce citronové šťávy (nebo citronky)
strouhaná kůra z jednoho citronu (nebo 1 lžička sušené citronové kůry)
500 g hladké mouky
1 lžička sušeného nebo 1/4 čerstvého droždí
Po vykynutí těsto propracujeme na pomoučněné ploše nebo na silikonovém vále. Těsto se
nelepí a nemusí se podsypávat. Rozdělíme na cca 24 ks nebo postupně odkrajujeme stejné
kousky těsta, které rukama roztáhneme tak, aby se daly naplnit. Plníme tvarohovou náplní
(tvaroh smíchaný s cukrem, rozinkami, zahustíme 1 – 2 lžícemi vanilkového pudinku
v prášku nebo 1 žloutkem), povidly, makovou náplní, džemem, čokoládovým krémem apod..
Kraje spojíme a vytvoříme bochánky. Dáváme pozor, aby byly dobře uzavřené (prsty pevně
přitlačíme), aby nám náplň nevytékala. Spojem dolů skládáme nejlépe do pekáčku nebo na
plech s vyšším okrajem a vždy každou ze všech stran pomašlujeme rozpuštěným máslem.
Neskládáme moc vedle sebe, ještě nakynou. Necháme cca 45 minut kynout pod utěrkou, pak
potřeme rozpuštěným máslem a dáme péct do vyhřáté trouby při 190°C cca 20 minut.
75
Nadziewane bułeczki
250 ml letniego mleka
150 g rozpuszczonego masła
2 Ŝółtka
szczypta soli
50 g cukru kryształu
1 opakowanie cukru waniliowego
2 łyŜki soku z cytryny (lub kwasku
cytrynowego)
starta skórka z jednej cytryny (lub 1
łyŜeczka suszonej skórki z cytryny)
500 g mąki
1 łyŜeczka suszonych lub 1/4 świeŜych
droŜdŜy
Wyrośnięte ciasto wyrobić na posypanej mąką desce lub na silikonowej stolnicy, ciasto nie
powinno się lepić, nie trzeba go podsypywać. Podzielić go na około 24 porcje lub stopniowo
oddzielać równe kawałki, formować w rękach w taki sposób, by moŜna je było napełnić.
Nadziewamy je masą twarogową (twaróg zmieszany z cukrem, rodzynkami, zagęszczony 1 –
2 łyŜkami budyniu waniliowego w proszku lub 1 Ŝółtkiem), powidłami, masą makową,
dŜemem, Nutellą itp. Końce złączyć i uformować małe bułeczki. NaleŜy zwracać uwagę by
były one szczelne (przyciskamy palcami), tak by nadzienie nie wyciekło. Miejscem gdzie
bułeczka była łączona na dół, ułoŜyć na wysokiej blasze i kaŜdą dokładnie ze wszystkich
stron posmarować rozpuszczonym masłem. Nie układać zbyt blisko siebie, jeszcze wyrosną!
Pozostawić na około 45 minut do wyrośnięcia pod ściereczką, ponownie posmarować
rozpuszczonym masłem i piec w piekarniku rozgrzanym do 190°C / około 20 minut.
76
ČESKO-POLSKÉ RECEPTY
Tradiční česká kuchyně
Kuchařka byla sestavena v rámci projektu
„Odborné vzdělávání – velká výzva pro vzdělávání“
COMENIUS REGIO PARTNERSKÉ PROJEKTY
O PROGRAMU A KUCHAŘCE
Program Comenius Regio je mezinárodní partnerský projekt, který probíhá pod názvem
„Odborné vzdělávání – velká výzva pro vzdělávání“
Cílem tohoto projektu je výměna zkušeností, spolupráce a modernizace výuky v odborném
vzdělávání. Do programu jsou zapojeny dva partnerské regiony :
♣ Region 1 zahrnuje instituce Opolského vojvodství:
Kuratorium Oświaty w Opolu
Wojewódzki Ośrodek Kształcenia Informatycznego i Politechnicznego w Opolu
Zespoł Szkół Zawodowych Nr1 w Strzelcach Opolskich
♣ Region 2 zahrnuje instituce Středočeského kraje:
Krajský úřad Středočeského kraje, odbor školství a sportu
Vzdělávací institut Středočeského kraje – Zařízení pro další
vzdělávání pedagogických pracovníků
Střední odborná škola a Střední odborné učiliště, Kladno, náměstí Edvarda
Beneše 2353
Projekt je zaměřen na zvýšení kvality učňovského vzdělávání prostřednictvím moderních
výukových metod a zavádění modulového vzdělávání do výuky.
Jedním z výsledků spolupráce mezi učiteli škol z obou regionů je tato kuchařka – Tradiční
česká kuchyně.
77
Autoři kuchařky jsou :
♣ Region 1 pedagogičtí pracovníci Zespolu Szkol Zawodowych Nr1 w
Strzelcach Opolskich
Romana Straszewska, Alexandra Wnuk-Cejzik, Katarzyna Krępa-Stefanik,
Marcin Buszman, Anna Grzesińska, Małgorzata Tacica
♣ Region 2
pedagogičtí a nepedagogičtí pracovníci SOŠ a SOU Kladno
Hana Jůzová, Radek Střihavka, Zdeňka Hlavničková, Stanislava Nobilisová,
Miroslav Hájek, Josef Bartůněk, Magdalena Koryntová, Klára Dragounová
Tento projekt byl realizován za finanční podpory Evropské komise.
Tato publikace odráží pouze názory autora a Evropská komise není zodpovědná
za jakékoli použití informací, které jsou v této publikaci uvedeny.
78
TSCHECHISCHE UND POLNISCHE REZÄPTE
TRADITIONELLE TSCHECHISCHE KÜCHE
Das Kochbuch wurde im Rahmen des Projektes „Lebenslanges Lernen –
groβer Aufruf für Bildung“
Comenius Regio - Partnerprojekte
Vom Programm und dem Kochbuch
Das Programm Comenius Regio ist ein internationales Partnerprojekt unter dem Titel:
„ Lebenslanges Lernen“. Ziel dieses Projektes ist der Erfahrungsaustausch zwischen den
Ländern und die gemeinsame Zusammenarbeit aber auch die Modernisierung und
Verbesserung des Lehrvorganges im Bereich der Berufsausbildung. Außerdem wollte man die
Attraktivität und Qualität der Berufsausbildung durch die Anwendung der modernen
Lernmethoden erhöhen und die Modulausbildung einführen. Das Programm bilden zwei
Partnerregionen:
♣ I Region umfasst die Institutionen der Oppelner Region: das Schulamt in Oppeln in
Zusammenarbeit mit der Berufsschule (Zespół Szkół Zawodowych nr 1) in Strzelce
Opolskie und dem Bildungswesenkuratorium in Oppeln
♣ II Region umfasst das Gebiet Mittelböhmens, das durch das Kreisamt in Prag ,
zusammen mit der Fach- und Berufsschule in Kladno und dem Bildungsinstitut in
Nymburk repräsentiert wird.
Das Projekt ist auf die Erhöhung der Qualitäten der Berufsbildung durch moderne
Unterrichtsmethoden und durch Modullbildung im Unterricht gezielt.
Ein von Ergebnissen der Zussammenarbeit zwischen Lehrer aus beiden Regionen ist dieses
Kochbuch – Traditionelle tschechische Küche.
79
Autoren des Kochbuches sind:
♣ I Region Lehrer der Berufsschule in Strzelce Opolskie :
Romana Straszewska, Alexandra Wnuk-Cejzik, Katarzyna Krępa-Stefanik,
Marcin Buszman, Anna Grzesińska, Małgorzata Tacica
♣ II Region - Lehrer und Mitarbeiter der Fach- und Berufsschule in Kladno:
Hana Jůzová, Radek Střihavka, Zdeňka Hlavničková, Stanislava Nobilisová,
Miroslav Hájek, Josef Bartůněk, Magdalena Koryntová, Klára Dragounová
Dieses Projekt wurde unter der finanziellen Unterschtützung der Europäischen Kommission
realisiert. Diese Publikation reflektiert nur die Meinungen des Autors und die Europäische
Union ist nicht für jedwede Benutzung der Informationen verantwortlich, die in dieser
Publikation eingeführt sind.
80
Použité zdroje:
Internetové zdroje
Fotografie
Kulajda. In: . Wikipedia: the free encyclopedia [online]. San Francisco (CA): Wikimedia Foundation,
2001- [cit. 2012-04-11]. Dostupné z: http://cs.wikipedia.org/wiki/Soubor:Kulajda_(2).jpg
Kyselo. In: Wikipedia: the free encyclopedia [online]. San Francisco (CA): Wikimedia Foundation,
2001- [cit. 2012-04-11]. Dostupné z: http://cs.wikipedia.org/wiki/Kyselo
Rajská omáčka. In: Wikipedia: the free encyclopedia [online]. San Francisco (CA): Wikimedia
Foundation, 2001- [cit. 2012-04-11]. Dostupné z:
http://cs.wikipedia.org/wiki/Rajsk%C3%A1_om%C3%A1%C4%8Dka
Koprová omáčka. In: Wikipedia: the free encyclopedia [online]. San Francisco (CA): Wikimedia
Foundation, 2001- [cit. 2012-04-11]. Dostupné z:
http://cs.wikipedia.org/wiki/Koprov%C3%A1_om%C3%A1%C4%8Dka
Omelett. In: Wikipedia: the free encyclopedia [online]. San Francisco (CA): Wikimedia Foundation,
2001- [cit. 2012-04-11]. Dostupné z: http://cs.wikipedia.org/wiki/Soubor:Omelett.jpg
Svíčková omáčka. In: Wikipedia: the free encyclopedia [online]. San Francisco (CA): Wikimedia
Foundation, 2001- [cit. 2012-04-11]. Dostupné z:
http://cs.wikipedia.org/wiki/Sv%C3%AD%C4%8Dkov%C3%A1_om%C3%A1%C4%8
Dka
Svíčková omáčka. In: Wikipedia: the free encyclopedia [online]. San Francisco (CA): Wikimedia
Foundation, 2001- [cit. 2012-04-11]. Dostupné z:
http://cs.wikipedia.org/wiki/Gul%C3%A1%C5%A1
Španělský Ptáček. In: Wikipedia: the free encyclopedia [online]. San Francisco (CA): Wikimedia
Foundation, 2001- [cit. 2012-04-11]. Dostupné z:
http://cs.wikipedia.org/wiki/%C5%A0pan%C4%9Blsk%C3%BD_pt%C3%A1%C4%8D
ek
Řízek. In: Wikipedia: the free encyclopedia [online]. San Francisco (CA): Wikimedia Foundation,
2001- [cit. 2012-04-11]. Dostupné z: http://cs.wikipedia.org/wiki/%C5%98%C3%ADzek
Sekaná. In: Wikipedia: the free encyclopedia [online]. San Francisco (CA): Wikimedia Foundation,
2001- [cit. 2012-04-11]. Dostupné z:
http://cs.wikipedia.org/wiki/Soubor:Sekan%C3%A1_007.jpg
Faschiertes Laibchen. In: Wikipedia: the free encyclopedia [online]. San Francisco (CA): Wikimedia
Foundation, 2001- [cit. 2012-04-11]. Dostupné z:
http://cs.wikipedia.org/wiki/Soubor:Faschiertes_Laibchen.jpg
Kartoffelpuffer. In: Wikipedia: the free encyclopedia [online]. San Francisco (CA): Wikimedia
Foundation, 2001- [cit. 2012-04-11]. Dostupné z:
http://cs.wikipedia.org/wiki/Soubor:Kartoffelpuffer.jpg
81
Ovocné knedlíky. In: Wikipedia: the free encyclopedia [online]. San Francisco (CA): Wikimedia
Foundation, 2001- [cit. 2012-04-11]. Dostupné z:
http://cs.wikipedia.org/wiki/Ovocn%C3%A9_knedl%C3%ADky
Bramborová polévka:
http://www.google.cz/imgres?q=bramborov%C3%A1+pol%C3%A9vka&hl=cs&as_st=y&bi
w=1280&bih=857&tbs=sur:fmc&tbm=isch&tbnid=ParkiL71MYxXWM:&imgrefurl=http://w
ww.great-chicago-italianrecipes.com/potato_soup.html&docid=Sr9jfzPqSLRTnM&imgurl=http://www.great-chicagoitalianrecipes.com/images/potato_soups.jpg&w=400&h=267&ei=IcejT9aTA4jKsgbr7JGsBg&zoom
=1&iact=hc&vpx=595&vpy=412&dur=63&hovh=183&hovw=275&tx=176&ty=149&sig=1
00601760411442774659&page=4&tbnh=147&tbnw=196&start=74&ndsp=25&ved=1t:429,r:
17,s:74,i:310
Rizoto:
http://www.google.cz/imgres?q=rizoto&hl=cs&as_st=y&biw=1280&bih=857&tbs=sur:fmc&
tbm=isch&tbnid=0gfnE1TqeXEZjM:&imgrefurl=http://www.coffeemuffins.com/pea-baconrisotto/2362/&docid=6Lox8vijM1MTuM&imgurl=http://www.coffeemuffins.com/wpcontent/uploads/2010/05/pea-baconrisotto1.jpg&w=911&h=664&ei=ZcijT_DZLMLHtAaI0_iBBg&zoom=1
Pečené kuře:
http://www.google.cz/imgres?q=pe%C4%8Den%C3%A9+ku%C5%99e&hl=cs&as_st=y&bi
w=1280&bih=857&tbs=sur:fc&tbm=isch&tbnid=uIffFwyEIeBL9M:&imgrefurl=http://www.
acefitness.org/healthyrecipes/524/simple-roastchicken&docid=mwQnA55elk61FM&imgurl=http://www.acefitness.org/healthyrecipes/imag
es/large/MP5011.JPG&w=300&h=300&ei=JsmjT6uIL87AtAazgPmjBg&zoom=1&iact=hc&
vpx=610&vpy=171&dur=579&hovh=225&hovw=225&tx=128&ty=160&sig=100601760411
442774659&page=1&tbnh=145&tbnw=159&start=0&ndsp=20&ved=1t:429,r:2,s:0,i:82
Pečená kachna:
http://www.google.cz/imgres?q=pe%C4%8Den%C3%A1+kachna&hl=cs&as_st=y&biw=128
0&bih=857&tbs=sur:fc&tbm=isch&tbnid=hDAwDoTmtMuFEM:&imgrefurl=http://www.pin
oyrecipe.net/peking-duckrecipe/&docid=QYgKlJnyNvXlGM&imgurl=http://www.pinoyrecipe.net/wpcontent/gallery/pinoy-favorite-foods/pekingduck_0.jpg&w=450&h=300&ei=ocmjT57dA4XHtAbU66WuBg&zoom=1
Rýžový nákyp:
http://www.google.cz/imgres?q=r%C3%BD%C5%BEov%C3%BD+n%C3%A1kyp&hl=cs&
as_st=y&biw=1280&bih=857&tbs=sur:fc&tbm=isch&tbnid=MxeXeLPpqci_TM:&imgrefurl
=http://genuss-blog.de/milchreiskirschen/&docid=YTXZbptWpYOHjM&imgurl=http://genuss-blog.de/wpcontent/uploads/2008/07/milchreiskirschen1.jpg&w=404&h=269&ei=xMqjT7z3NsnEsgacj838BQ&zoom=1&iact=hc&vpx=95
8&vpy=190&dur=62&hovh=183&hovw=275&tx=230&ty=131&sig=1006017604114427746
59&page=1&tbnh=141&tbnw=194&start=0&ndsp=20&ved=1t:429,r:4,s:0,i:86
82
Nastavovaná kaše:
http://www.google.cz/imgres?q=nastavovan%C3%A1+ka%C5%A1e&hl=cs&biw=1280&bih
=857&gbv=2&tbm=isch&tbnid=3tzEy2AQFa2wM:&imgrefurl=http://bublaninka.mypage.cz/menu/hlavni-jidla/nastavovanakase&docid=_DE1JxloxGoVFM&itg=1&imgurl=http://media1.webgarden.name/images/med
ia1:4d68f00c108a4.jpg/nastavovan%2525C3%2525A1%252520ka%2525C5%2525A1e%252
520a%252520uzen%2525C3%2525BD.JPG&w=640&h=480&ei=JcujT4hJo3zsgavlZy6Bg&zoom=1&iact=hc&vpx=387&vpy=361&dur=766&hovh=194&hovw=259
&tx=152&ty=92&sig=100601760411442774659&page=1&tbnh=150&tbnw=186&start=0&n
dsp=20&ved=1t:429,r:11,s:0,i:95
Houbová omáčka:
http://www.google.cz/imgres?q=houbov%C3%A1+om%C3%A1%C4%8Dka&hl=cs&gbv=2
&biw=1280&bih=857&tbm=isch&tbnid=bS9FKYxCS_fusM:&imgrefurl=http://www.chutne
jidlo.cz/recept-houbova-omackasmetanova.a13.html&docid=eMYesvaZfdPsPM&imgurl=http://www.chutnejidlo.cz/images/h
oubova-omacka.jpg&w=200&h=168&ei=7MujTjwHsjssgbh4MGuBg&zoom=1&iact=hc&vpx=441&vpy=548&dur=1078&hovh=134&hovw
=160&tx=55&ty=102&sig=100601760411442774659&page=2&tbnh=134&tbnw=160&start
=20&ndsp=25&ved=1t:429,r:6,s:20,i:128
Moravský vrabec:
http://www.google.cz/imgres?q=moravsk%C3%BD+vrabec&hl=cs&gbv=2&biw=1280&bih
=857&tbm=isch&tbnid=kC4hZvj0_fK1TM:&imgrefurl=http://www.ceskatelevize.cz/porady/
10169912986-kucharska-pohotovost/recepty/139-moravsky-vrabec-s-moravskym-zelim-abramborovymknedlikem/&docid=vlZSUVA3FCCpEM&imgurl=http://img1.ceskatelevize.cz/specialy/kuch
arskapohotovost/gfx/recipes/large/139.jpg%253Fversion%253D1&w=760&h=428&ei=R8yjT
_DoHsnJswa5zonmBQ&zoom=1&iact=hc&vpx=781&vpy=360&dur=3625&hovh=168&hov
w=299&tx=180&ty=107&sig=100601760411442774659&page=1&tbnh=109&tbnw=194&st
art=0&ndsp=20&ved=1t:429,r:8,s:0,i:100
Špekové knedlíky:
http://www.google.cz/imgres?q=%C5%A1pekov%C3%A9+knedl%C3%ADky&hl=cs&gbv=
2&biw=1280&bih=857&tbm=isch&tbnid=pny5nYUNUA3L4M:&imgrefurl=http://vareni.ritt
a.cz/hlavni-jidla/z-uzeneho-masa/spekove-knedliky-s-uzenymmasem/&docid=C7mg8I5JqnCOcM&imgurl=http://vareni.ritta.cz/wpcontent/gallery/spekoveknedliky/spekoveknedliky.jpg&w=800&h=539&ei=osyjT4uTNsHVtAbiz8GFBg&zoom=1&i
act=hc&vpx=593&vpy=160&dur=766&hovh=184&hovw=274&tx=136&ty=125&sig=10060
1760411442774659&page=1&tbnh=150&tbnw=184&start=0&ndsp=20&ved=1t:429,r:2,s:0,i
:73
83
Plněné bramborové knedlíky:
http://www.google.cz/imgres?q=pln%C4%9Bn%C3%A9+bramborov%C3%A9+knedl%C3%
ADky&hl=cs&gbv=2&biw=1280&bih=857&tbm=isch&tbnid=YoRd0k8atonHxM:&imgrefu
rl=http://recepty.centrum.cz/recepty/prilohy/knedliky-a-noky/staticky/recepty/bramboroveknedlikyplnene/&docid=6wVvQFhvRhibMM&imgurl=http://img.ella.centrum.cz/photos/2010/02/02/
6-200301-bramborove-knedlikyplnene.jpg&w=350&h=348&ei=_8yjT_vkCM_usgbjsvmNBg&zoom=1&iact=rc&dur=282&
sig=100601760411442774659&page=1&tbnh=152&tbnw=155&start=0&ndsp=20&ved=1t:4
29,r:24,s:0,i:77&tx=83&ty=92
Cmunda po kaplicku:
http://www.google.cz/imgres?q=cmunda+po+kaplicku&hl=cs&gbv=2&biw=1280&bih=857
&tbm=isch&tbnid=SNgea_nc2nF0HM:&imgrefurl=http://kastrulekrecepty.blog.cz/0901/cmunda-pokaplicku&docid=wY08iT_ScpixTM&imgurl=http://nd01.jxs.cz/306/784/6115a2a2fc_399371
64_o2.jpg&w=280&h=210&ei=Ys2jT_CME4rusgbex9iWBg&zoom=1&iact=hc&vpx=395&
vpy=504&dur=484&hovh=168&hovw=224&tx=174&ty=141&sig=10060176041144277465
9&page=1&tbnh=157&tbnw=209&start=0&ndsp=20&ved=1t:429,r:11,s:0,i:93
Plněný paprikový lusk:
http://www.google.cz/imgres?q=pln%C4%9Bn%C3%BD+paprikov%C3%BD+lusk&hl=cs&
gbv=2&biw=1280&bih=857&tbm=isch&tbnid=zcoMbntV7t9VLM:&imgrefurl=http://zahrad
a-relax.blog.cz/0607/plneny-paprikovylusk&docid=EQdQAc3OO2y2pM&imgurl=http://nd01.jxs.cz/546/042/f861664c9c_2315601_
o2.jpg&w=640&h=480&ei=1M2jTCzOY_6sgb8p5jpBQ&zoom=1&iact=hc&vpx=186&vpy=157&dur=515&hovh=194&hovw=
259&tx=116&ty=132&sig=100601760411442774659&page=1&tbnh=154&tbnw=195&start
=0&ndsp=20&ved=1t:429,r:0,s:0,i:69
Kuře na paprice:
http://www.google.cz/imgres?q=ku%C5%99e+na+paprice&hl=cs&gbv=2&biw=1280&bih=8
57&tbm=isch&tbnid=6mtiFSDrvT4UqM:&imgrefurl=http://taspy.webnode.cz/recepty/hlavni
-chody/kureci-maso/kure-napaprice/&docid=fxxM3RLFwnPidM&imgurl=http://files.taspy.webnode.cz/20000002461e8f62e42/ku%2525C5%252599e%252520na%252520paprice.jpg&w=360&h=270&ei=Fc
6jTeRNYLFswb53dGkBg&zoom=1&iact=hc&vpx=974&vpy=536&dur=485&hovh=194&hovw
=259&tx=166&ty=140&sig=100601760411442774659&page=1&tbnh=142&tbnw=190&star
t=0&ndsp=20&ved=1t:429,r:19,s:0,i:124
Kuře s nádivkou:
http://www.google.cz/imgres?q=ku%C5%99e+s+n%C3%A1divkou&hl=cs&gbv=2&biw=12
80&bih=857&tbm=isch&tbnid=rsNdqqZSEshG8M:&imgrefurl=http://www.recepty.cz/recept
/vonavy-kralik-nebo-kure-s-nadivkou144523&docid=_V8K75Ri2le4hM&imgurl=http://img.mf.cz/367/873/1vonave_kure_kralik.jpg&w=611&h=458&ei=gs6jT_HhGY_jtQbl_aGkBg&zoom=1&iact=rc
&dur=703&sig=100601760411442774659&page=1&tbnh=151&tbnw=190&start=0&ndsp=2
0&ved=1t:429,r:39,s:0,i:110&tx=83&ty=73
84
Kapr namodro:
http://www.google.cz/imgres?q=kapr+namodro&hl=cs&gbv=2&biw=1280&bih=857&tbm=i
sch&tbnid=I6j0AxpWYYqtdM:&imgrefurl=http://www.gulasopen.estranky.cz/clanky/recept
y/rybi/&docid=xHOCZgmFCIlGGM&imgurl=http://www.gulasopen.estranky.cz/img/picture/
178/kapr-na-modro-postarocesku.jpg&w=250&h=250&ei=2s6jT8HcM8XLswbd1_m5Bg&zoom=1&iact=rc&dur=2
03&sig=100601760411442774659&page=1&tbnh=164&tbnw=146&start=0&ndsp=20&ved=
1t:429,r:24,s:0,i:77&tx=79&ty=94
Kapr načerno:
http://www.google.cz/imgres?q=kapr+na%C4%8Derno&hl=cs&gbv=2&biw=1280&bih=857
&tbm=isch&tbnid=jyt2xYXuz6iyqM:&imgrefurl=http://www.toprecepty.cz/recept/201-kaprnacerno/&docid=6_pu4lNFqB9_QM&imgurl=http://www.toprecepty.cz/fotky_nahled/0010/kap
r-na-cerno-20845.jpg&w=504&h=378&ei=D8jT6HrLsmxtAbfivmpBg&zoom=1&iact=rc&dur=375&sig=100601760411442774659&page
=1&tbnh=155&tbnw=230&start=0&ndsp=20&ved=1t:429,r:20,s:0,i:71&tx=158&ty=95
Smažená podkovička z kapra:
http://www.google.cz/imgres?q=sma%C5%BEen%C3%BD+kapr&hl=cs&gbv=2&biw=1280
&bih=857&tbm=isch&tbnid=Wsuyfgm0tmBWYM:&imgrefurl=http://v-a-n-o-ce.blog.cz/0809/smazenykapr&docid=Z0wp9bHFcGaOGM&imgurl=http://nd01.jxs.cz/015/378/320a9583c0_3466520
0_o2.jpg&w=470&h=350&ei=esjT621G4LEswap75noBQ&zoom=1&iact=hc&vpx=973&vpy=192&dur=2438&hovh=194&h
ovw=260&tx=180&ty=100&sig=100601760411442774659&page=1&tbnh=151&tbnw=211
&start=0&ndsp=20&ved=1t:429,r:4,s:0,i:91
Dukátové buchtičky s vanilkovým krémem:
http://www.google.cz/imgres?q=duk%C3%A1tov%C3%A9+buchti%C4%8Dky&hl=cs&gbv
=2&biw=1280&bih=857&tbm=isch&tbnid=YbSmO8gyJvcoSM:&imgrefurl=http://www.okrecepty.cz/view.php%3Fcisloclanku%3D2008100036&docid=h4mx4z5FyefAyM&imgurl=ht
tp://www.ok-recepty.cz/grafika/dukatove-buchticky-se-sodo-11.jpg&w=440&h=293&ei=zMjT7bkF8_xsgatn4GzBg&zoom=1&iact=rc&dur=562&sig=100601760411442774659&page=
1&tbnh=131&tbnw=197&start=0&ndsp=20&ved=1t:429,r:20,s:0,i:69&tx=137&ty=97
Buchty plněné:
http://www.google.cz/imgres?q=pln%C4%9Bn%C3%A9+buchty&hl=cs&gbv=2&biw=1280
&bih=857&tbm=isch&tbnid=Jnlal86Qm3IoDM:&imgrefurl=http://www.rodina.cz/scripts/jou
rnal/article.asp%3Fid%3D85958&docid=mTqpqmOBNK1mvM&itg=1&imgurl=http://rodina
.cz/cervenec06/album/p1010008_2.jpg&w=640&h=480&ei=D9CjT9_WAcLitQbiueGBg&zoom=1&iact=hc&vpx=416&vpy=343&dur=219&hovh=194&hovw=259&tx=115&ty=
132&sig=100601760411442774659&page=2&tbnh=158&tbnw=210&start=21&ndsp=25&ve
d=1t:429,r:6,s:21,i:130
85