cykloturistická mapa - mapa cykloturystyczna 1 : 115000
Transkript
cykloturistická mapa - mapa cykloturystyczna 1 : 115000
CYKLOTURISTICKÁ MAPA - MAPA CYKLOTURYSTYCZNA 1 : 115000 LEGENDA LEGENDA dálnice, více proudová silnice naučné stezky parkoviště, čerpací stanice autostrada, droga ekspresowa ścieżki dydaktyczne parking, stacja benzynowa silnice I., II. A III. třídy značené cykloturistické trasy s evidenčním číslem (silniční značení) zdravotnictví, horská služba drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe służba zdrowia, GOPR droga utwardzona, ścieżka oznakowane szlaki rowerowe, z numerem ewidencyjnym (na drogach publicznych) železnice, železniční stanice značené cykloturistické trasy s evidenčním číslem (pásové značení) lázně / zřídlo rozhledna, vysílač, výšková budova oznakowane szlaki rowerowe, z numerem ewidencyjnym (poza drogami publicznymi) wieża widokowa, nadajnik, wysoka budowla státní hranice souběh cykloturistických tras vrchol, vyhlídkový bod silniční přejezd do PR s vyznač. t zpevněná cesta, pěšina uzdrowisko, zdrój informace, památková rezervace samostatně stojící skála hranice NP, CHKO a přírodní park klášter / kostel hotel, penzion, horská chata chráněné území, přírodní památka kaple, kaplička, samostatně stojící kříž autokemp, tábořiště, odpočinkové místo linia kolejowa, stacja granica państwa przejazd drogowy do Polski o określonym tonażu granica parku narodowego, krajobrazowego wyciąg krzesełkowy, w. narciarski sedačková lanovka, lyžařský vlek hrad / zřícenina, zámek přírodní koupaliště, bazén towarowa kolej linowa zamek / ruina, pałac naturalne kąpielisko, basen památný strom, lesní kultury wspólny odcinek szlaków rowerowych szczyt, punkt widokowy informacja / zespół zabytkowy samotna skała klasztor, kościół hotel, pensjonat, schronisko kaplica, kapliczka, krzyż kemping, pole namiotowe, miejsce odpoczynku významné hradiště vodní sporty zabytkowe drzewo, kultury leśne ważne grodzisko sporty wodne řeka, potok muzeum, technická památka rybolov rzeka, potok muzeum, zabytek techniki wędkowanie rybník, přehrada židovská památka, lidová architektura sportovní letiště torfowisko zabytek żydowski, architektura ludowa lotnisko sportowe rašeliniště, pramen, studna pomník / socha sjezdová trať źródło pomnik, rzeźba nartostrada sráz, násep hájovna, mlýn skalní lezení zbocze, nasyp leśniczówka, młyn teren wspinaczkowy značené turistické trasy pevnost / bunkr jezdecký sport, chov koní oznakowane szlaki turystyczne fort, bunkier jeździectwo, hodowla koni místní turistické trasy jeskyně, šachta, štola, lom sad, vinohrad miejscowe szlaki turystyczne jaskinia, szyb, sztolnia, kamieniołom sad, winnica Měřítko 1 : 100 000 Vydalo Sdružení obcí Orlicko (v roce 2007). Realizace mapy © Reklamní studio Kazi Hronov. Tisk GZH s.r.o. Technická konzultace mapy RNDr. Antonin Fiala, Zdena Kroulíková (Orlicko), Warcislaw Martynowski, Marek Gałowski (Powiat Kłodzki), PhDr. Jana Staňková (Orlicko- 1 : 100 000 Wydało Stowarzyszenie Gmin Orlicko (w roku 2007). Opracowanie mapy © Reklamní studio Kazi Hronov. Tisk GZH s.r.o. Konsultanci mapy: RNDr. Antonin Fiala, Zdena Kroulíková (Orlicko), Warcislaw Martynowski, Marek Gałowski (Powiat Kłodzki), PhDr. Jana Staňková (Orlicko-Třebovsko), MĚSTO BROUMOV NOWA RUDA 8) Pivovar Olivětínský Opat Browar Opat w Olivětnie Miasto Broumov Město Broumov je více než sedm století správním, hospodářským a kulturním střediskem Broumovské kotliny. Vzhledem k působení benediktinského řádu je Broumovsko bohatší o cenné sakrální památky z dílny Kryštofa a Kiliána Ignáce Dientzenhofera. Miasto Broumov już od ponad siedmiuset lat jest politycznym, gospodarczym i kulturalnym centrum Kotliny broumovskiej. Z powodu działalności Opactwa Benedyktyńskiego, Broumov wzbogacił się o cenne zabytki sakralne z pracowni Krzysztofa i Kiliana Ignacego Dientzenhoferów. 1) Historické centrum Historyczne centrum miasta Můžete zde obdivovat historické jádro města Broumova, které je na seznamu chráněných památek jako městská památková zóna. Má půdorys tzv. slezského typu – dvě hlavní ulice, které se sbíhají u Horní a Dolní brány a procházejí zastavěným prostorem. Vymezují tak náměstí (velké a malé) lemované měšťanskými domy. Tyto domy se dochovaly na středověkých parcelách. Konečný vzhled však vychází z empíru a historizujících slohů 19. století. Zwiedzamy historyczne centrum miasta, które jest wpisane do rejestru zabytków jako miejska strefa zabytków. Miasto Broumov jest ma zachowało swój dawny, historyczny charakter i kształt miast śląskich. Charakteryzuje się on dwiema głównymi ulicami, które zbiegają się przy Górnej i Dolnej Bramie, przechodząc przez tereny zabudowane. Wyznaczają w ten sposób duży i mały rynek, otoczone kamienicami mieszczańskimi. Te domy zostały wybudowane na średniowiecznych działkach, jednak ich dzisiejszy kształt wywodzi się z empiryzmu i historiozoficznych XIX wiecznych stylów. 2) Benediktinské opatství sv. Václava Opactwo Benedyktynów pw. św. Wacława Tel.: +420 491 523 779, +420 602 642 672 [email protected] www.pivovarbroumov.cz 9) Křinice u Broumova Křinice koło Broumova 10a) Bezděkov nad Metují kostel sv. Prokopa/Kościół pw. Św. Prokopa 10b) Božanov kostel sv. Máří Magdalény/ kościół pw. Św Marii Magdaleny 10c) Broumov kostel sv. Václava/ kościół pw. Św Wacława 10d) Broumovské stěny/Broumovskie ściany kaple Panny Marie/Kaplica Matki Boskiej 10e) Heřmánkovice kostel Všech svatých/Kościół pw. Wszystkich Świętych 10f) Otovice kostel sv. Barbory/Kościół pw. Św. Barbary 10g) Ruprechtice kostel sv. Jakuba Většího/Kościół pw. Św. Jakuba 10h) Šonov kostel sv. Markéty/Kościół pw. Św. Małgorzaty 10i) Vernéřovice kostel sv. Michaela/Kościół pw. Św. Michała 10j) Vižňov kostel sv. Anny/Kościół pw. Św. Anny 11) Broumovské stěny Broumovskie ściany Budete-li někdy projíždět či procházet územím mezi Broumovem a Policí nad Metují, určitě si udělejte čas a projděte si jednu z našich nejkrásnějších a nejzajímavějších chráněných přírodních oblastí Broumovské stěny. Skalní lezení je dovoleno jen na vyznačených terénech a řídí se místními specifickými pravidly. Pro milovníky turistiky je zde připraveno mnoho volně přístupných turistických tras a stezek. www.klaster-broumov.czmuzeum.broumovsko.cz Jeśli kiedykolwiek będziecie przejeżdżać lub przechodzić przez tereny między Broumovem a Policami nad Metują, z pewnością powinniście znaleźć trochę czasu i przejść przez jeden z naszych najpiękniejszych i najbardziej naturalnych obszarów chronionych czyli Broumovské stěny (Bromowskie Ściany). Wspinaczkę skalną można uprawiać tylko w wyznaczonych rejonach i przy przestrzeganiu wyznaczonych reguł. Dla miłośników turystyki przygotowano tutaj wiele dostępnych dla wszystkich tras turystycznych. 3) Dřevěný hřbitovní kostel Panny Marie 12) Ostaš Drewniany cmentarny pw. kościół Panny Marii Ostasz Hřbitovní kostel Panny Marie byl postaven ve 13. století a po požáru následně obnoven v roce 1450. Nelze s určitostí říci, které části jsou původní a které byly znovu vystaveny, ovšem tento kostelík je druhou nejstarší celodřevěnou stavbou v Evropě dochovanou dodnes. 13) Jiráskovy skály – Bischofstein Kościół cmentarny pw. Św. Panny Marii został zbudowany w XIII wieku, a po pożarze w 1450 r. został odbudowany. Nie można dziś z całą pewnością ocenić, które jego części są oryginalne, a które były dobudowane później, faktem jest natomiast, że kościółek ten jest drugą, najstarszą drewnianą budowlą w Środkowej Europie. Z vrcholu je krásný výhled na stolovou horu Ostaš, polské Stolové hory a na Orlické hory. Zámeček Bischofstein byl přestavěn ze starší tvrze r. 1666 pro královehradeckého biskupa Karla Sobka z Bílenberka a dlouhá léta potom sloužil jako letní rezidence i ostatním královehradeckým biskupům. Klášter/Klasztor:Muzeum/Muzeum: Tel.: +420 491 521 282-3, +420 724 210 335 Tel.: +420 491 522 185 [email protected] [email protected] Tel.: +420 491 521 286, +420 724 210 335 [email protected] www.klaster-broumov.cz 4) Schrollův park Park Schrolla Schrollův park se nachází za městským úřadem, navazuje na zahradu klášterní a je významným doplňkem zeleně v centru města. Je to klasická parková plocha s dětským hřištěm, zpevněnými cestičkami a převážnou travnatou částí. Jiraskowe Skały – Bischofstein Z góry jest piękny widok na górę stołową Ostaš, polskie Góry Stołowe i na Góry Orlickie. Zameczek Bischofstein został przebudowany w 1666 r. ze starszej twierdzy, dla biskupa kralovohradeckiego Karla Sobka z Bílenberku, później wiele lat służył jako rezydencja letnia następnym biskupom z Hradca Králové . Dzisiaj znajduje się tutaj restauracja a byłe obiekty gospodarskie są zamienione na miejsca noclegowe. 14) Javoří hory Góry Suche Nowa Ruda Nowa Ruda położona jest w Kotlinie Kłodzkiej, u podnóża Gór Sowich. W pobliżu znajdują się uzdrowiska Ziemi Kłodzkiej takie jak Polanica Zdrój, Kudowa Zdrój oraz Lądek Zdrój. Nowa Ruda posiada długą i bogatą historię, ale jej udokumentowanie jest znacznie skromniejsze niż innych miast ziemi kłodzkiej, szczególnie w literaturze polskiej. Przyjmuje się, że zostało założone na surowym korzeniu w drugiej połowie XIII w. O takim początku ma również zaświadczać herb nawiązujący do karczunku terenu. Nowa Ruda leží v podhůří Sovích hor v Kladské kotlině, v nevelké vzdálenosti od lázeňských měst jako je Polanica Zdrój, Kudowa Zdrój a Lądek Zdrój. Město Nowa Ruda má dlouhou a bohatou historii, avšak její dokumentace – zvláště v polské literatuře – je o mnoho skromnější, než u jiných měst kladského regionu. Předpokládá se, že bylo založeno na zeleném drnu ve druhé polovině 13. století. Tento fakt by mohl potvrzovat i městský znak, který navazuje na mýcení lesa. A) Noworudzki ratusz Noworudská radnice Ratusz został wybudowany w latach 1884 – 1885 w tzw. górnej części miasta. Ze względu na swój kształt nazywany był przez mieszkańców miasta „młynkiem do kawy”. Ratusz nadal pełni funkcję siedziby władz miejskich. W 2011 roku noworudzki rynek przeszedł gruntowny remont. Dziś rynek, jego okolice i Ratusz zachwycają turystów swoim staromiejskim klimatem. Noworudzki rynek przykuwa uwagę pięknymi detalami architektonicznymi okalających go kamieniczek. Szczególnie urokliwy jest wieczorem kiedy bajkowa iluminacja podkreśla piękno centralnego miejsca jakim jest ratusz, zlokalizowanej przy nim fontanny oraz elementów małej architektury. W kawiarni Biała Lokomotywa, 20 m od rynku, mistrz świata baristów oferuje kawę w wielu wersjach smakowych. Radnice v Nowe Rudě byla postavena v letech 1884 – 1885 v tzv. horním městě. Budova dodnes slouží jako sídlo vedení města. V roce 2011 byla provedena celková rekonstrukce noworudského náměstí. Dnes náměstí s radnicí a jeho okolí okouzlují turisty svou starodávnou atmosférou. Náměstí v Nowe Rudě přitahuje pozornost díky svým krásným architektonickým detailům. Zvláštní atmosféra přichází s večerem, kdy se díky uměle nasvícené radnici, fontáně a schodech příjemné pocity ještě umocňují. V kavárně Bílá lokomotiva 20 m od náměstí vás s mnoha kávovými variacemi obslouží barista světové úrovně. B) Kościół parafialny pw. św. Mikołaja Farní kostel sv. Mikuláše Kościół parafialny pw. św. Mikołaja przy ul. Kościelnej. Pierwotny, późnogotycki z 1515 r. wzniesiono jako ewangelicki. Po 1623 r. przejęty został przez katolików, spłonął w 1884 r. Odbudowany w obecnej, neogotyckiej formie został w latach 1885 – 1887 wg projektu Ebersa. Kościół otacza mur, w którym umieszczone są 3 renesansowo – barokowe kamienne płyty nagrobne z XVII – XVIII w. Wnętrze zachwyca swoim przepychem, a odrestaurowane organy pozwalają organizować cykliczne koncerty w świątyni. Prvotní pozdně gotická budova kostela sv. Mikuláše na ulici Kościelna byla postavena v roce 1515. Bývalý evangelický kostel přešel v roce 1623 do rukou katolické církve. V roce 1884 vyhořel a v letech 1885 – 1887 byl zrekonstruován do současné, neogotické podoby podle projektu Josepha Eberse. Kostel je obehnán zdí, do níž jsou vestavěny 3 renesančně barokní kamenné náhrobky ze 17. – 18. století. Přepychově zařízený a udržovaný vnitřní prostor je v současné době velmi využíván k pravidelným koncertním večerům. Toto zalesněné pohoří táhnoucí se po severovýchodním okraji Broumovského výběžku představuje přirozenou hranici s Polskem. Nejvyšším bodem hor i celého CHKO Broumovsko a okresu Náchod je Ruprechtický Špičák. Na jeho vrchol je to z Vižňova dohromady 5 náročných km. Fyzicky poměrně těžké stoupání je odměněno nádherným výhledem. Turistickým a lyžařským střediskem je oblíbená rekreační osada Janovičky se dvěma lyžařskými vleky a pestrou nabídkou ubytování a stravování. Pro pěší a cyklisty je určen hraniční přechod na turistické stezce Janovičky – Gluszyca. Po hřebeni Javořích hor vede, souběžně se státní hranicí, značená turistická stezka ze Starostína do Otovic. Další trasa vede např. z Ruprechtic, Meziměstí nebo Broumova. C) Zamek Stillfriedów Zámek Stillfriedů Dawna rezydencja baronów von Stillfriedów wzniesiona jako dwór obronny w końcu XIV w., rozbudowany na zamek w 1593 i 1675 – 1677 r. Bývalá rezidence baronů von Stillfried byla postavena na konci 14. století jako obranný dvůr. V letech 1593 a 1675 – 1677 byl přestavěn na zámek. W latach 2007 – 2010 park Alejka został odnowiony, z pomocą Fundacji „Proměny“. Obecnie w parku znajduje się m.in plac zabaw dla dzieci oraz kładki nad Lisim Potokiem. W parku stworzono oryginalny system informacji oraz znajduje można się ponownie stąd dostać do Hotelu VEBA. Nowy park zapewnia przyjemne otoczenie do spędzania wolnego czasu zarówno dla mieszkańców miasta jak i odwiedzających je gości. Zalesione wzgórza ciągną się północno – wschodnim krańcem Broumovskiego cypla i tworzą granicę z Polską. Najwyższym szczytem Gór Suchych jest Ruprechticki Špičák (880 m. n. p. m.). st to także najwyższy szczyt Parku Krajobrazowego Ziemi Broumovskiej i powiatu Nachod. Na szczyt można się dostać szlakiem turystycznym z Ruprechtic, lub z Meziměsti – Vižňova. Dla mniej doświadczonych turystów jest możliwość dojazdu na koniec wsi Ruprechtice, gdzie znajduje się mały parking. d strony Vižňova trasa jest dość ciężka jednak wysiłek fizyczny jest zrekompensowany wspaniałymi widokami. Ośrodkiem turystycznym i narciarskim jest popularna osada wczasowa Janovičky (8 km po szosie z Broumova), z dwoma wyciągami narciarskimi i bogatą ofertą zakwaterowania i wyżywienia. Dla pieszych i rowerzystów jest przeznaczone przejście graniczne na trasie turystycznej Janovičky – Głuszyca. o grzebieniu Gór Suchych prowadzi – równolegle z granicą – oznaczony szlak turystyczny ze Starostína do Otovic. Inne trasy turystyczne wychodzą np. z Ruprechtic, Meziměstí lub Broumova. D) Willa rodziny Rose Vila rodiny Roseů Zbudowana w stylu budownictwa ceglanego, odnosi się do architektury średniowiecznej, renesansu oraz manieryzmu. Obok willi znajdował sie ogród z ciekawym starodrzewiem. Obecnie obiekt jest w rękach prywatnych i nie jest udostępniany turystom, można go podziwiać wyłącznie z zewnątrz Vila postavená ve stylu cihlových staveb navazuje na středověkou architekturu, renesanci a manýrismus. Zahradu vily zdobily zajímavé druhy dřevin. V současnosti je vlastníkem vily soukromá osoba, její prostory nejsou otevřeny veřejnosti. 6) Klášterní zahrada 15) Adršpašsko – teplické skály Park Schrolla znajduje się za urzędem miejskim, łączy się z Ogrodem klasztornym i jest ważnym uzupełnieniem zieleni w centrum miasta. Jest to klasyczny park z placem zabaw dla dzieci, utwardzonymi ścieżkami i mnóstwem trawy. 5) Park Alejka Park Alejka V letech 2007 – 2010 prošel park pod záštitou Nadace Proměny generální rekonstrukcí a v současnosti zde najdete např. i dětské hřiště a lávky přes Liščí potok. V parku je vytvořen originální informační systém a je odtud také nově zpřístupněn Hotel VEBA. Nový park poskytuje příjemné prostředí pro trávení volného času obyvatelům města i jeho návštěvníkům. Ogród klasztorny Klášterní zahrada obehnaná kamennou zdí tvoří nedílnou součást klášterního areálu. Její vznik sahá do 17. století, kdy ji založil významný opat Tomáš Sartorius. V přední části se nachází okrasná terasová zahrada v barokním italském stylu s pravidelnými geometrickými ornamenty. Za ní byla zřejmě zelinářská část a v zadní části byl později založen park s barokní kašnou. Klášterní zahrada prošla různými proměnami a do dnešních dnů se na ni zachovalo mnoho zajímavých architektonických prvků a staveb, mezi které patří mimo jiné tzv. Kněžská brána, skleník z 18. stol, pylon, vodojem či kašna. Ogród klasztorny otoczony kamiennymi murami jest integralną częścią klasztoru. Jego początek sięga XVII wieku, kiedy to został założony przez słynnego opata Thomasa Sartoriusa. W przedniej części ogrodu zbudowano ozdobny tarasowy ogród w stylu włoskiego baroku z regularnymi ornamentami. Za nią prawdopodobnie znajdowała się część warzywna, natomiast w tylnej części ogród został założony później, znajduje się tam barokowa fontanna. Ogród klasztorny przechodził różne transformacje, ale do dnia dzisiejszego zachowało się w nim wiele ciekawych elementów architektonicznych oraz budynków, między innymi Księża Brama, szklarnia z 18 wieku, pylon, wieża ciśnień czy fontanna. 7) Ekostezka v Naší Zahradě 2007 Eko-ścieżka w Naszym ogrodzie 2007 Tento projekt na úpravu plochy kolem Masarykovy základní školy a Domu dětí a mládeže Ulita vznikal od počátku ve spolupráci se širokou veřejností. Veřejně přístupný areál s dětským hřištěm a zelenými prvky zahrnuje i ekostezku s pěti zastaveními, která návštěvníkům připomene minulost i současnost regionu Broumovsko a jeho přírodní bohatství. Všechny panely ekostezky připravily a výtvarně zpracovaly děti nižšího stupně Masarykovy základní školy. Projekt, którego celem jest przemiana otoczenia wokół Szkoły Podstawowej im. Masaryka i Domu Dzieci i Młodzieży ULITA, jest realizowany od początku z udziałem społeczeństwa regionu. Dostępne publicznie miejsce z placem zabaw i zagospodarowaną zielenią, obejmuje również pięć stanowisk dydaktycznych, które mają przypomnieć przeszłość i teraźniejszość regionu broumovskiego oraz bogactwo jego przyrody. Wszystkie panele eko-ścieżki, zostały przygotowane przez dzieci z klas I stopnia Szkoły Podstawowej im. Masaryka. Skały Adrszpaszsko – teplickie Společně s Teplickými skalami tvoří nejvýznamnější pískovcovou plošinu Polické pánve v Broumovské vysočině a dnes jsou obě skalní města jako Adršpašsko – teplické skály svojí rozlohou 1803,4 ha také největší národní přírodní rezervací v České republice. Samostatná oblast Křížového vrchu byla vyhlášena v roce 1956. V současnosti má statut přírodní rezervace. Od roku 1991 jsou zmíněné oblasti také významnou částí CHKO Broumovsko. Wraz ze Skałami Teplickimi tworzą najważniejszy obszar skał piaskowcowych Niecki Polickiej na Wyżynie Broumovskie. W obecnej dobie oba Skalne Miasta jako Skały Adrszpasko – Teplickie o powierzchni 1803,4 ha są największym Narodowym Rezerwatem Przyrody w Republice Czeskiej. Samodzielny obszar chroniony Krzyżowego Wierchu ustanowiono w roku 1956. Obecnie i on posiada status rezerwatu przyrody. Od roku 1991 oba wymienione Rezerwaty stanowią znaczącą część CHKO Broumovsko (Obszar Chronionego Krajobrazu Ziemi Broumovskiej). Tel.: +420 491 586 012 [email protected] www.skalyadrspach.cz Bližší informace o městě a okolí naleznete: Więcej informacji o mieście i okolicach można znaleźć: Informační centrum Broumovska Centrum Informacji Ziemi Broumovskiej Mírové náměstí 105, 550 01 Broumov Tel.: +420 491 524 168 [email protected] www.broumov-mesto.cz Tel.: +420 733 589 987, +420 724 218 348 Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Euroregionu Glacensis E) Pomnik św. Jana Chrzciciela Pomník sv. Jana Křtitele Pomnik z brązu przedstawiający scenę chrztu Chrystusa przez św. Jana Chrzciciela wykonany w 1909 r. Okalająca pomnik fontanna została wykuta ze strzelińskiego granitu. Pomnik usytuowany jest w Nowej Rudzie przed frontem ratusza. Bronzový pomník z roku 1909 zobrazuje scénu Ježíšova křtu sv. Janem Křtitelem. Kašna kolem pomníku je vytesána ze střelínské žuly. Pomník se nachází v Nowe Rudě před radnicí. F) Kaplica Matki Bożej Loretańskiej (ul. Cmentarna) Kaple Matky Boží Loretánské (ul. Cmentarna) Stanowi interesujące założenie przestrzenne na skraju zbocza z tarasowym ogrójcem i monumentalnymi kamiennymi schodami po bokach. Jest to jedyna zachowana tego typu budowla na Ziemi Kłodzkiej. Kaple má zajímavé prostorové uspořádání na okraji svahu s terasovitým arkádovým ochozem a monumentálními kamennými schody po stranách. Je takovým jediným zachovaným objektem v regionu Klodzko. G) Podziemna Trasa Turystyczna - „Kopalnia Węgla“ Nowa Ruda Uhelné doly – Muzeum hornictví W byłym polu górniczym „Piast“ kopalni „Nowa Ruda“ udostępniono do zwiedzania 700 m. podziemnych wyrobisk górniczych i XIX – wieczny kompleks obiektów przemysłowych. Szczególną atrakcją jest obecna w kopalni podziemna kolejka, jedyna tego typu atrakcja w Polsce, a czwarta w Europie. V bývalém důlním poli Piast dolu Nowa Ruda bylo zpřístupněno 700 metrů podzemních důlních šachet a komplex průmyslových objektů z 19. století. Mimořádnou atrakcí je podzemní důlní dráha, jediná v Polsku a jedna ze čtyř v Evropě. H) Wiadukt kolejowy nad doliną Woliborki (ul. Cicha) Železniční viadukt nad údolím říčky Woliborka (ul. Cicha) Wzniesiony w latach 1879 – 1880, „niegdyś uważany za najwyższy w całej monarchii”, przez noworudzian nazywany Czarnym Mostem. Wysokość od osi toru do powierzchni lustra wody rzeki wynosi 36 m, a jego długość – 148 metrów. Most, jemuž obyvatelé Nowe Rudy říkají Černý, byl postaven v letech 1879 – 1880 a kdysi byl považován „za nejvyšší v celé monarchii“. Osa kolejí se nachází ve výšce 36 metrů nad hladinou řeky, délka mostu je 148 metrů. CH) Wieże widokowe - na Górze Wszystkich Świętych i na Górze Świętej Anny Rozhledna a kaple Matky Boží Bolestné na hoře Všech Svatých Malownicze położenie i tarasowy układ miasta można podziwiać z dwóch punktów widokowych. Wieże są zbudowanę z czerwonego piaskowca, nadając imię pruskiego feldmarszałka Helmuta von Moltke. Obok wieży na Górze Wszystkich Świętych znajduje się infrastruktura turystyczna oraz Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej z ołatarzem polowym. Druga kamienna wieża widokowa z 1911 r., znajdująca się na Górze Świętej Anny niegdyś pełniła funkcję widokową. Obok niej stoi kościół św. Anny i zabytkowe schronisko. Malebnou polohu města a jeho terasovité uspořádání je možné zhlédnou ze dvou vyhlídkových míst. Obě věže jsou postaveny z červeného pískovce a nesou jméno po pruském polním maršálovi Helmutovi von Moltke. Vedle věže na hoře Všech svatých se nachází svatyně Panny Marie Bolestné pole ołatarzem. Druhou kamennou rozhlednu postavili v roce 1911 na hoře svaté Anny a kdysi sloužila jako rozhledna. Vedle ní stojí kostel sv. Anny a historický zámeček. I) Regionalne Centrum Turystyki Aktywnej Regionální centrum aktivní turistiky Regionalne Centrum Turystyki Aktywnej w Nowej Rudzie to kompleksowa baza stworzona do uprawiania wielu dyscyplin sportowych. Zaplecze w postaci 260 miejsc noclegowych, restauracji, basenu, kortów tenisowych, sauny, siłowni czynią je atrakcyjnym. Świetnie zorganizowane, kompletne zaplecze treningowe: hale sportowe, boisko do piłki plażowej, ręcznej, siatkowej i koszykowej, wielofunkcyjne i piłkarskie ze sztuczną nawierzchnią i oświetleniem, bieżnia tartanowa. Tento multikulturní komplex nabízí širokého spektrum vyžití, a to zejména v oblasti sportu. Zařízení disponuje bazénem, tenisovými kurty, saunou, tělocvičnou a sportovní halou, hřištěm na plážový volejbal, házenou, volejbal a basketbal, multifunkčním hřištěm s umělým povrchem a osvětlením. Mimo jiné také nabízí restaurační a ubytovací služby. J) Muzeum prof. Josepha Wittiga Muzeum prof. Josepha Wittiga, Nová Ruda – Słupiec, ul. Słupiecka 42 Ekspozycja poświęcona pamięci pisarza, teologa i piewcy Ziemi Kłodzkiej J. Wittiga (1879 – 1949) urządzona w jego byłym domu. Wystawy prezentują pamiątki osobiste, fotografie, dokumenty i książki autorstwa tego ważnego niemieckiego pisarza. Dom wybudowany został w 1926 roku przez prof. Josepha Wittiga, który zamieszkiwał w nim do roku 1946, kiedy to został przymusowo wysiedlony do Niemiec. V rodném domě spisovatele, teologa a opěvovatele kladského regionu J. Wittiga (1879 – 1949) byla zřízena expozice věnovaná jeho památce. Nacházejí se zde osobní předměty, fotografie, dokumenty a knihy tohoto významného německého spisovatele. Dům postavil v roce 1926 prof. Joseph Wittig, který zde žil do roku 1946, kdy byl nuceně vysídlen do Německa. K) Bukowa Chata oraz Stok Narciarski Jugów Park Chata Bukowa a lyžařské středisko „Jugów Park“ Bukowa Chata sytuowana jest w malowniczym miejscu Gór Sowich, u podnóża Rymarza. Wybudowana jest z daglezjowych bali. Zachwyca ona swą oryginalnością. Ośrodek Narciarski Jugów Park został wyposażony w dwa nowe wyciągi narciarskie TATRAPOMA (stok Rymarz). Chata Bukowa leží v malebném zákoutí Sovích hor, na úpatí hory Rymarz. Jako stavební materiál pro tuto originální budovu byly použity klády z jedle douglasky. Lyžařské středisko Jugów Park bylo vybaveno dvěma novým lyžařskými vleky Tatrapoma (svah Rymarz). L) Bukowa Kalenica – Wieża na Kalenicy – 964 m n.p.m. Bukowa Kalenica – rozhledna na hoře Kalenica – 964 m n. m. Rezerwat przyrody w Jugowie z najwyższym szczytem Kalenica. Wierzchołek Kalenicy zajmuje stalowa wieża widokowa o wysokości 20 m., z której roztaczają się piękne krajobrazy. Přírodní rezervace v Jugowě s nejvyšší horou Kalenica. Na vrcholu Kalenice se nachází ocelová rozhledna vysoká 20 m, z níž je pěkný výhled na okolí. M) Kompleks pałacowo – barokowy w Bożkowie Barokní palác v Bożkowě Pałac w Bożkowie – zabytkowy pałac z XVI wieku wzniesiony przez Hrabiego von Magnis. Od około 1520 roku pałac znajdował się w posiadaniu rodziny von Raueck. W 1871 roku, przystąpiono do odbudowy pałacu. Památkovou budovu paláce v Bożkowě nechal postavit v 16. století hrabě von Magnis. Kolem roku 1520 přešel palác do rukou rodiny von Raueck. Poslední přestavba zámku proběhla po velkém požáru 1870, v době, kdy byl v držení Wilhelma von Magnis. V roce 1871 byl palác rekonstruován. N) Góry Sowie Soví hory O) Park Narodowy Gór Stołowych Národní Park Stolové hory P) Szczeliniec Wielki Velká Hejšovina Q) Błędne Skały Bludné skály R) Zalew Radkowski Vodní nádrž Zalew u Radkowa S) Dinopark Karłów Dinopark Karlów T) Podziemne Miasto Osówka Podzemní továrna Osówka U) Sztolnie walimskie Podzemní továrna Walim V) Twierdza w Srebrnej Górze Pevnost Stříbrná hora www.pngs.pulsar.net.pl www.radkowklodzki.pl www.park-dinozaury.pl www.osowka.pl www.sztolnie.pl www.forty.pl Więcej informacji o mieście i okolicach można znaleźć: Bližší informace o městě a okolí naleznete: Urząd Miejski w Nowej Rudzie Městský úřad v Nowe Rudě 57-400 Nowa Ruda, Rynek 1 +48 74 872 03 00 [email protected] www.um.nowaruda.pl www.wirtualnanowaruda.pl www.gmina.nowaruda.pl www.radkowklodzki.pl Informacja Turystyczna w Nowej Rudzie Rynek 2, 57-400 Nowa Ruda +48 74 872 03 08 [email protected] wbp-nowaruda.eu www.gorysowie.pl