Strategia 4
Transkript
Strategia 4
Strona |2 Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice Strona |3 Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice Strona |4 Wykonawcy / Zpracovatelé: Opolska Fundacja Inicjatyw Międzynarodowych ( www.ofim.pl ). Stowarzyszenie/Zapsaný spolek EducationTalentCulture (www.edutacu.eu) Suchy Bór (gmina/obec Chrząstowice) - Český Těšín / Czeski Cieszyn, 2013-16 r. (CC). Ostatnia aktualizacja: czerwiec 2016. Fotografie na stronie tytułowej / Fotografie na titulní straně: 1. Hlavní náměstí v Osoblaze. Autor: Stanislav Rada. CC BY SA 3.0. 2. Prudnik - Ratusz. Autor: Olerys. CC BY SA 3.0. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice Strona |5 Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice Strona |6 Spis treści / Obsah: Spis treści / Obsah: ............................................................................................................................ 5 Wykaz skrótów / Seznam zkratek: .................................................................................................... 7 1.Wprowadzenie / Úvod. ................................................................................................................ 11 1.1.Metodologia oraz cele i założenia dokumentu / Metodika, cíle a záměry dokumentu 12 1.2.Zgodność z dokumentami strategicznymi / Soulad se strategickými dokumenty........... 13 1.3.Zakres terytorialny / Územní působnost. ................................................................................. 16 2.Część analityczna / Analytická část. ........................................................................................ 22 2.1. Zasoby ludzkie i gospodarka / Lidské zdroje a hospodářství. ......................................... 22 2.2. Transport / Doprava. ............................................................................................................ 31 2.3. Infrastruktura techniczna / Technická infrastruktura. ....................................................... 39 2.4. Infrastruktura społeczna / Sociální infrastruktura. ............................................................. 47 2.5. Kultura, sport, rekreacja i turystyka / Kultura, sport, volný čas a turistika. ..................... 57 3. Analiza SWOT / SWOT analýza. .................................................................................................. 66 4. Propozycje projektów współpracy polsko-czeskiej na lata 2016-2020 / Návrhy projektů polsko-české spolupráce na období 2016-2020. ........................................................................ 84 Załącznik nr 1. Źródła dofinansowania projektów współpracy polsko-czeskiej / Zdroje financování projektů polsko-české spolupráce / Příloha č. 1. Zdroje financování projektů polsko-české spolupráce................................................................................................................ 92 Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice Strona |7 Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice Strona |8 Wykaz skrótów / Seznam zkratek: ČSÚ Český statistický úřad (Czeski Urząd Statystyczny). CZ Republika Czeska. EFRR Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego. EKUZ Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego. EU / UE European Union (Unia Europejska). EUWT Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej. FMP Fundusz Mikroprojektów w Euroregionie Pradziad. GUS Główny Urząd Statystyczny. JST jednostka samorządu terytorialnego. LGD Lokalne Grupy Działania. MIR Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju RP. MSK Kraj Morawsko-Śląski MŚP małe i średnie przedsiębiorstwa. NFZ Narodowy Fundusz Zdrowia NGO Non-governmental organization (organizacja pozarządowa). OROT Opolska Regionalna Organizacja Turystyczna. PL Polska. POIR Program Operacyjny Infrastruktura i Rozwój. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice Strona |9 POWT RCz-RP Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska na lata 2007-2013. PPP partnerstwo publiczno-prywatne. PTTK Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze. PUP Powiatowy Urząd Pracy. RCz Republika Czeska. RP Rzeczpospolita Polska. RPO Regionalny Program Operacyjny. SSD Specjalna Strefa Demograficzna. SWOT analiza SWOT - Strengths, Weaknesses, Opportunities, and Threats (mocne strony, słabe strony, szanse, zagrożenia). TEN-T Trans-European Transport Networks (Transeuropejska Sieć Transportowa). WSSE Wałbrzyska Specjalna Strefa Ekonomiczna. UTK Urząd Transportu Kolejowego RP. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 10 ČSÚ Český statistický úřad (Czeski Urząd Statystyczny). CZ Česká republika. EFRR Evropský fond regionálního rozvoje. EKUZ Evropský průkaz zdravotního pojištění. EU / UE Evropská unie (Unia Europejska). EUWT Evropské seskupení pro územní spolupráci. FMP Fond mikroprojektů Euroregionu Praděd. GUS Centrální statistický úřad. JST Jednotný technický sekretariát. LGD Místní akční skupiny. MIR Ministerstwo Infrastruktury a Rozvoje PR. MSK Moravskoslezský kraj. MŚP Malé a střední podniky. NFZ Státní zdravotní fond. NGO Nevládní organizace (NGO). OROT Opolská regionální turistická organizace. PL Polsko. POIR Operační program infrastruktura a rozvoj. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 11 POWT RCz-RP Operační program přeshraniční spolupráce Česká republika - Polská republika na období 2007-2013. PPP Partnerství veřejného a soukromého sektoru. PTTK Polské turisticko – poznávací sdružení. PUP Okresní úřad práce. RCz Česká republika. RP Polská republika. RPO Regionální Operační program. SSD Speciální demografická zóna. SWOT Analýza SWOT - Strengths, Weaknesses, Opportunities, and Threats (silné stránky, slabé stránky, příležitosti, hrozby). TEN-T Trans-European Transport Networks (Transevropská Dopravní síť). WSSE Wałbrzyská Zvláštní Ekonomická Zóna. UTK Úřad železniční dopravy Polské republiky. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 12 1. Wprowadzenie / Úvod. Niniejszy dokument stanowi podsumowanie działań realizowanych w ramach projektu „Nowy wymiar współpracy lokalnej na pograniczu polsko-czeskim” i jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013 „Przekraczamy granice”. Tento dokument je souhrnem činností realizovaných jako součást projektu "Nová dimenze místní spolupráce na polsko-českém pohraničí" a je spolufinancován z Evropského fondu pro regionální rozvoj v rámci Operačního programu přeshraniční spolupráce Česká republika - Polská republika 2007-2013 "Překračujeme hranice". Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 13 1.1. Metodologia oraz cele i założenia dokumentu / Metodika cíle a záměry dokumentu. Głównym założeniem niniejszej Strategii jest określenie celów rozwoju współpracy transgranicznej na analizowanym obszarze transgranicznym. Ponadto za pomocą niniejszego dokumentu chcieliśmy przekazać najważniejsze informacje dotyczące kraju sąsiedniego w odniesieniu do poszczególnych polityk realizowanych przez władze publiczne. Za pomocą niniejszego dokumentu chcielibyśmy zapoznać osoby zainteresowane rozwojem współpracy polsko-czeskiej z podstawami prawa oraz działalnością organów publicznych w kraju instytucji partnerskich. Służy temu dwujęzyczna, polsko-czeska struktura dokumentu, która ma na celu przekazanie informacji na temat kraju sąsiedniego w rodzimym języku. Mamy nadzieję, że lektura dokumentu zachęci instytucje publiczne oraz organizacje pozarządowe z obydwu stron granicy do realizacji projektów współpracy transgranicznej. Mateusz Huk Opolska Fundacja Inicjatyw Międzynarodowych Hlavním cílem této strategie je definování účelu přeshraniční spolupráce v analyzované příhraniční oblasti. Kromě toho, jsme prostřednictvím tohoto dokumentu chtěli sdělit nejdůležitější informace o sousední zemi ve vztahu ke konkrétní politice prováděné veřejnými orgány. Prostřednictvím tohoto dokumentu chceme seznámit osoby, které se zajímají o rozvoj česko-polské spolupráce, se základy práva a činnosti orgánů veřejné moci v zemi smluvního partnera. Toho je dosaženo dvojjazyčnou polsko-české strukturou dokumentu, který má za cíl poskytnout informace o sousední zemi v rodném jazyce. Doufáme, že obsah tohoto dokument povzbudí veřejné instituce a nevládní organizace z obou stran hranice k realizaci projektů přeshraniční spolupráce. Mgr. Petra Slováček Rypienová Mgr. Veronika Křístková ETC–EducationTalentCulture, z.s. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 14 1.2. Zgodność z dokumentami strategicznymi / Soulad se strategickými dokumenty. Niniejsza Strategia dokumenty. została opracowana w oparciu o następujące - Komunikat Komisji Europejskiej Europa 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu. KOM(2010) 2020 wersja ostateczna. Bruksela 2010 r. Projekt przewodni: „Europa efektywnie korzystająca z zasobów”. Punkt 3.1. Jednolity rynek XXI wieku. Punkt 3.2. Inwestowanie na rzecz rozwoju: polityka spójności, wykorzystanie budżetu UE i prywatnego kapitału. - Strategię Rozwoju Regionalnego Republiki Czeskiej na lata 2014-2020. Praga 2013 r. Priorytet 9. Wsparcie współpracy na poziomie lokalnym i regionalnym. - Krajową Strategię Rozwoju Regionalnego 2010-2020: regiony, miasta, obszary wiejskie. Dokument przyjęty przez Radę Ministrów dnia 13 lipca 2010 r. Obszar strategiczny 2: „Zapewnienie spójności wewnętrznej kraju. Niedopuszczenie do nadmiernych zróżnicowań przestrzennych”. Problem przestrzenny d) „Zwiększanie potencjału rozwojowego i przeciwdziałanie marginalizacji obszarów”. Cel horyzontalny 1.3.7 – „Współpraca międzynarodowa”. Cel 2.4. Przezwyciężanie niedogodności związanych przygranicznych szczególnie wzdłuż zewnętrznych granic UE. z położeniem obszarów - Strategię Rozwoju Kraju 2020 – Aktywne społeczeństwo, konkurencyjna gospodarka, sprawne państwo , która została przyjęta 25 września 2012 r. przez Radę Ministrów. Warszawa 2012 r. Cel III.3. Wzmocnienie mechanizmów terytorialnego równoważenia rozwoju oraz integracja przestrzenna dla rozwijania i pełnego wykorzystania potencjałów regionalnych. Cel globalny 4: Środowisko o wysokiej jakości i wysokich walorach kulturowych, usługi i infrastruktura dla celów życiowych, pracy oraz wizyt. Cel globalny 5: Efektywne zarządzanie sprawami publicznymi. - Strategie rozwoju czeskich krajów (Liberecki, Kralowehradecki, Pardubicki, Ołomuniecki, Morawskośląski). - Strategie rozwoju polskich województw (Dolnośląskie, Opolskie, Śląskie). Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 15 - Strategie rozwoju polsko-czeskich Euroregionów. - Programu Współpracy Transgranicznej INTERREG VA Republika Czeska-Rzeczpospolita Polska 2014-2020. Tato strategie byl vytvořena na základě těchto dokladů. - Sdělení Evropské komise Strategie Evropa 2020 pro inteligentní a udržitelný růst podporující začlenění. KOM (2010) 2020 v konečném znění. Brusel, 2010. Stěžejní iniciativa: "Evropa účinněji využívající zdroje". Bod 3.1.Jednotný trh pro jedenadvacáté století. Bod 3.2. Investice do růstu: politika soudržnosti, mobilizace rozpočtu EU a soukromého kapitálu. - Strategie regionálního rozvoje České republiky na období 2014-2020. Praha 2013. Priorita 9. Podpora spolupráce na místní a regionální úrovni. - Národní strategie regionálního rozvoje 2010-2020: kraje, města, venkovské oblasti. Dokument schválený Radou ministrů dne 13. července 2010. Strategická oblast 2: "zajištění vnitřní soudržnosti v zemi. Prevence nadměrných územních rozdílů ". Problém území d) "Zlepšení rozvojového potenciálu a působení proti marginalizaci oblastí". Horizontální cíl 1.3.7 - "Mezinárodní spolupráce". Cíl 2.4. Překonání nevýhody spojené s umístěním pohraničních oblastí obzvláště podél vnějších hranic EU. - Národní rozvojová strategie 2007-2015. Ministerstvo pro místní rozvoj. Varšava 2006. Priorita 6. Regionální rozvoj a zvyšování územní soudržnosti. - Národní Strategie národního rozvoje 2020 - aktivní společnost, konkurenceschopná ekonomika, efektivní stát, která byla přijata dne 25. září 2012. Radou ministrů. Varšava 2012. Cíl III.3. Posílení mechanismů pro udržitelný rozvoj a územní integraci pro rozvoj a plné využití regionálních potenciálů. Globální cíl 4: Životní prostředí s vysokou kvalitou a vysokou kulturní hodnotou, služby a infrastruktura pro život, práci a návštěvu. Globální cíl 5: Efektivní řízení veřejných záležitostí. - Strategie pro rozvoj českých krajů (Liberecký, Královehradecký, Pardubický, Olomoucký, Moravskoslezský). Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 16 - Strategie pro rozvoj polských krajů (Dolní Slezsko, Opole, Silesia). - Strategie pro rozvoj česko-polských Euroregionů. - Přeshraniční spolupráce INTERREG VA Česká republika-Polská republika 2014-2020. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 17 1.3. Zakres terytorialny / Územní působnost. Zakres terytorialny niniejszej strategii obejmuje gminy wymienione w ramach niniejszego podrozdziału. W celu uniknięcia przekazywania informacji powszechnie znanych a dotyczących własnego kraju Informacje na temat polskiej części zostały przedstawione w języku czeskim i odwrotnie. Územní působnost této strategie zahrnuje obce uvedené níže. Aby se zabránilo přenosu informací běžně známých o vlastní zemi, informace o polském území jsou prezentovány v češtině a naopak. Zakres terytorialny niniejszej Strategii obejmuje: Po stronie czeskiej: Mikroregion Osoblazsko, w skład którego wchodzą gminy: Liptaň, Osoblaha, Petrovice, Rusín, Slezské Pavlovice, Slezské Rudoltice, Třemešna, Vysoká oraz dwa miasta: - Město Albrechtice, - Janov. Bohušov, Dívčí Hrad, Hlinka, Jindřichov, Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 18 Celem Mikroregionu Osoblazsko jest współpraca gmin członkowskich przede wszystkim w takich obszarach jak: - gospodarka, - sport, - współpraca transgraniczna, - kultura, - turystyka. Strona internetowa Dobrowolnego Związku Gmin Mikroregion – Związek Gmin Ziemi Osobłoskiej (Dobrovolný svazek obcí Mikroregion - Sdružení obcí Osoblažska: http://www.mikroregion-osoblazsko.cz , Více zde: http://www.mikroregionosoblazsko.cz/ Źródło mapy: CRR RCz: http://mapy.crr.cz Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 19 Powierzchnia: 167 km2. Ludność: ok. 9 360 osób. Gęstość zaludnienia: ok. 29 osób / km2. Ziemia osobłoska jest położona w kraju morawsko-śląskim, w pasie ziemi pomiędzy Ziemią Prudnicką i Ziemią Głubczycką. Mapa okolic Osobłogi. Źródło zdjęcia satelitarnego: Wikimapia (CC). Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 20 Územní rozsah této strategie zahrnuje: Fot. Věž Voka w Prudniku. Autor: St.Mons, CCO. Na polské straně: A) obce: - Prudnik, - Biała, - Głogówek, - Lubrza, b) Okres Prudnik (Powiat prudnicki). Mapa: Okres Prudnik na mapě opolského kraje. Zdroj mapy: PetrusSilesius, CC BY-SA 3.0. Okres Prudnik (Powiat prudnicki) - okres v jižní části opolského regionu. Jeho centrem je město Prudnik. Jižní část hranice okresu je rovněž částečně státní hranicí. Rozloha: 571,16 km2. Počet obyvatel: cca. 57 000 lidí. Hustota obyvatel: cca. 100,82 osob / km2. Pravomoci okresu Prudnik podle zákona ze dne 5. června 1998 o okresní vládě (., Dz U. z roku 2013. Č. 0, pos. 595) zahrnují, mimo jiné úkoly týkající se: - veřejného školství, - podpory a ochrany zdraví, - sociální výpomoci, - pro-rodinné politiky, - podpory osob se zdravotním postižením, - veřejné dopravy a veřejných silnic, Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 21 - kultury a ochrany památek a péče o památky, - tělesné kultury a cestovního ruchu, - geodézie, kartografie a katastru, - správy nemovitostí. - architektonicko - stavební správy a administrace budov, - vodohospodářství - životního prostředí a ochrany přírody - zemědělství lesnictví a vnitrozemnského rybářství - veřejného pořádku a bezpečnosti občanů - ochrana před povodněmi včetně zařízení pro skladování a údržbu okresního protipovodňového vybavení, požární ochrany a prevence dalších mimořádných ohrožení života a zdraví lidí a životního prostředí - boje s nezaměstnaností a aktivaci místního trhu práce - ochrany práv spotřebitelů - údržby okresních budov a veřejných zařízení a administrativních budov - obrany - ochrany životního prostředí a přírody - propagace okresu, - spolupráce s nezisovými organizacemi. V obcich Prudnik a Biała pracuje místní akční skupina Wspólne Żródła. Webové stránky MAS Wspólne Żródła: http://www.wspolnezrodla.pl V obcich Głogówek a Lubrza pracuje místní akční skupina Euro-Country. Webové stránky MAS Euro-Country: http://www.euro-country.pl Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 22 Webové stránky okresu Prudnik: http://www.powiatprudnicki.pl Webové stránky obce Prudnik: http://www.prudnik.pl Webové stránky obce Biała: http://www.biala.gmina.pl Webové stránky obce Lubrza: http://www.lubrza.opole.pl Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 23 Webové stránky obce Głogówek: http://www.glogowek.pl Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 24 2. Część analityczna / Analytická část. 2.1. Zasoby ludzkie i gospodarka / Lidské zdroje a hospodářství. Liczba ludności oraz struktura wiekowa: Wiek Liczba ludności Razem 9360 0-14 lat 1423 15-64 lata 6311 65 lat i więcej 1626 Źródło danych: Czeski Urząd Statystyczny: www.czso.cz Narodziny, zgony i migracje: rok narodziny zgony saldo nar./zg. saldo migracji saldo razem 2013 66 103 -37 -82 -119 Źródło danych: Czeski Urząd Statystyczny: www.czso.cz Zgodnie z powszechnie przyjętym w Republice Czeskiej podziałem gospodarkę narodową dzielimy na trzy sektory: - sektor pierwszy (rolnictwo, rybołówstwo i leśnictwo), - sektor drugi (przemysł przetwórczy i budownictwo), - sektor trzeci (usługi). Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 25 Warunki przyrodnicze i dostępność gruntów ornych wysokiej jakości sprawiają, że czeska część analizowanego obszaru ma duże znaczenie dla rolnictwa w RCz. Rolnictwo jest dominującą, aczkolwiek nie jedyną gałęzią gospodarki na tym terenie. Duże znaczenie w tym zakresie mają również tradycyjne gałęzie przemysłu oraz branża budowlana. W czeskiej części analizowanego terenu usytuowane nie ma dużych zakładów przemysłowych. Na terenie czeskiej części analizowanego obszaru działają przede wszystkim następujące zakłady: - handel oraz naprawy samochodów i innych wyrobów przemysłu maszynowego (28% wszystkich firm), - leśnictwo i gospodarka leśna (27%), - branża hotelarska, gastronomia i turystyka (21%). W porównaniu z okolicznymi powiatami (okresami) analizowany teren cechuje niższa niż średnia krajowa w Rcz liczba firm świadczących usługi dla innych podmiotów gospodarczych. Najważniejszym czynnikiem powodujący taki stan rzeczy jest brak dużych ośrodków miejskich na analizowanym terenie (firmy tego typu preferują duże ośrodki miejskie jako miejsca swojej działalności). Jeśli chodzi o siłę nabywczą ludności czeskiej części analizowanego obszaru to jest ona mniejsza niż średnia krajowa. Ta część kraju jest uznawana za jedną z uboższych części Republiki Czeskiej. Kolejny ważny element stanowiący przedmiot niniejszej analizy to liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w Rejestrze Podmiotów Gospodarczych [Registr ekonomických subjektů (RES)] oraz jej przeliczenie na tysiąc mieszkańców. W ostatnich latach liczba podmiotów gospodarczych w Republice Czeskiej stale rośnie. Pod koniec ostatniej dekady wieku corocznie przybywało w Czechach ok. 60 000 nowych podmiotów gospodarczych. Tendencja ta uległa wyhamowaniu w roku 2012, kiedy to liczba nowopowstających firm spadła do niespełna 25 tysięcy. Mniejsza liczba podmiotów gospodarczych odnotowana w ostatnich latach jest spowodowana przede wszystkim ogólnoświatowym kryzysem gospodarczym. W skali całej Republiki Czeskiej na 1000 mieszkańców przypada średnio 259 podmiotów gospodarczych. Wszystkie gminy należące do czeskiej części analizowanego obszaru charakteryzują się wskaźnikiem poniżej średniej krajowej. W czeskiej części analizowanego obszaru funkcjonuje jedna, specjalna strefa przemysłowa. Strefa ta znajduje się w miejscowości Třemešná. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 26 Liczba podmiotów gospodarczych w przeliczeniu na tysiąc mieszkańców: Łączna liczba podmiotów gospodarczych (wg ewidencji ARES) 1522 Liczba mieszkańców 9360 Źródło danych: Czeski Urząd Statystyczny: www.csu.cz Przykłady dużych firm działających w czeskiej części analizowanego obszaru. Miejscowość Město Albrechtice Nazwa firmy Bosch Termotechnika Česká republika Innymi ważnymi pracodawcami w czeskiej części analizowanego obszaru są firmy państwowe o zasięgu ogólnokrajowym - np. Česká pošta [Poczta Czeska], České dráhy [Koleje Czeskie] a także jednostki administracji publicznej. Najważniejszym aktem prawnym regulującym kwestie polityki zatrudnienia w Republice Czeskiej jest ustawa nr 435 z 2004 roku o zatrudnieniu. Bezrobocie stanowi jeden z największych problemów w czeskiej części analizowanego obszaru. Na rozwój bezrobocia na analizowanym obszarze wpływają procesy następujące na rynku pracy, jakie jak: - umowy o pracę lub umowy cywilnoprawne zawierane na czas określony, - letnio-jesienne prace sezonowe, - wchodzenie na rynek pracy absolwentów szkół średnich/wyższych po zakończeniu roku szkolnego/akademickiego. Liczba zarejestrowanych osób ubiegających się o zatrudnienie oraz wolne miejsca pracy: Rok Liczba bezrobotnych 2013 812 Źródło danych: Czeski Urząd Statystyczny: www.csu.cz Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 27 Počet obyvatel: Jednotka územního celku (stav ke konci roku) 2012 2013 2014 Biała 10972 10827 10793 Głogówek 13715 13682 13620 Lubrza 4386 4363 4360 Prudnik 28183 27956 27835 Zdroj: Główny Urząd Statystyczny, www.gus.gov.pl Věková struktura (2014): Biała 10793 V předproduktivním věku - 14 let a méně 1419 Głogówek 13620 1874 9190 2556 Lubrza 4360 633 2936 791 Prudnik 27835 3760 18190 5885 Uzemní jednotka celkově V produktivním věku: 15-59 let ženy, 15-64 let muži 7227 V postproduktivním věku 2147 Zdroj: Główny Urząd Statystyczny, www.gus.gov.pl Počet narozených a zemřelých (2014) Okres Prudnik Počet narozených/ 1000 os. 8,9 Počet zemřelých/ 1000 os. Saldo / 1000 os. 11,06 -2,2 Zdroj: Główny Urząd Statystyczny, www.gus.gov.pl Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 28 Polská část území, které je předmětem této analýzy je charakterizováno záporným saldem migrace. Jedním z hlavních důvodů tohoto stavu věcí je nedostatek velkých městských a akademických center. V perspektivě do roku 2020 lze očekávat další ztrátu obyvatel. Vylidňování je také jednou z příčin strukturální změny na trhu práce. Věková struktura se z důvodu vzdělávání mění na nevyužitelnou. Většina mladých lidí, kteří opouštějí region, aby získali vzdělání, již se nevrací na místní trh práce. Migrace obyvatel (2014): Počet přistěhovaných 586 Okres Prudnik Počet vystěhovaných Saldo 676 -90 Zdroj: Główny Urząd Statystyczny, www.gus.gov.pl Nezaměstnanost a trh práce: Úkoly státu, pokud jde o politiku trhu práce v Polsku popisuje zákon ze dne 20. dubna 2004 na podporu zaměstnanosti a trhu práce institucí. Zákon stanoví úkoly státu v oblasti podpory zaměstnanosti, zmírnění dopadů nezaměstnanosti a odborné aktivizace. Tento zákon reformoval fungování institucí na trhu práce, jako je například: - Dobrovolné sbory práce, - pracovní agentury, - školící instituce, - veřejné pracovní úřady, - instituce sociálního dialogu a lokálního partnerství. Veřejné služby zaměstnanosti představují pracovní orgány spolu s okresními a krajskými úřady práce, úřadu ministra odpovědného za pracovněprávní záležitostí a krajskými úřady plnění úkoly stanovené zákonem. Na území polské strany analyzované oblasti je provozován jeden okresní úřad práce - PUP v Prudniku. Počet hlášených nabídek zaměstnání od roku 2007 / tis. osob: Okres Prudnik 2007 0 2008 17 2009 5 2010 29 2011 28 2012 23 2013 33 2014 33 Zdroj: Główny Urząd Statystyczny, www.gus.gov.pl Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 29 Podíl nezaměstnaných registrován v populaci v produktivním věku (%): Průměr pro analizované území (okres Prudnik) Průměr pro celé Polsko 2011 18,6 2012 19,5 2013 20,4 2014 18,0 12,5 13,4 13,4 11,5 Zdroj: Główny Urząd Statystyczny, www.gus.gov.pl Podíl registrovaných nezaměstnaných v populaci v produktivním věku je cca. 18%, což je hodnota vyšší než celostátní průměr zaznamenaný v roce 2014 (polský národní průměr byl 11,5% v roce 2014). Tyto údaje nejsou zcela spolehlivé vzhledem k tomu, že v polské části zkoumané oblasti, existuje fenomén emigrace do západní Evropy (hlavní směry emigrace jsou Německo, Nizozemsko, Itálie, Rakousko a Spojené království). Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 30 Hospodářství: Subjekty zapsané do registru REGON a fyzické osoby, které vykonávají hospodářskou činnost (2013): Uzemní jednotka Subjekty zapsané do registru REGON na 10 tis. obyvatel Biała 683 Głogówek 789 Lubrza 589 Prudnik 856 Průměr pro analizované území Průměr pro celé Polsko 760 787 Zdroj: Główny Urząd Statystyczny, www.gus.gov.pl V polské části zkoumaného území fungují zvláštní průmyslové zóny. Průmyslová zóna je samostatnou administrativní části polského území, určenou pro provoz obchodní aktivity za zvýhodněných podmínek. Podnikatel v takové zóně získává daňovou úlevu a další výhodou je skutečnost, že může začít pracovat na speciálně připraveném, vybaveném terénu. Do takové zóny lze zahrnout např. Wałbrzyską Specjalną Strefę Ekonomiczną „Invest Park” v Prudniku. Webové stránky podnikatelského inkubátoru v Prudniku : http://www.inkubatory.prudnik.pl Webové stránky průmyslové zóny (WSSE) v Prudniku : http://www.invest-park.com.pl Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 31 Najważniejsze konkluzje: Klíčové závěry: 1. Na całym analizowanym obszarze zachodzi postępujący proces starzenia się społeczeństwa. W perspektywie długoletniej nastąpi starzenie się populacji a także wrośnie liczba mieszkańców powyżej 65. roku życia i zmaleje liczba dzieci i młodzieży do 14. roku życia włącznie. 2. Cały analizowany region charakteryzuje ujemne saldo migracyjne. 3. Zdecydowana większość młodych ludzi opuszczających ten obszar w celu zdobycia wykształcenia, nie wraca na tutejszy rynek pracy. 4. Liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w systemie REGON na 10 tys. ludności kształtuje się na poziomie niższym niż średnia krajowa. Najlepsze wskaźniki w tym zakresie notuje się w głównym ośrodku ekonomicznym polskiej części analizowanego obszaru - Prudniku. 5. Cały analizowany obszar charakteryzuje się niższym poziomem siły nabywczej mieszkańców. 6. Średni udział bezrobotnych kształtuje się na poziomie wyższym od średniej krajowej. 1. Na celém analyzovaném území dochází k postupnému procesu stárnutí. V dlouhodobém horizontu, bude docházet ke stárnutí populace a zvýšení počtu obyvatel nad 65 let věku a snížení počtu dětí a mladých lidí do 14 let včetně. 2. Celá analyzovaná oblast je charakterizována záporným zůstatkem migrace. 3. Převážná většina mladých lidí, kteří opouštějí oblast, s cílem získat vzdělání, se nevrací na místní trh práce. 4. Počet podnikatelských subjektů registrovaných v systému REGON na 10 tisíc. populace je na úrovni nižší než je celostátní průměr. Totéž platí pro počet fyzických osob zapojených do obchodní činnosti na 100 osob v produktivním věku. Nejlepší ukazatele v tomto ohledu jsou zaznamenány v hlavním ekonomickém centru polské části zkoumaného území Prudniku. 5. Celá analyzovaná oblast se vyznačuje nižší úrovní kupní síly obyvatel. 6. Průměrný podíl registrovaných nezaměstnaných osob představuje hodnotu vyšší, než je celostátní průměr. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 32 Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice 2.2. Transport / Doprava. Transport drogowy Drogi publiczne w Republice Czeskiej dzielimy na: - autostrady – przeznaczone do połączeń dalekobieżnych, również o charakterze transgranicznym (np. autostrada A1); - drogi ekspresowe – odpowiednik polskich „dróg szybkiego ruchu” o podobnym jak autostrada wyposażeniu technicznym; - droga I klasy – służy przede wszystkim do transportu dalekobieżnego; - droga II klasy – służy przede wszystkim do transportu pomiędzy powiatami (okresy); - droga III klasy – przeznaczona do połączeń lokalnych i międzygminnych; - droga lokalna I klasy – służy przede wszystkim do transportu na terenie gminy; - droga lokalna II klasy – przede wszystkim służy do połączeń z nieruchomościami; - droga lokalna III klasy – występuje przede wszystkim w postaci dróg dojazdowych; - droga lokalna IV klasy –- drogi o znaczeniu lokalnym niedostępne dla pojazdów mechanicznych. Drogi w Republice Czeskiej – struktura własności/zarządu: Rodzaj drogi Autostrada Droga ekspresowa Droga I klasy Droga II klasy Droga III klasy Drogi lokalne I klasy Drogi lokalne II klasy Drogi lokalne III klasy Drogi lokalne IV klasy Właściciel Zarządca Republika Czeska Dyrekcja Dróg i Autostrad RCz Kraj Dyrekcja dróg danego Kraju (jednostka samorządowa o znaczeniu regionalnym) Gminy, na których terenie leżą drogi. Gminy lub ich jednostki budżetowe. Główną cześć sieci komunikacyjnej Ziemi Osobłoskiej tworzy droga I klasy I/57 (SłowacjaNowy Jiczyn-Opava-Krnov- Město Albrechtice-granica z Polską). Wyniki badań wskazują, że intensywność ruchu na tym odcinku stale rośnie. Taki stan rzeczy negatywnie wpływa na bezpieczeństwo, płynność ruchu kołowego oraz zanieczyszczenie powietrza w gminach przez które przebiega wspomniany szlak komunikacyjny. System dróg II klasy obejmuje przede wszystkim drogę nr 457 (Petrovice-Osobłoga). Problemem zaobserwowanym na wspomnianych szlakach komunikacyjnych jest zwiększony ruch samochodów ciężarowych prowadzący do deformacji nawierzchni oraz skrajni dróg. W wielu przypadkach na analizowanym terenie można przystąpić do realizacji projektów mających na celu budowę chodników oraz ścieżek rowerowych. W czeskiej części analizowanego obszaru działa autobusowa komunikacja zbiorowa. Międzymiastową komunikację zbiorową na tym obszarze obsługuje kilku przewoźników prywatnych (m.in. Arriva Morava a.s. – największy przewoźnik autobusowy w RCz). S t r o n a | 34 Analizowany obszar objęty jest Zintegrowanym Systemem Komunikacji (IDOS), który cechują jednolite warunki przewozowe a także koordynacja rozkładów jazdy pomiędzy różnymi środkami transportu oraz ofertami poszczególnych przewodników. W skład systemu IDOS w RCz wchodzi zarówno komunikacja kolejowa oraz międzymiastowa jak i miejska komunikacja zbiorowa. Połączenia stanowiące część systemu IDOS można sprawdzić na stronie: http://jizdnirady.idnes.cz Transport kolejowy Najważniejszym organem administracji publicznej zajmującym się transportem kolejowym w Republice Czeskiej jest Ministerstwo Transportu RCz. Bieżącym zarządem zajmuje się państwowa jednostka budżetowa, która pełni rolę właściciela linii kolejowych. Jest nią Zarząd Transportu Kolejowego (Správa železniční dopravní cesty, s. o.). Jeśli chodzi o obsługę transportu kolejowego to w Czechach rolę tą pełni kilka firm przewozowych. Największą z nich są Koleje Czeskie SA (České dráhy, a.s.). Ważną rolę w tym zakresie odgrywają również tacy przewoźnicy jak: LEO Expres a.s. i RegioJet a.s. Najważniejszym przewoźnikiem w ramach towarowego transportu kolejowego jest firma czeskich kolei państwowych - ČD Cargo, a.s. Przez analizowany teren przebiega linia kolejowa numer 292 (Šumperk – Krnov). Wspomniany szlak kolejowy ma znaczenie ponadlokalne i służy przede wszystkim zapewnieniu komunikacji kolejowej pomiędzy Krajem Morawsko-śląskim a Jesenikami. Duże znaczenie dla analizowanego obszaru posiada również linia koleji wąskotorowej nr 298 Třemešná ve Slezsku – Osobłoga o długości ok. 20 km. Bardzo duże znaczenie dla analizowanego obszaru ma projekt przedłużenia wspomnianej linii kolejowej do Polski i połączenie jej z miejscowością Racławice Śląskie. Transport rowerowy i turystyka piesza Najważniejszą trasą rowerową na wspomnianym terenie jest trasa nr 55 prowadząca z Úvalna do Jeseníka. Drugorzędne znaczenie na analizowanym terenie ma trasa nr 6116 Města Albrechtice do Osoblahy. Większość ścieżek rowerowych na analizowanym obszarze stanowią trasy tzw. 4 kategorii. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 35 Silniční doprava: Právní úprava, která upravuje otázky týkající se silnic v Polsku, je zákon ze dne 21. března 1985 o veřejných komunikacích (Dz U. 2007. No. 19, poz. ). V souladu s ustanoveními této právní úpravy o veřejných komunikacích v Polsku se dělí na: vnitrostátní silnice včetně: dálnic, rychlostních silnic a dále na: - krajské silnice, - okresní silnice, - obecní silnice. Státní silnice jsou ve vlastnictví státu. Krajské silnice, okresní a obecní silnice jsou ve vlastnictví příslušné regionální správy, okresu nebo obce. Veřejné cesty spravují příslušné místní orgány státní správy a v případě státních silnic Generální ředitelství národních silnic a dálnic. Vlastnictví a správa silnic v Polsku: Kategorie silnice Správa silnice Starosta, primátor Obecní města Okresní Správa okresu Krajská Správa kraje Generalní řediteství Státní silnic a dálnic (GDDKiA) Správa provozu Vlastník silnice Starosta Samospráva obce Starosta Hejtman kraje Generální ředitelství silnic a dálnic (GDDKiA) Samospráva okresu Samospráva Stát Silniční síť v analyzované oblasti se skládá převážně z regionálních a místních silnic (okresní a obecní silnice). Největší význam má pro analyzovanou oblast státní silnice číslo 41 vedoucí ve směru na Nysu a státní silnice číslo 40 vedoucí ve směru na KędziezynKoźle. Důležitá pro dopravní dostupnost území je i dálnice A4 spojená s okresem Prudnik silnicí číslo 414 (směr na Opole). Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 36 Nejdůležitější právním předpisem definujícím právní rámec pro veřejnou dopravu v Polsku je zákon ze dne 16. prosince 2010 o veřejné dopravě. V polské části analyzované oblasti je autobusová doprava jediná forma kolektivní veřejné dopravy. Společná přeshraniční autobusová spojení v analyzované oblasti prakticky neexistují. Deficit tohoto typu je způsoben mimo jiné tím, že autobusová doprava v ČR a Polsku je v kompetenci místních samosprávných celků na různých úrovních (v České republice jsou to Krajské úřady, zatímco v Polsku okresy ve spolupráci s obcemi). Železniční doprava: Ústředním orgánem státní správy v Polsku, odpovědným za otázky týkající se železniční dopravy je ministerstvo infrastruktury a rozvoje (MIR), významnou úlohu ve struktuře veřejných subjektů působících v této oblasti hraje Úřad železniční dopravy (UTK), který je rozpočtovou jednotkou MIR. Úkoly UTK jsou především regulační povahy, včetně plnění úkolů týkajících se udělování licencí železniční dopravy. Většina železničních tratí v Polsku je spravována státním podnikem PKP Polskie Linie Kolejowe ve vlastnictví Polskich Kolei Państwowych (PKP). Hlavní železniční dopravci v Polsku jsou součástí skupiny PKP - PKP Intercity a ve vlastnictví jednotlivých samospráv kraje Przewozy Regionalne. Územím okresu Prudnik prochází železniční trať cislo 137 (Katowice-Legnica). Cyklistická doprava a pěší turistika: V analyzované oblasti jsou příznivé podmínky pro rozvoj turistiky a cykloturistiky. Stav infrastruktury pro chodce a cyklistiku v této oblasti by měly být považovány za nevyhovující přičemž velmi malá část národních a krajských silnic je vybavena tímto typem zařízení. K lepší situaci v tomto ohledu dochází na silnicích v obcích a okresech a v případě nových investic v tomto typu dopravních cest se stalo standardním vytyčení chodníku, nebo cyklostezky. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 37 Drogowe przejścia graniczne na obszarze stanowiącym przedmiot niniejszej analizy. Silniční hraniční přechody v analyzované oblasti. CZ PL Nr drogi / silnice CZ Nr drogi / silnice PL Ograniczenia / omezení Slezské Rudoltice Pielgrzymow UK droga polna do 3,5 t Město Albrechtice Lenarcice UK droga lokalna do 3,5 t I/57 I/41 bez ograniczeń Bartultovice - Trzebina Vysoká Uwagi / komentáře do 2 t Źródło / Zdroj: Dane własne na podstawie danych pochodzących z POWT RCz-RP 2007-2013 / Vlastní studie na základě dat z programu OPPS ČR-Polsko 2007-2013. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 38 KONKLUZJE: 1. Konieczne jest zintensyfikowanie działań mających na celu włączenie analizowanego obszaru do sieci TEN-T (zwiększy to znacznie możliwość pozyskiwania środków UE na infrastrukturę transportową w perspektywie finansowej 2014-2020. 2. Po czeskiej stronie analizowanego obszaru istnieje zintegrowany system komunikacji, który stanowi wzorcowe rozwiązanie do wdrożenia w Polsce. 3. Na analizowanym obszarze brak bezpośrednich połączeń pomiędzy RP a RCz obsługiwanych przez publiczne środki komunikacji zbiorowej. 4. Należy zintensyfikować działania Euroregionu oraz JST działających na tym terenie w zakresie pozyskiwania zewnętrznych środków pomocowych przeznaczonych na modernizację infrastruktury transportowej. 5. Niezbędna jest integracja planów inwestycyjnych w zakresie rozwoju infrastruktury transportowej po obydwu stronach granicy, tak aby w maksymalny sposób wykorzystać dostępne środki UE. SHRNUTÍ: 1. Je zapotřebí zintenzivnit úsilí o začlenění analyované oblasti do TEN-T (to výrazně zvyšuje možnost získání finančních prostředků EU pro dopravní infrastrukturu ve finančním výhledu na období 2014-2020. 2. Na české straně analyzované oblasti se nachází integrovaný komunikační systém, který je vzorovým řešením pro použití v Polsku. 3. V analyzované oblasti, je nedostatek přímých spojů mezi Polskem a Českou republikou podporováných veřejnými prostředky veřejné dopravy. 4. Euroregion a JST by měli zintenzivnit činnosti v této oblasti, pokud jde o vyhledávání finančních prostředků na vnější zdroje pomoci vyčleněné pro modernizaci dopravní infrastruktury. 5. Je třeba integrovat investiční plány v rozvoji dopravní infrastruktury na obou stranách hranice, a tak v maximálním způsobem využít dostupných finančních prostředků EU. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 39 Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice 2.3. Infrastruktura techniczna / Technická infrastruktura. Zaopatrzenie w wodę: Głównym źródłem wody pitnej dla czeskiej części analizowanego obszaru są ujęcia wody znajdujące się w miejscowościach Třemešná oraz Vysoká. Wszystkie gminy położone w czeskiej części analizowanego obszaru są wyposażone w sieć wodociągową. Zarządcą sieci wodociągowej na Osoblažsku jest lokalna firma VODA svazek obcí (związek międzygminny). Oprócz systemu opisanego powyżej istnieją wodociągi gminne, które wykorzystują lokalne zasoby wód podziemnych (instalacje tego typu występują np. w gminach: Třemešná, Rudoltice, Rusín, Vysoká, Město Albrechtice. Alternatywnym źródłem wody pitnej w czeskiej części analizowanego obszaru są studnie przydomowe. Kanalizacja i oczyszczanie ścieków: Kwestia kanalizacji oraz oczyszczania ścieków stanowi jeden z najważniejszych problemów czeskiej części analizowanego obszaru. Stan techniczny infrastruktury jest w wielu przypadkach niesatysfakcjonujący a potrzeby inwestycyjne w tym zakresie są duże. Na obszarze czeskiej części analizowanego obszaru własne oczyszczalnie ścieków posiadają jedynie miejscowości Město Albrechtice, Osoblaha, Třemešná. Trwają prace związane z wybudowaniem oczyszczalni ścieków w miejscowości Město Albrechtice. Kwestia odprowadzania ścieków do wód powierzchniowych na poziomie europejskim jest regulowana przede wszystkim przez postanowienia Dyrektywy Rady z dnia 21 maja 1991 dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych (nr 91/271/EWG). W niedalekiej perspektywie na analizowanym obszarze należy oczekiwać wzrostu wydatków związanych z budową sieci kanalizacyjnych oraz oczyszczalni ścieków, co związane jest z obowiązkami w zakresie ochrony środowiska nałożonymi na państwa członkowskie przez UE. W związku ze znacznym rozdrobnieniem terytorialnym czeskich gmin należy oczekiwać iż tego typu projekty będą realizowane przez kilka gmin w formule partnerstwa międzygminnego. Zaopatrzenie w energię elektryczną: Dystrybutorem energii elektrycznej w RCz jest firma ČEZ Distribuce, a.s., zapewniająca dostawy do użytkowników i będąca operatorem sieci linii energetycznych. W czeskiej części analizowanego obszaru planuje się wykorzystanie źródła energii w postaci elektrowni wiatrowych. S t r o n a | 41 Zaopatrzenie w gaz: W czeskiej części analizowanego obszaru jedynie miejscowość Město Albrechtice posiada gazociąg. Częśćiowo dotyczy to również miejscowości Třemešná. Dostawcą gazu dla miejscowości Město Albrechtice jest firma RWE, a. s. Gaz ziemny w RCz pochodzi z sieci wewnątrzkrajowej i jest przekazywany do sieci dystrybucyjnych regionalnych spółek dystrybucyjnych oraz do bezpośrednich odbiorców. W związku z notowanym w ostatnich latach wzrostem cen gazu ziemnego na analizowanym obszarze można zaobserwować wzrost zainteresowania źródłami energii w postaci paliw stałych lub źródeł o charakterze alternatywnym. Operatorem gazowej sieci przesyłowej w RCz jest spółka NET4GAS, s.r.o. Zaopatrzenie w energię cieplną: Miejska ciepłownia w czeskiej części analizowanego obszaru działa jedynie w miejscowościach Město Albrechtice oraz Třemešná. W pozostałych gminach korzysta się z lokalnych ciepłowni albo kotłowni domowych. Gospodarka odpadami: Najważniejszym, czeskim aktem prawnym regulującym kwestię gospodarki odpadami jest ustawa nr 185 z 2001 roku o odpadach. W lipcu 2012 roku w Czechach weszła w życie ustawa nr 174 z 2012 roku zmieniająca ustawę nr 565 z 1990 roku o opłatach lokalnych z późniejszymi zmianami. Wspomniany akt prawny wprowadził zasadnicze zmiany w zakresie zarządzania opłatą lokalną za prowadzenie systemu gromadzenia, zbioru, transportu, segregacji, wykorzystywania i utylizacji odpadów komunalnych. Na podstawie przepisów tej ustawy poszerzono grono płatników opłaty i zwiększono górną granicę części opłaty, która ustalana jest na podstawie faktycznych kosztów gminy z poprzedniego roku ponoszonych w związku z wywozem niesegregowanych odpadów komunalnych. Wysokość tej opłaty jest więc różna w różnych gminach. Należy podkreślić, że w czeskiej części analizowanego obszaru recyclingowi poddana jest znaczna część odpadów przemysłowych (przede wszystkim dotyczy to papieru, plastiku, szkła oraz metali). Największą firmą zajmującą się zbiorem i segregacją odpadów jest na tym terenie firma EKO-KOM, a.s. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 42 Zásobování vodou: Zásobování vodou v polské části anylyzovaného území zajistišťují především veřejné vodovody. Alternativními zdroji pitné vody v polské části studované oblasti jsou studny pro domácnost. Obyvatelstvo využívající vodovodní síť podle obcí (rok 2013). Obyvatelstvo využivající Územní jednotka vodovodní síť Biała 9471 Głogówek 12493 Lubrza 4239 Prudnik 27133 Okres Prudnik 53336 Zdroj: GUS (Bank Danych Lokalnych). Kanalizace a čištění odpadních vod: Právní předpisy EU o shromažďování a čištění městských odpadních vod stanovuje především směrnice Rady 91/271 / EWG ze dne 21. května 1991. Tento dokument ukládá polské vládě postavit, rozšířit nebo modernizovat komunální čističky odpadních vod a kanalizace v městských oblastech, do konce roku 2015. Kananlizační síť v polské části analyzovaného území je rozšiřován zejména díky dotacím z fondů EU. Podíl obyvatel využívající kanalizaci v této oblasti je 51,8% - nižší, než celostátní průměr 65,1%. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 43 W 2011 r. oddano do eksploatacji transgraniczny gazociąg Polska – Czechy. Połączenie z czeskim systemem przesyłowym umożliwia odbiór ok. 0,5 mld m sześc. gazu ziemnego rocznie. Długość gazociągu po polskiej stronie wynosi 22 km i przebiega przez gminy Cieszyn, Hażlach, Dębowiec i Skoczów. Długość czeskiego odcinka gazociągu to ok. 10 km. V roce 2011 byl uveden do provozu přeshraniční plynovod Polsko - Česká republika. Spojení s českou přenosovou soustavou umožňuje přijímat cca. 0,5 miliardy m3. zemního plynu za rok. Délka plynovodu na polské straně je 22 km a vede přes obce Cieszyn, Hażlach, Dębowiec a Skoczów. Česká část délky potrubí je cca. 10 km. Obyvatelstvo využvající kanalizace v polské části analyzovaného území - procento lidí, kteří používají systém v obecné populaci: Územní jednotka Biała 2013 11,8 Głogówek 50,0 Lubrza 0,0 Prudnik 76,3 Okres Prudnik 51,8 Polska 65,1 Zdroj: Główny Urząd Statystyczny, www.gus.gov.pl Největším problémem v oblasti čištění odpadních vod je řešení tohoto problému v malých městech, ve kterých je kvůli rozptýlení bytových domů napojení na kanalizaci s čistírnou odpadních vod mnohem dražší než v městských oblastech. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 44 Obyvatelstvo využívající plynovou síť: Územní jednotka 2013 Biała Głogówek 3 4857 Lubrza 0 Prudnik 19 693 Okres Prudnik 24 577 Polska 20 158 467 Zdroj: Główny Urząd Statystyczny, www.gus.gov.pl Obyvatelstvo využívající plynovou síť v polské části analyzovaného území - procento lidí, kteří používají systém v obecné populaci: Územní jednotka Biała Głogówek 2013 0 35,7 Lubrza 0 Prudnik 70,4 Okres Prudnik 43,2 Polska 52,4 Zdroj: Główny Urząd Statystyczny, www.gus.gov.pl Zásobování teplem: V polské části území existují jak individuální topné systémy tak kolektivní (výtopny, kotelny). Většina domácností využívá jednotlivých topných systémů. Odpadové hospodářství: Nejdůležitější zákon upravujícím zásady nakládání s odpady v Polsku je zákon ze dne 14. prosince 2012 o odpadech (Dz. U. z roku 2013. poz. 21). Tento zákon definuje opatření na Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 45 ochranu životního prostředí, život a zdraví, na prevenci a snížení negativních dopadů na životní prostředí a lidské zdraví, která vyplývají z výroby a nakládání s odpady, a omezující celkový dopad využívání zdrojů a zlepšováním účinnosti tohoto využívání. Zákon o odpadech obsahuje také ustanovení, kterým se stanoví obecné zásady nakládání s odpady, plány pro nakládání s odpady, pravomoci nezbytné k nakládání s odpady, pravidla evidence subjektů uvádějících produkty, výrobky v obalech a hospodařící s odpady, stejně jako pravidla vedení evidence odpadů. V červenci roku 2013 byl v polské části analyzovaného území zaveden nový systém pro sběr a recyklaci odpadů spojené s nabytím účinnosti zákona ze dne 1. července 2011, kterým se mění zákon o udržování čistoty a pořádku v obcích a některých dalších zákonů. Poplatek za odvoz odpadků v Polsku se liší v různých obcích. Informace o nakládání s odpady v obcích: Jednotka, která Sběrná místa pro zajišťuje odvoz odpad z Územní jednotka komunálního domácností (ano odpadu / ne) Biała Obec Ano Głogówek Lubrza Prudnik Obec Ano Obec Ano Obec Ano Zdroj: Główny Urząd Statystyczny, www.gus.gov.pl Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice KONKLUZJE: SHRNUTÍ: 1. Dostawy wody pitnej w polskiej/czeskiej części analizowanego obszaru są zapewnione dzięki sieci pokrywającej prawie cały analizowany obszar. 1. Dodávky pitné vody v polské / české části analyzovaného území jsou poskytovány prostřednictvím sítě pokrývající téměř celou plochu analyzované oblasti. 2. Na analizowanym obszarze skanalizowana jest większość obiektów a aktualnie realizowane są inwestycje w zakresie budowy nowych sieci wodociągowych i kanalizacyjnych. Oczyszczalnie ścieków posiadają rezerwę umożliwiającą podłączenie kolejnych obiektów. 2. V analyzované oblasti je kanalizována většina objektů a aktuálně probíhají investice do výstavby nových vodovodních a kanalizačních sítí. Čistírny odpadních vod jsou přizpůsobeny pro připojení nových zařízení. 3. Dostawy energii cieplnej zapewnione są w wystarczającym stopniu i z wystarczającą efektywnością. Znaczny odsetek część domów jednorodzinnych jest zaopatrzony we własne źródła ogrzewania. 4. Na analizowanym obszarze można zaobserwować wzrost produkcji energii elektrycznej i cieplnej z odnawialnych źródeł. 5. Dostawy energii elektrycznej są zapewnione na wystarczającym poziomie, jednak modernizacji wymaga część infrastruktury przesyłowej. 6. W czeskiej części analizowanego obszaru istnieje efektywny i sprawdzony system gospodarki odpadami zapobiegający powstawaniu nielegalnych składowisk odpadów, który może stanowić wzór dla rozwiązań obowiązujących w Polsce. System gospodarki odpadami komunalnymi ma rezerwy w zakresie dodatkowego segregowania oraz maksymalnego wykorzystania odzyskanych surowców. 7.W lipcu 2013 roku na terenie polskiej części analizowanego obszaru został wprowadzony nowy system zbierania i recyclingu odpadów związany z wejściem w życie przepisów ustawy z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw. 3. Dodávka tepelné energie je k dispozici v dostatečné míře s dostatečnou účinností. Významný podíl rodinných domů je opatřen vlastním zdrojem vytápění. 4. V analyzované oblasti lze pozorovat nárůst výroby elektřiny a tepla z obnovitelných zdrojů. 5. Dodávka elektrické energie je k dispozici na dostatečné úrovni, ale vyžaduje určité modernizace v přenosové infrastruktuře. 6. V české části analyzovaného území, je účinný a osvědčený systém nakládání s odpady, který chrání proti zakladání černých skládek, který mohou být vzorem pro řešení platné v Polsku. Komunální systém nakládání s odpady má rezervu v oblasti dalšího třídění a maximalizování využití recyklovaných materiálů. 7. V červenci 2013 rok v polské části analyzovaného území byl zaveden nový systém pro sběr a recyklaci odpadů spojený s nabytím účinnosti zákona ze dne 1. července 2011, kterým se mění zákon o udržování čistoty a pořádku v obcích a některých dalších zákonů. 2.4. Infrastruktura społeczna / Sociální infrastruktura. EDUKACJA Przedszkola – umożliwiają edukację przedszkolną dzieci w wieku od 3 do 6 lat. Placówki przedszkolne w Republice Czeskiej są prowadzone przede wszystkim przez jednostki samorządu terytorialnego szczebla gminnego. Szkoły podstawowe – prowadzą działalność edukacyjną skierowaną do dzieci w wieku od lat 7 do 15. Szkoły podstawowe w Czechach liczą 9 klas i są podzielone na 2 tzw. stopnie (I stopień – klasy 1-5, II stopień – klasy 6-9). Niektóre szkoły podstawowe prowadzą edukację tylko w zakresie tzw. I stopnia lub poprzez funkcjonowanie tzw. klas łączonych. Szkoły średnie – są prowadzone w formie liceów ogólnokształcących, średnich szkół zawodowych oraz zasadniczych szkół zawodowych. W Republice Czeskiej wyróżniamy trzy formy kształcenia w tym zakresie: - wykształcenie średnie (1-2 lata), - wykształcenie średnie wraz z uzyskaniem tytułu zawodowego (2-3 lata), - wykształcenie średnie zakończone maturą (4 lata, ewentualnie sześcioletnie lub ośmioletnie liceum ogólnokształcące). Szkoły średnie w Czechach są prowadzone z reguły przez jednostki samorządu terytorialnego szczebla krajskiego (regionalnego). Portal www.stredniskoly.cz – baza danych szkół średnich w Czechach. Policealne szkoły zawodowe – placówki edukacyjne skierowane do absolwentów szkół średnich, w których nauczanie kończy się egzaminem maturalnym. Nauka w tego typu szkołach trwa z reguły 3 lata. Ich absolwenci otrzymują tytuł „dyplomowanego specjalisty”. Szkoły tego typu w Czechach są prowadzone z reguły przez jednostki S t r o n a | 48 samorządu terytorialnego szczebla krajskiego (regionalnego) lub firmy prywatne / organizacje pozarządowe. Szkoły wyższenajważniejszym aktem prawnym regulującym kwestie związane z prowadzeniem jest ustawa o szkolnictwie wyższym. Uczelnie tego typu oferują naukę w formie studiów licencjackich, magisterskich oraz doktoranckich. W Czechach istnieją zarówno szkoły wyższe prowadzone przez organy publiczne (państwowe lub samorządowe) jak i prywatne. Niektóre uczelnie prowadzą również naukę w formie tzw. uniwersytetów trzeciego wieku. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 49 VZDĚLÁVÁNÍ Mateřské školy V Polsku navštěvují mateřskou školu děti od 3 do 6 let. Ve zvláštních případech, dítě může začít školní docházku od 2,5 let. V případě dětí ve věku 5-6 je povinnost účastnit se předškolního vzdělávání. V Polsku jsou při základních školách také provozovány mateřské školy, mateřské kluby a skupiny. Poslední dvě formy předškolního vzdělávání jsou určeny pro malé skupiny dětí a jsou vytvořeny v menších městech, kde nejsou k dispozici žádné mateřské školky nebo základní školy. Základní školy Vzdělávání na polské základní škole trvá šest let. Ve třídách I-III, probíhá ve formě tzv. integrovaného vzdělávání, tedy bez rozdělení pro jednotlivé předměty a jejich vedení je svěřeno jednomu učiteli-vychovateli. Druhý stupeň základního školního vzdělávání zahrnuje stupně IV až VI. Výuka v této fázi je vedena učitely - specialisty. Předměty provedené v této fázi jsou: polština, moderní cizí jazyk, matematika, přírodní vědy, historie a společnost, hudba, umění, technika, informatika, tělesná výchova, náboženství nebo etika, vzdělání pro rodinný život (od páté třídy). Gymnázia V Polsku jsou 3-leté nižší střední školy, které jsou určeny pro děti a mládež ve věku 13 až 16 let. Vzdělávání na gymnáziu končí gymnazijní zkouškou . Střední školy V Polsku jsou existují následující typy středních škol: 1.a) Odborné školy se studiem po dobu ne méně než 2 roky, a ne více než tři roky (od 1. září 2012 jsou provozovány pouze tříleté obory), které umožňují studentům získání výučního listu potvrzujícího odborné kvalifikace po absolvování zkoušky, jakož i další vzdělávání ve školách uvedených v bodech e) a f). Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 50 2.b) tříleté středních školy, jejichž zakončení umožňuje získání maturitního vysvedčení po složení maturitní zkoušky. 3.c) tříleté střední školy poskytujících vzdělání v oborech odborného vzdělávání, jejichž zakončení umožňuje získání maturitního vysvedčení po složení maturitní zkoušky (od 1. září 2012. se nepřijímají studenti na tento typ škol). 4.d) čtyřleté odborné střední školy, které umožňují studentům získání diplomu v odborných kvalifikacích po vykonání zkoušky a také možnost získat maturitní vysvědčení po složení maturity. 5.e) dvouleté nástavbové školy pro absolventy škol uvedených v bodě a), jejichž zakončení umožňuje získání maturitního vysvedčení po složení maturitní zkoušky (od 1. září 2012 nejsou přijímáni studenti na tento typ škol). 6.f) tříleté nástavbové odborné střední školy školy pro absolventy škol uvedených v bodě a), které umožňují studentům získání diplomu v odborných kvalifikacích po vykonání zkoušky, a také možnost získat maturitní vysvědčení po složení maturity (od 1. září 2013. nejsou přijímáni studenti na školy tohoto typu). 7.g) nástavbové střední školy s dobou studia nepřesahující 2,5 roku, které umožňují studentům, se středoškolským vzděláním získání potvrzující diplom v odborných kvalifikacích. 8.h) tříleté speciální školy připravující se na zaměstnání žáky s mentálním postižením v mírné nebo závažné formě a žáky s více vadami, jejichž ukončení je osvědčením pro přijetí do práce. Univerzity Univerzita je v Polsku organizační jednotkou státní, místní samosprávy nebo soukromou, provozovanou na základě zákona o vysokém školství nebo v případě církevních vysokých škol na základě dohody vlády Polské republiky se správou církevních úřadů. V polském vzdělávacím systému je to škola vzdělávající absolventy liceí a technických středních škol kteří složili maturitní zkoušku. Studium prvního stupně je zakončeno získáním titulu odborného bakaláře nebo inženýra, druhý stupeň titulem magistra nebo magistra inženýra. Některé obory, nicméně, mají podobu souvislého studia a jsou zakončeny získáním magisterského titulu nebo titulu lékaře, zubaře, veterináře. Dokončení druhého stupně nebo souvislého studia dovoluje pokračovat ve studiu doktorantském. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 51 Počet škol v polské části analyzovaného území Počet základních škol Počet gymnázií Střední a poststřední školy celkem 2013 2013 2013 Biała 7 2 0 Głogówek 7 3 5 Lubrza 2 1 0 Prudnik 8 3 14 Územní jednotka Zdroj: GUS (Bank Danych Lokalnych). Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 52 POMOC SPOŁECZNA Najważniejszym aktem prawnym regulującym kwestie pomocy społecznej w Republice Czeskiej jest ustawa nr 108 z 2006 roku o pomocy społecznej. W czeskiej części analizowanego obszaru funkcjonuje większość rodzajów placówek świadczących pomoc społeczną. Do najważniejszych rodzajów placówek pomocy społecznej w Czechach są: - ośrodki usług dziennych (Centra denních služeb), - domy opieki dziennej (denní stacionáře), - domy opieki tygodniowej (týdenní stacionáře), - ośrodki dla osób niepełnosprawnych (domovy pro osoby se zdravotním postižením), - domy dla osób starszych (domovy pro seniory), - domy s usługami opiekuńczymi (domy s pečovatelskou službou), - domy ze szczególnym trybem (domovy se zvláštním reżimem), - mieszkania chronione (chráněné bydleni). SOCIÁLNÍ POMOC Nejdůležitějším zákonem upravujícím rozsah sociální pomoci v Polsku je zákon ze dne 12. března 2004 o sociální pomoci. V polském systému sociálního zabezpečení vyniká: - Pomoc v institucích, jako jsou: komunitní domy svépomoci, střediska péče o děti, - komunitní pomoc, včetně komunitních center, podpůrná střediska (tj. domy s pečovatelskou službou, noclehárny, útulky pro bezdomovce, komunitní domy svépomoci pro osoby s duševními poruchami ). Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 53 - finanční pomoc, služby a materiály poskytnuté pro centra sociální péče (a v některých případech okresní střediska rodinné pomoci). V rámci institucionální struktury ústavů sociální péče v Polsku lze rozlišit: - centra sociální péče působí v každé obci, poskytují podporu ve formě sociální práce, peněžitých dávek, přiznávají věcnou a asistenční pomoc a směřují do podpůrných zařízení; - okresní střediska rodinné pomoci (ve městech s okresní správou - obecní střediska rodinné pomoci); - regionální centra sociální politiky (při krajských úřadech) - se zabývají koordinací sociální politiky ve vztahu k pomoci na území krajů; - oddělení sociální politiky na krajských úřadech, které vykonávají kontrolu dohled nad prováděním výkonů místní správy obcí, okresů krajů, včetně kvality fungování oddělení sociální pomoci (v rozsahu úkolů); - Ministerstvo práce a sociálních věcí - se zabývá koordinací sociálních politik celém Polsku a přípravou změn stávajících právních předpisů. V polské části zkoumané oblasti jsou prakticky všechny druhy institucí sociální pomoci působících v Polsku. OCHRONA ZDROWIA W czeskiej części analizowanego obszaru znajdują zarówno placówki medyczne oferujące opiekę zdrowotną o charakterze podstawowym oraz specjalistycznym. dla mieszkańców poszczególnych gmin, miast i rejonów objętych działaniem danej placówki. Do najważniejszych typów placówek oferujących opiekę medyczną w Czechach możemy zaliczyć: - zakłady opieki zdrowotnej, - szpitale, - specjalistyczne zakłady lecznicze, - uzdrowiskowe zakłady lecznicze, Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 54 - samodzielne placówki ambulatoryjne, - specjalne zakłady służby zdrowia. System opieki zdrowotnej w Republice Czeskiej jest powszechnie uznawany za jeden z lepiej funkcjonujących systemów tego rodzaju w Unii Europejskiej. ZDRAVOTNÍ PÉČE Zdravotní péče v Polsku je vykonávána v rámci: - Ambulantního zdravotnictví (ambulantní kliniky v oblasti primární péče, specializované kliniky, specializované ordinace, školní a firemní zdravotní služby ); Zdravotní péče je v polsku zajišťována v rámci: - ústavního zdravotnictví (nemocnice, kliniky, sanatoria); - rychlé lékařské pomoci (záchranná služba). V polské části zkoumané oblasti jsou instituce, které nabízejí základní zdravotní péči v oboru, stejně jako instituce specializované péče, jakož i nemocnice a záchranné služby. Nejdůležitější zákony upravující problematiku zdravotní péče v Polsku jsou: - Zákon o zdravotnické činnosti (Dz. U. z roku 2013 r. 0, poz.), - Zákon o zdravotních službách financovaných z veřejných prostředků ( Dz. U. z roku 2008. číslo 164, poz. ), - Zákon o právech pacientů veřejný ochránce práv pro pacienty ( Dz. U. z roku 2012 0, poz. ), - Zákon o lázeňské léčbě, lázních a oblastech lázeňské ochrany a lázeňských obcích ( Dz. U. z roku 2012. 0, poz. ), - Zákon o povolání lékaře a zubního lékaře (Dz. U. z roku 2011. 277, poz. .). Hlavním zdrojem financování pro systém zdravotní péče v Polsku je zdravotní pojištění ve Státním zdravotním fondu. Občané jsou zatíženi povinným pojistným představujícím 9% z příjmů fyzických osob (7,75% se odečte od daně z příjmu a 1,25% hradí pojistník), které je odváděno do institucí zdravotního pojišťění (NFZ). Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice KONKLUZJE: SHRNUTÍ: 1. Sieć szkół oraz placówek opieki społecznej/zdrowotnej na analizowanym obszarze odpowiada obecnym potrzebom. 1. Síť škol a institucí sociální/zdravotní péče ve zkoumané oblasti odpovídá současným potřebám. 2. W związku z negatywnymi tendencjami demograficznymi w perspektywie wieloletniej należy spodziewać się spadku liczby placówek edukacyjnych oraz wzrostu liczby placówek opieki zdrowotnej. 2. V souvislosti s negativními demografickými trendy v dlouhodobé perspektivě by se mělo očekávat pokles počtu vzdělávacích institucí a zvýšení počtu zdravotnických zařízení 3. Istotnym elementem wsparcia projektów współpracy placówek edukacyjnych w latach 2015-20 będzie Fundusz Mikroprojektów programu Interreg VA Republika Czeska-Polska. 3. Důležitým prvkem podpory projektů spolupráce v oblasti vzdělávání v letech 2015-20 bude Fond Mikroprojektů programu Interreg VA Česká republikaPolsko 4. W polskiej części analizowanego obszaru istnieje lepszy dostęp do specjalistów oparty na systemie edukacji zawodowej o wysokiej jakości dostosowanym do potrzeb rynku pracy. 5. Konieczna jest intensyfikacja transgranicznych działań na rzecz realizacji wspólnych projektów dotyczących kształcenia zawodowego. 6. Osoby objęte ubezpieczeniem zdrowotnym w obydwu krajach mogą uzyskać przed wyjazdem do innego kraju członkowskiego UE Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ). Uprawnia ona do uzyskania w nagłych wypadkach świadczeń zdrowotnych w zakresie w jakim przysługują one obywatelom danego kraju członkowskiego UE. 4. V polské části studované oblasti, je lepší přístup ke specialistům na základě systému odborného vzdělávání vysoké kvality přizpůsobené potřebám trhu práce. 5. Je nezbytné zintenzivnit přeshraniční aktivity pro realizaci společných projektů týkajících se odborného vzdělávání 6. Osoby, na které se vztahuje zdravotní pojištění mohou v obou zemích získat před odjezdem do jiného státu EU Evropský průkaz zdravotního pojištění. To opravňuje k získání nouzové zdravotnické péče v takovém rozsahu na jaký mají nárok státní příslušníci daného členského státu EU. S t r o n a | 56 Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice 2.5. Kultura, sport, rekreacja i turystyka / Kultura, sport, volný čas a turistika. Republika Czeskiej tradycyjnie dzieli się na 15 regionów turystycznych, które są podzielone na obszary turystyczne. Czeska część analizowanego obszaru należy do regionu turystycznego Północne Morawy i Śląsk [Severní Morava a Slezsko], który podzielony jest na sześć obszarów turystycznych: Jeseníky, Opavské Slezsko, Ostravsko, Těšínské Slezsko, Poodří – Moravské Kravařsko i Beskydy – Valašsko. W Czechach istnieje gęsta sieć punktów informacji turystycznej (również certyfikowanych). Ustalaniem zasad certyfikacji tego typu punktów w Czechach zajmuje się Zrzeszenie Informacji Turystycznych Republiki Czeskiej (Asociace turistických informačních center České republiky) działające w porozumieniu z Czeską Centralą Turystyki – CzechTourism i Ministerstwem Rozwoju Regionalnego RCz. Strona internetowa Zrzeszenia Informacji Turystycznych Republiki Czeskiej (Asociace turistických informačních center České republiky): http://www.aticcr.cz Potencjał turystyczny Ziemi Osobłoskiej polega przede wszystkim na możliwościach krótkookresowej turystyki rekreacyjnej – przede wszystkim poprzez istnienie obiektów dziedzictwa kulturowego (np. Zamek Jindřichov), świąt i festynów lokalnych (Jarmark Janovski, Osobłoskie Lato Muzyczne) oraz innych obiektów atrakcyjnych turystycznie (np. sieć wież widokowych). Stacja kolejowa w Osobłodze. Źródło fotografii: commons.wikimedia. Autor: Jan Suchy. Public domain. S t r o n a | 58 Turystyka wiejska: Turystyka wiejska jako rodzaj turystyki pobytowej jest ważnym elementem ruchu turystycznego na obszarze objętym strategią. Rodzajem turystyki wiejskiej jest agroturystyka, która w Czechach jest definiowana jako „uzupełniająca działalność gospodarstw rolnych z maksymalną liczbą 12 oferowanych miejsc noclegowych”. Od roku 1989 w czeskiej części analizowanego obszaru powstało wiele gospodarstw agroturystycznych – np. Minigospodarstwo Osoblaha, Gospodarstwo „Foltis” w miejscowości Janov czy też specjalizujący się w obsłudze miłośników koni Jindřichovski Dwór w miejscowości Jindřichov. Strona internetowa gminy Osobłoga: http://www.osoblaha.cz Cmentarz żydowski w Osobłodze . Autor: Klára Pavlínová. Źródło: wikimedia commons. OTRS. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 59 Obiekty dziedzictwa kulturowego: Do najważniejszych atrakcji turystycznych w czeskiej części analizowanego obszaru należą: - Kościół Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w miejscowości Vysoká, - Kościół św. Urbana w miejscowości Vysoká, - Kościół św. Sebastiana w miejscowości Třemešná, - Osoblaska kolejka wąskotorowa, - Kościół św. Jerzego w miejscowości Pelhřimovy, - Kościół św. Katarzyny w miejscowości Slezské Rudoltice, - Zamek Slezské Rudoltice, - Kolumna szwedzka w miejscowości Slezské Pavlovice, - Rezerwat „Dżungla” w miejscowości Slezské Pavlovice, - Kościół św. Michała Archanioła w Hrozovej, - Kaplica Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny na wzgórzu Klobouk, - Biskupia Kopa, - Wieża widokowa Liptaň, - Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w miejscowości Liptaň, - Liptaňski głaz narzutowy, - Zamek Jindřichov, - Muzeum Ziemi Janovskiej oraz Jindřichovskiej, - Kościół Świętej Trójcy w miejscowości Janov, - Lipa Janovska, - Wielki Staw Pavlovicki, Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 60 - Bezgłowy rycerz w miejscowości Hlinka, - Zamek Dívčí Hrad, - Pomnik przyrody Oblík, - Punkt obserwacyjny w miejscowości Dubovec, - Kościół parafialny św. Marcina w miejscowości Bohušov, - Ruiny zamku Fulštejn, - Osoblaskie muzyczne lato, - Kąpielisko i i kompleks sportowy w Osobłodze, - Cmentarz żydowski w Osobłodze. Kulturní památky a zajímavosti: Venkovská turistika: Rozvoj v Polsku začal v 90. letech dvacátého století. V polském zákoně není oficiální definice agroturistiky. V platných právních předpisech, jsou použity pouze takové termíny jako je "Pronájem místností zemědělci" či "poskytování dalších služeb na farmách spojených s pobytem turistů". V čl. 3 zákona ze dne 2. července 2004 o svobodě podnikání (Dz.U. 2004 č. 173, poz. 1807) bylo rozhodnuto, že její ustanovení se nevztahují na pronájem místností zemědělci a prodej domácích jídel, jako typických služeb nabízených v oblasti ", jakož i poskytování jiných služeb na farmách souvisejících s pobytem turistů.Zákon o svobodě ekonomické činnosti nedefinuje pojem " agroturistická farma", pouze uvádí podmínky, za kterých zemědělci bez registrace v Centrálním registru a informacích o podnikání, mohou poskytovat služby spojené s pobytem turistů. Ustanovení zákona také nezavádějí žádná omezení týkající se pronájmu pokojů či prodeje domácích pokrmů a poskytování dalších služeb na farmě souvisejících s pobytem turistů je právně přípustné. Příklady farem s agroturistikou poskytujících služby na polské straně analyzované oblasti jsou, např. Gospodarstwo Agroturystyczne "Dębowy Las" w Prudniku nebo také Gospodarstwo Agroturystyczne "Końskie Zacisze". Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 61 K turistickým zajímavostem polské části analyzované oblasti můžeme zahrnout: Zpřístupněné kulturní a historické obiekty: Staré Město a náměstí v Prudniku, - Kostel sv. Michaela Archanděla v Prudniku, - Kostel sv. Petra a Pavla v Prudniku, - Věž Dolní brány v Prudniku, - Vyhlídková věž ve Wieszczynie, - Astronomická observatoř v Głogówku, - Františkánský klášter a Noviciát v Głogówku, - Židovský hřbitov v Prudniku - Rozhledna na Koziej Górze, - Centrum tkalcovských tradic v Prudniku, - Sanktuarium. Sv. Josefa a . Františkánský klášter v Prudniku - Villa rodiny Fränkel - Muzeum Prudnicka v Prudniku, - Zámecká věž - Věž Woka. Sportovní zařízení - Hřebčín v Prudniku (Chocim), - Letní koupaliště v Prudniku, - Městský Park v Prudniku, - Krytý plavecký bazén v Prudniku, - Cyklistické trasy. Webové stránky projektu Slezsko http://www.silesiatourism.com . bez hranic: Hlavním cílem projektu bylo podpořit společnou značku cestovního ruchu pro tři historické oblasti: Prudnik, Glubczyce a Krnov. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 62 KONKLUZJE: 1. Na analizowanym obszarze istnieje relatywnie gęsta sieć drogowa dla indywidualnego transportu samochodowego. SHRNUTÍ: 1. V analyzované oblasti, je poměrně hustá silniční síť pro individuální automobilovou dopravu. 2. Po obydwu stronach granicy istnieje duża ilość atrakcji turystycznych z zakresu dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego. 2. Na obou stranách hranice existuje velké množství památek v oblasti přírodního a kulturního dědictví. 3. Istnieje bariera językowa na poziomie języka specjalistycznego w ruchu turystycznym (obsługa hoteli, restauracji). 3. Existuje jazyková bariéra na úrovni specializovaného jazyka v oblasti cestovního ruchu (hotelové služby, restaurace). 4. Brak obiektów hotelowych o podwyższonym standardzie po polskiej stronie znacznie zawęża grupę docelową potencjalnych turystów. 4. Nedostatek hotelových zařízení s vyšším standardem na polské straně výrazně zužuje cílovou skupinu potenciálních turistů. 5. Rozpoznawalność Polski jako kraju atrakcyjnego pod względem turystycznych jest w Czechach wciąż słaba. 5. Vnímání Polska jako země atraktivní pro cestovní ruch v České republice je stále slabé. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 63 2.6. Ochrona środowiska / Ochrana životního prostředí. Najważniejszym aktem prawnym regulującym kwestie związane z ustanawianiem obszarów chronionych jest w Republice Czeskiej Ustawa o ochronie przyrody i krajobrazu (ustawa nr. 114/1992). W czeskim systemie prawnym rozróżniamy następujące formy ochrony przyrody: - park narodowy (národní park) – skrót NP, - park krajobrazowy (chráněná krajinná oblast) – skrót CHKO, - rezerwat przyrody (národní přírodní rezervace) – skrót NPR), - użytek ekologiczny (přírodní rezervace) – skrót PR, - narodowy pomnik przyrody (národní přírodní památka) – skrót NPP, - pomnik przyrody (přírodní památka) – skrót PP. W czeskiej części analizowanego obszaru występują następujące formy ochrony przyrody: - użytek ekologiczny Velký Pavlovický rybník, - użytek ekologiczny Džungle, - pomnik przyrody Liptaňský Bludný Balvan, - pomnik przyrody Oblík u Dívčího hradu. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 64 Nejdůležitější zákonem upravujícím otázky týkající se zřízení chráněných oblastí v Polsku je zákon ze dne 16. dubna 2004 o ochraně přírody (Dz. U. 2004. číslo 92, poz. 880). V souladu s ustanoveními tohoto zákona v Polsku rozlišujeme následující formy ochrany přírody: - Ochrana druhů rostlin a živočichů, - Národní parky, - Přírodní rezervace, - Krajinné parky, - Chráněné krajinné oblasti, - Natura 2000 - Ekologické oblasti, - Přírodní památky, - Dokumentační místa, - Přírodně-krajinné celky. Chráněná území na Prudnicku: V polské části analyzované oblasti jsou tyto formy ochrany přírody: - Přírodní park "Góry Opawskie" - částečně obce: Lubrza a Prudnik - Chráněná krajinná oblast "Bory Niemodlińskie" místní část Chrzelice - Skupina 9 duby v Głogówku - Dub letní v Prudniku (pod Kapliczną Górą ) - Dub letní v Prudniku (pod Kapliczną Górą ) - Tis červený v Chrzelicích - Evropský modřín v Chrzelicích - Douglaska šedá okolo Dębowce - Topol pozdní ve Wierzbcu (odhlášen z registrace) - Dubová alej v Głogówku (101 ks). - Alej Lip drobnolistých poblíž Lubrzy (340 ks). Četné staré parky v Prudnickem okrese jsou také chráněny, ale jako historické památky. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 65 KONKLUZJE: SHRNUTÍ: 1. Walory środowiska naturalnego sprawiają dobre warunki dla proekologicznej turystyki o charakterze rodzinnym. 1. Kvalita životního prostředí dává dobré předpoklady pro ekologický cestovní ruch rodinného charakteru. 2. Istotnym gwarantem równowagi ekologicznej na pograniczu są współdziałające ze sobą służby ratownicze. 3. Zarówno w Polsce jak i w Czechach w ostatnich latach podjęto dużą ilość działań w zakresie usprawnienia polityki wodno-ściekowej (przede wszystkim współfinansowanych ze środków UE). 4. Obszar ma niewykorzystany potencjał dziedzictwa przyrodniczego w zakresie tworzenia wspólnych transgranicznych produktów ruchu turystycznego. 2. Důležitým garantem ekologické rovnováhy na hranici jsou interakce záchranných služeb. 3. Jak v Polsku tak České republice v posledních letech došlo k velkému množství aktivit ke zlepšení vodohospodářství a politiky nakládání s odpadními vodami (především spolufinancovaných Evropskou unií). 4. Oblast má nevyužitý potenciál přírodního dědictví pro vytvoření společných přeshraničních produktů cestovního ruchu. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 66 Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice 3. Analiza SWOT / SWOT analýza. Przedstawiana analiza SWOT stanowi podsumowanie informacji przedstawionych w części analitycznej niniejszego dokumentu. Předkládaná SWOT analýza poskytuje souhrn informací uvedených v analytické části tohoto dokumentu. Transport. Słabe strony: Mocne strony: - brak dróg szybkiego ruchu łączących - stosunkowo dobra siatka powiązań polską część analizowanego obszaru z drogowych o znaczeniu lokalnym, ośrodkami o znaczeniu wojewódzkim, - bliskość autostrady A4, - brak integracji rozkładów jazdy - zadowalający stan i gęstość przejść w transgranicznej komunikacji granicznych pozwalających rozwijać relacje autobusowej/kolejowej, trangraniczne, - brak koncepcji uruchomienia - korzystne uwarunkowania geograficzne do publicznej komunikacji transgranicznej rozwoju infrastruktury komunikacyjnej. po stronie polskiej, - zróżnicowanie w zakresie kategoryzacji i tonażu dróg w Polsce oraz Republice Czeskiej. Szanse: Zagrożenia: - rozwój infrastruktury o charakterze - brak środków własnych JST na inwestycje w krajowym i transgranicznym z zakresie infrastruktury drogowej, wykorzystaniem środków UE na lata - ograniczenie możliwości finansowania 2014-20, infratruktury drogowej ze środków UE do - integracja rozkładów jazdy połączeń nawiązujących do europejskiej w transgranicznej komunikacji sieci TEN-T, autobusowej /kolejowej, - niszczenie połączeń drogowych w sytuacji S t r o n a | 68 - ujednolicenie kategoryzacji dróg w stanów powodziowych, zakresie połączeń transgranicznych - brak możliwości finansowania ze środków UE (przede wszystkim w zakresie tonażu projektów z zakresu lokalnej infradtruktury dróg). drogowej / kolejowej, - protesty społeczności lokalnych związane z nowymi inwestycjami drogowymi, - zły stan infrastruktury kolejowej. Zasoby ludzkie, gospodarka i edukacja. Mocne strony: Słabe strony: - mocna identyfikacja społeczności - postępujący proces depopulacji, lokalnych w zamieszkiwanym - słane saldo migracji, obszarem, - ujemny przyrost naturalny, - aktywna współpraca transgraniczna - starzejąca się populacja, o długoletniej historii, - emigracja krajowa i zagraniczna - równomierna struktura osadnicza, młodzieży. - zadowalająca infrastruktura - mało efektywna służba zdrowia po stronie społeczna po obydwu stronach polskiej, granicy (ze wskazaniem na stronę - poziom gazyfikacji obszaru na poziomie czeską), niższym niż krajowy, - efektywna służba zdrowia po stronie - niewielkie zainteresowanie rynkiem polskim czeskiej, ze strony czeskich firm/pracowników, - duża aktywność sektora - mniej korzystne świadczenia socjalne po pozarządowego w zakresie inicjatyw stronie polskiej, lokalnych, - brak nowoczesnych form wsparcia - dobrze rozwinięte rolnictwo (przede samozatrudnienia np. w formie inkubatorów wszystkim w odniesieniu do strony przedsiębiorczości, polskiej), - niższe wpływy podatkowe spowodowane - zaangażowanie JST w rozwiązywanie kryzysem ekonomicznym, Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 69 problemów lokalnego rynku pracy, - brak zasady domniemania niewinności - korzystne warunki lokalizacyjne podatkowej po stronie polskiej, działalności przemysłowej, - oferta kształcenia zawodowego - położenie geograficzne w niewielkim niespełniająca potrzeb lokalnego rynku oddaleniu od dużych ośrodków pracy, miejskich, - mniej efektywna administracja po stronie - korzystniejsze warunki prowadzenia polskiej, działalności gospodarczej po stronie - niejednorodność systemów prawa czeskiej. podatkowego w obydwu krajach, - brak kursów językowych dla pracowników sektora publicznego, organizacji społecznych oraz uczniów i nauczycieli, - słaba innowacyjność gospodarki obszaru, - brak wspólnej strategii rozwoju obszaru transgranicznego. Szanse: Zagrożenia: - rozwój idei transgranicznej tożsamości - niesprzyjająca sytuacja demograficzna i lokalnej, pogłębiające się trendy migracyjne, - środki programu INTERREG VA CZ-PL - kryzysy gospodarcze, 2014-2020, - niski poziom innowacyjności gospodarki - zacieśnianie współpracy instytucji lokalnej, samorządowych/państwowych w - trudna sytuacja na rynku pracy, dziedzinie realizacji polityk publicznych, - brak dostosowania programów - rozwój działalnośći/współpracy cz-pl edukacyjnych do potrzeb transgranicznego organizacji pozarządowych na rynku pracy, obszarach miejskich, - brak pełnej kompatybilności systemów - rozwój działalności/współpracy cz-pl certyfikacji zawodów i nadawania organizacji pozarządowych oraz uprawnień. Lokalnych Grup Działania na Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 70 obszarach wiejskich, - wprowadzenie lokalnych funduszy preferencyjnych funduszy pożyczkowych (funduszy dopłat do kosztów finansowych pożyczek) dla NGO, - większa ilość projektów współpracy cz-pl mających na celu przenoszenie dobrych praktyk na drugą stronę granicy, - realizacja wspólnych projektów finansowanych ze środków przeznaczonych na współpracę cz-pl, - dostosowanie oferty edukacyjnej do rzeczywistych potrzeb transgranicznego rynku pracy, - tworzenie form promocji i wsparcia samozatrudnienia lub prowadzania działalności gospodarczej/społecznej (np. w formie inkubatorów dla MŚP/NGO), - integracja programów dydaktycznych po obydwu stronach granicy oraz eliminacja barier prawnych mających na celu tworzenie programów dydaktycznych o charakterze transgranicznym, - wspólna promocja terenów inwestycyjnych, - duże środki przeznaczone na Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 71 współpracę instytucjonwalną JST i NGO w INTERREG VA CZ-PL. Turystyka. Mocne strony: Słabe strony: - relatywnie gesta sieć drogowa dla - bariera językowa na poziomie języka indywidualnego transportu specjalistycznego w ruchu turystycznym samochodowego, (obsługa hoteli, restauracji) wzrastająca wraz - duża ilość atrakcji turystycznych ze wzrostem odległości od granicy, z zakresu dziedzictwa przyrodniczego - brak zintegrowanego systemu informacji i kulturowego po obydwu stronach turystycznej, granicy, - brak obiektów hotelowych o podwyższonym - bogate dziedzictwo kulturowe (w tym standardzie po stronie polskiej, architektoniczne), - niedostateczna, wspólna promocja atrakcji - relatywnie niskie ceny usług turystycznych, turystycznych (w porównaniu ze - słaba rozpoznawalnośc Polski jako kraju średnią UE), atrakcyjnego pod względem turystycznych w - korzystne położenie geograficzne. Czechach, - niezadowalająca dostępność transgranicznych połączeń środkami komunikacji zbiorowej/publicznej. Szanse: Zagrożenia: - wzrost liczby turystów pochodzących - załamanie koniunktury gospodarczej na z kraju sąsiedniego, poziomie krajowym lub europejskim, - tworzenie komplementarnej, - możliwy wzrost cen usług turystycznych, transgranicznej oferty turystycznej, - konkurencja ze strony pobliskich obszarów o - specjalistyczne kursy językowe dla podobnej atrakcyjności turystycznej zamiast pracowników sektora rozwoju komplementarnych ofert, turystycznego/mśp, - pogorszenie się wizerunku Polski na rynku Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 72 - rozwój działań mających na celu czeskim, promocję wspólnej, transgranicznej - degradacja walorów przyrodniczych i atrakcyjności turystycznej, krajobrazowych (w szczególności po stronie - rozwój turystyki „indoor”, czeskiej ER), - wykorzystanie potencjału - niedostosowanie oferty edukacyjnej do historycznego do przyciągnięcia rynku usług nowoczesnych turystycznych, turystów niemieckojęzycznych (m.in. - mała ilość czeskich turystów po stronie tzw. „turystyka sentymentalna”), polskiej. - wspólne polsko-czeskie karnety, systemy zniżek, rabatów, itp. - upowszechniający się wizerunek Polski i Czech w świecie jako krajów danej transformacji ustrojowej, - dalsze wsparcie inicjatyw transgranicznych ze środków programów EWT (np. INTERREG VA), - wzrost udziału nowych technologii w świadczeniu usług przez sektor turystyczny (np. w formie wspólnych systemów rezerwacji), - podwyższenie standardu obiektów turystycznych oraz rozwój komplementarnej infrastruktury turystycznej (ze szczególnym uwzględnieniem tzw. „turystyki kongeresowej”), - niewielkie oddalenie od dużych aglomeracji miejskich, - wprowadzenie wspólnej waluty EUR. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 73 Ochrona środowiska. Mocne strony: Słabe strony: - relatywnie czyste środowisko - niewykorzystany potencjał dziedzictwa naturalne, przyrodniczego w zakresie tworzenia - dobre jakościowo gleby, wspólnych transgranicznych produktów - dobra współpraca służb ruchu turystycznego, ratowniczych, - brak wspólnych projektów z zakresu - duża ilość działań w zakresie edukacji pro-ekologicznej, usprawnienia polityki wodno-ściekowej - niewystarczająca ilość terenów (przede wszystkim rekreacyjnych, współfinansowanych ze środków UE), - mały stopień zalesienia obszarów nizinnych. - bardzo dobre uwarunkowania geograficzne, klimatyczne i geofizyczne. Szanse: Zagrożenia: - rozwój pro-ekologicznych produktów - ograniczone środki na rewitalizację turystycznych realizowanych z obszarów miejskich/poprzemysłowych, zachowaniem zasady - niedostateczna ilość punktów recyclingu zrównoważonego rozwoju, i segregacji odpadów, - współpraca transgraniczna w - złe nawyki mieszkańców w zakresie zakresie wykorzystania potencjału segregowania i wywożenia śmieci, przyrody w celu tworzenia wspólnych - częściowa lokalizacja na terenach ścieżek przyrodniczych oraz zagrożonych powodzią. edukacyjnych, - realizacja wspólnych, transgranicznych działań zwiększająca świadomość ekologiczną mieszkańców (przede wszystkim w odniesieniu do dzieci i młodzieży), Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 74 - duże środki przeznaczone na zachowanie dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego w INTERREG VA CZ-PL, - rozwój pro-ekologicznych form produkcji energii elektrycznej. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 75 Współpraca transgraniczna instytucji publicznych oraz organizacji pozarządowych Mocne strony: Słabe strony: - atrakcyjne położenie transgraniczne, - peryferyjne położenie w odniesieniu - bardzo dobra współpraca krajowym, JST/instytucji państwowych, - bardzo słaba znajomość języków obcych - zdolność do wspólnego pozyskiwania (CZ/PL) oraz systemu prawa kraju sąsiedniego środków UE, wśród urzędników, - rozwijanie współpracy powstałej na - relatywnie mały udział organizacji bazie FMP w ramach większych pozarządowych we współpracy cz-pl, projektów. - skomplikowane procedury administracyjne utrudniające realizację wspólnych projektów ze środków UE, - różnice instytucjonalne / kompetencyjne w zakresie systemów administracji publicznej w Czechach i w Polsce, - centralizacja w Czechach, - brak instrumentów umożliwiających prefinansowanie projektów współpracy cz-pl (system zaliczkowy, fundusze pożyczkowe, fundusze poręczeń). Szanse: Zagrożenia: - zwiększenie integracji systemów oraz - bariery oraz odrębności prawne i wymiany informacji w zakresie administracyjne, ratownictwa, - zmiany związane z wynikami wyborów - wprowadzenie staży, kursów samorządowych, które często wpływają na językowych oraz szkoleń z zakresu jakość współpracy transgranicznej, prawa i administracji kraju sąsiedniego - skomplikowane zasady formalne realizacji Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 76 dla urzędników, projektów współpracy cz-pl finansowanych - zwiększenie projektów cz-pl ze środków UE oraz bardzo długi czas współpracy/wymiany młodzieży, oczekiwania na refundację środków. - aktywizacja organizacji pozarządowych oraz zwiększenie ilości projektów cz-pl współpracy realizowanych przez NGO, - uproszczenie procedur wdrażania INTERREG VA, - relatywnie duże środki przeznaczone na współpracę instytucjonalną JST/NGO, - powołanie instrumentów finansowych mających na celu prefinansowanie projektów dotacyjnych NGO(preferencyjne pożyczki, zaliczkowanie, dopłatydo odsetek). Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 77 Transport Slabé stránky: Silné stránky: - Nedostatek silnic spojující polské části - Relativně dobrá silniční síť spojení analyzováné oblasti s centry regionálního lokálního významu, významu, - relativní blízkost A4, - nedostatečná integrace v přeshraničních - uspokojivý stav a hustota hraničních jízdní řádů autobus / vlak, přechodů, pro rozvoj přeshraničních - chybějící koncepce zavedení veřejných vztahů , přeshraničních spojů na polské straně, - příznivé geografické podmínky pro rozvoj - rozdíly v kategorizaci a tonáže silnic v dopravní infrastruktury. Polsku a České republice. Příležitosti: Hrozby: - Rozvoj infrastruktury s národním a - Nedostatek vlastních zdrojů JST v přeshraničním využíváním prostředků EU investování do silniční infrastruktury, pro 2014-20, - omezení možnosti financování silniční - integrace jízdní řádů v přeshraniční infratruktury z fondů EU pro připojení autobus / vlak, navazující na evropské sítě TEN-T, - sjednotcení kategorizace silnic v oblasti - zničení silničních spojů v případě přeshraničních spojení (především z povodňových podmínek, hlediska tonáže silnic). - nedostatek možností financování EU projektů souvisejících s místní infradtrukturou silnice / železnice - protesty podle místních komunit týkající se nových investic do silniční sítě, - špatný stav železniční infrastruktury. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 78 Lidské zdroje, hospodářství a vzdělávání. Silné stránky: Slabé stránky: - silná identifikace místních komunit v Slabé stránky: obydlené oblasti - progresivní proces vylidňování, - aktivní přeshraniční spolupráce s dlouhou - negativní přirozený přírůstek, historií, - stárnutí populace, - rovnoměrná struktura osídlení, - domácí a zahraniční emigrace mladých - vyhovující sociální infrastruktura na obou lidí, stranách hranice (s označením české - neúčelné zdravotnické služby na polské strany) straně, - efektivní zdravotní péče v České - úroveň plynofikace plochy na nižší úrovni republice, než národní, - vysoká aktivita nevládního sektoru v - malý zájem o polský trh ze strany českých oblasti místních iniciativ, firem / zaměstnanců, - dobře vyvinuté zemědělství (především - méně příznivé sociální dávky na polské ve vztahu k polské straně) straně, - zapojení místních samospráv při řešení - nedostatek moderních forem podpory problémů místního trhu práce, samostatné výdělečné činnosti v podobě - výhodná poloha pro průmyslovou podnikatelských inkubátorů, činnost, - nižší daňové příjmy způsobené - zeměpisná poloha v blízkosti velkých hospodářskou krizí, městských center, - nedostatek presumpce neviny daně na - příznivé podnikatelské prostředí v České polské straně, republice. - nabídka odborného vzdělávání neodpovídá potřebám místního trhu práce, - méně efektivní administrace na polské straně, - různorodost daňového práva v obou Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 79 zemích, - nedostatek jazykového vzdělávání pro pracovníky veřejného sektoru, sociální organizace, stejně jako studentů a učitelů, - špatná inovace v ekonomice oblasti - nedostatek společnéých strategii pro rozvoj přeshraniční oblasti. Příležitosti: Hrozby: - rozvoj koncepce přeshraniční lokální - nepříznivá demografická situace a identity, prohloubení trendů migrace, - zdroje programu INTERREG VA CZ-PL - ekonomické krize, 2014-2020, - nízká úroveň inovací v místní ekonomiky, - posílení spolupráce místní samosprávy / - obtížná situace na trhu práce, státu v oblasti provádění veřejných politik, - neschopnost přizpůsobit učební plány - Rozvoj aktivit / spolupráce cz-pl- potřebám přeshraničního trhu práce nevládních organizací v městských - nedostatek plné kompatibility systémů oblastech, certifikace profesí a poskytování - Rozvoj činností / spolupráce cz-pl oprávnění. nevládních organizací a místních akčních skupin ve venkovských oblastech, - Zavedení místních fondů zvýhodněné úvěrových fondů (fondy finančních příspěvků na náklady na půjčky) pro nevládní organizace, - větší počet projektů spolupráce cz-pl zaměřených na využití osvědčených postupů na druhé straně hranice, - Realizace společných projektů financovaných z prostředků přidělených Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 80 na spolupráci cz-pl, - Přizpůsobení vzdělávací nabídky skutečným potřebám přeshraničního trhu práce - Vytváření formy propagace a podpory samostatné výdělečné činnosti nebo provozování obchodní / sociální činnosti (například ve formě líhní pro malé a střední podniky / nevládní organizace.). - Integrace vzdělávacích programů na obou stranách hranic a odstranění právních překážek zaměřených na vytváření vzdělávacích programů s přeshraničním charakterem - Společná propagace investičních oblastí, - Velké zdroje programu přidělené na spolupráci institucí JST a nevládních organizací v INTERREG VA CZ-PL. Turistika Silné stránky: Slabé stránky: -relativně hustá silniční síť pro individuální - jazyková bariéra na úrovni automobilovou dopravu, specializovaného jazyka v oblasti - velký počet turistických atrakcí v oblasti cestovního ruchu (hotelové služby, přírodního a kulturního dědictví na obou restaurace) se zvyšuje rostoucí vzdáleností stranách hranice. od hranic, - bohaté kulturní dědictví (včetně - nedostatek integrovaného turistického architektonického) informačního systému, - relativně nízké ceny služeb cestovního - nedostatek hotelových zařízení s vyšším Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 81 ruchu (ve srovnání s průměrem EU), standardem na polské straně, - příznivá zeměpisná poloha. - nedostatečná, společná propagace turistických atrakcí, - špatné vnímání Polska jako země atraktivní pro cestovní ruch v České republice, - nedostatečná dostupnost přeshraničních spojů hromadné/ veřejné dopravy Příležitosti: Hrozby: - Nárůst počtu turistů ze sousední země, - Pokles ekonomiky na národní nebo - vytvoření komplementární, přeshraniční evropské úrovni turistické nabídky - možné zvýšení cen služeb cestovního - specializované jazykové kurzy pro ruchu pracovníky v oblasti cestovního ruchu ., - konkurence z okolních oblastí - rozvoj aktivit zaměřených na prosazování podobného turistického charakteru spíše společné atraktivity přeshraničního než rozvoj komplementárních nabídek cestovního ruchu - zhoršení vnímání Polska na českém trhu - rozvoj cestovního ruchu typu "indoor" - degradace přírodních a krajinných - využití historického potenciálu k získání hodnot (zejména na české straně ER) německý mluvících turistů (včetně - selhání vzdělávací nabídky v oblasti takzvaného "sentimentálního cestovního moderního cestovního ruchu ruchu".) - malý počet českých turistů na polské - společné polsko-české slevové karty, straně. systémy slev, atd - šíření pověsti Polska a České republiky ve světě jako země politické transformace, - blízkost městských aglomerací - zavedení společné měny EUR. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 82 Ochrana životního prostředí Silné stránky: Slabé stránky: - relativně čisté životní prostředí - nevyužitý potenciál přírodního dědictví - dobrá kvalita půdy pro vytváření společných přeshraničních - dobrá spolupráce záchranných služeb spojů produktů cestovního ruchu - velký počet aktivit na zlepšení - nedostatek společných projektů v oblasti vodohospodářské politiky a nakládání s ekologického vzdělávání odpadními vodami (hlavně - nedostatečný počet rekreačních oblastí spolufinancované Evropskou unií) - nízká úroveň zalesňování nížinných - velmi dobré geografické, klimatické a oblastí. geofyzikální podmínky. Příležitosti: Hrozby: - rozvoj pro-ekologických produktů - omezené zdroje na revitalizaci městských cestovního ruchu realizovaných s brownfieldů principem trvale udržitelného rozvoje - nedostatečný počet bodů recyklace a - přeshraniční spolupráce při využívání segregace odpadů potenciálu přírody k vytvoření společných - špatné návyky u obyvatel v oblasti třídění přírodních a vzdělávacích stezek a likvidace odpadků - zavedení společných přeshraničních - částečné lokalizace v oblastech operací zvyšujících povědomí o životním ohrožených záplavami. prostředí u obyvatel (zejména s ohledem na děti a dorost) - velké finanční prostředky na zachování přírodního a kulturního dědictví v INTERREG VA CZ-PL - rozvoj pro-ekologických forem výroby elektřiny. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 83 Přeshraniční spolupráce veřejných institucí a nevládních organizací Silné stranky: Slabé stránky: - Atraktivní přeshraniční lokalita - periferní oblast státu - velmi dobrá spolupráce JTS /státních - velmi špatná znalost cizích jazyků (CZ PL) institucí a právního systému mezi úředníky sousední - schopnosti pro společné získávání země prostředků z fondů EU - relativně malý podíl nevládních - rozvíjení spolupráce postavené na FMP organizací ve spolupráci cz- pl jako součásti větších projektů. - komplikované administrativní postupy bránící realizaci společných projektů podporovaných z fondů EU - rozdíly v institucích/ pravomocích v oblasti systémů veřejné správy v České republice a Polsku - centralizace v České republice - nedostatek nástrojů pro předběžné financování projektů spolupráce cz-pl (systém záloh, úvěrových fondů, záručních fondů). Příležitosti: Hrozby: - Nárůst integrace a výměny informací v - Překážky a právní a správní nezávislost oblasti záchrany - Změny týkající se výsledků místních voleb, - zavedení stáží, jazykových kurzů a školení které často ovlivňují kvalitu přeshraniční v oblasti práva a správy sousední země spolupráce pro státní úředníky - Komplikovaná formální pravidla realizace - nárůst počtu projektů cz-pl spolupráce v projektů v oblasti spolupráce cz-pl oblasti výměny mládeže financované z fondů EU a velmi dlouhá - aktivace nevládních organizací a zvýšení doba čekání na vrácení finančních počtu projektů cz-pl spolupráce v oblasti prostředků. realizovaných nevládními organizacemi Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 84 - zjednodušení postupů pro provádění INTERREG VA - poměrně velké finanční prostředky na institucionální spolupráci JST s nevládními organizacemi - zavedení finančních nástrojů zaměřených na předfinancování nevládních organizací grantových projektů (zvýhodněné úvěry, předběžné financování, úrokové dotace). Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 85 4. Propozycje projektów współpracy polsko-czeskiej na lata 2016-2020 / Návrhy projektů polsko-české spolupráce na období 2016-2020. Poniżej przedstawiono przykłady potencjalnych projektów możliwych do realizacji na analizowanym obszarze a mających na celu wsparcie współpracy polsko-czeskiej: Následují příklady možných počtu projektů které mohou být realizovány v analyzované oblasti a na podporu česko-polské spolupráce: Nazwa projektu / Název Potencjalni wnioskodawcy, Źródła dofinansowania projektu / Potenciání žadatelé projektu / Zdroje dofinancování projektu EDUKACJA I MŁODZIEŻ Sieciowy projekt wymiany JST, szkoły INTERREG VA CZ-PL JST, NGO INTERREG VA CZ-PL, Fundusz uczniów i staży nauczycielskich KULTURA Tworzenie ekspozycji muzealnych i wystaw o Wyszehradzki charakterze transgranicznym Wymiana doświadczeń JST, NGO INTERREG VA CZ-PL Badania dotyczące JST, NGO, szkoły wyższe, INTERREG VA CZ-PL, Forum dziedzictwa kulturowego jednostki badawcze Polsko-Czeskie, Fundusz pomiędzy instytucjami sektora kultury (szkolenia, wizyty studyjne) pogranicza polsko- Wyszehradzki czeskiego Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 86 OCHRONA ŚRODOWISKA Współpraca jednostek PSP, OSP INTERREG VA CZ-PL PSP, OSP, JST INTERREG VA CZ-PL PSP, OSP INTERREG VA CZ-PL Wymiana doświadczeń w JST, NGO, instytucje INTERREG VA CZ-PL zakresie chronionych form państwowe straży pożarnej (szkolenia, inwestycje, zawody) Stworzenie systemu współpracy służb bezpieczeństwa publicznego, ratownictwa oraz zarządzania kryzysowego Zakup pojazdów i sprzętu dla jednostek straży pożarnej przyrody Wymiana doświadczeń w JST, NGO, instytucje zakresie bezpieczeństwa państwowe INTERREG VA CZ-PL wraz z modernizacją systemów łączności (policja, straż graniczna) RYNEK PRACY GOSPODARKA Doradztwo dla JST, NGO INTERREG VA CZ-PL JST INTERREG VA CZ-PL przedsiębiorców transgranicznych Szkolenia dla pracowników sektora publicznego na temat uznawalności kwalifikacji w kraju sąsiednim. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 87 SPOŁECZEŃSTWO OBYWATELSKIE Stworzenie lokalnego / gminy / województwo regionalnego funduszu Brak dofinansowania (środki własne gmin) dopłat do kosztów finansowych pożyczek zaciągniętych przez NGO na cele realizacji projektów z udziałem środków zewnętrznych Promocja współpracy gminy INTERREG VA CZ-PL gminy INTERREG VA CZ-PL, polsko-czeskiej wśród organizacji pozarządowych (doradztwo, szkolenia) Wymiana doświadczeń w zakresie rewitalizacji INTERREG Europa Środkowa terenów poprzemysłowych oraz zdegradowanych obszarów miejskich / Výměna zkušeností v oblasti revitalizace starých průmyslových areálů a zanedbaných městských oblastí Transgraniczne wymiany JST, NGO grup seniorów INTERREG VA CZ-PL, Fundusz Wyszehradzki SPORT Współpraca klubów sportowych oraz organizacji JST, NGO INTERREG VA CZ-PL, Fundusz Wyszehradzki pozarządowych działających w dziedzinie Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 88 sportu. TURYSTYKA Inwestycja w dziedzinie JST, NGO, MŚP INTERREG VA CZ-PL Budowa ścieżek JST, NGO, instytucje INTERREG VA CZ-PL rowerowych połączonych państwowe turystyki mająca logiczne powiązanie z inwestycją podobnego charakteru w RCz (w tym rewitalizacja obiektów atrakcyjnych turystycznie) ze ścieżkami po drugiej stronie granicy Wspólna karta turystyczna JST, NGO INTERREG VA CZ-PL JST, org. turystyczne INTERREG VA CZ-PL (system zniżek) / Společná turistická karta (systém slev) Wspólna promocja atrakcji turystycznych obszaru WSPÓŁPRACA INSTYTUCJONALNA Organizacja „dni JST, NGO czeskich/polskich” podczas INTERREG VA CZ-PL, Fundusz Wyszehradzki. imprez organizowanych przez JST, NGO Kursy języka JST, NGO INTERREG VA CZ-PL czeskiego/polskiego, wyjazdy studyjne oraz staże dla polskich/czeskich urzędników oraz przedstawicieli NGO ZDROWIE Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 89 Wizyty studyjne, wymiana JST INTERREG VA CZ-PL doświadczeń oraz staże dla pracowników służby zdrowia Nazwa projektu / Název Potencjalni wnioskodawcy, / Źródła dofinansowania projektu Potenciání žadatelé projektu / Zdroje dofinancování projekt VZDĚLÁVÁNÍ A MLÁDEŽ Síťový projekt výměny studentů samospráva, školy INTERREG VA CZ-PL a stáže učitelů. KULTURA Vytváření muzejních expozic a samospráva, NGO INTERREG VA CZ-PL, výstav s přeshraničním Visegrádský fond charakterem. Výměna zkušeností mezi samospráva, NGO INTERREG VA CZ-PL institucemi kulturního odvětví (školení, studijní pobyty) Výzkum týkající se kulturního samospráva, NGO, univerzity, INTERREG VA CZ-PL, Polsko- dědictví na polsko-českém výzkumné jednotky pohraničí české fórum, Visegrádský fond OCHRANA ŽIVOTNÍHO PROSTŘEDÍ Hasičské sbory spolupráce PSP, OSP INTERREG VA CZ-PL (školení, investice, soutěže) Vytvoření systému spolupráce PSP, OSP, samospráva INTERREG VA CZ-PL veřejné bezpečnosti, Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 90 záchranných služeb a krizového řízení Nákup vozidel a vybavení pro PSP, OSP INTERREG VA CZ-PL hasičské sbory Výměna zkušeností v oblasti samospráva, NGO, státní chráněných přírodních forem instituce Výměna zkušeností v oblasti samospráva, NGO, státní bezpečnosti s modernizací instituce INTERREG VA CZ-PL INTERREG VA CZ-PL komunikačních systémů (policie, hraniční stráže) TRH PRÁCE HOSPODÁŘSTVÍ Poradenství pro transhraniční samospráva, NGO INTERREG VA CZ-PL samospráva INTERREG VA CZ-PL samospráva Nedostatek financování podnikatele Školení pro zaměstnance veřejného sektoru o uznávání kvalifikací v sousední zemi. OBČANSKÁ SPOLEČNOST Vytvoření místních /regionálních fondů, dotací na (vlastní zdroje obcí) finanční náklady půjček sjednaných nevládními organizacemi na provádění projektů s vnějšími prostředky Propagace polsko-české samospráva INTERREG VA CZ-PL samospráva INTERREG VA CZ-PL, INTERREG spolupráce mezi nevládními organizacemi (poradenství, školení) Výměna zkušeností v oblasti revitalizace starých Střední Evropa průmyslových areálů a Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 91 zanedbaných městských oblastí Přeshraniční výměny skupin samospráva, NGO seniorů INTERREG VA CZ-PL, Visegrádský fond SPORT Spolupráce sportovních klubů samospráva, NGO INTERREG VA CZ-PL, a nevládních organizací Visegrádský fond působících v oblasti sportu. TURYSTYKA Investice v odvětví cestovního samospráva, NGO, MŚP INTERREG VA CZ-PL ruchu, které mají logické spojení s investicemi podobného charakteru v České republice (včetně revitalizace atraktivních turistických zařízení) Výstavba cyklostezek samospráva, NGO, státní propojených se stezkami za instituce INTERREG VA CZ-PL hranicemi Společná turistická karta samospráva, NGO INTERREG VA CZ-PL Společná propagace samospráva, turistické INTERREG VA CZ-PL turistických zajímavostí území organizace (systém slev) SPOLUPRÁCE INSTITUCÍ Organizace "Českých/Polských samospráva, NGO INTERREG VA CZ-PL, dnů", na akcích pořádaných Visegrádský fond JTS, NGO Kurzy češtiny/ polštiny studijní samospráva, NGO INTERREG VA CZ-PL pobyty a stáže pro polské / české úředníky a zástupce Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 92 NGO ZDRAVÍ Studijní pobyty, výměna samospráva INTERREG VA CZ-PL zkušeností a stáže pro zdravotníky Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 93 Załącznik nr 1. Źródła dofinansowania projektów współpracy polsko-czeskiej / Příloha č. 1. Zdroje financování projektů polsko-české spolupráce. Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki – małe granty Zakres tematyczny KULTURA EDUKACJA I MŁODZIEŻ WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA Rodzaj wsparcia DOTACJA Kto może złożyć wniosek ? Osoba prawna bądź fizyczna z krajów Grupy Wyszehradzkiej (Czechy, Polska, Słowacja, Węgry). Na co można uzyskać wsparcie ? 1. Współpraca kulturalna. 2. Współpraca naukowa i badania naukowe. 3. Edukacja. 4. Wymiana młodzieży. 5. Współpraca transgraniczna. 6. Promocja turystyki. Opis Organizatorem Programu jest Fundusz Wyszehradzki. Cel Programu: promocja współpracy regionalnej pomiędzy Polską, Węgrami, Czechami i Słowacją, poprzez wspieranie rozwoju wspólnych projektów kulturowych, naukowych i edukacyjnych, a także wymiany młodzieżowej i współpracy transgranicznej. Wniosek aplikacyjny musi zostać wypełniony w języku angielskim. Budżet projektu powinien dotyczyć okresu maksymalnie 6 miesięcy – również w przypadku, gdy sam projekt trwa dłużej. Fundusz preferuje projekty, w których jako organizacyjni partnerzy (współorganizatorzy) występują podmioty ze wszystkich krajów Grupy Wyszehradzkiej. Organizacyjni partnerzy muszą pochodzić z co najmniej dwóch krajów grupy. Wysokość wsparcia: do 6 000 euro, do 70% ogólnej wartości projektu. Wypłata grantu odbywa się w 2 transzach. Pierwsza transza jest wypłacana z góry. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 94 Ostateczne terminy składania wniosków: 1 marca, 1 czerwca, 1 września, 1 grudnia każdego roku. Więcej informacji http://visegradfund.org/grants/small_grants Kontakt International Visegrad Fund Drotárska cesta 46 811 02 Bratislava Słowacja tel. 00421-2-67207111, tel/faks 00421-2-59354180 email: [email protected] Mezinárodní Visegrádský fond - Malé granty Tématický rozsah KULTURA VZDĚLÁVÁNÍ A MLÁDEŽ MEZINÁRODNÍ SPOLUPRÁCE DOTACE Typ podpory Kdo může žádat? Fyzická nebo právnická osoba ze zemí Visegrádské skupiny (Česká republika, Polsko, Slovensko, Maďarsko). Na co je možné získat podporu? 1. Kulturní spolupráce. 2. Vědecká spolupráce a výzkum. 3. Vzdělání 4. Výměna mládeže 5. Přeshraniční spolupráce 6. Propagace cestovního ruchu Popis Organizátorem programu je Visegrádský Fond. Cíl programu: podpora regionální spolupráce mezi Polskem, Maďarskem, Českou republikou a Slovenskem, pomocí podpory rozvoje společných projektů kulturních, vědeckých a vzdělávacích, stejně jako výměny mládeže a transhraniční spolupráce. Žádost musí být vyhotovena v angličtině. Rozpočet projektu by měl zahrnovat období maxilmálně šest měsíců - a to i v případech, kdy samotný projekt trvá déle. Fond preferuje projekty, ve kterých jako organizační partneři (spolupořadatelé) figurují Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 95 subjekty ze všech zemí Visegrádské skupiny. Organizační partneři musí pocházet alespoň ze dvou zemí ve skupině. Výše podpory: až 6 000 euro, a to až do 70% z celkové hodnoty projektu. Výplata grantu se provádí ve dvou splátkách. První splátka se platí předem. Lhůty pro podání:1. března, 1. červen, 1. září, 1. prosince každého roku. Další informace http://visegradfund.org/grants/small_grants Kontakt International Visegrad Fund Drotárska cesta 46 811 02 Bratislava Słowacja tel. 00421-2-67207111, tel/faks 00421-2-59354180 email: [email protected] PO MKiDN - Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą Zakres tematyczny KULTURA Rodzaj wsparcia DOTACJA Kto może złożyć wniosek ? 1. Państwowe instytucje kultury. 2. Samorządowe instytucje kultury. 3. Archiwa państwowe. 4. Organizacje pozarządowe. 5. Kościoły i związki wyznaniowe. Na co można uzyskać wsparcie ? Dofinansowanie następujących rodzajów zadań realizowanych poza granicami i na terenie Rzeczypospolitej Polskiej: 1) rewaloryzacji oraz prac remontowych i konserwatorskich w zabytkach polskich lub z Polską związanych, znajdujących się poza granicami kraju; 2) rewaloryzacji, konserwacji, ochrony i zachowania zabytkowych cmentarzy i miejsc pamięci narodowej poza granicami kraju; 3) dokumentowania utraconego i rozproszonego polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą, w tym badań naukowych, kwerend bibliotecznych, archiwalnych i inwentaryzacji; Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 96 4) publikacji oraz promocji badań naukowych nad dziedzictwem narodowym poza granicami kraju; 5) upamiętniania wybitnych osób lub zdarzeń historycznych związanych z dziedzictwem narodowym poza granicami kraju; 6) pomocy instytucjom stowarzyszonym w Stałej Konferencji Muzeów, Bibliotek i Archiwów Polskich poza Krajem oraz innym instytucjom emigracyjnym i organizacjom polonijnym, prowadzącym działalność w zakresie ochrony dziedzictwa narodowego. Opis Organizatorem Programu jest Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Cel: dokumentowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Wnioskowane dofinansowanie nie może przekraczać 85% budżetu przedstawionego we wniosku. Przewidywane terminy składania wniosków: 31 marca, 30 listopada każdego roku. Więcej informacji http://www.mkidn.gov.pl Kontakt Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Departament Dziedzictwa Kulturowego ul. Krakowskie Przedmieście 15/17 00-071 Warszawa, Krystyna Sałańska - tel.22 42 10 569, [email protected] Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 97 PO MKiDN - Ochrana kulturního dědictví v zahraničí Tématický okruh KULTURA Druh podpory DOTACE Kdo může žádat? 1. Národní kulturní instituce. 2. Místní vládní kulturní instituce. 3. Státní archivy. 4. Nevládní organizace. 5. Církve a náboženská sdružení. Na co je možné získat podporu? Financování těchto typů aktivit prováděných v zahraničí a v Polsku: 1) restaurování a renovace v památek polských nebo s polskem-souvisejících, nacházejicích se za hranicemi země; 2) restaurování, konzervace, ochrana a zachování historických hřbitovů a národních památníků v zahraničí; 3) dokumentování ztraceného a rozptýleného polského kulturního dědictví v zahraničí, včetně výzkumu, rešerší v knihovnách, archivech a inventářích; 4) zveřejňování a podpora vědeckého výzkumu národního dědictví v zahraničí; 5) připomenutí významných osob nebo historických událostí týkajících se národního dědictví v zahraničí; 6) pomoc institucím přidruženým ke Stálé konferenci muzeí, knihoven a archivů v zahraničí a dalším institucím v exilu a krajanských organizacím, působících v oblasti ochrany národního dědictví.; Popis Organizátorem programu je Ministerstvo kultury a národního dědictví. Cíl: dokumentace a ochrana kulturního dědictví za hranicemi Polské republiky. Požadovaný příspěvek nesmí přesáhnout 85% rozpočtu předloženého v žádosti. Předpokládaný termín podávání žádostí: 31. března 30. listopadu každého roku. Více informací http://www.mkidn.gov.pl/pages/strona-glowna/finanse/programy Kontakt Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Departament Dziedzictwa Kulturowego ul. Krakowskie Przedmieście 15/17 00-071 Warszawa, Krystyna Sałańska - tel.22 42 10 569, [email protected] Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 98 Kreatywna Europa Zakres tematyczny KULTURA Rodzaj wsparcia DOTACJA Kto może złożyć wniosek ? Instytucje i organizacje (publiczne, pozarządowe, prywatne przedsiębiorstwa) prowadzące działalność kulturalną. Na co można uzyskać wsparcie ? 1. Projekty współpracy międzynarodowej. 2. Wspieranie europejskich sieci organizacji kulturalnych. 3. Wspieranie europejskich platform. 4. Tłumaczenia literackie (w założeniu tylko literatura piękna). Opis Organizatorem programu jest Komisja Europejska. Program będzie realizowany w latach 2014-2020. Przewidywany budżet programu: 1,8 miliarda euro. Program Kreatywna Europa ma inwestować w sektory kreatywne i kulturę, aby wzmacniać ich konkurencyjność i znacząco przyczyniać się do wzrostu gospodarczego, zatrudnienia, innowacji i spójności społecznej. Drugim celem programu nadal będzie ochrona i promocja różnorodności kulturowej i językowej Europy Przewidywany termin składania wniosków: I kwartał roku 2016. Więcej informacji http://www.program-kultura.eu/kreatywna-europa-2014-2020 Kontakt Punkt Kontaktowy ds. Kultury www.program-kultura.eu ul. Krucza 16/22 (wejście od ul. Wilczej, II piętro), 00-526 Warszawa Anna Hieropolitańska - [email protected] , telefon: 22 578 22 30, 601 800 708 Monika Miąsko - [email protected] , telefon: 22 111 00 13 Aneta Stankowska - [email protected] , telefon: 22 578 22 30 Kamila Rola - [email protected] , telefon: 22 578 22 30 Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 99 Kreativní Evropa Tématický okruh Druh podpory Kdo může žádat? KULTURA DOTACE Instituce a organizace (veřejné, nevládní organizace, soukromé společnosti), organizující kulturní aktivity. Na co je možné získat podporu? 1. Projekty mezinárodní spolupráce. 2. Podpora evropské sítě kulturních organizací. 3. Podpora evropské platformy. 4. Literární překlad (za předpokladu, že je to beletrie). Popis Organizátorem programu je Evropská komise. Program bude realizován v 2014-2020. Odhadovaný rozpočet pro program: 1,8 miliard euro. Program Kreativní Evropa má investovat do tvůrčích odvětví a kultury s cílem posílit jejich konkurenceschopnost, a významně přispět k hospodářskému růstu, zaměstnanosti, inovaci a sociální soudržnosti. Druhým cílem tohoto programu bude i nadále ochrany a podpory kulturní a jazykové rozmanitosti Evropy. , Předpokládaný termín předkládání žádostí: I čtvrtletí roku 2016. Více informací http://www.program-kultura.eu/kreatywna-europa-2014-2020 Kontakt Punkt Kontaktowy ds. Kultury www.program-kultura.eu ul. Krucza 16/22 (wejście od ul. Wilczej, II piętro), 00-526 Warszawa Anna Hieropolitańska - [email protected] , telefon: 22 578 22 30, 601 800 708 Monika Miąsko - [email protected] , telefon: 22 111 00 13 Aneta Stankowska - [email protected] , telefon: 22 578 22 30 Kamila Rola - [email protected] , telefon: 22 578 22 30 Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 100 Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki – granty standardowe Zakres tematyczny KULTURA WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA Rodzaj wsparcia DOTACJA Kto może złożyć wniosek ? Jednostki samorządu terytorialnego, organizacje pozarządowe oraz inne instytucje nie działające dla osiągnięcia zysku. Na co można uzyskać wsparcie ? 1. Współpraca kulturalna (np. festiwale, publikacje). 2. Współpraca naukowa i badania naukowe (np. konferencje, publikacje, badania). 3. Edukacja (np. seminaria, szkoły letnie). 4. Wymiana młodzieży (np. sport, imprezy edukacyjne i kulturalne dla dzieci i młodzieży). 5. Współpraca transgraniczna (np. projekty dwóch państw, dotyczące regionów przygranicznych, w odległości nie większej niż 50 km od granicy). 6. Promocja turystyki (np. przewodniki, prezentacje, targi). Opis Organizatorem Programu jest Fundusz Wyszehradzki. Roczny budżet programu: 2 200 000 Euro. Wysokość dofinansowania: od 6 001 euro, do 70% kosztów kwalifikowanych. Czas na realizację projektu: 1 rok. Fundusz preferuje projekty, w których jako organizacyjni partnerzy (współorganizatorzy) występują podmioty ze wszystkich krajów Grupy Wyszehradzkiej. Terminy składania wniosków: 15 marca i 15 września każdego roku. Wnioski nalezy przesyłać na adres: International Visegrad Fund , Kráľovské údolie 8 811 02 Bratislava , Słowacja Więcej informacji http://visegradfund.org/grants/standard_grants Kontakt International Visegrad Fund , Kráľovské údolie 8 811 02 Bratislava , Słowacja [email protected] Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 101 Mezinárodní Visegrádský Fond – standardní granty Tématický okruh Druh podpory Kdo může žádat? KULTURA MEZINÁRODNÍ SPOLUPRÁCE DOTACE Jednotky místní správy, nevládní organizace a další instituce nepracující pro zisk. Na co je možné získat podporu? 1.Kulturní spolupráce (např. festivaly, publikace). 2.Spolupráce ve vědě a výzkumu (např. konference, publikace, výzkum). 3.Vzdělávání (např. seminář, letní škola). 4.Výměna mládeže (např. sportovní, vzdělávací a kulturní akce pro děti a mládež). 5.Přeshraniční spolupráce (např. projekty dvou zemí týkající se příhraničních regionů, ve vzdálenosti ne větší než 50 km od hranic). 6.Podpora cestovního ruchu (např. průvodci, prezentace, veletrhy). Popis Pořadatelem programu je Visegrádský Fond. Roční rozpočet programu: 2 200 000 EUR. Výše grantu: od 6 001 EUR, a to až do výše 70% způsobilých nákladů. Čas na realizaci projekut: jeden rok. Fond preferuje projekty, ve kterých jako organizační partneři (spolupořadatelé) figurují subjekty ze všech zemí Visegrádské skupiny. Termíny pro podávání žádostí: 15. března a 15. září každého roku. Žádosti posílejte na adresu: International Visegrad Fund Kráľovské údolie 8 811 02 Bratislava Slovensko Další informace http://visegradfund.org/grants/standard_grants Kontakt International Visegrad Fund Kráľovské údolie 8 811 02 Bratislava Słowacja [email protected] Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 102 PO MKiDN - Promocja kultury polskiej za granicą Zakres tematyczny KULTURA Rodzaj wsparcia DOTACJA Kto może złożyć wniosek ? 1. Samorządowe instytucje kultury - z wyjątkiem instytucji współprowadzonych przez ministra i jednostki samorządu terytorialnego. 2. Organizacje pozarządowe. 3. Podmioty prowadzące działalność gospodarczą. Na co można uzyskać wsparcie ? Dofinansowanie zadań prezentujących i promujących kulturę polską, realizowanych poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej: 1) prezentacji i promocji kultury polskiej w ramach znaczących międzynarodowych projektów kulturalnych; 2) zadań prezentujących i promujących kulturę polską, organizowanych lub współorganizowanych przez podmioty prawa polskiego; 3) zadań dotyczących współpracy i wymiany kulturalnej, realizujących umowy międzyrządowe i resortowe. Z priorytetu wyłączone są zadania wydawnicze oraz zadania dotyczące digitalizacji i archiwizacji. Opis Organizatorem Programu jest Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Cel: popularyzacja poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej historycznych i współczesnych dokonań kultury polskiej. Prognozowany budżet: 5 000 000 zł. Minimalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi 30 000 zł. W szczególnych przypadkach minister może przyznać dofinansowanie w kwocie niższej od minimalnej kwoty wnioskowanej. Wnioskowane dofinansowanie nie może przekraczać 75% budżetu przedstawionego we wniosku. Przewidywane terminy składania wniosków: marzec, listopad każdego roku. W przypadku wyczerpania lub obniżenia budżetu po zakończeniu I naboru minister może odwołać II nabór do priorytetu. Więcej informacji http://www.mkidn.gov.pl Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 103 Kontakt Instytut Adama Mickiewicza ul. Mokotowska 25, 00-560 Warszawa Małgorzata Ustymowicz - 22 447 61 29, [email protected] Bartosz Świetlicki - 22 447 61 49, [email protected] PO MKiDN - Propagace polské kultury v zahraničí Tématický okruh KULTURA Druh podpory DOTACE Kdo může žádat? 1. Místní vládní kulturní instituce - s výjimkou těch spoluřízených ze strany vlády a místních samospráv. 2. Nevládní organizace. 3. Provozovatelé hospodářské činnosti. Na co je možné získat podporu? Financování aktivit prezentujících a podporujících polskou kulturu, realizovaných za hranicemi Polské republiky: 1) prezentace a propagace polské kultury v rámci významných mezinárodních kulturních projektů; 2)aktivity prezentace a propagace polské kultury, organizované nebo spoluorganizované polskými právními subjekty; 3)aktivity související se spolupráci a kulturní výměnou, provádějící mezivládní dohody a dohody mezi odvětvími; Z prioritních úkolů jsou vyloučeny vydavatelské aktivity a úkoly související s digitalizací a archivací jsou vyloučeny. Popis Pořadatelem programu je Ministr kultury a národního dědictví. Cíl: popularizovat mimo Polsko historické nebo současné úspěchy polské kultury. Plánovaný rozpočet: 5 000 000 zł. Minimální výše finančních prostředků je 30 000 zł. Ve zvláštních případech, může ministr udělit částku financování nižší, než je minimální požadovaná částka. Požadovaný příspěvek nesmí přesáhnout 75% rozpočtu předloženého v žádosti. Očekávané termíny podávání žádostí: březen, listopad každý rok. V případě vyčerpání nebo snížení rozpočtu po skončení prvního kola přijímání žádostí může ministr odvolat druhé kolo. Další informace http://www.mkidn.gov.pl Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 104 Kontakt Instytut Adama Mickiewicza ul. Mokotowska 25, 00-560 Warszawa Małgorzata Ustymowicz - 22 447 61 29, [email protected] Bartosz Świetlicki - 22 447 61 49, [email protected] Europa Środkowa 2014-2020 Zakres tematyczny WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA Rodzaj wsparcia DOTACJA Kto może złożyć wniosek ? Partnerami projektowymi mogą być: 1. Władze publiczne szczebla krajowego, regionalnego i lokalnego takie jak ministerstwa, samorządy regionalne, jednostki administracyjne, samorządy miejskie oraz ich wydziały; 2. Instytucje o charakterze publicznym (Public Equivalent Bodies), takie jak stowarzyszenia rozwoju regionalnego oraz agencje innowacyjności i rozwoju. Oznacza to jakąkolwiek jednostkę: - stanowioną zgodnie z prawem publicznym lub prywatnym w konkretnym celu zaspokojenia potrzeb o charakterze powszechnym, nie mających charakteru przemysłowego ani handlowego, oraz; i - posiadającą osobowość prawną, i - finansowaną w większej części przez państwowe, regionalne, bądź lokalne władze, czy też inne podmioty podległe prawu publicznemu lub podlegającą tym podmiotom w zakresie nadzoru kierowniczego lub posiadającą radę organizacyjną, kierowniczą lub nadzorczą, ponad połowa której wyznaczana jest przez państwowe, regionalne, bądź lokalne władze lub inne podmioty podległe prawu publicznemu. 3. Instytucje prywatne, w tym prywatne firmy posiadające osobowość prawną. Na co można uzyskać wsparcie ? 1. Współpraca w zakresie innowacji na rzecz zwiększenia konkurencyjności Europy Środkowej. 2. Współpraca w zakresie strategii niskoemisyjnych w Europie Środkowej. 3. Współpraca w zakresie zasobów naturalnych i kulturowych na rzecz trwałego wzrostu. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 105 4. Współpraca na rzecz poprawy powiązań transportowych Europy Środkowej. Opis Europa Środkowa 2014-2020 to program Unii Europejskiej wspierający transnarodową współpracę między instytucjami z dziewięciu krajów UE: Austrii, Chorwacji, Czech, wybranych regionów Niemiec, Polski, Słowacji, Słowenii, Węgier oraz wybranych regionów Włoch. Program w latach 2014-2020 będzie wspierał głównie działania o charakterze nieinwestycyjnym. W ramach projektów możliwa będzie jednak realizacja inwestycji o charakterze pilotażowym lub demonstracyjnym. Konsorcja partnerskie angażować powinny: - co najmniej trzech partnerów finansujących, - z co najmniej trzech krajów oraz - z których co najmniej dwóch partnerów usytuowanych jest w unijnych regionach Europy Środkowej. Przewidywany termin składania wniosków: I połowa 2016. Więcej informacji http://europasrodkowa.gov.pl Kontakt http://europasrodkowa.gov.pl/kontakt Střední Evropa 2014-2020 Tématický okruh MEZINÁRODNÍ SPOLUPRÁCE Druh podpory DOTACE Kdo může žádat? Projektovými partnery mohou být: 1. Veřejné orgány vládní moci národní, regionální a místní, jako jsou ministerstva, regionální samospráv, správní celky, obce a jejich útvary; 2. Instituce veřejného charakteru (Public Equivalent Bodies), jako jsou sdružení regionálního rozvoje, agentury inovace a rozvoje. Rozumí se tím, jakýkoli subjekt: - Ustavený podle veřejného nebo soukromého práva se zvláštním účelem uspokojování potřeb veřejného zájmu, které nemají průmyslovou nebo obchodní povahu, a; také - má právní subjektivitu, a Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 106 - je financován z větší části státem, regionálními nebo místními orgány, nebo jinými subjekty veřejného práva, nebo podléhá řídícímu dohledu těhto subjektů nebo má správní, řídící nebo dozorčí radu, kde je více než polovina členů je jmenována státem, regionálními nebo místními orgány nebo jinými veřejnoprávními subjekty: 3. Instituce soukromého sektoru, včetně soukromých společností s právní subjektivitou. Na co je možné získat podporu? 1. Spolupráce v oblasti inovací ke zvýšení konkurenceschopnosti střední Evropy. 2. Spolupráce v oblasti nízkoemisních strategií ve střední Evropě. 3. Spolupráce v oblasti přírodních a kulturních zdrojů pro udržitelný růst. 4. Spolupráce na zlepšení dopravního spojení ve střední Evropě. Popis Střední Evropa 2014-2020 je program Evropské unie na podporu nadnárodní spolupráce mezi institucemi z devíti zemí EU: Rakouska, Chorvatska, České republiky, vybraných regionů Německa, Polska, Slovenska, Slovinska, Maďarska a vybraných regionů Itálie. Program na období 2014-2020 bude podporovat především činnost o neinvestičním charakteru. V rámci projektů bude možné, provádění investic o pilotním či demonstračním charakteru. Partnerství by mělo zahrnovat: – Alespoň tři finanční partnery, – Nejméně ze tří zemí a – Z nichž nejméně dva partneři se nachází v regionech střední Evropy EU . Pravděpodobný termín podávání žádostí: I polovina 2016. Další informace http://europasrodkowa.gov.pl/ Kontakt http://europasrodkowa.gov.pl/kontakt Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 107 Forum Polsko-Czeskie Zakres tematyczny WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA Rodzaj wsparcia DOTACJA Kto może złożyć wniosek ? 1. Organizacje pozarządowe (stowarzyszenia, fundacje). 2. Stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego. 3. Spółdzielnie socjalne. 4. Szkoły wyższe. 5. Instytuty badawcze. Zadanie musi być realizowane we współpracy co najmniej jednego podmiotu polskiego i czeskiego. Na co można uzyskać wsparcie ? Projekty współpracy polsko-czeskiej. Opis Organizatorem konkursu jest Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Cel konkursu: zacieśnienie szeroko pojętej współpracy w stosunkach polsko-czeskich obejmującej różne dziedziny: polityczną, gospodarczą, samorządową, medialną, kulturalną, naukowo-techniczną czy młodzieżową. Budżet konkursu: 431 000 zł. Minimalny wymagany wkład własny: 15% kosztów kwalifikowalnych. Czas realizacji projektów: do końca danego roku kalendarzowego. Przewidywany termin składania wniosków: luty/marzec 2016. Więcej informacji http://www.msz.gov.pl Kontakt Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP Departament Dyplomacji Publicznej i Kulturalnej Al. J. Ch. Szucha 23, 00-580 Warszawa tel.: +48 22 523 9085 , fax: +48 22 523 9898 , [email protected] Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 108 Polsko-České Fórum Tématický okruh MEZINÁRODNÍ SPOLUPRÁCE Druh podpory DOTACE Kdo může žádat? 1. Nevládní organizace (sdružení, nadace). 2. Sdružení územních samosprávných celků. 3. Sociální družstva. 4. Vysoké školy. 5. Výzkumné ústavy. Aktivity musí být provedeny ve spolupráci s alespoň jedním polským a českým subjektem. Na co je možné získat podporu? Projekty polsko-české spolupráce. Popis Organizátorem programu je Ministerstvo zahraničních věcí. Cíl: posílení širší spolupráce v polsko-českých vztazích pokrývajících různé oblasti: politické, ekonomické, místní samosprávy, médiální, kulturní vědecko-technické a mládežnické. Rozpočet : 431 000 zł. Minimální požadovaný vlastní příspěvek: 15% způsobilých nákladů. Doba realizace projektu: do konce kalendářního roku. Předpokládaný termín podávání žádostí: únor / březen 2016. Další informace http://www.msz.gov.pl Kontakt Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP Departament Dyplomacji Publicznej i Kulturalnej Al. J. Ch. Szucha 23, 00-580 Warszawa tel.: +48 22 523 9085 , fax: +48 22 523 9898 , [email protected] Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 109 INTERREG EUROPA Zakres tematyczny WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA Rodzaj wsparcia DOTACJA Kto może złożyć wniosek ? 1. Organizacje z siedzibą w państwie członkowskim UE (28), Norwegii lub Szwajcarii, jeśli są: - władzą publiczną, regionalną lub lokalną, - inną instytucją podlegającą prawu publicznemu (np. uczelnie, agencje rozwoju regionalnego. 2. Instytucje wspierające biznes etc. Każde państwo określa, które instytucje kwalifikują się do wsparcia, zgodnie z regulacjami krajowymi. Na co można uzyskać wsparcie ? Zakres tematyczny programu obejmuje: - wzmacnianie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji; - zwiększanie konkurencyjności MŚP; - wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach; - ochronę środowiska i promowanie efektywnego gospodarowania zasobami. Opis Cel programu: poprawa wdrażania polityk i programów rozwoju regionalnego, szczególnie programów realizowanych w ramach celu „Inwestycje na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia”, a także - w uzasadnionych wypadkach - celu „Europejska Współpraca Terytorialna” (EWT). Wspierana będzie wymiana doświadczeń i pogłębianie wiedzy wśród podmiotów decydujących o rozwoju regionów. Program umożliwia współpracę instytucji o charakterze publicznym oraz podmiotów prawa publicznego z obszaru całej Unii Europejskiej, Norwegii i Szwajcarii. Budżet programu na lata 2014-2020: 359 milionów euro. Przewidywany termin składania wniosków: luty 2016. Więcej informacji Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 110 http://www.interreg4c.eu/interreg-europe/ Kontakt http://www.interreg4c.eu/contacts INTERREG EUROPA Tématický okruh MEZINÁRODNÍ SPOLUPRÁCÉ Druh podpory DOTACE Kdo může žádat? 1. Organizace se sídlem v jiném členském státě EU (28), v Norsku nebo ve Švýcarsku, pokud jsou: - Veřejné orgány, regionální či místní, - Jiná organizace veřejnoprávního subjektu (např. univerzity, regionální rozvojové agentury. 2. Instituce podporující podnikání, atd. Každý stát určuje, které orgány jsou způsobilé, v souladu s národními předpisy. Na co je možné získat podporu? Tematická oblast působnosti tohoto programu zahrnuje: - Posílení výzkumu, technologického rozvoje a inovací; - Zvýšení konkurenceschopnosti malých a středních podniků; - Podpora přechodu na nízkouhlíkovou ekonomiku ve všech odvětvích ; - Ochrana životního prostředí a podpora účinného využívání zdrojů. Popis Cílem programu je: zlepšit provádění politik a programů pro regionální rozvoj, zejména programů realizovaných v rámci "Investic pro hospodářský růst a zaměstnanost", a také - v odůvodněných případech - v cíli "Evropská územní spolupráce" (EUS). Výměna zkušeností a rozvoj znalostí mezi subjekty rozhodných pro rozvoj regionů. Program umožňuje spolupráci veřejných orgánů a institucí veřejného práva v celé EU, Norska a Švýcarska. Rozpočet programu na období 2014-2020 je: 359 miliónů euro. Předpokládaný termín podávání žádostí: únor 2016. Další informace http://www.interreg4c.eu/interreg-europe/ Kontakt http://www.interreg4c.eu/contacts Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 111 Know-how Exchange Programme (CEI) Zakres tematyczny WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA Rodzaj wsparcia DOTACJA Kto może złożyć wniosek ? Podmioty publiczne i prywatne oraz organizacje międzynarodowe i pozarządowe działające w interesie publicznym, jak: władze krajowe, regionalne i lokalne, instytucje edukacyjne i badawcze, organizacje działające na rzecz środowiska naturalnego itp. Na co można uzyskać wsparcie ? Projekty związane z capacity building oraz transferem dobrych praktyk z krajów IŚE będących członkami UE (donatorzy) do krajów ISE będących poza strukturami UE (beneficjenci). Przykładowe działania: warsztaty i seminaria, szkolenia, wizyty studyjne, udział w przygotowaniu dokumentów strategicznych (np. plany rozwoju, reformy, studia strategiczne itp.), transfer technologii, pomoc techniczna, oddelegowanie pracowników, misje. Opis Inicjatywa Środkowoeuropejska (IŚE) (Central European Initiative - CEI) jest największym międzyrządowym forum współpracy regionalnej w Europie. Obecnie członkami ISE jest 18 krajów Europy Środkowej i Południowo-Wschodniej: Albania, Austria, Białoruś, Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Czarnogóra, Chorwacja, Czechy, Macedonia, Mołdawia, Polska, Rumunia, Serbia, Słowacja, Słowenia, Ukraina, Węgry oraz Włochy (10 krajów unijnych oraz 8 krajów spoza UE). Organizacja działa m.in. na rzecz integracji europejskiej, umacniania instytucji demokratycznych, budowania społeczeństwa obywatelskiego oraz przyspieszenia transformacji gospodarczej, przede wszystkim poprzez współpracę między krajami członkowskimi. Jeden wnioskodawca może złożyć tylko jeden wniosek. Budżet naboru: 285 000 euro. Wysokość dofinansowania: 50% całkowitych kosztów kwalifikowalnych, do 40 000 euro. Przewidywane terminy składania wniosków: marzec 2016, czerwiec 2016. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 112 Wniosek (w języku angielskim) wraz z załącznikami należy wysłać elektronicznie na adres: [email protected] oraz jednocześnie do wiadomości krajowego koordynatora usytuowanego w MSZ. Więcej informacji http://www.cei.int/KEP Kontakt http://www.cei.int/KEP Know-how Exchange Programme (CEI) Tématický okruh MEZINÁRODNÍ SPOLUPRÁCE Druh podpory DOTACE Kdo může žádat? Veřejné a soukromé subjekty, mezinárodní organizace a nevládní organizace působící ve veřejném zájmu, jako jsou: vnitrostátní, regionální a místní orgány, vzdělávací instituce a výzkumné organizace v oblasti životního prostředí, atd. Na co je možné získat podporu? Projekty vztahující se k budování kapacit a předávání osvědčených postupů ze zemí SEI, které jsou členy EU (dárci) do zemí SEI mimo struktury EU (příjemci). Příklady aktivit: workshopy a semináře, školení, studijních pobyty, účast na přípravě strategických dokumentů (např rozvojových plánů, reforem, strategických studií, atd.), transfer technologií, technická pomoc, vyslání zaměstnanců, misí. Popis Středoevropská iniciativa (SEI) (Central European Initiative - CEI) je největší mezivládní fórum pro regionální spolupráci v Evropě. V současné době, je členy SEI 18 zemí střední a jihovýchodní Evropy: Albánie, Rakousko, Bělorusko, Bosna a Hercegovina, Bulharsko, Černé Hora, Chorvatsko, České republika, Makedonie, Moldávie, Polsko, Rumunsko, Srbsko, Slovensko, Slovinsko, Ukrajina, Maďarsko a Itálie (10 zemí EU a 8 zemí mimo EU). Organizace působí, mimo jiné ve prospěch, evropské integrace, posilování demokratických institucí, budování občanské společnosti a urychlení ekonomické transformace, a to především prostřednictvím spolupráce mezi členskými státy. Jeden žadatel může podat pouze jednu žádost. Rozpočet volání: 285 000 eur. Výše dotace: 50% z celkových způsobilých nákladů, a to až na 40 000 eur. Předpokládaný termín podávání žádostí: březen 2016, červen 2016. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 113 Žádost (v angličtině) spolu s přílohami zasílejte elektronicky na adresu: [email protected] a současně národnímu koordinátorovi, který se nachází na ministerstvu zahraničí. Další informace http://www.cei.int/KEP Kontakt http://www.cei.int/KEP Międzynarodowa wymiana młodzieży – dotacje Ministerstwa Edukacji Narodowej Zakres tematyczny EDUKACJA I MŁODZIEŻ WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA Rodzaj wsparcia DOTACJA Kto może złożyć wniosek ? Organizacje pozarządowe w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie oraz podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 ww. ustawy (instytucje kościelne, stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego, spółdzielnie socjalne, spółki akcyjne i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz kluby sportowe będące spółkami działającymi na podstawie przepisów ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie i nie działające dla osiągnięcia zysku). Na co można uzyskać wsparcie ? Projekty z zakresu międzynarodowej współpracy szkół i wymiany młodzieży. Opis Organizatorem programu jest Ministerstwo Edukacji Narodowej. Cel konkursu: wyłonienie najlepszych ofert wnioskodawców, którzy zrealizują projekty z zakresu międzynarodowej współpracy szkół i wymiany młodzieży. Ostatecznymi beneficjentami konkursu są uczniowie szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Przewidywany termin składania wniosków: marzec 2016. Więcej informacji http://www.bip.men.gov.pl Kontakt Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 114 Ministerstwo Edukacji Narodowej Katarzyna Tyczka Tel. 22 34 74 551 [email protected] Mezinárodní výměna mládeže - dotace ministerstva školství Tématický okruh VZDĚLÁVÁNÍ A MLÁDEŽ MEZINÁRODNÍ SPOLUPRÁCE DOTACE Druh podpory Kdo může žádat? Nevládní organizace ve smyslu čl. 3. ust. 2 zákona o veřejně prospěšné činnosti a dobrovolnictví, a subjekty uvedené v čl. 3. ust. 3. výše uvedené dle znění zákona (církevní instituce, sdružení, místní samosprávné celky, sociální družstva, akciové společnosti a společnosti s ručením omezeným , sportovní kluby společností působících v souladu s ustanoveními zákona ze dne 25. června 2010 o sportu, a nikoli za účelem zisku). Na co je možné získat podporu? Projekty v oblasti mezinárodní spolupráce mezi školami a výměny. Popis Organizátorem programu je Ministerstvo školství. Cíl: vybrat nejlepší nabídky uchazečů, kteří budou provádět projekty v oblasti mezinárodní spolupráce mezi školami a výměny mládeže. Konečnými příjemci soutěže jsou studenti středních škol a vysokých škol. Předpokládaný termín podávání žádostí: březen 2016. Další informace http://www.bip.men.gov.pl Kontakt Ministerstwo Edukacji Narodowej Katarzyna Tyczka Tel. 22 34 74 551 [email protected] Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 115 Wsparcie samorządowego i obywatelskiego wymiaru polskiej polityki zagranicznej Zakres tematyczny WSPÓŁPRACA ZAGRANICZNA Rodzaj wsparcia DOTACJA Kto może złożyć wniosek ? 1. Organizacje pozarządowe. 2. Jednostki samorządu terytorialnego. Na co można uzyskać wsparcie ? Projekty, których realizacja wpłynie na: a) rozwój debaty publicznej na temat polskiej polityki zagranicznej; b) wzmocnienie zaplecza merytorycznego regionalnej współpracy międzynarodowej. Opis Organizatorem konkursu jest Minister Spraw Zagranicznych. Wymagane jest, aby przedmiotem wniosku projektowego były realizowane w Polsce działania o zasięgu co najmniej regionalnym (wojewódzkim). Całość dotacji będzie przekazana po podpisaniu umowy o dotację. Przekazanie dotacji nastąpi nie później niż 14 dni od dnia podpisania umowy o dotację. Przewidywany termin składania wniosków: styczeń 2016. Więcej informacji http://www.msz.gov.pl/pl/ministerstwo/konkursyministra Kontakt Ministerstwo Spraw Zagranicznych Departament Dyplomacji Publicznej i Kulturalnej http://www.msz.gov.pl/pl/ministerstwo/kontakt_msz Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 116 Podpora místní samosprávy a občanské dimenze polské zahraniční politiky Tématický okruh Druh podpory Kdo může žádat? ZAHRANIČNÍ SPOLUPRÁCE DOTACE 1. Nevládní organizace 2. Jednotky místní správy Na co je možné získat podporu? Projekty, jejichž realizace bude mít vliv na: a) vývoj veřejné debaty o polské zahraniční politice; b) posílení hmotného zázemí regionální mezinárodní spolupráce. Popis Dotační program je organizován ministrem zahraničních věcí. Je nutné, aby předmětem návrhu projektu byly aktivity realizováné v Polsku s rozsahem nejméně regionálním, krajským. (Celý grant bude převeden po podpisu grantové smlouvy. Převod dotací bude proveden nejpozději do 14 dnů ode dne podpisu smlouvy o poskytnutí dotaci. Předpokládaný termín podávání žádostí: leden 2016 Další informace http://www.msz.gov.pl/pl/ministerstwo/konkursyministra Kontakt Ministerstwo Spraw Zagranicznych Departament Dyplomacji Publicznej i Kulturalnej http://www.msz.gov.pl/pl/ministerstwo/kontakt_msz Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 117 Współpraca z Polonią i Polakami za granicą Zakres tematyczny WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA Rodzaj wsparcia DOTACJA Kto może złożyć wniosek ? 1. Organizacje pozarządowe w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 ww. ustawy. 2. Publiczne i niepubliczne szkoły wyższe w rozumieniu ustawy z dnia 27 lipca 2005 r., Prawo o szkolnictwie wyższym. 3. Instytuty badawcze w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych. 4. Polska Akademia Nauk i jej jednostki organizacyjne. 5. Jednostki samorządu terytorialnego. Warunkiem przyznania dofinansowania jest posiadanie przez oferenta doświadczenia we współpracy z Polonią i Polakami za granicą oraz posiadanie doświadczenia w gospodarowaniu środkami finansowymi w kwocie nie mniejszej niż 50 tys. złotych w skali wybranego roku kalendarzowego w latach 2010-2013. Na co można uzyskać wsparcie ? Obszar tematyczny I: Nauczanie języka polskiego, w języku polskim i o Polsce. Obszar tematyczny II: Media polonijne. Obszar tematyczny III: Infrastruktura polonijna. Obszar tematyczny IV: Pozycja środowisk polskich w krajach zamieszkania (z wyłączeniem mediów i nauczania języka polskiego i po polsku). Obszar tematyczny V: Więzi i kontakty z Polską. Opis Organizatorem konkursu jest Minister Spraw Zagranicznych. Cel konkursu: realizacja projektów w dziedzinie wybranych zadań z obszaru współpracy z Polonią i Polakami za granicą odpowiadających założeniom, zasadom i priorytetom „Planu Współpracy z Polonią i Polakami za granicą”. Przewidywany termin składania wniosków: grudzień 2016. Więcej informacji http://www.msz.gov.pl/pl/ministerstwo/konkursyministra Kontakt Ministerstwo Spraw Zagranicznych Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 118 Departament Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą al. J. Ch. Szucha 23, 00-580 Warszawa Tel.: +48 22 523 9441 Fax: +48 22 523 8029 [email protected] Spolupráce s Polonií a Poláky v zahraničí Tématický okruh MEZINÁRODNÍ SPOLUPRÁCE Druh podpory DOTACE Kdo může žádat? 1.Nevládní organizace ve smyslu čl 3. ust. 2 zákona ze dne 24. dubna 2003. o veřejně prospěšné činnosti a dobrovolnictví, a subjekty uvedené v čl. 3. 3. výše uvedeného zákona. 2.Veřejné a soukromé instituce vyššího vzdělání ve smyslu zákona ze dne 27. července 2005. zákona o vysokém školství. 3.Výzkumné ústavy ve smyslu zákona ze dne 30. dubna 2010. o výzkumných ústavech. 4.Polská akademie věd a její organizační jednotky. 5.Místní vládní jednotky. Podmínkou poskytnutí grantu jsou zkušenosti žadatele s prací s Poláky v zahraničí a zkušenosti s řízením finančních prostředků ve výši ne méně než 50 tisíc. zlotých ve vybraném kalendářním roce, v letech 2010-2013 Na co je možné získat dotaci? Tématická oblast I: Výuka polštiny, v polštině a o Polsku Tematická oblast II: Polonistická Media Tématická oblast III: Polonistická Infrastruktura Tématická oblast IV: Centra polských komunit v zemi jejich bydliště (kromě médií výuky polštiny polsky Tematická oblast V: vazby a kontakty s Polskem Popis Dotační program je organizován ministrem zahraničních věcí Cíl: realizace projektů v oblasti vybraných úkolů v oblasti spolupráce s Poláky v zahraničí odpovídajících zásadám a prioritám "Plánu spolupráce s Polonií a Poláky v zahraničí" Předpokládaný termín předkládání žádostí: prosinec 2016. Další informace http://www.msz.gov.pl/pl/ministerstwo/konkursyministra Kontakt Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 119 Ministerstwo Spraw Zagranicznych Departament Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą al. J. Ch. Szucha 23, 00-580 Warszawa Tel.: +48 22 523 9441 Fax: +48 22 523 8029 [email protected] Interreg VA Czechy-Polska Zakres tematyczny WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA Rodzaj wsparcia DOTACJA Kto może złożyć wniosek ? Instytucje państwowe, samorządowe oraz organizacje pozarządowe działające na pograniczu polsko-czeskim. Na co można uzyskać wsparcie ? Projekty współpracy polsko-czeskiej. Opis Instytucją Zarządzającą programu jest Ministerstwo Rozwoju Lokalnego Republiki Czeskiej. Cel konkursu: wsparcie projektów współpracy polsko-czeskiej. Alokacje przewidziane w ramach programu: 1. Projekty z obszaru dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego - 135,7 mln euro. 2. Wsparcie rozwoju współpracy instytucji publicznych i społeczności lokalnych - 54,5 mln euro. 3. Wspólne bezpieczeństwo na pograniczu polsko-czeskim - 12,2 mln euro. 4. Rozwój edukacji w powiązaniu z rynkiem pracy - 10,2 mln euro. Kwota dofinansowania tzw. „dużych projektów”: > 30 tys. euro. Dofinansowanie mikroprojektów (komponent zarządzany przez euroregiony): 2 tys. do 20 tys. euro na tzw. projekty miękkie i od 2 tys. do 30 tys. euro na projekty, których częścią są inwestycje. Wysokość dofinansowania projektu ze środków UE: 85%. Przewidywany termin składania wniosków: co najmniej jeden nabor rocznie w latach 2016-2020. Więcej informacji www.cz-pl.eu Kontakt Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 120 Wspólny Sektretariat Jeremenkova 40B 779 00 Olomouc tel. +420 587337710-6 fax. +420 587337717 [email protected] Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 121 Interreg VA Česko-Polsko Tématický okruh Druh podpory Kdo může žádat? MEZINÁRODNÍ SPOLUPRÁCE DOTACE Státní instituce, místní úřady a nevládní organizace působící na Česko-polském pohraničí. Na co je možné získat podporu? Projekty polsko-české spolupráce Popis Řídící orgán programu je Ministerstvo pro místní rozvoj České republiky. Cíl: podpora projektů polsko-české spolupráce. Alokace v rámci programu: 1. Projekty v oblasti kulturního a přírodního dědictví - 135,7 milionů eur. 2. Podpora rozvoje spolupráce veřejných institucí a místních komunit - do 54.500.000 eur. 3. Společná bezpečnost na polsko-českém pomezí - 12,2 mil. 4. Rozvoj školství v souvislosti s trhem práce - 10,2 mil.Výše spolufinancování tzv. "Velké projekty":> 30.000 euro. Spolufinancování mikroprojektů (komponenta řízena euroregiony): 2000 až 20 tisíc. euro. měkké projekty a od 2000 do 30 tisíc. eur na projekty, kterých součástí jsou investice. Výše financování projektů z fondů EU: 85%. Předpokládaný termín předkládání žádostí: alespoň jedna vyzva v letech 2016-2020. Další informace www.cz-pl.eu Kontakt Wspólny Sektretariat Techniczny Jeremenkova 40B 779 00 Olomouc tel. +420 587337710-6 fax. +420 587337717 [email protected] Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 122 Łącząc Europę (Connecting Europe Facility) 2014-2020 Zakres tematyczny SPOŁECZEŃSTWO INFORMACYJNE TRANSPORT OCHRONA ŚRODOWISKA Rodzaj wsparcia DOTACJA Kto może złożyć wniosek ? Centra badawcze, gminy, powiaty, województwa, przedsiębiorstwa, instytucje państwowe, organizacje pozarządowe, organizacje międzynarodowe. Na co można uzyskać wsparcie ? Projekty dotyczące rozwoju, budowy lub modernizacji istniejącej infrastruktury, w dziedzinie transportu, energetyki i telekomunikacji. Opis Organizatorem programu jest Komisja Europejska. Program będzie realizowany w latach 2014-2020. Budżet programu na lata 2014-2020: 33,24 miliarda euro. Realizowane projekty mają przyczynić się do zrównoważonego wzrostu, który będzie sprzyjał włączeniu społeczeństwa poprzez tworzenie nowoczesnych sieci transeuropejskich o wysokiej wydajności. Cele zdefiniowane w poszczególnych sektorach Komunikacja: - zwiększenie połączeń z miejscami zagrożonymi wykluczeniem, tworzenie wspólnych inwestycji między państwami; - zapewnienie zrównoważonego i efektywnego transportu w perspektywie długoterminowej, stworzenie nowoczesnych sieci szybkich kolei; - stworzenie dogodnych połączeń pomiędzy portami lotniczymi a miastami za pomocą sieci kolejowych. Energia: - promowanie tworzenia sieci połączeń energetycznych pomiędzy państwami członkowskimi; - zwiększenie bezpieczeństwa dostaw energii do UE, dywersyfikacja źródeł zaopatrzenia; - przyczynienie się do zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska, w szczególności poprzez wspieranie inicjatyw promujących rozwój energii odnawialnej. Sieci telekomunikacyjne: Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 123 - dalsze tworzenie szybkich i ultraszybkich sieci szerokopasmowych dla małych i średnich przedsiębiorstw, - tworzenie ponadnarodowych sieci internetowych; - bezpieczny internet dla dzieci. Terminy składania wniosków: co najmniej 2 nabory wniosków rocznie w latach 20162020. Więcej informacji http://ec.europa.eu/digital-agenda/en/connecting-europe-facility Kontakt http://ec.europa.eu/digital-agenda/contact Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice S t r o n a | 124 Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Operačního programu Přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007-2013. „Przekraczamy granice” / Překračujeme hranice
Podobné dokumenty
Strategia 1
- Strategie regionálního rozvoje České republiky na období 2014-2020. Praha 2013. Priorita 9. Podpora spolupráce na místní a regionální úrovni. - Národní strategie regionálního rozvoje 2010-2020: k...
Více