docNatura Sport i czas wolny Kulinaria Sztuka/kultura
download 
Stížnost Transkript
Natura Sport i czas wolny Kulinaria Sztuka/kultura
Zima 2012/13 polski/česky Sport i czas wolny Sport a volný čas Oferta, która z pewnością zadowoli każdego Pro každý vkus ta správná nabídka Natura Příroda Zimowe wędrówki dobrze wpływają na ciało i ducha Zimní túry dobré pro tělo, duši i ducha Sztuka/kultura Umění/kultura Dzięki lodenowi od stuleci dobrze się ubieramy Loden Vás už několik století dobře obléká Kulinaria Kuchyně Słodkie łakocie z Zillertal Smakołyki od pożywnych do lekkich deserowych Sladké zillertalské dobroty hutné i jemně nahořklé #.8Y%SJWF XXXCNX YESJWFHVJEFDPN XXXCNXBU 4IFFS 'SFVEFBN'BISFO %SJWJOH1MFBTVSF 1-&"463&$0/26&34 )&"354"/%.06/5"*/4 5)&"--/&8#.84&3*&48*5)#.8Y%3*7& 5)&*/5&--*(&/5"--8)&&-%3*7&4:45&. #.84FSJFTTBMPPONPEFMTXJUI#.8Y%SJWFGSPNL8#)1 UPL8#)1 UPUBMGVFMDPOTVNQUJPOGSPN-LNUP-LN$0FNJTTJPOTGSPNHLNUPHLN Wstęp Úvodem Jesteśmy naprawdę dumni, że w ostatnim roku zostaliśmy uznani za najlepszy obszar narciarski w Austrii. Stało się to z jednej strony dzięki 174 najnowocześniejszym wyciągom i 671 kilometrom stoków narciarskich, z drugiej strony także dzięki wspaniałej jakości naszych stoków. Kosztowne przygotowanie stoków oraz sztuczne naśnieżanie także zapracowały na nasz sukces. Podczas wykonywania prac zasięgamy porad ekspertów i poznajemy zalety sztucznego naśnieżania. (str. 32). Tak perfekcyjnie przygotowana warstwa śnieżna to warunek udanego zimowego urlopu. Szkółki narciarskie w Zillertal zadbają o Twój indywidualny komfort na stoku. Rozmawialiśmy z czterema z 500 instruktorów narciarstwa (str. 6). Szczególnym przeżyciem są dni spędzone w puchu. Freeriderki zabierają nas już wczesnym rankiem na mocno zaśnieżone górskie zbocza. Oczywiście towarzyszy nam regionalny przewodnik górski, ponieważ bezpieczeństwo w terenie to priorytet (str. 12). Gdy śnieg cicho skrzypi pod butami, a drzewa uginają się pod jego ciężarem, wielu odkrywa dla siebie choinkę w jednym ze świerkowych albo jodłowych lasów (str. 76). Podczas wędrówki zimowej lub kuligu możesz z bliska doświadczyć romantycznego krajobrazu Zillertal (str. 48). Po udanym dniu spędzonym na wędrówce po górach warto zakosztować czegoś słodkiego. Zajrzeliśmy do oferty deserów proponowanej w schroniskach górskich w Zillertal i osłodziliśmy sobie wieczór regionalnymi, naturalnymi specjałami. (str. 64). Jsme hrdí na to, že jsme byli vloni zvoleni nejlepší rakouskou lyžařskou oblastí. Stali jsme se jí díky 174 nejmodernějším lanovkám a vlekům a 671 kilometrům sjezdovek v šesti lyžařských střediscích, a také díky vynikající kvalitě sjezdovek. Základem je, vedle pečlivé úpravy, také technicky vyrobený sníh. Zeptali jsme se odborníků na význam a trvanlivost zasněžení (s. 32). Skvělý podklad je základem odpočinkového zimního sportování. O individuální péči na svahu se starají zillertalské lyžařské školy. Hovořili jsme se 4 z téměř 500 učitelů lyžování (s. 6). Naprosto jedinečným zážitkem jsou dny v prašanu. S freeridery se už brzy ráno podíváme na hluboce zasněžené svahy – samozřejmě ne bez místního horského průvodce, neboť právě v tomto terénu je bezpečnost tím nejdůležitějším (s. 12). Když sníh potichu křupe pod podrážkami a stromy se pod jeho tíhou jen prohýbají, nalezne zde v jedlových a borových lesích nejeden člověk svůj vysněný vánoční stromek (s. 76). Při zimní túře nebo jízdě na saních můžeš zažít romantickou stránku údolí Zillertal na vlastní kůži (s. 48). Życzymy smacznego i udanego wypoczynku w Zillertal. Twój Gernot Po vydařeném zážitku z horské túry ukončete den sladkou tečkou: Nahlédli jsme do kuchyní zillertalských chalup a osladili si večer regionálními produkty, dary místní přírody (s. 64). Přejeme dobrou chuť a krásnou dovolenou v údolí Zillertal. Váš Gernot Gernot Paesold Wydawca Gernot Paesold Vydavatel 3 Spis treści Obsah 22 12 64 76 6 4 Szkółki narciarskie- Twoi przyjaciele na wszystkich rodzajach stoków Lyžařské školy – Vaši přátelé v každé situaci na svahu 12 Zakosztuj natury- aż po uszy w śnieżnym puchu Vychutnejte si přírodu – v prašanu až po uši 22 Perfekcyjnie przygotowany na zimę w Zillertal Perfektní vybavení pro zillertalskou zimu 24 Wspaniała sprawa - dolina na każdy gust Superlativy – Údolí pro každého 32 Rozmowa ekspertów - „Woda, zimne powietrze i nic więcej nie potrzeba“ Rozhovor s odborníkem – „Voda, studený vzduch a nic víc“ 40 Gdzie przyjemność spotyka się z pasją - z dna doliny aż na szczyt Setkání radosti s vášní – Požitek od paty hor až k vrcholům 48 Kraina zimowych wędrówek - w poszukiwaniu spokoju przyrody Území zimních túr – Na stopě poklidné přírodě 48 32 56 6 56 Loden - tkanina, która stała się już tradycją Loden – látka, z níž je utkána tradice 64 Zillertalskie słodkie potrawy - od prostych potraw góralskich aż po wykwintne specjały Zillertalské sladkosti – Od pochoutek místních sedláků až po speciality 76 Cicha Noc - choinka w świątecznym stroju Tichá noc – Stromek ve slavnostním hávu 82 Morderstwa w Zillertal - 14 historyjek kryminalnych Vraždy v Zillertalu – 14 kriminálních příběhů 84 Wydarzenia Akce Notka redakcyjna Magazyn Zillertal, Edycja 10 – Zima 2012/13 Wydawca: Zillertal Tourismus GmbH, A-6262 Schlitters Prezes: Gernot Paesold Kierownik projektu Zillertal odpowiedzialny za treść: Carina Schmarl Adres: Bundesstraße 27 d, A-6262 Schlitters, E-Mail: [email protected] Wydawca: eco.nova corporate publishing, Hunoldstraße 20, 6020 Innsbruck, E-Mail: [email protected] Grafika: Eva Christl Zdjęcia: Julia Türtscher (www.blickfang-photographie.com), Andre Schönherr (www.andreschoenherr.com), DemacLenko, Sautner Foto, Jakub Frey, Archiv Zillertal Arena, Archiv Mayrhofner Bergbahnen, Archiv Tourismusverband Tux-Finkenberg, Archiv Zillertal Tourismus, istockphoto Redakcja: Uwe Schwinghammer Kontakt dla zamieszczających ogłoszenia: Christoph Loreck. Tiráž Zillertalský magazín, 10. vydání - zima 2012/13 Vydavatel: Zillertal Tourismus GmbH, A-6262 Schlitters Jednatel: Gernot Paesold Vedení projektů Zillertal, za obsah odpovídá: Carina Schmarl Adresa: Bundesstraße 27 d, A-6262 Schlitters, e-mail: [email protected] Nakladatel: eco.nova corporate publishing, Hunoldstraße 20, 6020 Innsbruck, e-mail: [email protected] Grafika: Eva Christl Fotografie: Julia Türtscher (www.blickfang-photographie.com), Andre Schönherr (www.andreschoenherr.com), DemacLenko, Sautner Foto, Jakub Frey, Archiv Zillertal Arena, Archiv Mayrhofner Bergbahnen, Archiv Tourismusverband Tux-Finkenberg, Archiv Zillertal Tourismus, istockphoto Redakce: Uwe Schwinghammer Kontakt pro inzerenty: Christoph Loreck. 5 6 Sport i czas wolny Sport a volný čas Szkółki narciarskie Twoi przyjaciele na wszystkich rodzajach stoków Lyžařské školy Tví přátelé v každé části svahu 7 Dzieci uczą się jeździć na nartach przez zabawę. Malí se učí lyžování hrou. W Zillertal jest około 25 szkółek narciarskich, w których pracuje około 500 instruktorów narciarstwa. Początkujący, zarówno dzieci jak i dorośli, stawiają tam pierwsze kroki na stoku, a zaawansowani opanowują technikę narciarską aż do perfekcji. Instruktorzy zabiorą Cię pierwszy raz w teren i pokonają wraz z Tobą najbardziej strome stoki w Austrii, czyli słynne Harakiri. Chcielibyśmy zaprezentować Ci cztery wybrane szkółki. SZCZĘŚLIWE DZIECI, ZADOWOLENI RODZICE Szkółka narciarska Michael Staudacher w Gerlos specjalizuje się w nauczaniu najmłodszych gości. Już od pierwszego roku życia dzieci mogą iść do przedszkola narciarskiego, a w wieku dwóch lat stawiają pierwsze kroki na nartach: na minicarvingach Billi z wiązaniem Soft Boots, których wykonanie szkółka zleciła sama. Dzieci trzy- i czteroletnie uczą się jeszcze przez zabawę, potem rozpoczyna się normalne szkolenie narciarskie. Szkółka Staudacher przez ostatnich kilka lat sama w opariu o własne doświadczenia wystąpiła z pomysłami dotyczącymi produkcji sprzętu. Co więcej wcieliła swoje koncepcje w życie. „Zawsze zastanawiałem się, co może podobać się dzieciom.“ Dlatego dziś w szkółce do dyspozycji dzieci są różne animacje, maskotki,a nawet dyskoteki i wiele innych innowacyjnych pomysłów. Czasy, w których dzieci zwyczajnie „oddawało“ się, aby rodzice mogli spokojnie pojeździć na nartach, bezpowrotnie minęły. Staudacher: „Dziś kierujemy się zasadą: zadowolone dzieci to szczęśliwi rodzice.“ PIERWSZE SZUSY W TERENIE WYKONANE Z ŁATWOŚCIĄ Jeszcze żaden narciarski mistrz nie spadł z nieba. Ale z pomocą Kevina Benka w Hochfügen możesz z łatwością uczynić pierwsze kroki w dziewiczym, otwartym terenie. Aby rozpocząć kurs terenowy w szkółce Kevina Benka musisz bez trudu pokonać przynajmniej jeden czarny stok. Dopiero wtedy on i jego koledzy stopniowo wprowadzą Cię w kunszt freeride. Najpierw ruszamy w oznaczony teren, potem stopniowo robi się coraz bardziej stromo, a grubość warstwy świeżego śniegu wynosi około 20 centymetrów. I rośnie też stopień trudności. Istotną częścią kursu freeride są także lekcje dotyczące alpejskich rodzajów niebezpieczeństw, które mogą się czyhać na narciarzy zimową porą. „Poznanie terenu jest bardzo istotne. Dotyczy to także informacji lawinowych, pogodowych itd. Nie tylko uczymy jeździć, ale także dys- 8 V Zillertalu je téměř 25 lyžařských škol s asi 500 učitelkami a učiteli lyžování. Malé i velké naučí první obloučky a pokročilé dovedou k dokonalosti. Poprvé Vás vezmou mimo sjezdovku nebo se s Vámi pustí po nejprudším svahu Rakouska známém jako „Harakiri“. Vybrali jsme 4 lyžařské školy, které zde představíme. ŠŤASTNÉ DĚTI, SPOKOJENÍ RODIČE Lyžařská škola Michaela Staudachera v Gerlosu se zaměřuje na ty nejmenší hosty. Od jednoho roku můžete navštěvovat lyžařskou mateřskou školku, ve dvou letech si nazujete první prkýnka: minikarvingové lyže Billy s vázáním soft boots, které nechal vyrobit speciálně za tímto účelem sám Staudacher. Tří- až čtyřletí si ještě hodně hrají, potom už ale začíná „normální“ lyžařské vyučování. Během posledních 15 let se v hlavě pana Staudachera zrodilo mnoho nápadů, nechal vyrobit zařízení podle vlastních představ a uskutečnil vlastní koncepty: „Pořád jsem přemýšlel: Co by se mohlo dětem líbit?“ Proto u něj dnes najdeme animace, maskota, dětské disko a spoustu dalších inovací. Doby, kdy děti byly jen „odevzdány“, aby si rodiče mohli jít zalyžovat, jsou podle pana Staudachera nenávratně pryč: „Dnešní motto zní: Když jsou šťastné děti, líbí se to i rodičům.“ PRVNÍ OBLOUČKY V TERÉNU JEDNODUŠE Žádný mistr freeridu z nebe nespadl. Ale s pomocí Kevina Benka v Hochfügenu bude první krok mimo sjezdovku do nedotčeného sněhu jednodušší. Základní předpoklad: Musíte bez problému sjet alespoň jednu černou sjezdovku, abyste se mohli přihlásit do kurzu u Benka. Potom Vás společně se svými kolegy uvede krok za krokem do umění freeridu. Nejdřív se vydáte do míst se stopami, která vystřídají prudké svahy s minimálně 20 centimetry nového sněhu. A postupně se bude obtížnost zvyšovat. Důležitou součástí kurzu freeridu je také školení o nebezpečích alpských hor v zimním období. Kevin Benk: „Naučit se číst terén je velmi důležitý faktor. Samozřejmostí je také sledování zpráv o lavinovém nebezpečí a zpráv o počasí atd. U nás se nejen jezdí, vede, ale také pořád mluví a objasňuje.“ Protože bezpečnost je i přes radost z freeridu pravidlem číslo jedna. Sport i czas wolny Sport a volný čas kutujemy i objaśniamy. „Ponieważ bezpieczeństwo oprócz radości, jaką daje freeride, jest sprawą szczególnie istotną. MAJĄC PRZY SOBIE TAKICH PROFESJONALISTÓW NIKT NIE POPEŁNI HARAKIRI Najbardziej stromy, przygotowany stok w Austrii to Harakiri na Penken mający nachylenie do 78% Gefälle. Jeśli więc chciałbyś go pokonać, musisz być albo bardzo dobrym narciarzem albo mieć przy sobie profesjonalistów. „Po stoku Harakiri jeździmy z naszymi najlepszymi grupami i kursami prywatnymi. Jest to bardzo trudny stok, który nasz gość wybiera z pełną świadomością.“ Pokonanie Harakiri jest celem i uwieńczeniem całego tygodniowego kursu narciarskiego. Gager i jego ludzie dbają o to, aby było to niezapomniane przeżycie dla każdego gościa: „Ludzie są szczęśliwi, gdy pokonają Harakiri. Robią tam zdjęcia i kręcą filmy. A my pomagamy zjechać im na dół. „Ponieważ nie tylko goście, którzy zdobywają Harakiri, S PROFÍKY NA SVÉ STRANĚ NESPÁCHÁ NIKDO HARAKIRI Je to nejprudší upravovaná sjezdovka v Rakousku: Harakiri má klesání až 78 %. A jestli ji chcete pokořit, musíte být buď opravdu dobrý lyžař, nebo si na pomoc pozvěte profíky. Vedoucí lyžařské školy Manfred Gager: „Harakiri sjíždíme s našimi nejlepšími skupinami a soukromými kurzy. Je to náročná sjezdovka, kterou si hosté objednávají zcela záměrně.“ Harakiri je cílem a triumfálním ukončením týdenního lyžařského kurzu. A Gager a jeho lidé se starají o to, aby si každý host odnesl nezapomenutelný zážitek: „Lidé jsou šťastni, když sjedou Harakiri. Sjezd se fotí a natáčí. A my je všechny dostaneme dolů.“ Neboť nejen hosté, s nimiž se Harakiri jezdí, jsou „vyvolení“. I z řad učitelů a učitelek lyžování jezdí se svými skupinami tuto bílou výzvu jen ti nejlepší. Gager: „Částečně jde i o horské průvodce a Christoph Dreier je dokonce bývalým závodníkem světového poháru.“ 9 Jeden za wszystkich, wszyscy za jednego. Jeden za všechny, všichni za jednoho. są „wybrani“. Również tylko najlepsi spośród instruktorów narciarskich towarzyszą grupom w tym śnieżnym wyzwaniu. „Po części są to także wyczynowi narciarze, a wśród nich były mistrz świata Christoph Dreier.“ KURS NARCIARSKI DLA CAŁEJ RODZINY Osiem lat temu Konni Schneeberger wpadł na pomysł zorganizowania kursu narciarskiego dla całej rodziny. Wkrótce idea ta stała się rzeczywistością. I był to prawdziwy sukces. Od tego czasu w szkółce narciarskiej Schneebergera w Tux jest dzień rodzinny i specjalna oferta rodzinna. Tata i mama oraz dzieci powyżej sześciu lat mogą spędzić wraz z instruktorem narciarstwa taki dzień za stałą opłatą. „Są oni bardzo zaabsorbowani, ponieważ każdy w grupie posiada często inny stopień zaawansowania.“ Jednak przy odrobinie elastyczności wszystko da się zrobić. A propos elastyczności: również podczas kursu gość ma prawo do małych sugestii. Schneeberger: Jeśli gość powie, że chce troszkę dłużej pospać, to wtedy rozpoczynamy lekcję o 11. Z przyjemnością dostosujemy się do indywidualnych życzeń.“ KURZ LYŽOVÁNÍ PRO CELOU RODINU Před osmi lety přišel Konni Schneeberger s nápadem: Proč bychom nemohli nabídnout lyžařský kurz pro celou rodinu? A jak řekl, tak se stalo. A úspěch potvrzuje, že to byl dobrý nápad. Od té doby nabízí Schneebergerova lyžařská škola v Tuxu rodinný den a rodinný tarif. Otec, matka a děti od šesti let mohou strávit s učitelem lyžování za pevnou sazbu jeden den v kurzu. Pro učitele lyžování to sice není nic jednoduchého, jak tvrdí Schneeberger: „Je to pro ně samozřejmě velmi náročné, protože v takové malé skupince bývají často dost rozdílné dovednosti.“ Ale s jistou dávkou pružnosti se dá zvládnout vše. Co se týká pružnosti - u rodinného kurzu mohou členové také zasahovat do jeho průběhu. Schneeberger: „Když host řekne: Chceme si trochu přispat, tak se prostě začíná až v jedenáct. Individuálním přáním vycházíme vstříc.“ To i wiele więcej oferują szkółki narciarskie w Zillertal. Oprócz obsługi w wielu językach w klasycznej ofercie znajdziesz indywidualne lekcje narciarstwa i snowboardingu, a także kilkudniowe kursy dla grup. To a ještě mnohem víc nabízejí zillertalské lyžařské školy. Všechny služby jsou poskytovány ve více jazycích a klasická nabídka zahrnuje vyučování pro jednotlivce, lyžaře a snowboardisty, i několikadenní skupinové kurzy. Więcej informacji o szkółkach na narciarskich stronie: www.zillertal.at Další informace o lyžařských školách: www.zillertal.at 10 MEMBER OF MEDALP GROUP ÖFFNUNGSZEITEN Täglich 09.00 – 19.00 Uhr Warto wiedzieć Zajímavosti PRZEDSZKOLA GOŚCINNE Dla najmłodszych, którzy nie chcą spędzić urlopu na nartach, Zillertal oferuje liczne przedszkola gościnne: • „Zwergerl Club“ dla dzieci od 0 do 7 lat w Fügen, Hochfügen i Kaltenbach • „Arena Kids Club mit Billy“ w wieku od 1 do 5 lat w stacji wyciągu Issoklebahn i ochronka dla dzieci w szkółce narciarskiej Lechner, Zillertal Arena, stacja wyciągu Rosenalm • „Wuppy’s Kinderland“ dla dzieci w wieku od 3 miesięcy do 7 lat, Waldbad Mayrhofen • Przedszkole gościnne w szkółce narciarskiej i snowboardowej Tuxertal, dla dzieci od 1 do 3 lat MATEŘSKÉ ŠKOLY PRO HOSTY Pro dorost, který nechce trávit dovolenou na lyžích, jsou v údolí Zillertalu k dispozici mateřské školky pro hosty: • „Zwergerl Club“ pro děti od 0 do 7 let ve Fügenu, Hochfügenu a Kaltenbachu • „Arena Kids Club mit Billy“ pro děti od 1 do 5 let na horské stanici Isskogelbahn a školní družina Lyžařská škola Lechner, Zillertalská aréna, horská stanice Rosenalm • „Wuppy’s Kinderland“ pro děti od 3 měsíců do 7 let, lesní lázně Mayrhofen • mateřská škola pro hosty při Lyžařské a snowboardové škole Tuxertal, pro děti od 1 do 3 let UNFALLCHIRURGIE UND SPORTTRAUMATOLOGIE ENDOSKOPISCHE CHIRURGIE AN DEN GELENKEN MAGNETRESONANZTOMOGRAPHIE (MRT) OPERATIONEN VON FRAKTUREN AN DER UNTEREN EXTREMITÄT OPERATIONEN VON FRAKTUREN AN DER OBEREN EXTREMITÄT OPERATIONEN VON SEHNEN-, MUSKEL,BANDVERLETZUNGEN Winteröffnungszeiten: Täglich 09.00 – 19.30 Uhr Operationen rund um die Uhr Tel: +43 (0) 52 85 / 7 84 85 Wichtige Durchwahlnummern: Rezeption: DW - 10 Nachsorge OP: DW - 32 MRT Termine: DW - 13 Direktverrechnung mit zahlreichen ausländischen Krankenversicherungen! Hotline +43(0)664/2884000 sportclinic zillertal gmbh Stillupklamm 830 A-6290 Mayrhofen Tel: +43(0)5285/78485 Fax: +43(0)5285/78485-99 [email protected] w w w.spor tclinic.at 12 Sport i czas wolny Sport a volný čas Przedszkola gościnne aż po uszy w śnieżnym puchu Vychutnejte si přírodu Až po uši v prašanu 13 Na pierwszy rzut oka trudno rozpoznać po pokrytych śniegiem twarzach, czy przez mocno zaśnieżony las pędzi na nartach chłopiec czy dziewczyna. Jednak już za drugim spojrzeniem widać pod kaskiem długie warkocze. Ale chcemy nieco uchylić rąbka tajemnicy. To profesjonalistka Sandra Lahnsteiner wraz z grupą sześciu młodych kobiet z Ladies Freeride Camp w Zillertal próbuje się wyszaleć. Ponieważ już od dawna zjazd poza trasą w spektakularnych liniach nie jest domeną mężczyzn. Na první pohled nelze na prašanem „zaprášených“ obličejích rozpoznat, zda se jedná o holky nebo kluky, kteří tak elegantně projíždějí zasněženým lesem. Na druhý pohled uvidíte, jak z pod několika helem vyčuhují dlouhé copy. Ale my to tajemství prozradíme: profi freerider Sandra Lahnsteiner řádí se skupinou šesti mladých dívek v Ladies Freeride Camp v Zillertalu. Neboť už dávno nejsou sjezdy mimo sjezdovku výhradní doménou mužů. Gdy tylko Sandra Lahnsteiner i „jej dziewczęta“ wyskoczą z łóżek, zaczyna się zimowy poranek. Przy 70 centymetrach świeżego śniegu, który napadał w nocy, nie czas na leniuchowanie i długie spanie. Po solidnym śniadaniu wszystkie panie schodzą do piwnicy i zabierają potrzebny sprzęt: urządzenie do wyszukiwania zaginionych pod lawiną (LVS), szuflę i sondę, kaski, ochronę na plecy oraz super szerokie narty do freeride‘u. Zjazd poza trasą to nie tylko zabawa. Wymaga on także specjalnego zachowania na wypadek zagrożenia, nie ukrywa profesjonalna narciarka Sandra Lahnsteiner. Dlatego ta specjalistka od peak performance freeride zasięgnęła wielu porad u przewodnika górskiego Stefana Wierera, chociaż jest on przedstawicielem tej „gorszej“ płci. Když Sandra Lahnsteiner a „její holky“ vylezou z postele, zimní ráno se teprve probouzí. Ale když během noci spadne 70 centimetrů nového sněhu, není na lenošení a vyspávání čas. Po vydatné snídani se jde do lyžárny sbalit vybavení: lavinový vyhledávač, lopata a sonda, helma, chránič zad, extra široké lyže na freeride. Jízda mimo sjezdovku totiž není jen zábavou, vyžaduje předvídavé chování, což profesionální freeride jezdkyně Lahnsteiner jenom potvrzuje. A proto si tato vrcholová jezdkyně freeridu vzala na pomoc zillertalského horského průvodce, Stefana Wierera, a jeho odborné znalosti místních poměrů. A to i přesto, že patří k tomu „nesprávnému“ pohlaví. LĘK PRZED PIERWSZYM SKOKIEM Pierwsza gondola zawozi panie wraz z przewodnikiem na szczyt. Oczekiwania grupy, w której jest pani weterynarz, japonistka, grafik i menedżer sportowy, rosną. Mimo to panie nie będą rozczarowane. Na górze jest jeszcze więcej upragnionego puchu śnieżnego. Krajobraz, który otwiera się przed paniami, zdecydowanie różni się od kiczowatej pocztówki. Grupa nie zabawia tutaj długo. Narty zapięte i ruszamy. Śnieg prószy nad głowami pań. O tym jak jadą, świadczy materiał i kondycja. Wprawdzie wszystkie panie mają już jakieś doświadczenie jazdy poza stokiem, ale to, co oferujemy im w ciągu tych dwóch dni, przechodzi wszelkie oczekiwania. 14 STRACH PŘED PRVNÍM SKOKEM První gondola vyváží dámy s jejich průvodcem na vrchol hory. Očekávání téhle pestré sestavy, do které patří zvěrolékařka, japanoložka, grafička a sportovní manažerka, jen stoupají. A nebudou zklamané: Nahoře je ještě mnohem víc toho tolik žádaného „prašanu“. Krajina, jaká se dámám nabízí, by strčila do kapsy kdejakou kýčovitou pohlednici. A to už je skupina k neudržení. Lyže na nohy a hurá na to. V panenském sněhu kreslí první linie, sníh víří vysoko nad jejich hlavami. Sjíždí se všechno, co dovolí materiál a kondička. Určité zkušenosti s jízdou mimo sjezdovku už sice mají všechny, co se jim ale nabízí v těchto dvou dnech, to překoná všechno, co kdy zažily. Sport i czas wolny Sport a volný čas FREERIDE • Oznacza jazdę na n artach poza stokami. F zabezpiecz reeriderzy onymi posiadają szerokie n zazwyczaj arty, które e k stremalnie w głębokim prędkość. puchu pozw • W porów alają rozw inąć naniu z „no rmalnymi nieco do ty nartami“ w łu. Często iązania są oba końce wykonywa odsun - podobnie nia trików jak w narta ięte - są zagięte • Freeride ch do . rzy w prze ciwieństw najczęście ie d o biegaczy k jzw orzystają są z nartam yciągów. Tylko krótk ie odległo i na ramio ści pokony nach. wane FREERIDE • Označuje lyžování m imo zabezp sjezdovky. ečené Freerideři jsou většin širokými ly ou vybave žemi, ni extrémn které v hlu ě b • Vázání je okém prašanu zajišť u jí oproti „no větší vztlak rmálním ly . Často jsou žím“ posu oba konce nuté troch – podobně akrobatick u dozadu. jako u ých lyží – za • Freeride hnuté. ři na rozdíl od sk S lyžemi n a rameni ch ialpinistů používají v ětšinou lan odí jen krá ovky. tké vzdále nosti. 15 Zastrzyk czystej adrenaliny podczas pierwszego cliff drop. Čistý adrenalin při prvním skoku ze skály. Teraz także kobiety mogą odważyć się na pierwszy skok. Z mieszanymi uczuciami opowiada Lisa Lantzsch, uczestniczka: „Nagle stanęłyśmy nad ogromnym urwiskiem. Mamy motywację do skoku, jednak strach jest silniejszy. Ale jeśli Sandra skoczy, to dla mnie nie ma już odwrotu.“ I dokładnie do tego dąży Sandra Lahnsteiner wraz ze swoim ladies camp: „W grupie, w której są obecni także mężczyźni, kobiety mają wrażenie, że pozostają za nimi w tyle. Chcę dać im poczucie, że nie muszą niczego robić, że mogą rozpoznać własne granice, jeśli oczywiście tego pragną.“Gdy po pierwszym skoku są ściskane przez inne panie, ponieważ ledwo co mogą uwierzyć w to, co zrobiły, to dla profesjonalistki freeride‘u jest to największa nagroda. Lahnsteiner: Lubię zachęcać kobiety do nadzwyczajnych działań i przybliżać im to, co ja najchętniej robię: 16 I první skoky už mají dámy za sebou. Se smíšenými pocity, jak vypráví jedna z účastnic, Lisa Lantzsch: „Najednou stojíte na tom ohromném výběžku. Motivace skočit by tu byla, ale strach je větší. Ale když skočí Sandra, nemůžu už couvnout ani já.“ A přesně toho chce Sandra Lahnsteiner dosáhnout se svými Ladies Camps: „Ve skupině, kde jsou i muži, mají ženy často pocit, že za nimi jen doskakují. Chci jim dát pocit, že to nemusejí dělat, ale že se mohou odvážit dojít až na své hranice, pokud budou chtít.“ Když ji po prvním skoku dámy objímají, protože můžou sotva uvěřit, že to právě dokázaly, je to pro tuto profesionálku velké zadostiučinění. Lahnsteiner: „Já to prostě miluju - postrkovat ženy a ukazovat jim to, co provozuji ze všeho nejradši: jízdu na lyžích a freeride.“ Sport i czas wolny Sport a volný čas Warto wiedzieć Zajímavosti HISTORIA FREERIDE’U • Pionierzy narciarstwa w latach 90 XIX wieku byli właściwie też pionierami freeride‘u. Ponieważ wtedy nie było ani stoków ani wyciągów. Na nartach jeździło się tam, gdzie poniosły nogi. Na początku wyglądało to tak: dwie proste narty na nogach i jeden długi kij w ręce. Potem zaczęto używać dwóch kijków. Trend ten utrzymał się aż do czasu zbudowania pierwszych kolejek i wyciągów. • W latach 60-tych i 70-tych freeride - choć wtedy tak się jeszcze nie nazywał - stał się znów modny we Francji. Na początku w tym celu używano samodzielnie stworzonych nart. • Z Francji trend przeszedł do USA, gdzie w roku 1991 urządzono pierwsze zawody. W roku 2004 odbyły się pierwsze mieszane zawody, w których freeriderzy wystąpili zarówno na deskach snowboardowych jak i na nartach. • Mniej więcej w tym samym czasie boom powrócił do Europy - tym razem już rzeczywiście pod nazwą freeride. W USA już od samego początku, tj. od lat 90-tych XIX wieku, dyscyplinę tę uprawiały również kobiety. HISTORIE FREERIDU • Průkopníci jízdy na lyžích v 90. letech 19. století byli vlastně zároveň průkopníky freeridu. Protože tenkrát nebyly ani lanovky, ani sjezdovky. Jezdilo se, kde to jen šlo. Zpočátku jen na dvou jednoduchých prknech na nohou a jednou dlouhou tyčí v ruce. Později se dvěma holemi. Tak tomu bylo do vybudování prvních tratí a vleků. • V 60. a 70. letech 20. století se dostal freeride – tenkrát se tak ovšem ještě nejmenoval – zejména ve Francii znovu do módy. Poprvé se také začal využívat přímo k tomuto účelu vyrobený materiál. • Z Francie tento trend přeskočil do USA, kde byly v roce 1991 uspořádány první závody. V roce 2004 se konaly první smíšené závody, jichž se zúčastnili freerideři na snowboardech i na lyžích. • Přibližně ve stejnou dobu přišel boom – tentokrát už pod názvem freeride – zpátky do Evropy. V USA u toho už od začátku v 90. letech 19. století byly také ženy. 17 MAŁY SŁOWNIK FREERIDERA Cliff Drops > kontrolowane skoki ze skały. Hike > przez moment trzeba nieco ponieść narty. Line > wybrany zjazd. Im bardziej spektakularny, tym lepszy. Lip > brzeg nawisu śnieżnego. Pillow > „poduszki śnieżne“ pokrywające pnie drzew lub skały. Pow, Powder > puch śnieżny, głęboki śnieg. Tree Run > zjazd między drzewami. Turns > szusy na śniegu. ZÁKLADNÍ SLOVNÍČEK FREERIDU Cliff Drops > Kontrolované seskoky ze skal. Hike > Občas je nutné lyže kousek přenést. Line > Sjezdová stopa, kterou si zvolíte. Čím okázalejší, tím lepší. Lip > Hrana sněhové římsy. Pillow > „Sněhové polštáře“, které pokrývají kmeny stromů nebo skály. Pow, Powder > Prašan, hluboký sníh. Tree Run > Sjezd mezi stromy. Turns > Obloučky ve sněhu. 18 Sport i czas wolny Sport a volný čas w, CIARSKIE ntów zjazdó E R E NY N A R T E N R A L awych waria U ek i ci l“ POP le w ie o b w er : „Sup st obecnie nicami Tyrolu ogel ra sk W Zillertal je g Is , za n o fe p o o rh e dalek w May ieć o n które są znan chfügen lub Wanglspitz m eży zapo Hö iście nie nal yw cz o Marchkopf w i s lo w Zell-Ger i Falschriedel w Tux. e“ „Lärmstang které jsou anty sjezdů, OBL ASTI ri É va N E é B av LÍ ín B O nap l“ a Marchnikly mnohé : „Superbow ka ls ro gel a V Zillertalu vz Ty i ofenu, Issko o za hranicem pitz v Mayrh ls g známé dalek an W o íme fügenu, neb zřejmě nesm kopf v Höch losu a samo er G lel Z v . Falschriedel ange“ v Tuxu t na „Lärmst zapomenou Więcej informacji: www.peakperformance.com www.zillertal.at Další informace: www.peakperformance.com www.zillertal.at 19 Rauchkofl 3252 m Gr. Lö Wollbachspitze 3210 m Reichenspitze 3303 m Ahornspitze 2976 m Wildgerlosspitze 3278 m Zillerkopf 2995 m Filzenkogel 2227 m Wildkarspitze 3073 m Brandberger Kolm 2701 m Gerlosplatte Brandberg Z i l l e r g r u n Gerlossteinwand 2166 m Krimml Gerlos Gmünd Wald Kreuzjoch 2559 m G Königsleiten e r 2264 m l o s t a l Isskogel Is sskogel Königsleitenspitze it 2315 m Hainzenberg Rifflerkogel 2498 m Rosenalm 1744 m H Zell am Zill Katzenkopf 2539 m Marendalm Gr. Galtenberg 2425 m Aufenfeld Aschau Ber 1 Stummerberg Gamskopf Stumm Kaltenbach Ried Uderns Fügen Hart Schlitters Bruck am Ziller Strass N Brettfalltunnel 20 Najlepsze obszary do freeride‘u w Zillertal Pankrazberg Olperer 3476 m Gefrorene Wandspitze 3286 m Schwarzenstein 3368 m Kl. Kaserer 3093 m Hochfeiler 3510 m Gr. Möseler 3478 m öffler 3376 m Frauenwand g Z m e m r u n d m Grinbergspitzen 2867 m Grüblspitz 2395 m Ginzling S Hintertux Tristner 2765 m t i l l u p p g r Scheidegg 2030 m u n d Lattenalm Lanersbach T u x e r n d Finkenberg T a l Penkenjoch 2095 m Vorderlanersbach Voglaue 1490 m Mayrhofen Wang Wa Wan ngl gls sp pit itzz Wanglspitz 242 24 20 0m 2420 Gschössberg 1800 m Horbergkarspitz H 2278 m Horbergjoch 2590 m Rastkogel 2761 m Ramsau Schwendau Gerentberg 1930 m Öfelerjoch 2310 m Pfa fafffe en nb bü üh hel Pfaffenbühel 243 24 31 1m 2431 ippach op pf 2 pf 250 50 501 m Marchkopf 2501 ler 2360 m Gilfert G Gi ilffe 2508 2 50 50 m tzze Wetterkreuzspitze 2254 m rgstation 800 m Kuhmesser F u g r n g i s i n Kellerjoch 2344 m n d Loassattel Onkeljoch 2050 m Spieljoch 1920 m Bergstation 1865 m Ö x e a l t l Innsbruck Schwaz Rotholz Kufstein Nejlepší freeridové oblasti v Zillertalu 21 Perfekcyjnie przygotowany na zimę w Zillertal Perfektní vybavení pro zimu v Zillertalu 22 Kombinezon Heli Alpine (obrazek po lewej) zarezerwowany jest tylko dla najlepszego puchu. W nim będziesz mógł się jednocześnie doskonale poruszać i doświadczyć wspaniałej ochrony. Kurtka Heli Alpine i spodnie (obrazek w środku) wykonane są z trzywarstwowego Gore Tex‘u® Uformowane specjalnie łokcie i kolana dbają o najlepsze możliwości ruchowe. Kurtka W Track Mid Zip (obrazek środkowy po prawej stronie) dba o utrzymanie ciepła i suchości. Plecak R&D ma wszystko, czego potrzebujesz: miejsce na okulary przeciwsłoneczne, paski służące do przymocowania nart na plecak, a także gwizdek w razie niebezpieczeństwa. ance ch, Perfom ch szczegóła k a e P d y o z li js e ie ja H bn . najdro Kolekc lana w nalna i trwała ś y m e z jo pr c k n ce ale fu rfoman doskon PeakPe , d o n ollectio nšího detailu ivot. e ž e Heli C Kolekc lená do nejm rží Vám celý d š y y v m a o í r je p nkčn ktně fu je perfe Styl Styl Heli Alpine Suit (obr. vlevo) je vytvořen pro nejlepší prašan. Budete v něm perfektně pohybliví a současně Vás skvěle ochrání. Heli Alpine Jacket a Pant (prostřední obr.) jsou vyrobeny z třívrstvého Gore Texu® Pro Shell s vytvarovanými lokty a koleny pro nejlepší pohyblivost. Bunda W Track Mid Zip (obr. uprostřed vpravo) Vás udrží v teple a suchu. R&D Backpack (vpravo) má všechno, co potřebujete: kapsičku na sluneční brýle, pás na připevnění lyží a dokonce píšťalku pro případ nouze. 23 Wspaniała sprawa Dolina na każdy gust Superlativy Údolí pro každého 24 Sport i czas wolny Sport a volný čas 25 Po zastrzyku adrenaliny czas na radość dla podniebienia. Po adrenalinové jízdě je čas potěšit chuťové pohárky. Zillertal zapewni każdemu gościowi osobiste, „skrojone na miarę“ przeżycia: wspaniałe panoramy z 67 szczytów o wysokości 3000 metrów, 174 supernowoczesne wyciągi i prawie 671 kilometrów stoków o wszystkich stopniach trudności. Każdy z czterech regionów wypoczynkowych ma swoje szczególne zalety. Najważniejsza z nich: na wszystkich obszarach narciarskich obowiązuje jeden karnet. Zillertal nabízí každému hostu zcela osobní zimní zážitek ušitý na míru: Vychutnejte si jedinečné panorama 67 třítisícovek, 174 nejmodernějších lanovek a vleků a téměř 671 kilometrů sjezdovek všech druhů obtížnosti. Každá ze čtyř prázdninových oblastí má přitom zcela ojedinělé přednosti. A jednu výhodu: Všechny lyžařské oblasti si můžete vychutnat s jedním jediným skipasem. EMOCJE W HOCHFÜGEN I HOCHZILLERTAL Długie szusy na dziewiczych zboczach, błyszczący puch śnieżny otaczający zewsząd narciarzy. Fascynacja freeride‘m jest naprawdę wielka. W Hochfügen dużo się mówi na jego temat, ale jednocześnie podchodzi się do niego z wielką odpowiedzialnością. Służymy freeriderom wszelką pomocą, aby ryzyko było jak najmniejsze. Dewiza brzmi: uczulić i wyjaśnić, nie zabierając przy tym radości, którą dają narty. Z tego powodu powstały liczne punkty informacyjne, w których freeriderzy i wszyscy, którzy chcą nimi zostać, mogą uzyskać ważne informacje oraz wypożyczyć lub kupić potrzebny sprzęt. W Freeride Point znajdziesz mapy, aktualne doniesienia lawinowe, oferty dla zorganizowanych wycieczek i informacje o obozach i kursach. Dla początkujących posiadamy własny obszar narciarski, gdzie pod kierunkiem doświadczonych instruktorów mogą oni stawiać swoje pierwsze kroki na nartach. Urządzenie do wyszukiwania zaginionych pod lawiną (LVS) jest niezbędne dla każdego freeridera. Aby móc sprawdzić jego funkcje, zorganizowano w Hochfügen kilka punktów kontroli LVS. Przed wejściem na stok należy również zwrócić jeszcze raz uwagę na tabliczki informujące o sposobie zachowania się i o własnej odpowiedzialności. Punktem kulminacyjnym sezonu jest co roku„Black Diamond Big Mountain Hochfügen“. Są to tygodniowe zawody, podczas których mierzą się ze sobą na nartach najlepsi riderzy. I Ty możesz w strefie dla widzów podziwiać skoki i triki wykonywane przez zawodników. Pierwszy rząd z BÝT NA VÝŠI V HOCHFÜGENU A HOCHZILLERTALU Velké oblouky na nedotčených svazích, třpytivý prachový sníh, který obklopuje lyžaře. Fascinace freeridem je ohromná. V Hochfügenu proto vsadili na toto téma, nicméně je to spojeno s velikou zodpovědností a freerideři tu mají veškerou podporu, aby byla rizika co nejmenší. Motto zní: Objasnit nebezpečí a upozorňovat na ně, aniž bychom zapomínali na radost z jízdy v prašanu. Byly zřízeny informační body, kde freerideři a ti, kteří se jimi chtějí stát, naleznou důležité informace a kde si mohou vypůjčit nebo koupit vybavení. V každém Freeride pointu jsou k dispozici mapy, aktuální zprávy o lavinovém nebezpečí, nabídky pro jízdy s průvodcem, akce a kurzy. Pro začátečníky je zde Starter area, kde si mohou pod odborným dohledem vykroužit své první oblouky ve volném terénu. Lavinový vyhledávač je pro každého freeridera nezbytností. Pro kontrolu jeho funkčnosti byly v Hochfügenu zřízeny kontrolní body pro lavinové vyhledávače. A navíc při vstupu do volného terénu ještě jednou upozorňují tabule na nejdůležitější zásady chování a na vlastní zodpovědnost. Vrcholem sezóny je každoročně „Black Diamond Big Mountain Hochfügen“. Závod, během něhož se po celý týden spolu měří jezdci a jezdkyně na lyžích i snowboardech. A Vy můžete být při tom jako divák a zažít ty nejlepší skoky a triky skoro na vlastní kůži. Z první ruky. 26 Sport i czas wolny Sport a volný čas Wskazówki Tip Good Morning Skiing – karnet dla rannych ptaszków od godziny 6.55 od 14 marca do 14 kwietnia w czwartki i niedziele Good Morning Skiing – lyžování pro ranní ptáčata od 6.55 hod od 14. března do 14. dubna, vždy ve čtvrtek a v neděli miejscem na wyciągnięcie nóg. Szczególnie dużo sił potrzebnych podczas szusowania zatankujesz w licznych renomowanych szałasach górskich znajdujących się na obszarze Hochzillertal. Przy spokojnej muzyce możesz nabrać sił na leżaku wyłożonym owczą skórą, dać odpocząć duszy i rozprostować nogi - w Kristallhütte czeka na Ciebie dużo więcej niespodzianek. Gdy dzień chyli się ku wieczorowi możesz skorzystać z sauny w kryształowej grocie, a przy kominku podzielić się wrażeniami zdobytymi w ciągu dnia. Wedelhütte, top adres i najwyżej położona tyrolska restauracja oferuje niezwykłą infrastrukturę na wysokości 2.350 metrów. W „Wedler Premium Lounge“ czekają na Ciebie wytworny serwis ekskluzywnej restauracji i własne lekkie wariacje na temat regionalnej kuchni. Jeśli chciałbyś podziwiać z własnego łóżka zapierającą dech w piersiach panoramę górską, mamy do Twojej dyspozycji 11 luksusowych apartamentów o standardzie pięciogwiazdkowym, po to abyś następnego dnia wypoczęty mógł rozpocząć kolejny dzień na nartach. Spoustu síly na oblouky ve volném terénu získáte v mnohokrát vyznamenaných chatách v lyžařské oblasti Hochzillertal. V Schaffellu si odpočiňte na lehátku, nechte svou duši odplout na vlnách uklidňující hudby a natáhněte si nohy – na chatě Kristallhütte Vás toho čeká ještě mnohem víc. Když se den sklání k večeru, můžete zpracovat prožité zážitky v „nejlepší lyžařské chatě“ při saunování v Kristall-Lounge a během rozhovorů u krbu. Chata Wedelhütte je VIP adresa a „nejvýše položené pohostinství v Tyrolsku“ a nabízí neobvyklou infrastrukturu ve výšce 2350 metrů. Ve „Wedler Premium Lounge“ na Vás čekají skvělé služby gurmánské restaurace s originální zillertalskou kuchyní v moderní podobě. Kdybyste si chtěli dech beroucí panorama vychutnat i z postele, čeká zde na Vás jeden z 11 luxusních apartmánů v pětihvězdičkové kvalitě, ve kterém můžete načerpat síly na další den strávený na lyžích. ZABAWA I EMOCJE W ZILLERTAL ARENA Wszystko jedno, gdzie się właśnie znajdujesz na obszarze Zillertal: zabawa i emocje gwarantowane. W tym celu przygotowaliśmy dla Ciebie parki śnieżne i parki akcji, trasy do boardercross i stoki, w których będziesz mógł uwiecznić swoje eleganckie szusy na filmie video. W parku akcji Kreuzwiese możesz także miękko lądować po wykonaniu najdłuższego skoku. Gwarantuje to stały bagjump, poduszka powietrzna, ustawiona w pobliżu skoczni. Oprócz tego możesz tam naprawdę poczuć i zmierzyć swoją prędkość. Najnowsze hity to teraz skicross i boardercross. Od dwóch do czterech uczestników jedzie na krzyż i musi przy tym wykonywać skoki, fale i ostre zakręty. Możliwości uprawiania tych dyscyplin daje stała trasa do ski- i boardcrossu w Königsleiten. ZÁBAVA A AKCE V ZILLERTALSKÉ ARÉNĚ Nezáleží na tom, kde se v Zillertalské aréně právě nacházíte: zábava a akce jsou zaručené. Jsou zde snowparky a akční parky, dráhy pro boardercross a sjezdovky, kde nahrají Vaše elegantní oblouky na video. V akčním parku Kreuzwiese můžete i po nejdelším skoku měkce přistát. To umožňuje permanentní bagjump – vzduchový polštář umístěný na svahu. Kromě toho tu můžete nasát závodnickou atmosféru a změřit si rychlost. Největší novinkou je skicross a boardercross. Dva až čtyři jezdci jedou při tom přímo vedle sebe, jsou srovnáváni a musejí překonávat skoky, muldy a zatáčky. To je možné na celoroční dráze pro skicross a boardercross v Königsleitenu. 27 Wspaniała sprawa: najwiÐkszy wyciÐg i najbardziej stromy stok w Mayrhofen. Skutečné superlativy: největší dráha a nejprudší sjezdovka v Mayrhofenu. NAJWIĘKSZĄ AUSTRIACKĄ KOLEJKA LINOWĄ NA AHORN Mayrhofen posiada dwie główne zalety: obszerne stoki Ahorn i zastrzyki adrenaliny na Penken. Ahorn to „szczyt dla koneserów“ w Mayrhofen. Pełna klasy jest już kolejka linowa, która wiezie na szczyt. Kolejka na Ahorn to największa kolej linowa w Austrii z 2 kabinami, w których z każdej zmieści się do 160 osób. W ciągu godziny na szczyt można nią zawieźć do 1200 osób. Od momentu uruchomienia kolejki w grudniu 2006 roku długie stanie w ogonku chętnych to już przeszłość. U góry czekają na Ciebie długie, przyjazne dla rodzin stoki albo przytulny „White Lounge“- hotel lodowy z lodowym barem, w którym możesz się zrelaksować przy spokojnej muzyce i dobrym drinku. Stok Harakiri da Ci porządnego kopa adrenaliny, ponieważ stromy stok to jest za mało powiedziane. Nachylenie stoku wynosi jedyne 78%. Ale średnio! Stok Harakiri to najbardziej stromy zjazd w Austrii. Gdy zjedziesz już na dół, z dumą możesz nosić koszulkę z napisem:„I survived Harakiri“, a wszyscy freestylerzy w Vans Penken Park będą Cię podziwiać. Tutaj cały stok został przerobiony na olbrzymi park zabaw: począwszy od strefy dla dzieci, a skończywszy na strefie dla prawdziwych profesjonalistów. VYJEĎTE S NEJVĚTŠÍ RAKOUSKOU LANOVKOU S KYVADLOVÝM PROVOZEM NA AHORN Mayrhofen má dvě pověstné stránky: dlouhé sjezdovky na Ahornu a adrenalinové svahy na Penkenu. Ahorn je mayrhofenský „svah pro ty, co si vše rádi užijí“. Kapitola sama pro sebe je přitom už samotná lanovka, která Vás na horu vyveze. Lanovka na Ahorn je největší kyvadlovou lanovkou v Rakousku se 2 kabinami, z nichž každá pojme až 160 osob. Za jednu hodinu přepraví až 1200 lidí. Čekací doba tak od jejího uvedení do provozu v prosinci 2006 patří minulosti. Když dojedete nahoru, čekají na Vás dlouhé sjezdovky pro celou rodinu, nebo příjemná „White lounge“ – hotel v iglú s iglú barem –, kde můžete nechat svou duši plout při skvělé hudbě a výborných nápojích. Sjezdovka Harakiri na hoře Penken Vás naopak pěkně nakopne, protože slovo „prudká“ není dostatečně výstižné. Sjezdovka má úctyhodných 78 %. Ovšem jen v průměru! To dělá ze sjezdovky Harakiri nejprudší sjezd v Rakousku. Když ji sjedete, můžete hrdě nosit tričko s nápisem: „I survived Harakiri“. A všichni vyznavači freestylu si přijdou na své v parku Vans Penken Park. Celou sjezdovku zde změnili v ohromný zábavní park se šesti sekcemi: od sekce pro děti až po sekci pro skutečné profíky. Warto wiedzieć Zajímavosti OBSZARY NARCIARSKIE • Obecnie w sześciu obszarach narciarskich w Zillertal znajduje się prawie 671 kilometrów najlepiej przygotowanych stoków, z czego 101,3 km to zjazdy oznaczone jako czarne (trudne), 397 km czerwone (średnie) i 172,8 km niebieskie (łatwe). • 174 supernowoczesne wyciągi i kolejki linowe • Wysokość obszarów narciarskich sięga od 550 do 3250 metrów! LYŽAŘSKÉ OBLASTI • V současnosti je v šesti lyžařských oblastech v Zillertalu k dispozici 671 kilometrů nejlépe upravených sjezdovek. 101,3 km z toho jsou černé (těžké), 397 km červené (střední) a 172,8 km modré (lehké). • 174 nejmodernějších vleků a lanovek • Lyžařské oblasti se rozkládají ve výšce 550 až 3250 metrů nad mořem! Sport i czas wolny Sport a volný čas Wskazówki Tip Co piątek ma miejsce na Harakiri fotoshooting. Zdjęcia możesz potem za darmo ściągnąć ze sklepu online (www.mayrhofner-bergbahnen.com/harakiri). Každý pátek se na Harakiri koná focení. Obrázky si pak můžeš zdarma stáhnout v on-line shopu (www.mayrhofnerbergbahnen.com/harakiri). Zillertal Bier. Quellfrisch! www.zillertal-bier.at T S IE UN Frisch. Aus der Natur. IR O “Jedyny całoroczny obszar narciarski w Austrii.” „Jediná celoročně otevřená lyžařská oblast v Rakousku.“ HINTERTUX, NARTY PRZEZ CAŁY ROK Świat Nart i Lodowca Zillertall 3000 - wyróżniony trzykrotnie jako „najlepszy na świecie obszar narciarski na lodowcu - to idealne miejsce dla wszystkich, którzy nigdy nie mają dość nart. Przez 365 dni w roku zapewniamy doskonałe warunki śniegowe oraz prawdziwą rozkosz narciarską o każdej porze roku. Drużyny narciarskie z całego świata oraz fani zabaw na lodowcu wiedzą, że już wczesną jesienią na Lodowcu Hintertux panują zimowe warunki. W Betterpark freestylerzy mogą również podczas sezonu letniego pogłębić swoje umiejętności. W ten sposób przedłuża się freestylerska zima, a przerwa wypada jedynie w sierpniu. Lodowiec Hintertux posiada jeszcze jedną wielką zaletę. Oferuje on najdłuższy zjazd wynoszący 12 km na zamarzniętej ścianie na wysokości 3250 m, który biegnie aż do Hintertux (1.500 m). HINTERTUX - LYŽOVÁNÍ PO CELÝ ROK Oblast Ski- und Gletscherwelt Zillertal 3000 – třikrát zvolená za „nejlepší ledovec pro lyžování na světě“, je ideálním místem pro všechny, kteří nemají lyžování nikdy dost. Jistota sněhu 365 dní v roce zaručuje radost ze sněhu a lyžování na slunci v každém ročním období. Lyžařské týmy z celého světa a fanoušci lyžování na ledovci vědí, že na hintertuxském ledovci už od brzkého podzimu panují podmínky jako v nejtužší zimě. Ve snowparku Betterpark mohou vyznavači freestylu vylepšovat své umění i během letní sezony. Freestylová zima se tak prodlužuje, přičemž krátkou pauzu má jen v srpnu. Lyžařská oblast ledovce v Hintertuxu může nabídnout ještě jeden superlativ - nejdelší 12kilometrovou sjezdovku začínající u stěny Gefrorene Wand ve výšce 3250 metrů a končící v Hintertuxu (1.500 m). Więcej informacji www.hochfuegenski.com www.hochzillertal.com www.zillertalarena.com www.mayrhofner-bergbahnen.com www.hintertuxergletscher.at Další informace: www.hochfuegenski.com www.hochzillertal.com www.zillertalarena.com www.mayrhofner-bergbahnen.com www.hintertuxergletscher.at 30 SG EZEICHNET Z U Skischule des Jahres 2011/12 Wpadnij do prawdziwych profesjonalistów! Přijďte k červeným profesionálům! W naszej ofercie mamy wiele ciekawych kursów: u u u u u u Naše nabídka kurzů je rozmanitá: u Alpské lyžování – carving Ski Alpin – Carving u Dětská lyžařská škola Szkółka narciarska dla dzieci u Zwergenland - zábava pro nejmenší Kraina skrzatów u Škola snowboardu Szkółka snowboardingu u VIP kurzy (soukromé kurzy) Kursy dla VIP-ów (lekce prywatne) Wypożyczalnia nart i desek snowboardowych u Půjčovna lyží a snowboardů S K I S C H U L E M AY R H O F E N Nici Gager · Skischule · Snowboardschule · Skiverleih Tel. +43 (0) 5285 /639 00 · Mobil: +43 (0) 664 /200 53 80 E-Mail: [email protected] · www.skischule-mayrhofen.at R A U 32 Rozmowa ekspertów Rozhovor s odborníkem Prawo Czystości Rozmowa ekspertów- “Woda, zimne powietrze i nic więcej nie potrzeba” Předpisy o čistotě Rozhovor s odborníkem – „Voda, studený vzduch a nic víc“ 33 Trzy głosy i jedna opinia na temat sztucznego śniegu: Irmgard Silberberger, Franz Huber i Andreas Rauch. Tři hlasy a jeden názor k tématu technického sněhu: Irmgard Silberberger, Franz Huber a Andreas Rauch. Gdy około 20 lat temu rozpoczynano naśnieżanie stoków, opinie były bardzo podzielone. Dzisiaj z przyczyn ekonomicznych trudno sobie wyobrazić sezon zimowy bez urządzeń do naśnieżania. Na rozmowę ekspertów zaprosiliśmy biolog Irmgard Silberberger, „producenta sztucznego śniegu“ Andreasa Raucha i rolnika Franza Hubera. Když se asi před 20 lety začínalo se zasněžováním sjezdovek, pochybnosti byly veliké. Dnes už je sezóna bez technického sněhu z hospodářských a ekonomických důvodů nemyslitelná. Požádali jsem o rozhovor odborníky: bioložku Irmgard Silberbergerovou, „zasněžovače“ Andrease Raucha a zemědělce Franze Hubera. Dla regionu turystycznego Zillertal decydujące przede wszystkim są pewne warunki śniegowe. W związku z tym zastosowanie sztucznego śniegu jest konieczne. Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby można było zastosować sztuczne naśnieżanie? Andreas Rauch: Zgodnie z regułami obowiązującymi w Tyrolu potrzebna jest woda w jakości wody pitnej, która za pomocą urządzenia do naśnieżania przetwarzana jest na sztuczny śnieg. Ponadto potrzebne jest zimne i możliwe jak najbardziej suche powietrze. Sztuczne naśnieżanie można rozpocząć już w temperaturze -2 stopni, a gdy powietrze jest bardzo suche, nawet w temperaturze -1. Optymalna temperatura dla naśnieżania wynosi jednak - 10 stopni, przy czym temperaturę śniegu wylicza się na podstawie temperatury otaczającego powietrza Pro turistický region Zillertal je v zimě rozhodující především záruka sněhu, zasněžování je z tohoto pohledu téměř nezbytné. Jaké předpoklady musejí být splněny pro umělé zasněžování? Andreas Rauch: Podle pravidel platných v Tyrolsku je na jedné straně zapotřebí voda v kvalitě pitné vody, kterou zpracováváme pomocí našich sněhových děl na sníh. Na druhé straně je třeba studený a co možná nejsušší vzduch. Uměle zasněžovat můžeme už od mínus 2 stupňů, a když je vzduch suchý, jde to dokonce už při mínus 1 stupni. Optimální teplota je ale mínus 10 stupňů, přičemž se teplota pro zasněžování vypočítává z teploty vzduchu a jeho vlhkosti, které dohromady dávají tzv. teplotu vlhkého ter- 34 Rozmowa ekspertów Rozhovor s odborníkem oraz jego wilgotności, z których wynika tzw. temperatura wilgotnego termometru. W tej temperaturze rozpoczyna pracę urządzenie do naśnieżania. Z reguły naśnieżanie dozwolone jest pomiędzy 1 listopada i 10 marca. Jednak różne jest ono dla poszczególnych obszarów narciarskich i zależy od wysokości danego obszaru nad poziomem morza. Od roku 2001 na tyrolskich obszarach narciarskich o wysokości ponad 2000 m można rozpocząć naśnieżanie już od 15 października. Jaka jest podstawowa różnica pomiędzy śniegiem naturalnym a sztucznym? Rauch: Główna różnica to waga. Metr sześcienny świeżego naturalnego śniegu waży od 40 do 80 kg, śnieg sztuczny w jakości 5- a więc w przeciętnej jakości, jakiej potrzebujemy- około 380 kg, zatem od 5 do 10 razy więcej. To pokazuje, o ile bardziej kompaktowy jest śnieg sztuczny. Jeśli przygotuje się jeden metr świeżego naturalnego śniegu i przejedzie się po nim ratrakiem, to na koniec pozostanie pokrywa o grubości 15 centymetrów. Śnieg sztuczny za to tylko w minimalnym stopniu daje się skompresować, ponieważ sam w sobie jest już bardzo kompaktowy. Z jednego metra sześciennego wody można wyprodukować 2,3 metry sześcienne śniegu w jakości 5, którego kompaktowość jest dużo trwalsza niż śniegu naturalnego. Podsumowując: sztuczny śnieg raz naniesiony utrzymuje się przez cały sezon, z wyjątkiem zboczy ekstremalnych. Jaki wpływ ma sztuczne naśnieżanie na środowisko naturalne? Irmgard Silberberger: Sztuczny śnieg dzięki swojej kompaktowości i trwałości lepiej chroni darń. Przy zbyt małej ilości śniegu naturalnego istnieje niebezpieczeństwo jej uszkodzenia zarówno w czasie przygotowywania stoku jak i podczas jazdy na nartach. Najważniejszą rzeczą jest stworzenie spodniej warstwy ze śniegu sztucznego, która zwiąże się ze śniegiem naturalnym. W ten sposób powstaje nieprzerwana pokrywa, która lepiej wytrzymuje podwyższony nacisk ze strony narciarzy na stoku niż pokrywa naturalna. Czy dzięki sztucznemu naśnieżaniu trawa na wiosnę jest bardziej zielona? Silberberger: Sztuczne naśnieżanie ma szczególne zalety zwłaszcza podczas bardzo suchej wiosny. Sztuczny śnieg roztapia się nieco wolniej, co powoduje lepsze zaopatrzenie w wodę. Oznacza to, że w czasie suchej wiosny, która może spowodować szkody w roślinności, sztuczne naśnieżanie ma pozytywny efekt w przeciwdziałaniu tymże szkodom. Dzięki kompaktowej pokrywie śnieżnej zaopatrzenie w wodę jest dłuższe i bardziej regularne. Stawy retencyjne są stałym elementem każdego obszaru narciarskiego. Czy obecnie podczas lata obecne są także cenne biotopy, które nie występowały do tej pory? Silberberger: Tak. Obecnie stawy retencyjne buduje się tak, aby w czasie lata stanowiły również popularny cel wycieczek. Tworzy się je w taki sposób, że roślinność co prawda zostaje przeniesiona, ale jednocześnie zachowana. Zaletą tego rozwiązania jest również przeniesienie fauny. Podczas budowy stawu retencyjnego z pierwotnego obszaru przenoszone całe połacie traw, które zasadza się na nowo powstałych zboczach. W ten sposób powstają tzw. biotopy wtórne np. dla traszek górskich i kijanek, które można w dużych ilościach spotkać w zbiornikach retencyjnych. Celem każdego obszaru narciarskiego, jest naśnieżenie całej powierzchni w ciągu 70 do 100 godzin.” „Cílem každé lyžařské oblasti je zasněžit za 70 až 100 hodin celou plochu sjezdovek.“ Andreas Rauch mometru. Ta spustí sněhové dělo. V zásadě je zasněžování povoleno od 1. listopadu do 10. března. To se ale liší oblast od oblasti a závisí to také na nadmořské výšce. V lyžařských oblastech s výškami od 2000 metrů je možné v Tyrolsku od roku 2001 zažádat o zasněžování již od 15. října. Jaký je největší rozdíl mezi přírodním a technicky vyrobeným sněhem? Rauch: Nejvýraznější rozdíl je v hmotnosti. Metr krychlový čerstvě napadlého sněhu váží 40 až 80 kg, technicky vyrobený sníh v kvalitě 5 – takže v průměrné kvalitě, kterou potřebujeme – váží zhruba 380 kg, tedy skoro pět až desetkrát víc. Podle toho poznáme, o kolik kompaktnější je technický sníh. Když se upravuje jeden metr přirozeně napadaného sněhu a přejede po něm rolba, zůstane nakonec vrstva asi 15 centimetrů tlustá. Technicky vyrobený sníh se oproti tomu už nedá moc komprimovat, protože je sám od sebe už hodně kompaktní. Ke zjednodušení jedno orientační pravidlo: z metru krychlového vody lze vyrobit asi 2,3 metry krychlové sněhu v kvalitě 5 – a ten vedle své kompaktnosti ještě mnohem déle vydrží. Jakmile je jednou na svahu, vydrží technicky vyrobený sníh s výjimkou extrémních okrajů po celou zimní sezónu. Jak ovlivňuje umělé zasněžování ekologii? Irmgard Silberberger: Technicky vyrobený sníh chrání díky své kompaktnosti a trvanlivosti lépe travní porost. Když je málo přírodního sněhu, hrozí nebezpečí, že při úpravě sjezdovek a na jejich okrajích dojde na exponovaných místech k poškození vegetace. Je důležité vytvořit především podklad z technicky vyrobeného sněhu. Ten se spojí s přírodním sněhem a vznikne propustný příkrov, který je lépe uzpůsoben většímu tlaku většího počtu lyžařů na sjezdovce než pokrývka z čistě přírodního sněhu. Je potom díky zasněžování na jaře tráva zelenější? Silberberger: Zasněžování může v případě velmi suchého jara představovat velkou výhodu. Technicky vyrobený sníh totiž taje o něco pomaleji, a tak je zásobení vodou lepší. To znamená, že je-li suché jaro a podél sjezdovky a v přilehlých částech vznikají škody na vegetaci kvůli suchu, uprostřed zasněžované sjezdovky na tom vegetace může být lépe. Zásobení vlhkostí je díky kompaktní sněhové pokrývce delší a pravidelnější. 35 Pana zwierzęta pasą się na halach, które zimą zamieniają się w stoki narciarskie i są naśnieżane. Jaki wpływ ma naśnieżanie na porost traw? Franz Huber: Łąka górska jest w naszym posiadaniu od roku 1965, natomiast stoki narciarskie zostały zbudowane w latach 80-tych. Dawniej podczas ich budowy nie przywiązywano szczególnej wagi do roślinności ekstremalnej. Obecnie w Zillertal dokonano tak znacznego postępu, że na wys. 2400 metrów gleba wzbogacana jest humusem. Dobrze układa się współpraca z kolejkami górskimi. Jej wynikiem jest obecnie o 50% większa powierzchnia pastwiskowa i większa liczba wypasanego bydła. W obecnych czasach uszkodzenia darni podczas przygotowywania stoków zmniejszyły się o 90%, dlatego że stok naśnieżany jest odpowiednio wcześnie. Po niezbyt śnieżnej zimie stoki nie wyglądały zbyt dobrze, ponieważ ratraki niszczyły ich powierzchnię. Obecnie wiosną nie ma już takich problemów. Sztuczny śnieg ma również wpływ na nawodnienie terenu. Normalnie na południowych zboczach brakuje miejscami 50% wody. Obecnie sztuczny śnieg topi się względnie powoli, co ma bardzo dobry wpływ na roślinność, gdyż na wysokości 2600 metrów jest teraz zawsze wystarczająca ilość wody. Obserwuję, że stan roślinności jest obecnie dużo lepszy niż wcześniej. Czy dzięki sztucznemu naśnieżaniu pojawiły się rośliny, które wcześniej nie występowały na tym obszarze? Silberberger: Nie, naśnieżanie nie ma takiego wpływu. Huber: Kilka lat temu podczas budowy stawu retencyjnego odkryto rzadką roślinę o nazwie knieć. Ekolodzy niepotrzebnie obawiali się o środowisko życia tego kwiatu, ponieważ po wybudowaniu zbiornika roślina rosła jeszcze szybciej i piękniej. Czy dzięki naśnieżaniu można jeszcze intensywniej gospodarować łąkami górskimi? Retenční rybníky jsou stálou součástí každé lyžařské oblasti. Jsou z nich v létě také hodnotné biotopy, které zde předtím nebyly? Silberberger: Ano. Teď už se retenční rybníky staví tak, aby z nich v létě byly oblíbené výletní cíle. Stavějí se tak, že vegetace se sice přemístí, ale zůstává zachována. To má tu výhodu, že je s nimi přenášena i fauna. A tak se při stavbě retenčních rybníků berou travní drny a ty se identicky vysazují na nově vzniklé náspy. Tím vznikají sekundární životní prostředí např. pro čolky horské nebo pulce, které je možné v retenčních rybnících spatřit ve velkých množstvích. Pane Hubere, Vaše zvířata jsou na pastvině, která je v zimě sjezdovkou a zasněžuje se. Jaký vliv má zasněžování na travní porost? Franz Huber: Tyto horské pastviny máme už od roku 1965, sjezdovky byly zbudovány v 80. letech. Dřív se při stavění tolik nedbalo na extrémní vegetaci. Nyní jsme v Zillertalu pokročili tak daleko, že je možné nanášet humus i ve výšce 2400 metrů. S lanovkou spolupracujeme úzce, takže díky sjezdovkám už dnes máme o 50 % víc pastvin a vyháníme sem víc dobytka. Dnes už se s tím pracuje dobře, a tak se travní porost poškozuje o 90 % méně, protože se včas stříká dostatek technicky vyrobeného sněhu. Po zimě bez sněhu nebyl kolikrát na sjezdovky moc hezký pohled, protože rolby zničily travnatý povrch. To už se dnes na jaře skoro vůbec nevidí. Pro mne je technicky vyrobený sníh zajímavý i ve vztahu k zavlažování. Na jižních svazích chybí částečně až 50 % vody. Technicky vyrobený sníh taje relativně pomalu – to velmi dobře souzní s vegetací, takže ve výšce 2600 metrů je pořád dostatek vody. Vidím, že dnes je vegetace lepší než dřív. Wissenswertes Zajímavosti Temperatura wilgotnego termometru stanowi wartość graniczną, jaką można osiągnąć podczas parowania wody do powietrza o pełnym nasyceniu wodnym, bez wymiany ciepła. Teplota vlhkého termometru … představuje hranici chladu, které může být dosaženo při odpařování vody do vzduchu při úplném nasycení vodou bez toho, aby došlo k výměně tepla. Rozmowa ekspertów Rozhovor s odborníkem Huber: Nasza łąka położona na wysokości 2000 metrów oferuje dziś 120 miejsc dla młodych zwierząt i to przez okres dłuższy o 4 tygodnie niż to miało miejsce 30 lat temu. Wtedy wypasaliśmy tylko 30 zwierząt. Dzięki sztucznemu naśnieżaniu nie musimy zamykać wyżej położonych obszarów, na których występują pewne warunki śniegowe. Czy też Pan tak to widzi? Rauch: Nikt z nas nie wie, jak daleko zajdą zmiany klimatyczne. Dlatego jestem ostrożny w swojej wypowiedzi. Ale poniżej 1600 metrów jazda na nartach będzie w przyszłości trudniejsza, tzn. nie damy rady przez cały sezon uprawiać zjazdów do doliny. Dlatego otwarcie wyżej położonych obszarów stanie się koniecznością. Naszym celem jest naśnieżanie każdego obszaru narciarskiego przez 70 do 100 godzin. Do takich Najdou se dnes díky zasněžování rostliny, které se tam dříve nevyskytovaly? Silberberger: Ne, to nelze přisuzovat zasněžování. Huber: Před několika lety se při stavbě jednoho retenčního rybníku našel vzácný druh blatouchu. Ochranáři přírody se o životní prostředí této rostliny strachovali neprávem, protože té se po vystavění rybníka daří lépe a roste rychleji. Je možné horské pastviny díky zasněžování obhospodařovat intenzivněji? Huber: Naše pastvina ve výšce 2000 metrů dnes poskytuje v létě místo pro 120 zvířat, a to o 4 týdny déle než před 30 lety, kdy tu bylo jen 30 zvířat. ANDREAS RAUCH Mieszkaniec Zillertal już od 30 lat pracujący przy wyciągach Mayrhofen. Od roku 2001 jest on głównym kierownikiem przedsiębiorstwa i jest odpowiedzialny za naśnieżanie i utrzymanie stoków na obszarze Horberg-Gerent. Dzięki licznym szkoleniom Andreas zdobył specjalistyczną wiedzę dotyczącą naśnieżania. Tento obyvatel Zillertalu pracuje již 30 let ve skiareálech Mayrhofner Bergbahnen. Od roku 2001 působí jako hlavní odpovědný vedoucí a má na starosti zasněžování a sjezdovky v oblasti Horberg-Gerent. Díky četným speciálním školením získal odborné znalosti v oboru technického zasněžování. nakładów potrzebna będzie w krótkim czasie ogromna ilość wody. Jeśli będziemy dysponować odpowiednią liczbą stawów retencyjnych, będziemy mogli z powodzeniem wyprodukować wystarczającą ilość sztucznego śniegu. W czasie naśnieżania naturalny stan wód płynących nie zmieni się. Zarówno przed jak i po naśnieżaniu wody będą płynąć, ryby będą mieć gdzie pływać, a my do napełniania stawów retencyjnych użyjemy wody powstałej wskutek topienia się śniegu. Czy można powiedzieć, że chodzi tutaj o ekologicznie zdrową cyrkulację? Silberberger: Właśnie o to chodzi, w przeciwnym razie już w listopadzie, a więc w czasie niskiego stanu wód, trzeba byłoby pobierać wodę prosto z potoków górskich. A przecież takie działanie byłoby niedopuszczalne, ponieważ powodowałoby brak wody zapasowej. Jeśli wszystkie spółki wyciągów narciarskich korzystałyby z wody bezpośrednio z potoków, powodowałoby to brak wody zapasowej. I oczywiście sensowniejsze wydaje się pobieranie wiosną wody powstałej wskutek topienia się śniegu u góry i kierowanie jej do stawów retencyjnych, a nie sprowadzanie jej na dół, aby potem znów pompować ją na górę. Z punktu widzenia gospodarki energetycznej takie działanie byłoby zupełnie bezsensowne. Czy bez sztucznego naśnieżania tak perfekcyjne utrzymanie obszarów narciarskich byłoby w ogóle możliwe? Rauch: W tym roku przez całą zimę mieliśmy 8,4 m opadów śniegu. Na Penkenie łączna wysokość pokrywy śnieżnej wynosiła 2,8 m. Jednak utrzyma- Říká se, že zasněžování také snižuje tlak na vytváření nových, výše položených lyžařských oblastí. Jste také toho názoru? Rauch: Nikdo z nás neví, jak se bude vyvíjet změna klimatu. Proto bych byl s takovým soudem opatrný. Ale pod hranicí 1600 metrů bude v budoucnosti lyžování obtížné, anebo nebudeme moci lyžovat celou sezonu až do údolí. Zpřístupnění výše položených oblastí může ale určitě počkat. Naším cílem je zasněžit každou lyžařskou oblast v průběhu 70 až 100 hodin. K tomu potřebujeme v krátké době velké zásoby vody. Když budeme mít k dispozici dostatek retenčních rybníků, budeme schopni vyrobit dostatek sněhu a technicky vyrobený sníh může na jaře rovnoměrně odtávat. Přírodní tekoucí vody zůstanou v době, kdy nejvíce zasněžujeme, stejné. Tečou jako dříve, ryby mají svou vodu a my zásobujeme retenční rybníky vodou z tajícího sněhu – v době, kdy je vody stejně víc než dost. Je možné označit tento koloběh za ekologicky zdravý? Silberberger: Přesně tak, jinak bychom museli v listopadu, kdy je vody nejméně, brát vodu přímo z potoků. Což není možné, protože už by žádná voda nezbyla. Kdyby všechny společnosti provozující lyžařské vleky čerpaly ve stejnou dobu vodu z potoků pro svoji potřebu, nezbyla by v nich vůbec žádná voda. A samozřejmě, že je také smysluplné na jaře vodu z tání ihned svést do retenčních nádrží a ne ji nejdříve nechat stéct všechnu dolů a potom ji znovu pumpovat nahoru. To by se energeticky vůbec nevyplatilo. 37 nie obszarów narciarskich na takim poziomie, jakiego oczekują goście nie byłoby do pomyślenia bez sztucznego naśnieżania. Dawniej na jednym stoku jeździło 4000 narciarzy dziennie. Dzisiaj ośmioosobowym wyciągiem krzesełkowym przewozimy od 16.000 do 17.000 ludzi w ciągu godziny, a przez cały sezon około 1,5 miliona. Jeśli taka liczba osób jeździłaby na naturalnym śniegu, najpóźniej w południe trzeba byłoby zamknąć stoki. Bylo by vůbec možné bez technického zasněžování udržet provoz lyžařských center na takto perfektní úrovni? Rauch: Letos jsme měli za celou zimu 8,4 metru srážek. Na Penkenu jsme měli celkovou výšku sněhu maximálně 2,8 metru. Přesto by lyžařský provoz nebyl bez technicky vyrobeného sněhu myslitelný v kvalitě, jakou požadují lyžaři. Dřív po sjezdovce sjelo za den až 4000 IRMGARD SILBERBERGER Biolog z St. Johann w Tyrolu, specjalizowała się w planowaniu ochrony środowiska, ochrony krajobrazu podczas budowy stawów retencyjnych, wyciągów i wydobywania kamienia. Czuwa także nad przestrzeganiem przepisów dotyczących ochrony środowiska podczas realizacji tego typu projektów. Bioložka ze St. Johannu v Tyrolsku se specializuje na plánování ochrany přírody a péči o krajinu při stavbě retenčních rybníků, cest, vleků nebo při těžbě kamene. Kontroluje také, aby se při takových projektech dodržovaly předpisy ohledně ochrany životního prostředí. Na koniec: Rauch: Bez sztucznego naśnieżania nie do pomyślenia byłoby utrzymanie obszarów narciarskich, w takiej liczbie, w jakiej korzysta się z nich 38 lidí. Dnes přepravíme na osmimístné lanovce za hodinu 16000 až 17000 lyžařů, což za celou sezónu činí 1,5 milionu. Kdyby jezdili na přírodní sněhové pokrývce, byl by nejpozději v poledne konec. Rozmowa ekspertów Rozhovor s odborníkem FRANZ HUBER Od 30 lat Franz Huber jest rolnikiem w Fügen. Wspólnie z bratem prowadzi trzy gospodarstwa, w których inwentarz obejmuje około 300 sztuk bydła. Dzięki zagospodarowaniu wielu łąk górskich Franz jest świadomy pozytywnych skutków sztucznego naśnieżania. Už 30 let je Franz Huber zemědělcem ve Fügenu. Spolu s bratrem se starají o tři statky s celkem téměř 300 kusy dobytka. Díky tomu, že obhospodařuje četné pastviny, zná pozitivní vliv technického zasněžování z každodenní zkušenosti. w Zillertal. Do sztucznego naśnieżania używana jest czysta woda, która powstaje w skutek topienia się śniegu i jest przechowywana w górnych zbiornikach retencyjnych. Z punktu widzenia gospodarki energetycznej jest to działanie sensowne i bardzo logiczne. Silberberger: Na początku panował duży sceptycyzm, czy sztuczny śnieg będzie w odpowiednim stopniu chronił darń i zapobiegnie powstawaniu pleśni śniegowej. Wątpliwości te były nieuzasadnione, ponieważ odpowiednie badania udowodniły działanie wręcz przeciwne. Ponadto obecnie budowa rowów śnieżnych oraz stawów retencyjnych odbywa się w zupełnie innych warunkach, ponieważ dzisiejsze metody budowania są bardzo ekologiczne, tzn. szczególną wagę przywiązuje się do odtwarzania roślinności w rowach śnieżnych. Jeśli budowa jest dobrze przeprowadzona, to rów w ciągu dwóch dni od ukończenia staje się zupełnie niewidoczny. Dlatego ogólne skutki naśnieżania są pozytywne. Huber: Posiadamy jedną nienaśnieżaną łąkę. I muszę stwierdzić, że dzięki naśnieżaniu mamy lepsze doświadczenia. 20 lat temu byłoby nie do pomyślenia, aby ktoś tak powiedział, ale naprawdę taka jest rzeczywistość. Rolnik potrzebuje gospodarki, turystyka potrzebuje gospodarki, a a Tyrolu obie branże działają doskonale. Muszę pogratulować wszystkim, którzy stworzyli urządzenia do naśnieżania i co roku pracują nad ich modernizacją. // Závěr: Rauch: Bez zasněžování by lyžařské oblasti v takové velikosti, v jaké se provozují v Zillertalu, nebyly myslitelné. Zasněžování se provádí čistou vodou a jde o vodu, kterou shromažďujeme nahoře z roztátého sněhu – což je energeticky hospodárné a logické. Silberberger: Zpočátku panovala velká skepse, zda bude technicky vyrobený sníh chránit travní porost a zda bude možné zabránit plísni sněžné. Tyto obavy byly nepodložené, protože studie dokázaly přesný opak. Kromě toho dnes probíhá stavba zasněžovacích vedení a retenčních rybníků za jiných podmínek, protože se staví v souladu s přírodou a je zde snaha ihned nechat výkopy po vedeních zarůst vegetací. Při správné výstavbě není za dva týdny po dokončení poznat, že tu byl výkop. Proto nejsou celkové dopady zasněžování negativní. Huber: Máme jednu pastvinu bez zasněžování. A musím říct: Se zasněžováním máme pozitivní zkušenosti. Kdyby mi to někdo řekl před 20 lety, nebylo by to pro mne myslitelné, ale je to opravdu tak. Zemědělec potřebuje hospodářství, turismus potřebuje hospodářství a způsob, jakým je to v současnosti řízeno a jakým to v Tyrolsku funguje, je vynikající. Musím pogratulovat všem, kteří vytvořili zařízení na zasněžování a každý rok je vylepšují. // Gdzie przyjemność spotyka się z pasją Z dna doliny aż na szczyt Setkání radosti s vášní Požitek od paty hor až k vrcholům 40 Sport i czas wolny Sport a volný čas 41 Urlop zimowy w najaktywniejszej dolinie świata- w Zillertal. To czysta przyjemność, sport, wypoczynek i rekreacja w jednym. Jeśli już samo przybycie tutaj wiąże się z przyjemnością, to nic na pewno nie stanie na przeszkodzie, aby to był Twój wymarzony urlop. Zimní dovolená v nejaktivnějším údolí na světě - v údolí Zillertal. Znamená zábavu, sport, odpočinek a uvolnění. A když už je i příjezd čirým potěšením, nestojí dovolené snů opravdu nic v cestě. Wszystkie drogi prowadzą do Zillertal. No dobrze, prawie wszystkie. Niezależnie, czy jedziesz z zachodu czy wschodu, koło Wiesing zjeżdżasz z autostrady. Potem najlepszą drogą szybkiego ruchu wjeżdżasz wprost do doliny. Pokryte śniegiem góry po prawej i lewej stronie są coraz bliżej, a tym samym także Twój hotel lub pensjonat. Všechny cesty vedou do Zillertalu … No, dobře, téměř všechny. Je jedno, jestli přijíždíte z východu nebo ze západu, u Wiesingu sjeďte z dálnice. Potom jeďte po rychlostní silnici do údolí, zasněžené hory nalevo i napravo se blíží a s nimi i Váš dovolenkový domov. NAJNOWOCZEŚNIEJSZE WYCIĄGI I WSPANIAŁE RESTAURACJE. Podczas jazdy wygodnymi kolejkami czeka na Ciebie moc niezapomnianych wrażeń. Polecamy Ci gondolę „BMW Individual by Leitner“. Jej wygląd i styl przypominają nowoczesną limuzynę BMW: brązowe ogrzewane skórzane siedzenia z funkcją masażu, system multimedialny sterowany z konsoli środkowej, a nawet uchwyt na szampana i lampki. Wszystko to oferuje Ci gondola marki LeitnerRopeways. A na górze warto zajść do jednej z wielu górskich schronisk. Również tutaj decyduje klasa, a nie ilość. Wiele z tych lokali narciarskich otrzymało w ostatnich latach prawdziwie królewskie wyróżnienia. I tak np. „Wedelhütte“ już po raz piąty została oceniona przez niezależnych ekspertów jako „restauracja narciarska roku“. „Kristallhütte“ stawia na regionalność i tyrolską gościnność, dlatego można ją określić jako najwyżej położoną tyrolską restaurację. Także „Schneekarhütte“ stała się jedną z najpopularniejszych lokali narciarskich. Ale oczywiście w Zillertal każdy właściciel górskiej chatki dla narciarzy zrobi wszystko, aby jego goście byli zadowoleni. Odpo- NEJMODERNĚJŠÍ VLEKY A SKVĚLÉ CHATY Při jízdě pohodlnými lanovkami Vás čeká s ničím nesrovnatelný pocit. Doporučujeme kabinu „BMW Individual by Leitner“. Kabina je luxusně zařízená ve stylu sedmimístné limuzíny BMW: Hnědé kožené sedačky s vytápěním a masážní funkcí, multimediální systém obslužný ze střední konzole, ano, v této kabině společnosti Leitner-Ropeways najdete dokonce i držák na lahev šampaňského a skleničky. Jakmile dojedete nahoru, určitě nejdříve zamiřte do jedné z mnoha chat. A samozřejmě, že zde stále platí pravidlo kvalita před kvantitou. Mnoho lyžařských chat v Zillertalu bylo v posledních letech vyznamenáno „šlechtickými přívlastky“ zimní turistiky: Chata „Wedelhütte“ tak byla již popáté zvolena v nezávislých testech za „Lyžařskou chatu roku“. Chata „Kristallhütte“ sází na místní zvyky a tyrolskou pohostinnost a může se hrdě nazývat nejvýše položenou tyrolskou restaurací. I chata „Schneekarhütte“ již byla jednou zvolena za nejoblíbenější lyžařskou chatu. Samozřejmě, že vedoucí chat v celém Zillertalu nastavují vysokou 42 Sport i czas wolny Sport a volný čas Relaks i przyjemność w gondoli i w restauracji. Uvolnění a požitek v kabině i na chalupě. 43 wiednio posilony możesz teraz spokojnie nawiązać kontakt z punktami kontaktowymi BMW. laťku, aby byli jejich hosté spokojení. A jestli jste se už dostatečně posilnili, můžete se klidně pustit do BMW Touchpoints. RADOŚĆ NA STOKU Z BMW BMW xDrive Canyon of Joy w Hochfügen latem stanowi idylliczny potok, jednak w zimie zamienia się w spektakularny naturalny kanion, w którym możesz jeździć na nartach lub snowboardzie. Ma on długość 500 metrów, a różnice wysokości wynoszą w nim 100 metrów. Tutaj można zastosować jedynie dwie metody: albo pełen gaz, albo kreatywny slopestyle. Bardziej bezpieczne są trasy BMW xDrive SkiMovie. Jedziesz krótki czas slalomem gigantem i jesteś nagrywany przez kamery o wysokiej rozdzielczości. Już po krótkiej chwili możesz zobaczyć swoje nagrania w sieci, przesłać je krewnym lub przyjaciołom albo umieścić w formie postów na portalach społecznościowych. Trasy SkiMovie znajdują się w Hochfügen, Zell, Gerlos i Königsleiten. A jeśli chcesz wiedzieć, z jaką prędkością jechałeś na nartach lub na desce, to powie ci o tym BMW-xDrive-Speedcheck znajdujący się przy wyciągu Kreuzwiesenlift w Zell. A gdy po udanym dniu na nartach niechętnie wsiadasz do zimnego samochodu, to BMW 740d jest idealnym autem na Twój zimowy urlop. Dyskretny worek na narty bezpiecznie ukryje Twój zimowy sprzęt, nie zajmując przy tym dużo miejsca. Oprócz właściwości ZÁBAVA NA SJEZDOVCE S BMW BMW xDrive Canyon of Joy v Hochfügenu je v létě idylickým potokem, ale v zimě se změní v okázalý přírodní kaňon, který můžete projet na lyžích nebo na snowboardu. Je dlouhý 500 metrů a má převýšení 100 metrů. Existují jen dvě metody: Buď na plný plyn nebo kreativně, tzv. slopestylem. Neškodné jsou naproti tomu dráhy BMW-xDrive-SkiMovie. Projedete krátký obří slalom a přitom Vás natáčejí kamery s vysokým rozlišením. Chvilku potom si můžete svůj výkon prohlédnout na síti, můžete své video poslat e-mailem kamarádům a příbuzným nebo ho umístit na sociální sítě. Dráhy SkiMovie jsou v Hochfügenu, Zellu, Gerlosu a v Königsleitenu. A chcete-li vědět, jak rychle se skutečně řítíte z kopce na svých lyžích nebo na prkně, řekněte to na BMW-xDrive-Speedcheck u vleku Kreuzwiesenlift v Zellu. A protože po vydařeném dni na kopci neradi nastupujete do studeného auta, je BMW 740d ideálním vozidlem pro Vaši zimní dovolenou. Díky decentnímu vaku na lyže je lyžařské vybavení uloženo bezpečně a úsporně. Vedle jízdních vlastností sportovního vozu se BMW 740d vyznačuje tichou a plynulou jízdou. Wskazówki Tip BMW xDRIVE CUP Kto wykonał siedem różnych zadań (SkiMovie, Performance, itd.) otrzymuje tzw. odznaki. Spośród posiadaczy przynajmniej 5 odznak co miesiąc losujemy właściciela K2- limitowanej edycji nart BMWMDesign. Ponadto w ciągu sezonu można wygrać trening jazdy po śniegu i lodzie. Główną nagrodę w czasie losowania stanowi co roku samochód BMW X1. BMW xDRIVE CUP Kdo splní sedm různých úkolů (SkiMovie, Performance atd.), získá tzv. badges. Z majitelů nejméně 5 badges se každý měsíc losuje lyžař K2-LimitedBMW-MDesign-Edition. Kromě toho je možné vyhrát každou sezónu trénink v jízdě na lyžích a na ledu. A jako hlavní cenu je možné každoročně vyhrát jedno BMW X1. 44 www.peakperformance.com samochodu sportowego BMW 740d charakteryzuje się cichą i delikatną pracą. Dzięki kontroli dynamiki jazdy, która w każdej sytuacji automatycznie ustawia najlepsze z możliwych parametry jazdy, podróż będzie absolutną przyjemnością. Kierowców oraz ich portfele szczególnie cieszy, że silnik wysokoprężny o pojemności 3,0 l w czasie drogi spala średnio tylko ok. 5,6 litrów na 100 km. Zaprogramowane czasowo podgrzewanie siedzenia, sprawi, że do hotelu wrócisz w pełni ogrzany. Tam czeka na Ciebie strefa SPA i wspaniała kolacja składająca się z kilku dań. Piękne uwieńczenie dnia. Ve spojení s řízením jízdní dynamiky, která v každé jízdní situaci automaticky vybírá nejvhodnější jízdní nastavení, je cestování v tomto voze absolutním požitkem. To, že se tento 3litrový dieselový agregát na cestu do údolí Zillertal spokojí s průměrně 5,6 litry na 100 km, potěší řidiče i rozpočet na dovolenou. Vytápění sedadel je předprogramované, takže se zpátky do hotelu dostanete pěkně prohřátí. Tam Vás čeká wellness a úžasná, několikachodová večeře, a tak můžete v klidu zakončit tento krásný den. Więcej informacji: www.zillertal.at/bmw www.bmw-xdrive-cup.com Další informace: www.zillertal.at/bmw www.bmw-xdrive-cup.com Warto wiedzieć Zajímavosti BMW 740D • Automatyczna 6- biegowa skrzynia biegów • Diesel • 6 cylindrów • Spalanie: 9 litrów w mieście / 5,7 w terenie / 6,9 litrów w obszarze zabudowanym • 225 kW/306 KM • Dostępny także w wersji BWM xDrive (napęd na cztery koła) BMW 740D • Automatická 6stupňová převodovka • Diesel • 6 válců • Spotřeba: 9 litrů město/5,7 mimo město/6,9 průměr • 225 kW/306 PS • Možné získat také jako BWM xDrive (4x4) Mit der Bahn in’s Zillertal – ab 39 Euro! Ohne Stress, Stau und Vignette. Unser Familientipp: Kinder und Enkelkinder unter 15 Jahren reisen kostenfrei mit! Das Europa-Spezial gibt es, solange der Vorrat reicht. Überall, wo es Fahrkarten gibt und unter www.bahn.de/oesterreich Die Bahn macht mobil. 48 Natura Příroda Kraina zimowych wędrówek W poszukiwaniu spokoju przyrody Země zimních túr Na stopě poklidné přírodě 49 Śnieg skrzypi pod butami, lasy pokryte świeżym śniegiem, mieniące się kryształy na łąkach, zamarznięte potoki i sople lodu na studzienkach. Udany urlop zimowy w Zillertal to nie tylko narty, ale również romantyczne zimowe wędrówki. Chcielibyśmy przedstawić cztery najpiękniejsze trasy zimowych wędrówek. Sníh skřípe pod botami, čerstvě zasněžené lesy, třpytící se krystaly na loukách, zamrzlé potoky a tlusté rampouchy u pramínku… K vydařené zimní dovolené v Zillertalu patří vedle lyžování také romantický výlet do zimní přírody. Představujeme Vám čtyři nejhezčí zimní trasy. WIĘCEJ NIŻ TYLKO ALTERNATYWA Wędrówki także podczas zimnej pory roku stały się prawdziwą atrakcją. Wszystko jedno, czy odbywają się one na wyznaczonych, przygotowanych ścieżkach czy w dzikim, dziewiczym terenie. Najważniejszą sprawą jest ruch w tym bogatym w tlen uroczym zimowym krajobrazie. Zapomnij o stresie dnia codziennego i zanurz się w cudach natury. Kluczowym słowem tutaj jest brak pośpiechu. Jednocześnie wędrujący robią coś dla zdrowia. Zillertal nie tylko latem oferuje idealne możliwości spacerów górskich. Także zimą oferta wędrówek - na przygotowanych i nieprzygotowany trasach - jest niezmiernie bogata i zróżnicowana pod względem trudności. Do wyboru masz sportowe wędrówki dla ambitnych, jak i krótkie spacery. Również rodziny z małymi dziećmi znajdą w naszej bogatej gamie coś dla siebie. Specjalnie dla Ciebie wybraliśmy cztery trasy prowadzące do najpiękniejszych miejsc. VÍC NEŽ JEN ALTERNATIVA Pěší turistika se stala skutečnou součástí dovolené i v chladných ročních obdobích. Je jedno, jestli chodíte po vyhrnutých cestách nebo ve sněžnicích po zasněžených pláních. Centrálním tématem je plynulý pohyb v zimní krajině a na čistém vzduchu bohatém na kyslík. Vybočení z každodenního stresu, ponoření se do zázraků přírody. Kouzelné slůvko je zpomalení. A pěší turisté dělají současně něco pro své zdraví. Zillertal nabízí ideální podmínky pro pěší túry nejenom v létě. I v zimě je nabídka turistických cest – upravených i neupravených – v různých obtížnostech různorodá. Skládá se ze sportovně náročných túr až po krátké procházky. Mnoho z těchto túr je vhodných i pro rodiny s malými dětmi. Vybrali jsme pro Vás čtyři trasy na ta nejhezčí místa. 50 Natura Příroda Warto wiedzieć Zajímavosti WĘDRÓWKI ZIMOWE • Zillertal oferuje ponad 400 kilometrów przygotowanych tras spacerowych w dolinie albo liczne pełne przygód wycieczki , po wysokich górach, na które nieodłącznie trzeba zabrać ze sobą śniegowce. • Dzięki śniegowcom będziesz mógł także dotrzeć do miejsc znajdującymi się poza wyznaczonymi szlakami. Doświadczeni przewodnicy górscy z Zillertal oferują zorganizowane wycieczki dla początkujących i zaawansowanych. • Sześć kolejek przyrodniczych o łącznej długości 45 km i liczne możliwości wypożyczenia sanek, sprawią, że Twój urlop w Zillertal stanie się prawdziwą przyjemnością. ZIMNÍ PĚŠÍ TURISTIKA • Zillertalské údolí nabízí přes 400 kilometrů vyhrnutých cest pro pěší. Nebo přírodu a dobrodružství na četných cestách pro sněžnice na horách. • Se sněžnicemi je možné dojít i k cílům, které leží mimo cesty a pěšiny. Zkušení turističtí a horští průvodci v Zillertalu nabízejí vedené túry pro začátečníky a pokročilé. • Šest přírodních drah o celkové délce 45 kilometrů a mnoho příležitostí vypůjčit si sáně - sáňkování v Zillertalu je prostě radost. 51 Wędrówki w białej przyrodzie Brodit se bílou nádherou DO KOŚCIÓŁKA PIELGRZYMKOWEGO MARIA BRETTFALL Przy wjeździe do Zillertal już z autostrady widać mały kościółek na skale. To sankturarium Maria Brettfall. Tam poprowadzi Cię pierwszy spacer zimowy, który rozpoczniesz przy domu gminnym w Strass. Od kościółka dalej drogą do Ellerboden, skąd rozpościera się wspaniały widok. Potem drogą Öxeltalweg zejdziesz do Rotholz, a następnie z powrotem dojdziesz do punktu wyjścia. Przy kościółku Maria Brettfall możesz nieco zboczyć z trasy, aby obejrzeć dawną gospodę. Strome podejście prowadzi jedynie do kościoła, pozostała część trasy jest łagodna. Łączny czas przejścia wynosi 2,5 godziny. 52 K POUTNÍMU KOSTELÍKU MARIA BRETTFALL Už z dálnice Vám do oka padne na vstupu do údolí Zillertal malý kostelík na vrcholku skály: Maria Brettfall. Tam Vás zavede první zimní túra, která začíná u obecního domu ve vesnici Strass. Pokračuje přes Maria Brettfall na Ellerboden, ze kterého si můžete vychutnat nádherný výhled. Pokračujte dolů po cestě Öxeltalweg do Rotholz a potom zpátky do výchozího bodu. Možnost odpočinku nabízí bývalá poustevna vedle kostelíku Maria Brettfall. Prudký je pouze výstup k poutnímu kostelíku, zbytek cesty se dá označit jako pohodlný. Celková doba túry je přibližně dvě a půl hodiny. CZAS PRZEJŚCIA: 2,5 godziny DOBA: 2,5 hodiny DŁUGOŚĆ: 5,4 km DÉLKA: 5,4 km WYSOKOŚĆ: 255 m PŘEVÝŠENÍ: 255 m STOPIEŃ TRUDNOŚCI: średni KATEGORIE: střední Natura Příroda SZYBKA TRASA SANECZKOWA Z WIESENHOF Cudowna wędrówka w kotle doliny z Mayrhofen poprowadzi Cię do restauracji wycieczkowej Wiesenhof. Punktem początkowym wycieczki jest gospoda Brücke, skąd możesz rozpocząć wędrówkę albo w kierunku dzielnicy Oberkumbichl albo starą drogą Stilluperweg. Obie drogi prowadzą w końcu do restauracji Wiesenhof. Po nabraniu sił w restauracji rozpoczyna się droga powrotna. Na sankach możesz bez problemu przemierzyć piękną trasę o długości 2,5 km, która prowadzi do Mayrhofen. Łączny czas przejścia (bez sanek) wynosi 3 godziny, różnica wysokości podczas podchodzenia sięga 410 metrów. SÁŇKOVÁNÍ Z WIESENHOFU Krásná cesta v kotlině vede z Mayrhofenu k výletní restauraci Wiesenhof. Výchozím bodem je restaurace Brücke, odkud můžete okruh začít buď směrem na část obce Oberkumbichl, nebo starou cestou Stilluperweg. Obě cesty se nakonec znovu sejdou a skončí u chaty Wiesenhof. Po posilnění v restauraci nadchází cesta zpět. Na saních můžete po 2,5 kilometru dlouhé přírodní dráze sjet bez námahy až do Mayrhofenu. Celková doba na túru (bez saní) je kolem tří hodin, převýšení při stoupání je 410 metrů. CZAS PRZEJŚCIA: 3 godziny DOBA: 3 hodiny DŁUGOŚĆ: 8,7 km DÉLKA: 8,7 km WYSOKOŚĆ: 410 m PŘEVÝŠENÍ: 410 m STOPIEŃ TRUDNOŚCI: średni OBTÍŽNOST: střední Sanki to radość dla całej rodziny. Sáňkování je zábava pro celou rodinu. 53 W SCHWARZACHTAL GRA I ŚPIEWA GOSPODARZ W zależności od długości pobytu możesz rozpocząć wędrówkę w Gerlos i dojść bocznymi drogami do dzielnicy Gerlos-Gmünd, a potem dalej aż do sztucznego jeziora. Praktycznie na końcu jeziora, na południe od ulicy znajduje się restauracja Kühle Rast. Od restauracji szlak prowadzi w kierunku południowym najpierw poprzez pasmo leśne, a potem trasa zaczyna się nieco wznosić w górę. Na ostatnim odcinku, który wynosi jedną trzecią całej trasy, robi się trochę bardziej stromo ale i tak dojdziesz do zasłużonego celu wędrówki czyli gospody Schwarzachtal, oddalonej około 4 kilometry od restauracji Kühle Rast. Restauracja oferuje różne rodzaje regionalnych specjałów, a główną atrakcją jest sam gospodarz, który chętnie zabawia gości swoją muzyką. W zależności od punktu wyjścia łączny czas przejścia tam i z powrotem wynosi ok. 3 godzin. 54 VE SCHWARZACHTALU HRAJE A ZPÍVÁ HOSPODSKÝ Podle polohy ubytování začnete v Gerlosu a půjdete nejdříve po rovných cestách obcí Gerlos-Gmünd a potom dál k přehradě. Téměř na konci jezera se jižně od cesty nalézá restaurace Kühle Rast. Od restaurace pokračujte jižním směrem nejdříve lesnatým pásem a potom začne cesta mírně stoupat. Ve třetí třetině je trochu prudší a asi po čtyřech kilometrech (od Kühlen Rast) dosáhnete zaslouženého cíle, restauračního zařízení Schwarzachtal. Samotná chata nabízí různé místní pochoutky, především je tu ale svérázný hospodský: Hans Egger, který sám rád muzicíruje a baví hosty. Podle výchozího místa trvá cesta tam a zpět dvě a půl až tři hodiny. CZAS PRZEJŚCIA: 2-3 godziny DOBA: 2 hodiny DŁUGOŚĆ: ok. 5 km DÉLKA: cca 5 km WYSOKOŚĆ: 200 m PŘEVÝŠENÍ: 200 m STOPIEŃ TRUDNOŚCI: łatwa OBTÍŽNOST: lehká Natura Příroda Pełna romantyzmu zimowa wędrówka we dwoje. Čistá romantika – zimní putování ve dvou. SZLAK TUXER TALWEG JEST NIESAMOWITY RÓWNIEŻ NOCĄ Na zaśnieżonych drogach wzdłuż potoku Tuxbach.... Czas przejścia całej trasy z Vorderlanersbach do Hintertux przy niezłej wspinaczce wynosi około 3 godzin. Na całej trasie możesz zboczyć z drogi i ponownie powrócić na nią, zatem czas wędrówki oraz trasę ustalasz sam w zależności od ochoty, humoru i kondycji. Od ciebie zależy, czy chcesz iść godzinkę spacerem z Madseit do Lanersbach czy 1,5 godziny z Lanersbach do Hintertux. Niezależnie od decyzji ciągle będziesz szedł wzdłuż szlaków numer 10 i 12 (z Madseit w obrębie doliny). W wielu miejscach wzdłuż pięknej drogi w dolinie możesz zjeść i napić się czegoś smacznego. Szczególnie romantyczny jest wieczorny spacer, ponieważ szlak jest oświetlony. Podczas dnia możesz powrócić busem sportowym. CESTA ÚDOLÍM TUX JE ZÁŽITEK I V NOCI Na zasněžených cestách podél potoka Tuxbach… Doba pro ujití celé trasy z Vorderlanersbachu do Hintertuxu je asi tři hodiny při menším stoupání směrem do údolí. Hezké na této cestě údolím Tux je, že můžete kdekoliv skončit a zase začít, takže si můžete trasu rozdělit podle nálady, chuti a kondice. Je jedno, jestli si chcete dát hodinovou procházku z Madseitu do Lanersbachu nebo jít hodinu a půl z Lanersbachu do Hintertuxu. Po stezkách číslo 10 a 12 (z Madseitu do údolí) se jde vždy pohodlně. Na mnoha místech na této stezce je možné si zajít na něco k jídlu a k pití. Obzvláště romantická je večerní procházka, protože stezka je osvětlena. Pro zpáteční cestu můžete během dne použít skibus. CZAS PRZEJŚCIA: 3 godziny DOBA: 3 hodiny DŁUGOŚĆ: 10,3 km DÉLKA: 10,3 km WYSOKOŚĆ: 390 m PŘEVÝŠENÍ: 390 m STOPIEŃ TRUDNOŚCI: łatwa OBTÍŽNOST: lehká Więcej informacji: www.zillertal.at/winterwandern Další informace: www.zillertal.at/winterwandern 55 Loden Loden - tkanina, która stała się już tradycją Loden Látka, z níž je utkána tradice 56 Sztuka/kultura Umění/kultura 57 Wskazówki Tip W przypadku przeziębienia należy położyć na piersi tłustą, niepraną wełnę. Při nachlazení si položte nepranou, mastnou vlnu na prsa. Loden w pewnym stopniu jest prekursorem nowoczesnej odzieży funkcjonalnej: odporny na wodę, oddychający, w pełni naturalny. Już od X wieku znano tajemnice lodenu, wałkowanej tkaniny wełnianej. Podczas gdy ubrania z materiałów naturalnych na obszarze Alp w okresie międzywojennym były codziennością, to w obecnych czasach tylko nieliczne grupy mieszkańców z nich korzystają: myśliwi i leśniczy, strzelcy, członkowie kapel muzycznych... W ostatnich latach jednak naturalne tkaniny znów powoli stają się modne. Loden je svým způsobem předchůdcem moderního funkčního oblečení: nepromokavý, prodyšný, čistě přírodní. Už od 10. století znali lidé tajemství lodenu, valchované vlněné látky. Zatímco se oblečení z této přírodní látky nosilo každodenně v alpských oblastech ještě v období mezi válkami, nosí ho dnes už jen několik málo skupin obyvatel: lovci a lesníci, střelci, kapely… Jako doplňky se ale v posledních letech znovu rozmohly a opět se dostaly do módy. LODEN POWSTAJE Z WEŁNY Powstanie lodenu rozpoczyna się od strzyżenia owiec. Z jednej owcy w zależności od jej rozmiarów uzyskuje się od 2,5 do 3,5 kg wełny, opowiada rolnik Hubert Kröll, podczas gdy właśnie jedna z jego owiec pod nożem hodowcy Martina Fankhausera traci swoje piękne runo. Fankhauser chwyta owieczkę mocno, ale z wyczuciem i sadza ją na zadzie. Następnie zaczyna ją strzyc maszynką przypominającą dużą maszynkę do strzyżenia brody. Dla zwierzęcia, które ma niecały rok, to pierwsze strzyżenie. Owieczka zachowuje się zupełnie spokojnie, podczas gdy hałda tłustej wełny ciągle rośnie, a naga różowa skóra zwierzątka staje się coraz bardziej widoczna. „Zwierzęta są strzyżone z reguły dwa razy do roku. Pierwszy raz we wrześniu lub październiku, drugi raz w marcu lub kwietniu“, opowiada Fankhauser. OD VLNY K LODENU Výroba lodenu začíná stříháním ovcí. Z jedné ovce se získají, podle velikosti, dvě a půl až tři a půl kila vlny, říká zemědělec Hubert Kröll, když jedno z jeho zvířat přichází o svůj kožich pod „nůžkami“ chovatele Martina Fankhausera. Pevně, ale ne hrubě, bere Fankhauser ovečku a „posadí“ ji na zadek. A potom ji začne stříhat strojkem podobným velkému holicímu strojku. Pro tohle sotva rok staré zvíře je to první stříhání. Ovečka drží úplně tiše, zatímco kopec mastné vlny roste a nahá, růžová kůže zvířete je vidět čím dál víc. „Zvířata se zpravidla stříhají dvakrát ročně. Jednou v září nebo v říjnu a podruhé v březnu nebo dubnu“, vypráví Fankhauser. V posledních desetiletích však znalosti kolem výroby odolného lodenu téměř vymizely. Jednou z mála v Rakousku zachovaných ma- Warto wiedzieć Zajímavosti TKANINA LODENOWA • Szara tkanina lodenowa: słynna kurtka tuxer wytwarzana jest z wełny z owcy alpejskiej. Najstarsza rasa owiec tyrolskich, bardzo odporna i o dużych możliwościach adaptacyjnych. Idealne dostosowana do surowego życia w wysokich górach. • Brązowa tkanina lodenowa: naturalny kolor pochodzący od tak umaszczonych owiec. • Zielona tkanina lodenowa: farbowana wełna z białych owiec. LODENOVÉ LÁTKY • Šedý loden: slavná kazajka Tuxer je vyrobena z vlny alpské ovce. Jde o nejstarší tyrolský druh ovce, velmi odolný a přizpůsobivý. Ideální pro drsný život na horách. • Hnědý loden: přírodní barva od stejnobarevných horských ovcí. • Zelený loden: obarvená vlna z bílé ovce. Kunst/Kultur Sztuka/kultura Arts/Culture Umění/kultura Tradycyjny zakład rodzinny działający już od 140 lat. Rodinný podnik s láskou k tradici už 140 let. W ostatnich dziesięcioleciach wiedza na temat produkcji odpornej tkaniny lodenowej prawie zanikła. Jednym z nielicznych zachowanych zakładów w Austrii, który zajmuje się jej produkcją, jest firma rodziny Kreutner w Hart. Rodzina Kreutner już 140 lat temu rozpoczęła produkcję tkanin z owczej wełny oraz tworzenie odzieży. Po ostrzyżeniu owiec wyprana wełna trafia do tego producenta tkaniny lodenowej. Z niej uzyskiwana jest nić i sam materiał. Następnie materiał jest „golony“, tzn. niepotrzebne, odstające włókna zostają ścięte. Następnie płachty materiału prasuje się i są gotowe do przetwarzania. „Tutaj w firmie wykonujemy tylko spodnie i peleryny albo kamasze“, opowiada Rosmarie Kreutner. Peleryna wykonana z tkaniny lodenowej wygląda podobnie jak poncho. Kreutnerowie sprzedają wyprodukowaną tkaninę, z której następnie szyje się stroje ludowe charakterystyczne dla Tux albo ciepłe kapcie, tzw. Doggln. Fabryka Kreutnerów nie jest raczej znana, potwierdza David Kreutner Junior: „Nasze wyroby sprzedajemy osobom prywatnym, a jesienią na bazarach. Wielu z naszych klientów to myśliwi albo leśniczy, którzy potrafią wykorzystać tę tkaninę w najwłaściwszy sposób. A jeśli są zadowoleni, mówią o tym innym. To się nazywa szeptana propaganda.“ Rzemiosła uprawianego przez członków rodziny Kreutner nigdzie nie można się wyuczyć, nad czym ubolewa David Kreutner Senior:„Dawniej nufaktur je podnik rodiny Kreutnerů v Hartu. Už před 140 lety rodina Kreutnerů začala vyrábět látky z ovčí vlny a šít z nich oblečení. Když jsou ovce ostříhané, dopraví se vypraná vlna k zillertalskému výrobci lodenu. Z ní se spřádá vlákno a z něj se tká látka. Ta se potom „brousí“, jemné, přečnívající vlásky se ostříhají. Potom se pruhy látky vyžehlí a jsou připravené k dalšímu zpracování. „Tady šijeme jen kalhoty a peleríny. Nebo psí dečky“, říká Rosmarie Kreutner. Pelerína (Wetterfleck) je něco jako pončo z lodenu. Nicméně se loden od Kreutnerů také dál prodává a zpracovává - šijí se z něj známé kabátce ke krojům nebo teplé domácí boty, tzv. Doggln. Manufaktura rodiny Kreutnerů je spíše tajný tip, potvrzuje David Kreutner junior: „Prodáváme jen soukromníkům nebo na podzimních trzích. Mnoho z našich zákazníků jsou lovci nebo dřevorubci, kteří tyto šaty nejlépe využijí. A když jsou spokojení, řeknou to dál. Všechno se šíří jen ústně.“ Řemeslu rodiny Kreutnerů už se nedá nikde vyučit, lituje David Kreutner senior: „Dřív ještě existovaly textilní školy. Ale dnes to můžeme předávat už jen v rodině. Jinak se toto vědění úplně vytratí.“ Že se jedná o vymírající živnost je vidět i na většině strojů, které stojí ve stísněných místnostech manufaktury. Nejstarší přístroj - lis - je asi stejně tak starý jako sama firma Kreutner. 59 Kapcie Doggln ogrzeją Twoje stopy. Doggln Vám zahřejí nohy. można było dostać przynajmniej buty wykonane z tego materiału. Ale dziś można jedynie tę wiedzę przekazywać w rodzinie. Inaczej zupełnie by zanikła.“ To, że mamy do czynienia z rzemiosłem ginącym, widać po większości maszyn, które stoją w ciasnych pomieszczeniach warsztatowych. Najstarsze urządzenie, prasa, jest chyba tak stare jak sam warsztat rodziny Kreutnerów. Nie ma żadnej pewności, czy wiedza dotycząca produkcji tkaniny lodenowej nie umrze wraz z obecnym pokoleniem. Wprawdzie w pomieszczeniach fabrycznych wiszą koła, na których dzieci chętnie się bawią, ale czy w przyszłości będą chciały tutaj pracować? SEKRET CIEPŁYCH KAPCI Wyrobem kapci Doggl zajmuje się rodzinny zakład Günthera Hartla w Stumm. Sposób ich produkcji jest rodzinną tajemnicą. A tajemnic związanych z tworzeniem tych ciepłych kapci jest naprawdę dużo. Zanim powstaną kapcie Doggln, mijają dobre cztery godziny. Marion Hartl i jej teściowa Gretl siedzą w małych warsztatach. Podczas gdy Marion przytwierdza cholewkę do podeszwy i szybkimi, ale mocnymi ukłuciami zszywa je z ociepleniem wewnętrznym, Gretl jest odpowiedzialna za tak zwane „ciasto“. Bo rzeczywiście jest to rodzaj ciasta, 60 Zda vědění o výrobě lodenu vymře s touto generací rodiny Kreutnerů, není jisté. V místnostech fabriky sice visí kruhy, na kterých si rády hrají jejich děti. Ale jestli tady také jednou budou pracovat? TAJEMSTVÍ TEPLÝCH DOMÁCÍCH BAČKOR Stejně tak je čistě rodinnou firmou výroba bačkor Doggl Günthera Hartla ve Stummu. Způsob výroby bačkor Doggln je také rodinným tajemstvím. A tajemství, těch je při výrobě těchto teplých domácích bot opravdu hodně. Ale vedle znalostí je také potřeba být opravdu dobrý v sezení, než totiž tyto boty vzniknou, utečou jako nic čtyři hodiny. Marion Hartlová a její tchyně Gretl sedí v malé dílně. Zatímco Marion přitlouká podrážky, tzv. „Brandsohle“, na lem a rychlými, ale tvrdými stehy je sešívá s vnitřní výstelkou boty, Gretl zodpovídá za „Toag“ (těsto). Ano, skutečně to, co se používá jako lepidlo, vypadá jako těsto, slepují se jím k sobě jednotlivé vrstvy Doggln. Boty se potahují nejrůznějšími látkami, tradičně ale šedým lodenem z alpské ovce. Po natažení poslední vrstvy bez záhybu se boty nechají tři dny odpočívat. Potom na ně přijde tlustá filcová podrážka a zavřou se do svěráku. Nakonec se podrážka obrousí, Doggln se ještě olemují Sztuka/kultura Umění/kultura którego używa się jako kleju, w celu związania ze sobą poszczególnych warstw. Na kapcie naciąga się wszelkie możliwe materiały, ale tradycyjne Doggln obciąga się szarą tkaniną lodenową z wełny owcy alpejskiej. Po wykonaniu ostatniego naciągu kapcie bez fałd odstawia się na trzy dni. Potem do kapci przytwierdza się grubą podeszwę filcową, a następnie trafiają one do prasy. Na koniec szlifuje się podeszwę, przymocowuje odpowiedni brzeg i kapcie są gotowe. Obecnie najbardziej znaną osobą, która nosi kapcie Doggln z Zillertal, jest papież. STRÓJ LUDOWY: TRADYCYJNY I NOWOCZESNY Każda wioska alpejska ma swój własny strój ludowy. Ale w Zillertal tak nie jest. Tutaj wszyscy rdzenni mieszkańcy noszą taki sam strój. Głównym elementem stroju ludowego z Zillertal jest słynny tuxer (rodzaj kurtki) wykonany z lodenu. Jednym z producentów tradycyjnego stroju w dolinie Zillertal jest Franz Knauer z Mayrhofen. Szyje on kurtkę zgodnie z przekazaną mu wiedzą: szara tkanina lodenowa, czarny haft, wełniane koronki, zielona lamówka i charakterystyczny element czyli jasnoniebieska oszewka. Taka kurtka jest szyta na miarę indywidualnie dla klienta. Jej uszycie trwa do trzech dni. W tym czasie klient musi pojawiać się u krawca tak często, jak to jest konieczne, aby wszystko pasowało jak należy. „Mały“ strój z Zillertal nosi się w czasach radości i żałoby, podczas ślubów i pogrzebów oraz innych uroczystości. W tzw. „dużym“ stroju występują praktycznie tylko tradycyjne stowarzyszenia, kapele muzyczne i bractwa kurkowe. „Duży“ strój różni się tym od „małego“, że zakłada się jeszcze dodatkowy element na piersi, tzw. brustfleck. Jest to rodzaj czerwonej kamizelki. Do „dużego“ stroju należy oprócz tego kapelusz z dwoma białymi piórami i złotymi pomponikami. a tím je slavná bota hotová. Toho času asi nejznámějším nositelem zillertalských Doggln je mimochodem papež. KROJ: TRADIČNÍ I MODERNÍ Na jiných místech v Alpách má každá vesnice svůj vlastní kroj. V Zillertalu nikoliv. Dá se říci, že je celé údolí uniformní. Hlavní částí zillertalského kroje je známý Tuxer (kazajka) z lodenu. Tradiční oblečení v údolí ještě dnes vyrábí Franz Knauer v Mayrhofenu. Tuxer šije přísně podle dobových vzorů: šedý loden, černé sametové vyšívání a vlněné lemování, zelené lemování výpustkem a, jako zvláštnost, podšívka ze světle modré bavlny. Takový janker – kazajka – se šije zákazníkům na míru. Trvá to dva až tři dny a zákazník chodí během těchto dní kousek zkoušet, aby mu padl. Tento „malý“ zillertalský kroj se nosí v radosti i smutku, při svatbách a pohřbech nebo jiných slavnostních příležitostech. Ve „velkém“ zillertalském kroji se objevují prakticky už jen tradiční spolky, kapely a střelci. Rozdíl mezi oběma variantami je především v tzv. náprsence, která se nosí k velkému kroji. Jedná se přitom o červenou vestu. K velkému kroji kromě toho patří také klobouk se dvěma bílými péry a zlatými střapci. „Strój ludowy trzeba nosić tak, jak należy“ „Když už, tak si musí člověk obléknout kroj tak, jak se patří.“ 61 Z tyrolską orlicą można być w pełni wyluzowanym. V obchodě Tiroler Adlerin můžete být ale klidně extravagantní. Pan Knauer nie wyobraża sobie noszenia kamizelki ludowej np. do jeansów: „Strój ludowy trzeba nosić tak, jak należy, a więc z odpowiednimi czarnymi spodniami, białymi rajstopami, kapeluszem i pasem. Strój ludowy jest dobrem kultury.“ Pro pana Knauera je tabu nosit kazajku třeba v kombinaci s džínami: „Když už, tak se člověk musí do kroje obléknout tak, jak se patří. Takže černé kalhoty, které k němu patří, bílé punčochy, klobouk a tlumok. To je kulturní dědictví.“ Tyrolska orlica z Zell na ludowym stroju, modna i nieco zwariowana. Podczas warsztatów artystycznych w roku 2007 Margret Schiestl zaprojektowała postać tyrolskiej orlicy. Schiestl: „Na początku było nie do pomyślenia, aby stworzyć z tego markę.“ Ale wkrótce przybyli pierwsi znajomi, którzy chcieli mieć taką postać na swoim stroju. I tak w maju 2010 Margaret Schiestl i jej córka Melanie otworzyły w końcu sklep będący kombinacją kultury wiejskiej i miejskiej: loden, materiały w kratkę, opowieści w dialekcie z Zillertal, nowoczesne kroje. Wszystkie ubrania i akcesoria mają wspólny element: nadruk z tyrolską orlica, wykonywany ręcznie przy pomocy sita. Margret Schiestl: „Ubrania są bardzo nowoczesne i można je bez problemu nosić w mieście. Są tworzone według regionalnych metod i wszystkie są unikatami.“ Ale nie tylko ubrania zdobi tyrolski herb. Także meble, sanki, poduszki, etui na smartfony, portfele należą do stałego asortymentu ozdobionego tyrolską orlicą. Módní až extravagantní kroje naproti tomu najdete v obchodě Tiroler Adlerin (Tyrolská orlice) v Zellu. Během jednoho uměleckého workshopu v roce 2007 vytvořila Margret Schiestl postavu ženského tyrolského orla. Schiestl: „Nejdřív v tom nebyl vůbec žádný záměr udělat z toho značku.“ Ale zanedlouho přišli první známí a chtěli takovou orlici na oblečení. A v květnu 2010 otevřely Margret Schiestl a její dcera Melanie konečně svůj obchod, ve kterém se mísí venkov s městem: loden a kostkované látky, pořekadla v zillertalském nářečí, moderní střihy. Společné mají všechny oděvy a doplňky to, že jsou více či méně ručně potištěné symbolem tyrolské orlice. Margret Schiestl: „Ty kousky jsou velmi moderní, je možné je nosit i ve městě, vyrábějí se tady a jsou to výlučně unikáty.“ Tímto zvláštním erbovním zvířetem ale není potištěno jen oblečení. I nábytek, sáňky, polštáře, pouzdra na smartphony nebo peněženky patří k sortimentu Tiroler Adlerin. Więcej informacji: Zakład produkcji tkaniny lodenowej David Kreutner Niederhart 72, Hart im Zillertal www.zillertaler-doggln.at www.knauer.at www.tiroler-adlerin.at Další informace: Lodenmanufaktur David Kreutner Niederhart 72, Hart im Zillertal www.zillertaler-doggln.at www.knauer.at www.tiroler-adlerin.at 62 Zillertalskie smakołyki Od prostych potraw góralskich aż po wykwintne specjały Zillertalské sladkosti Od stravy horských zemědělců až po speciality 64 Kulinaria Kuchyně 65 Kilka dziesięcioleci temu pożywienie rolników, parobków i służących w Zillertal musiało być przede wszystkim pożywne i musiało dostarczać odpowiednich sił do pracy. Dlatego dziś niektóre ze starych przepisów wydają się być zbyt „konkretne“. I wszystko, co dziś uchodzi za prawdziwy specjał, kiedyś ze względu na swoja prostotę było jedzeniem dla biednych ludzi. W ubiegłych latach stare przepisy zostały „odkurzone“ przez kucharzy i kucharki, poddane subtelnym zmianom i dopasowane do obecnych zwyczajów żywieniowych. Światło dzienne ujrzały ponownie specjały, z których obecnie słynie Zillertal. 66 Strava zemědělců, čeledínů a děveček v údolí Zillertal musela být v minulosti především výživná, musela dávat sílu pro tvrdou práci. Proto se také kdekterý starý recept dnes zdá poněkud těžký. A mnohé z toho, co se dnes považuje za specialitu, bylo dřív díky své jednoduchosti jídlo pro chudé lidi. V uplynulých letech samozřejmě staré recepty oprášili kreativní kuchaři a vytvořili jídla rafinovanější a odpovídající moderním stravovacím návykům. Vzniklo mnoho gastronomických lahůdek, kterými se Zillertal proslavil. facebo fac ebook. ok.com/almdudler Dawniej na łące górskiej Kreuzwiesenalm przede wszystkim straszyły duchy. Jednak odważny parobek przerwał ich mroczne harce i dziś u góry na obszarze narciarskim Zillertal Arena jest przyjemnie i towarzysko. O taką atmosferę troszczy się rodzina Heimów, która na wysokości 1880 metrów prowadzi restaurację Kreuzwiesenalm serwująca znakomite Schmankerln. Kucharz junior Josef Heim pozwolił nam nieco pozaglądać do garnków, a nawet zdradził nam przepis na smaczną potrawę mączną, mianowicie słodkie Zillertaler Krapfen (rodzaj pierożków). Dawniej podawano je (także w wersji pikantnej) z okazji różnych świąt, np. kościelnych. Dříve prý na chatě Kreuzwiesenalm strašilo. Ale jeden odvážný pacholek tomu učinil přítrž a dnes je tam, v lyžařské oblasti Zillertalské arény, veselo a útulno. O to se stará rodina Heimových, která provozuje chatu pro fajnšmekry Kreuzwiesenalm ve výšce 1880 metrů nad mořem. Kuchař junior, Josef Heim, nás nechal nahlédnout do hrnců a dokonce nám prozradil recept na výborný moučník, a to na sladké zillertalské koblížky. Dříve se podávaly (také pikantní) ve svátky, třeba na posvícení. Słodkie Krapfen Sladké koblihy SKŁADNIKI PŘÍSADY Ciasto (na ok. 50 sztuk): 500 g gładkiej mąki typu 700 2 jajka 1/8 litra mleka 2 łyżki rumu 60 g oleju stołowego szczypta soli Těsto (asi na 50 kusů): Masę zagnieść na gładkie ciasto, okryć folią w celu zachowania świeżości i odstawić na godzinę. Těsto uhněťte do hladké hmoty, přikryjte potravinovou fólií a nechte hodinu odležet. Farsz: 100 g suszonych śliwek 200 g orzechów (orzechy laskowe i prażone migdały) 100 g utartego maku 300 g marmolady ze śliwek Aromaty: rum, cynamon, sproszkowane goździki Náplň: 100 g švestek 200 g ořechů (lískové ořechy a pražené mandle) 100 g mletého máku 300 g švestkových povidel Aromatické látky: rum, skořice, mletý hřebíček Składniki na farsz zmieszać ze sobą tak, aby powstała zawiesista masa. Według uznania można dodać aromaty. Přísady pro náplň smíchejte a vytvořte z nich hustou hmotu. Aromatické látky přidejte podle chuti. SPOSÓB PRZYGOTOWANIA PŘÍPRAVA Po upływie godziny z ciasta uformować wałek, podzielić na porcje i uformować z nich kulki. Kulki rozpłaszczyć, obsypać mąką i rozwałkować, aby były naprawdę cienkie, najlepiej nałożyć kilka na siebie. Na koniec rozwałkowane ciasto powinno być tak cienkie, aby można było przez nie patrzeć. Jedną połowę cienkich kółeczek z ciasta posmarować ubitym jajkiem i położyć na nie masę. Drugą połowę położyć na górę i skleić na brzegi palcami. Krapfen piec na patelni w rozgrzanym maśle, aż osiągną złoto-żółty kolor. Podawać najlepiej z jogurtem i dżemem morelowym. Po uplynutí jedné hodiny vyválejte těsto do válečku, nakrájejte ho na porce a z nich vyválejte kuličky. Kuličky zmáčkněte, aby byly placaté, poprašte je moukou a vyválejte je. Aby byly opravdu tenké, položte nejlépe několik na sebe. Nakonec by vyválené těsto mělo být tak tenké, že je přes něj vidět. Jednu polovinu tenkého plátku těsta potřete rozmíchaným vejcem a naneste na ni náplň. Druhou polovinu přehněte a na okrajích přitlačte. Smažte koblihy na pánvi v horkém přepuštěném másle, dokud nebudou zlatožluté. Podávejte nejlépe s trochou jogurtu a s trochou meruňkové marmelády. Więcej informacji: www.ferien-heim.at Další informace:www.ferien-heim.at 68 500 g hladké mouky typ 700 2 vejce 1 osminka litru mléka 2 pol. lžíce rumu 60 g stolního oleje špetka soli Kulinaria Kuchyně n e f p a r K Słodk ie y h i l b o k Sladké 69 Mehlerhaus w Tux ma już prawie 400 lat. Do 1992 mieszkali tu także ludzie i prowadzili gospodarstwo rolne. Dzisiaj dzierżawi go gmina Tux, która stworzyła tu ośrodek kulturalny. W Mehlerhaus organizowane są wystawy, ale można tu także w rustykalnej izbie ślubować sobie dozgonną miłość, a następnie w kręgu krewnych i znajomych zakosztować oryginalnych specjałów. A nawet spróbować słynnych Ziachkiachln, które specjalnie dla nas przygotował w starej kuchni Hubert Tipotsch. Porzekadło ludowe głosi, że Kiachln robione są na kolanie, dlatego w Zillertal nazywa się je też Kniekiachln. Dům Mehlerhaus v Tuxu je téměř 400 let starý. Do roku 1992 byl obydlený a využívaný jako zemědělská usedlost. Dnes ho má v nájmu obec Tux a je zachován jako kulturní památka. V domě Mehlerhaus se konají výstavy, ale je možné si zde např. ve světnici říci své ano a potom v tradiční atmosféře s příbuznými a přáteli vychutnávat drobné dobroty. Nebo dokonce známé Ziachkiachln, které pro Vás připravil Hubert Tipotsch ve staré kuchyni domu. Lidové moudro praví, že se Kiachln natahovaly přes koleno, proto se jim v Zillertalu říká také Kniekiachln (Knie = koleno). Ziachkiachln Ziachkiachln SKŁADNIKI PŘÍSADY 500 g mąki 100 g cukru 30 g masła 40 g drożdży 150 g mleka 4 jajka trochę soli 500 g mouky 100 g cukru 30 g másla 40 g kvasnic 150 g mléka 4 vejce trochu soli SPOSÓB PRZYGOTOWANIA PŘÍPRAVA Ze składników uformować ciasto i odstawić do wyrośnięcia na 30 minut. Następnie podzielić ciasto na porcje i odstawić na 15 minut. Podzielone na porcje ciasto rozciągnąć, tak aby na brzegach było nieco grubsze, a w środku cienkie. Potem Kiachln należy włożyć do gorącego tłuszczu i smażyć aż do uzyskania złoto-żółtego koloru. Podawać z konfiturą żurawinową, musem jabłkowym albo z cukrem pudrem. Jeszcze jedna wskazówka: Kiachln przygotowane bez cukru smakują wyśmienicie z kapustą kiszoną. Z přísad vyrobte těsto a nechte 30 minut kynout. Naporcujte ho a nechte dalších 15 minut odstát. Naporcované těsto vytahujte (ziachn = táhnout, odtud také jméno pro Kiachln) tak, aby bylo na okrajích o něco tlustší a uprostřed tenounké. Potom dejte Kiachln do horkého oleje, dokud nezezlátnou. Podávejte s brusinkovou marmeládou nebo s jablečným pyré a práškovým cukrem. Jeden tip navíc: Když do těsta nedáte cukr, chutnají skvěle i s kysaným zelím. Więcej informacji: www.mehlerhaus-tux.at Další informace: www.mehlerhaus-tux.at 70 Kulinaria n l h c a i k h Ziac Kuchyně 71 Granaty z cukierni Kostner w Mayrhofen są w pewnej mierze odpowiedzią na słynne Mozartkugeln. Przez długie lata pralinki były wyrabiane ręcznie w tradycyjnym zakładzie, który który już od trzech pokoleń prowadzi rodzina Kostnerów. Dzisiaj konieczna już się stała nieco szybsza produkcja: połówki czekoladek są wyrabiane i zawijane w cynfolię maszynowo. Za to granaty nadziewane są ręcznie, tak jak dawniej. Nazwa czekoladek pochodzi od cudownego, czerwonawo-brunatnego minerału, który oszlifowany chętnie noszony jest jako biżuteria. „Granaten“ cukrárny Kostner v Mayrhofenu jsou určitou zillertalskou reakcí na Mozartovy koule. Dlouhá léta se pralinky v tomto tradičním podniku, který dnes vede už třetí generace rodiny Kostnerových, vyráběly ručně. Dnes to musí jít trochu rychleji - čokoládové skořepiny jsou předem připravené a do staniolu balí hotové bonbony stroj. Ale náplň do zillertalských „Granaten“ se dodnes míchá ručně jako dřív. Název mimochodem pochází od krásného, červenohnědého minerálu, který se brousí a využívá ve šperkařství. Granaty z Zillertal Zillertalské Granaten SKŁADNIKI PŘÍSADY Przygotowane wcześniej połówki czekoladek. 100g masy marcepanowej 60 g przecieru porzeczkowego Předpřipravené skořepiny z čokolády. 100 g marcipánové hmoty 60 g dužiny rybízu SPOSÓB PRZYGOTOWANIA PŘÍPRAVA Z marcepanu i przecieru stworzyć jednolitą masę wypełnić nią jedną połówką czekolady do połowy. Drugą połówkę napełnić rozgrzaną masą marcepanową. Następnie złączyć ze sobą połówki czekoladek, schłodzić i wspaniała pralinka z Zillertal jest gotowa. W zależności od upodobań czekoladki można zapakować w cynfolię lub serwować od razu po zrobieniu. Marcipán a dužina se smíchají do tvarovatelné hmoty, kterou se do poloviny naplní skořepiny z čokolády. Druhá polovina se plní tvrdým mandlovým nugátem, který se zahřeje. Skořepiny zalijte čokoládou, nechte vychladnout a máte hotové báječné zillertalské bonbony. Podle nálady můžete pralinky zabalit do staniolu nebo je ihned podávat. Więcej informacji: www.kostner.at Další informace: www.kostner.at 72 Kulinaria l a t r e l l i Z z y t a n a Gr n e t a n a r G é k s l a t Ziller Kuchyně 73 Austriackim telewidzom nie trzeba przedstawiać Alexandra „Alexa“ Fankhausera. Od roku 2008 prowadzi on wraz z kolegą własny program kulinarny „Gotuj świeżo z Andim i Alexem“. Ale oprócz pracy w telewizji Alexander Fankhauser ma za sobą również godną podziwu karierę. Po skończeniu szkoły hotelarskiej gotował między innymi w Mandarin Oriental Hotel w Londynie i w restauracji Korso w Wiedniu. Obecnie jest kucharzem we własnej restauracji „Alexander“ w hotelu Lamark w Hochfügen. Dla nas nie przygotował wprawdzie typowego specjału z Zillertal, ale za to ugościł nas starą austriacką słodkością, mianowicie szczególną struclą jabłkową. Rakouským televizním divákům nemusíme Alexandera „Alexe“ Fankhausera vůbec představovat. Od roku 2008 má s jedním kolegou vlastní kuchařskou show: „Čerstvě navařeno s Andim a Alexem“. Ale i mimo svou televizní kariéru má za sebou Alexander Fankhauser úchvatnou kariéru: Po ukončení hotelové školy vařil mimo jiné v Mandarin Oriental Hotelu v Londýně a v Restaurantu Korso ve Vídni. Dnes je tento kuchař oceněný třemi oceněními ve své vlastní restauraci „Alexander“ v hotelu Lamark v Hochfügenu. Pro nás nevytvořil sice přímo zillertalskou specialitu, ale jeden původní rakouský moučník, a to zcela výjimečný jablečný závin. Strucla jabłkowa Jablečný závin SKŁADNIKI PŘÍSADY Ciasto francuskie odpowiednie do szarlotek 600 g kwaskowatych jabłek 3 łyżki soku z jabłek Sok z cytryny 2 kopiate łyżki cukru 2 listki żelatyny 150 ml śmietany cynamon Cukier kryształ 1 cytryna 4 laski wanilii kwiaty deserowe rum cukier puder roztopione masło Pláty těsta na závin 600 g nakyslých jablek 3 pol. lžíce jablečné šťávy Šťávu z jednoho citrónu 2 vrchovaté pol. lžíce cukru 2 plátky želatiny 150 ml smetany Skořice Cukr krystal 1 citron 4 vanilkové lusky Cukrářské květiny Rum Práškový cukr Rozpuštěné máslo SPOSÓB PRZYGOTOWANIA PŘÍPRAVA Z ciasta wyciąć prostokąty o długości boków 8 i 15 cm. Posmarować je roztopionym masłem i obsypać cukrem pudrem. Piec w piekarniku rozgrzanym do temperatury 200 stopni przez 5-6 minut. Dwie trzecie jabłek obrać, pokroić na ćwiartki, dodać sok z jabłek i cytryny i dusić aż do miękkości. Uduszone jabłka zetrzeć na delikatną masę i trochę schłodzić. Rozmiękczoną żelatynę rozpuścić w jednym kieliszku rumu i dodać do masy. Ubitą śmietanę ostrożnie wymieszać oraz dodać cynamon i cukier do smaku. Z pozostałych jabłek usunąć gniazda nasienne i pokroić w cienkie plasterki. Za pomocą foremki do wycinania wykroić plastry o średnicy 3 cm i je także skropić sokiem z cytryny, dodać tartą skórkę z cytryny, cynamon i cukier. Mus jabłkowy za pomocą worka do dekorowania nanieść na środek chrupiącego ciasta. Zamarynowane jabłka układać warstwami. Na koniec posypać cukrem pudrem. Z těsta vykrájejte obdélníky asi 8 krát 15 cm. Potřete je rozpuštěným máslem a posypte práškovým cukrem. Pečte v troubě při 200 stupních 5 až 6 minut do křupava. Dvě třetiny jablek oloupejte, rozčtvrťte a povařte se šťávou z jablek a z citrónu doměkka. Povařená jablka rozmixujte a nechte trochu vychladnout. Změklou želatinu rozpusťte v trošce rumu a přidejte ji do hmoty. Opatrně přimíchejte vyšlehanou smetanu a dobře dochuťte skořicí a cukrem. Zbylá jablka zbavte jadřinců a nakrájejte na tenké plátky. Pomocí formičky vykrojte kolečka s asi 3cm průměrem a také je dochuťte šťávou a kůrou z citrónu, skořicí a cukrem. Jablečné pyré naneste doprostřed křupavého těsta pomocí cukrářského pytlíku. Marinovaná jablka navršte na těsto do kupiček. Nakonec je zaprašte práškovým cukrem. Więcej informacji: www.lamark.at Další informace: www.lamark.at 74 a w o k ł b a j a l c u r t S n i v á z ý n Jableč Kulinaria Kuchyně 75 Cicha noc Choinka w świątecznym stroju Tichá noc Stromek v slavnostním hávu 76 Tradycja Tradice 77 Wskazówki Tip Do stojaka na choinkę dodać wody, wtedy drzewko zachowa świeżość przez dłuższy czas. Naturalne, świeże drzewo ma przyjemny zapach. Do stojanu na vánoční stromek dejte vodu, tak Vám vydrží déle zelený. Kousek čerstvého dřeva krásně provoní místnost. Tradycyjnie przystrojone jest ono w kolorze czerwonym. Choinka pięknie ozdobiona kokardkami, świeczkami i gwiazdkami ze słomy nadaje świąteczny urok domom z Zillertal. Tę piękną tradycję świąteczną możesz także zabrać ze sobą do domu. Już latem wybierz sobie najpiękniejszą choinkę, a potem podczas przedświątecznego urlopu „zetnij“ ją sam. Tak Twoja radość z powodu zbliżających się Świąt będzie stale rosła przez następnych kilka miesięcy. Tradičně bývá červený. Vánoční stromek láskyplně ozdobený mašlemi, svíčkami a slámovými hvězdami vykouzlí slavnostní nádech v zillertalských domovech. Opravdu urostlý kus (vánoční) tradice si ale můžete vzít i s sebou domů. Vyberte si už v létě svůj vánoční stromek a porazte si ho vlastnoručně během předvánoční dovolené. Tak poroste těšení se na svátky několik měsíců. Rdzenni mieszkańcy Zillertal wiedzą już od dawna, że choinki emanują szczególnym ciepłem. I nie jest to tylko zasługa czerwonych świeczek umieszczanych na drzewkach. Zgodnie ze starą tradycją choinki w Zillertal ozdabiane są w kolorach złotym i czerwonym. Dawniej służyły do tego małe jabłuszka św. Mikołaja, czerwone kokardki, czerwone świeczki oraz ciężka złota lameta, a w późniejszych czasach zaczęto ozdabiać drzewko czerwonymi bombkami oraz słomianymi gwiazdkami zawieszanymi przy pomocy czerwonych wełnianych nici. Kiedyś w każdej izbie za choinkę służył prosty świerk. Niejedna rodzina zachowuje tę tradycję do dziś. Dzisiaj z powodu większej trwałości wybierana jest jodła kaukaska, mówi Jakob Feichtner z Rolniczego Ośrodka Szkoleniowego w Rotholz. „Ponieważ ma ona grube gałęzie i piękne ciemnozielone, miękkie igły.“ Choinka ma również swoje całkiem szczególne miejsce w każdym domu w Zillertal: w świątecznie przyozdobionej izbie, ale także w pokoju za izbą, tam gdzie kiedyś spały służące. Choinka pozostaje w domu aż do Trzech Króli. To, že zillertalské vánoční stromky vydávají speciální teplo, vědí místní obyvatelé už dávno. A vědí i to, že to není hořícími svíčkami, kterými jsou ozdobené. Podle staré tradice se v Zillertalu vánoční stromky zdobí červenou barvou v kombinaci se zlatou. Dříve to byla malá mikulášská jablíčka, červené mašle, červené svíčky a těžké zlaté lamety, které zdobily stromek, později přišly červené koule a slámové hvězdy na červených vlněných šňůrkách. Dříve to byl prostý smrček, který stál jako vánoční stromek v každé domácnosti. A v mnohých rodinách se tato tradice dodržuje dodnes. Dnes se ale z důvodů trvanlivosti používá spíše jedle kavkazská, jak říká Jakob Feichtner ze Zemědělského učiliště v Rotholzu. „Protože má tlusté větve a hezké, tmavě zelené, měkké jehličí.“ A tak měl a má tento klenot zillertalských vánoc výsadní místo v domech a zemědělských usedlostech. Ve vánočně vyzdobené světnici. Nebo v místnostech za světnicí. Tam, kde dříve spaly děvečky. Stromek tam stával a dodnes stojí až do Tří králů. UROK MINIONYCH CZASÓW … „Dawniej świeczki na choince zapalało się każdego dnia“, mówi Peter Dolinsek, dyrektor muzeum regionalnego w Zell am Ziller. Co dawniej jeszcze było inne? „Niejedna rodzina chłopska z dziećmi 78 KOUZLO STARÝCH ČASŮ… „Dříve se také svíčky na stromku zapalovaly každý den“, vypráví Peter Dolinsek, vedoucí regionálního muzea v Zellu am Ziller. A co se tenkrát ještě dělalo jinak? „Na druhou hodinu se mnohé rodiny zemědělců i s dětmi brodily sněhem do údolí se svítilnou - na půlnoční mši. Dětská mše, Kindermette, která se dnes v Zillertalu Tradycja Tradice „Dawniej świeczki na choince zapalało się każdego dnia.“ „Dříve se svíčky na stromku zapalovaly každý den.“ 79 Błyszczące oczy dzieci w blasku choinkowych świec. Dětské oči svítí ve světle svíček na vánočním stromku. szła dwie godziny z lampionem w ręce prosto z góry, w głębokim śniegu, na pasterkę odprawianą o północy. Wtedy nie było jeszcze pasterki dla dzieci, którą teraz odprawia się w Zillertal 24 grudnia. Powracający z pasterki ludzie rozgrzewali się łykiem gorącej herbaty. I już następnego dnia powracali do kościoła na poranną mszę“, opowiada Dolinsek. Również prezenty pod choinka były dużo skromniejsze. „Każdy dostawał przydatne rzeczy: chłopcy np. spodnie z tkaniny lodenowej, a dziewczynki ludowe fartuszki i dzieci były zadowolone“ Tradycją do dziś zachowaną w Zillertal jest kolacja w Wigilię Bożego Narodzenia, na której podawana jest prosta zupa z kiełbaskami. Jako deser serwuje się słodkie Krapfen z powidłami śliwkowymi. 80 slaví odpoledne 24. prosince, tenkrát nebyla. Na zpáteční cestě z půlnoční mše se posilnily v pohostinství teplým čajem. A druhý den ráno už tito lidé byli znovu na ranní mši v kostele“, říká Dolinsek. I dárky, které ležely pod vánočním stromkem, byly mnohem skromnější. „U horských sedláků tam byly potřebné věci: pro kluky kalhoty z lodenu a pro holky nová zástěra ke kroji - a děti byly spokojené.“ Tradicí, která se zachovala v Zillertalu dodnes, je štědrovečerní večeře: jednoduchá nudlová polévka s párky. A jako dezert sladké koblihy z lineckého těsta s povidlovou náplní, tedy s náplní ze švestek. S „Tichou nocí“ v Zillertalu současně začíná „Vykuřovací noc“, kdy kadidlo a svěcená voda mají za úkol vyhnat z domu všechny zlé duchy a špatné vlivy. Tradycja Tradice Wraz z kolędą „Cicha Noc“ rozpoczyna się w Zillertal pierwsza „noc kadzidlana“, podczas której przy pomocy kadzidła i święconej wody wypędza się z domu i zagrody złe duchy. WYBIERZ SOBIE CHOINKĘ… Dawniej ojciec z synami przemierzał całe kilometry zaśnieżonego lasu, aby zdobyć choinkę. Dziś jest to dużo prostsze. Jednak nadal możesz się cieszyć urokami pokrytego śniegiem krajobrazu. Pozostawiwszy kilka śladów na śniegu, znajdujesz swoją choinkę, która zostaje dla Ciebie wycięta. Niektórzy plantatorzy pozwalają klientom na samodzielne ścięcie drzewka, o ile kupujący sobie tego życzy. Zanim choinka zostanie ścięta, trzeba pewne rzeczy zaplanować z góry, o czym mówi Jakob Feichtner z Rolniczego Ośrodka Szkoleniowego. Bo w końcu miejsce, pogoda i śnieg powinny być odpowiednie, wyjaśnia tutejszy plantator choinek. Idealnie byłoby, gdybyś swoje drzewko wybrał już latem, a podczas przedświątecznego urlopu przyjechał ponownie do Zillertal i po uzgodnieniu terminu samemu piłą wyciął wybrane przez siebie drzewko. Zapach jodłowych igieł będzie budzić w Twoim domu wspomnienia z ostatniego urlopu. Nie jest tajemnicą, że w okresie Adwentu Zillertal ma dla Ciebie jeszcze wiele innych propozycji . I tak oprócz puchu śnieżnego i wspaniałych stoków jest tutaj całe mnóstwo atrakcji kulturalnych. Najważniejszym z nich jest bez wątpienia jarmark bożonarodzeniowy. Możesz także odwiedzić muzeum regionalne. A Strasser-Häusl w Laimach opowie swoją niepowtarzalną historię o Świętach Bożego Narodzenia. Stąd właśnie dzieci zabrały ze sobą kolędę „Cicha Noc“, którą poznał cały świat. NAJDI SI SVŮJ VÁNOČNÍ STROMEK… Dříve hledání stromku představovalo dlouhý pochod zasněženou krajinou, který za sebou nechali táta se synem - dnes je to trochu jednodušší. Kouzlo zasněžené krajiny si ale můžete také vychutnat. A zanechat ve sněhu první stopy, když je čas a vybraný stromek má být poražen - to můžete taky u mnohých pěstitelů vánočních stromků na přání udělat sami. Musíte dát vědět trochu dopředu, říká Jakob Feichtner ze Zemědělského učiliště Rotholz. Protože všechno musí být v pořádku - místo, počasí a množství sněhu, vysvětluje místní rodák, který se stará o kulturu vánočních stromků. Ideální je vybrat si stromek už v létě. A během předvánoční dovolené v Zillertalu, po předchozí domluvě, to s pilou v ruce bude nezapomenutelný zážitek. Tak si přivezete s vůní borového jehličí krásné vzpomínky na svou poslední dovolenou v Zillertalu do obývacího pokoje. Že má předvánoční čas v krásném údolí Zillertal ještě mnohem víc co nabídnout, není přeci žádným tajemstvím. A tak lákají vedle prašanu a sjezdovek v úžasné zimní krajině také kulturní události, jako např. tradiční vánoční trh v Mayrhofenu nebo třeba návštěva místního lidového muzea. A dům Strasser-Häusl v Laimachu vypráví svůj vlastní vánoční příběh. Odtamtud roznesly Strasserovy děti píseň „Tichá noc“ do celého světa. Další informace ktomuto tématu: www.zillertal.at Więcej informacji na temat: www.zillertal.at Warto wiedzieć Zajímavosti CO DŁUGO ROŚNIE, JEST DOBRE... • 30.000 do 40.000 drzewek z hodowli tyrolskich trafia co roku na rynek. O jakości świadczy tutaj również oryginalna czerwono-biała wstążeczka z napisem „Tiroler Christbaum“. • Jodła rośnie pięć lat, aż osiągnie wysokość 1,5 metra. Aby drzewko miało 2 do 2,5 metra, potrzeba jeszcze raz tyle czasu. CO DLOUHO ROSTE, ROSTE DOBŘE… • Na trh se ročně dostane 30000 až 40000 stromků z tyrolských školek. Že jde také o kvalitu, zaručuje originální červenobílá mašle „Tyrolský vánoční stromek“. • Pět let roste jedlička v lese, dokud nedosáhne výšky 1,50 metru. Statný strom dva až dva a půl metru vysoký vyžaduje dvakrát delší dobu 81 Morderstwa w Zillertal 14 historyjek kryminalnych Vraždy v Zillertalu 14 kriminálních příběhů 82 Sztuka/kultura Umění/kultura Ta antologia w nowy, interesujący i pełen napięcia sposób pozwoli Ci jeszcze lepiej poznać Zillertal, 14 fikcyjnych opowieści w realistycznej scenerii: od miejsc na dnie doliny, poprzez wzniesienia, aż po szczyty Hintertux. Chcielibyśmy przedstawić Ci jedną historyjkę ze zbioru. Tato antologie Vám představí nový, zajímavý a napínavý pohled na Zillertal. 14 fiktivních příběhů v nádherném, reálném prostředím. Od roviny u vstupu do údolí přes výšiny údolí až nahoru do Hintertuxu. Zde Vám představíme jeden z příběhů ze sbírky. Samozwańczy płatny morderca z Niemiec gubi się w Zillertal. W Stumm chciałby się przygotować do powierzonego mu zlecenia i podczas tradycyjnego karnawału doprowadzić swoje rzemiosło do perfekcji. Więcej szczegółów nie zdradzimy. Samozvaný nájemný vrah z Německa se ztratí v Zillertalu. Ve Stummu by se rád připravil na jednu zakázku a zdokonalil své umění během tradičního masopustního reje. Víc už tu ale neprozradíme. FRAGMENT OPOWIADANIA „NIEMY ANIOŁ“ HERBERTA KNORRA: „Mój Aniele... mój niemy Aniele. Zaraz położyłby się na plecach na okrągłych, grubych taflach lodu potoku Märzenbach. Najpierw wyciągnąłby szyję, potem wystawił jęzor, a usta uformowałby do niemego krzyku, a obok Vroniego zabezpieczający ślady znaleźliby koktail z mleka koniaku i miodu ze słomką. Niestety nie jest już tak ciepło. Haha, wszystko jedno, było w tym coś mądrego, było w tym coś oszukańczego, a inspektorzy z LKA Tyrol zwątpiliby na pewno. Oblodzona droga była dosyć gładka. Jeden, dwa razy się potknąłem. Czy poruszyłem Vroniego? Bzdura. Skądś dobiegał hałas- jakby metal uderzał o kamień. Jeszcze bardziej niebezpieczny był spróchniały drewniany most, który znajdował się na tyle wąwozu i prowadził do gospody Märzenklamm. Ani odrobiny światła. Wszyscy stali na placu we wsi, tak jak przypuszczałem. Wszędzie śnieg, dziwne sople lodu, ciemne drzewa na ciemnych skałach … To było piękne... Ułożyłem swoją ofiarę i wszystko zaaranżowałem. Potem sięgnąłem po nóż…“ ÚRYVEK Z POVÍDKY „NĚMÝ ANDĚL” OD HERBERTA KNORRA: „Můj anděli… můj němý anděli. Za chvíli bude ležet na zádech, na tvrdých, tlustých ledových plotnách potoka Märzenbach. Nejdřív proříznout hrdlo, potom vyříznout jazyk a ústa vytvarovat do němého výkřiku, a vedle Vroni se k zajištění stop najde koktejl z mléka, koňaku a medu se slámkou. Bohužel už nebude teplý. Haha, nevadí, to bylo něco tak chytrýho, to je skutečnej šprým, kontrolní inspektoři Národního kriminálního úřadu Tyrolsko budou zoufalí. Cesta přes dráhu pro metanou byla dost kluzká. Jednou nebo dvakrát jsem uklouzl. Pohnula se Vroni? Blbost. Odněkud zazněl zvuk, jako když uhodí kov do kamene. Ještě nebezpečnější byl chatrný, dřevěný most pro pěší, který byl kousek dál za soutěskou a vedl k hospodě Märzenklamm na druhé straně. Nikde ani světýlko. Všichni byli na návsi, jak jsem předpokládal. Všude byl sníh, bizarní rampouchy, temné stromy na černých skalách… Ty jo, bylo to nádherný… Odložil jsem svou oběť a všechno naaranžoval. Potom jsem vytáhl nůž…“ Więcej informacji: www.zillertal.at Další informace: www.zillertal.at Warto wiedzieć Zajímavosti AUTOR HERBERT KNORR Doktor literaturoznawstwa (ur. 1952 w Gelsenkirchen) jest miedzy innymi kierownikiem festiwalowym kryminalnego biennale „Mord am Hellweg“, największego festiwalu kryminałów w Europie. AUTOR HERBERT KNORR Promovaný literární vědec (nar. r. 1952 v Gelsenkirchenu) je mimo jiné vedoucím festivalu KrimiBiennale „Mord am Hellweg“, největšího festivalu kriminálek v Evropě. MORDERSTWA W ZILLERTAL Wydawca. Jeff Maxian & Erich Weidinger Wydawnictwo Gmeiner D, 2012 ISBN 978-3-8392-1249-3 VRAŽDY V ZILLERTALU Vyd. Jeff Maxian & Erich Weidinger Nakladatelství Gmeiner D, 2012 ISBN 978-3-8392-1249-3 Zbiór czternastu historyjek kryminalnych o morderstwach w Zillertal. Autorzy opowiadań: Nicola Förg, Herbert Dutzler, Beate Maxian, Claudia Rossbacher, Andreas Pittler, Michael Gerwien, Herbert Knorr i in.. Sbírka 14 vražedných kriminálních příběhů z Zillertalu. Autoři bestsellerů jako Nicola Förg, Herbert Dutzler, Beate Maxian, Claudia Rossbacher, Andreas Pittler, Michael Gerwien, Herbert Knorr atd. 83 Wydarzenia Akce a události Pierwszy region wypoczynkowy w Zillertal Fügen – Kaltenbach První prázdninový region v Zillertalu Fügen – Kaltenbach Tel. +43 (0) 5288 / 62262 • www.best-of-zillertal.at Grudzień 2012 Adwent w Fügen Przez cały grudzień Fügen lśni adwentowym blaskiem. Jarmark Mikołajkowy ze starymi wyrobami rzemieślniczymi i przybyciem św. Mikołaja. Wieczory muzyczne, wystawy szopek, jarmark bożonarodzeniowy z pojawieniem się Dzieciątka Jezus, wędrówki z pochodniami w blasku gwiazd. Prosinec 2012 Advent ve Fügenu Celý prosinec se obec Fügen chlubí adventní výzdobou. Mikulášský trh se starými řemesly a mikulášskými převleky. Písňové večery, výstavy betlémů, vánoční trh, lampionový průvod a mnoho dalšího. Od 16 do 18 marca 2013 Winzer Wedelcup 2013 w centrum narciarskim Hochzillertal, Kaltenbach Z nieskończonej bieli stoków z oszałamiającym widokiem na Alpy droga prowadzi do restauracji: Kristallhütte i Wedelhütte“. Koneserzy wina mogą zmierzyć się z właścicielami winnic podczas pasjonujących zawodów „Wedelcup“. „Wedelcup“. 16. března – 18. Březen 2013 Winzer Wedelcup 2013 v lyžařském centru Hochzillertal, Kaltenbach Nekonečné bílé sjezdovky s okouzlujícím pohledem na Alpy Vás dovedou k ochutnávce vín na chatách Kristallhütte a Wedelhütte. Během napínavého klání se mohou měřit znalci vína s vinaři „Wedelcup“. 84 31 grudnia 2012 & 1 stycznia 2013 Impreza sylwestrowa w Kaltenbach i Przyjęcie noworoczne w Fügen Na przełomie roku w Pierwszym Regionie Wypoczynkowym w Zillertal organizowana jest duża impreza sylwestrowa na parkingu kolejki górskiej Hochzillertal w Kaltenbach oraz przyjęcie noworoczne w Fügen. Wielkie pokazy sztucznych ogni i specjalny ramowy program. 31. prosince 2012 a 1. ledna 2013 Silvestrovská party Kaltenbach a přivítání Nového roku ve Fügenu Na konci roku se koná v prvním dovolenkovém regionu v Zillertalu velká silvestrovská party na parkovišti u lanovky Hochzillertal v Kaltenbachu a přivítání nového roku ve Fügenu. Vždycky s velkým ohňostrojem a doprovodným programem. Marzec 2013 SnowXcross Tour 2013 Snow, Sun & Fun – tak brzmi motto megaparty na Spieljoch. Snow Bungy Run, High Jump Contest i Waterslide Contest gwarantują podczas SnowXcross Tour 2013 spektakularne przeżycia. Na koniec wielkie snowparty. Wstęp wolny! Březen 2013 SnowXcross Tour 2013 Snow, Sun & Fun – tak zní motto této megaparty na hoře Spieljoch. Snow Bungy Run, High Jump Contest a Waterslide Contest se při SnowXcross Tour 2013 postarají o pořádnou akci. Následuje velká party na sněhu. Vstup je zdarma! Luty 2013 Big Mountain Hochfügen – Freeride World Qualifier Najlepsi młodzi freeriderzy walczą o upragnione miejsca podczas Freeride World Tour. Podczas gdy profesjonaliści wykonują perfekcyjne szusy na dziewiczym puchu śnieżnym poza wyznaczonym stokiem na ścianie wschodniej w Hochfügen i demonstrują zapierające dech w piersiach skoki ze skał, widzowie oglądają ten spektakl ze spokojnej strefy dla widza przy ósmej łące górskiej. Wieczorem w sobotę odbywa się obłędne Contest Party. Únor 2013 Big Mountain Hochfügen – Freeride World Qualifier Nejlepší dorost freeridových sjezdařů bojuje o nejlepší startovní místa na Freeride World Tour. Zatímco profíci kreslí perfektní linie v prašanu na východní stěně v Hochfügenu nebo předvádějí skvělé skoky ze skály, sledují diváci představení z pohodlných diváckých arén u 8er Alm. V sobotu večer se koná party uzavírající soutěž. Check out our highest standards Sparkasse Schwaz is the leading asset manager within the region with a high standard in responsibility capability and continued success. Our high net worth customers appreciate the stability of banking in Tyrol, our experienced team of investment advisors, and the reliability of the Austrian mutual savings bank sector. Come and discuss our service and we assure you of our highest standards: Private Banking by Sparkasse Schwaz. +43 (0) 50 100 - 77359 www.sparkasse-schwaz.at 'HU6SH]LDOLVW Fischer-Vacuum-FIT 3D-Fußanalyse Skischuhfitting DAS SPORTHAUS im Zillertal Ski · Snowboard · Tour OUTLET günstige Markenangebote Verkauf Verleih Service direkt an der Bundesstraße Tel. 05288/6767 www. sp spo p o r tt- u nte r l e r c her.at 85 ZILLERTALS GRÖSSTE AUSWAHL an SPORTARTIKEL )RWR6FK|IIHO Weltneuheit! Wydarzenia Akce a události Zell – Gerlos • Zillertal Arena Tel. +43 (0) 5282 / 2281-0 oder +43 (0) 5284 / 5244-0 • www.zillertalarena.com Od 04 grudnia 2012 Parada św. Mikołaja w Zell am Ziller Parada rozpoczyna się o godz. 17:00 przy parku rozrywki w Zell. Następnie zmierza w kierunku dworca, przez centrum aż do pawilonu muzycznego. Na koniec św. Mikołaj rozdaje prezenty. 04. prosince 2012 Mikulášský průvod v Zellu am Ziller Průvod začíná v 17.00 hodin u parku volného času Freizeitpark Zell. Pokračuje směrem na nádraží přes centrum až k hudebnímu pavilonu. Nakonec rozdá Mikuláš dárky. Od 27 grudnia 2012 Gala lodowiskowa w parku rozrywki w Zell Zachwyć się fascynującym pokazem na lodowisku i oceń swoje umiejętności podczas „STARS ON ICE“! Na koniec zwariowana dyskoteka. 27. prosince 2012 Gala show na ledě v parku volného času Freizeitpark Zell Nechte se okouzlit fascinující show na ledě, při níž „STARS ON ICE“ předvedou své umění! Následuje diskotéka na ledě. Od 03 marca 2013 Stroh JuchhSee Impreza kulturalna „Stroh Juchhee – najbardziej szalone wyścigi saneczkowe świata“ to coroczna atrakcja w Zillertal Arena – Zell/Wiesenalm! 03. března 2013 Stroh Juchhee Kultovní akce „Stroh Juchhee – nejbláznivější závody na rohačkách na světě“ je každoročním vrcholem v Zillertalské aréně – Zell/Wiesenalm! Od 10 lutego 2013 Karnawałowa Parada dla Dzieci Uczestnicy parady wraz z parą książęcą maszerują przez centrum Zell przy muzyce granej przez gwardię z Zellbergeben. 10. února 2013 Dětský masopustní průvod S vojenskou kapelou a princem a princeznou pochodujte s masopustními blázny z Zellbergeben přes centrum obce Zell. 86 Od 31 grudnia 2012 Przyjęcie parady sylwestrowej na dworcu w Zell am Ziller Radosny nastrój na przełomie roku! Zakosztuj świątecznej atmosfery sylwestrowej przy kubku grzanego wina i nastrojowej muzyce. 31. prosince 2012 Uvítání silvestrovského průvodu na nádraží v Zellu am Ziller Veselá nálada na přelomu roku! Vychutnejte si slavnostní silvestrovskou atmosféru při muzice a svařeném víně! Od 31 grudnia 2012 Arena-Silvestershow Przyjęcie sylwestrowe z mottem „Gerlos goes 2013“ na łączce treningowej w centrum miejscowości z dużym pokazem sztucznych ogni i tradycyjnym biegiem z pochodniami instruktorów narciarskich z Gerlos. 31. prosince 2012 Silvestrovská show v aréně Silvestrovská oslava s mottem „Gerlos goes 2013“ na tréninkové loučce v centru obce s velkým ohňostrojem a tradičním pochodem s pochodněmi učitelů lyžování v Gerlosu. Od 07 lutego 2013 Wielki Bal Maskowy w Zell am Ziller Otwarcie balu z udziałem pary książęcej przy muzyce wykonywanej przez gwardię honorową. Zatroszczymy się o doskonałą rozrywkę. Nagrody za najciekawszą maskę! 07. února 2013 Velký maškarní bál v Zellu am Ziller Ples zahajuje princ a princezna se strážemi a vojenskou kapelou. Nejlepší zábava je zaručena. Soutěž o nejlepší masku! Od 18 stycznia 2013 gloryfy Bastards Snowboard- & Freeski-Event. Międzynarodowa grupa freskierów i snowboardzistów demonstruje mrożące krew w żyłach triki. 18. ledna 2013 gloryfy Bastards Největší Snowboard- & Freeski-Event. V pohádkových kulisách a na v celé Evropě ojedinělém skoku ukazuje mezinárodní sestava freeriderů na lyžích a snowboardech dech beroucí triky. S O N N E N W I N T E R I M Z I L L E R TA L : JETZT MITSPIELEN UND GEWINNE 1 WOCHE TRAUMURLAUB FÜR 2 PERSONEN IM ZILLERTAL INKL. 1. KLASSE-ANREISE AUS DEUTSCHLAND MIT DER DEUTSCHEN BAHN! • • • Beantworte einfach die Gewinnfrage und sende den vollständig ausgefüllten Abschnitt bis 31.01.2013 per Post an: Zillertal Tourismus GmbH, Bundesstraße 27d, 6262 Schlitters, Österreich Oder sende eine E-Mail mit der richtigen Antwort und deinen Kontaktdaten an: [email protected] Aus allen richtigen Einsendungen wird der Gewinner gezogen. Wir wünschen dir viel Glück! Ab wieviel Euro ist die Bahnfahrt aus ganz Deutschland ins Zillertal erhältlich? € 39,– € 59,– € 79,– Vorname, Familienname Adresse PLZ, Ort Telefonnummer Land Teilnahmebestimmungen und Datenschutzerklärung Von der Teilnahme ausgeschlossen sind Mitarbeiter der Zillertal Tourismus GmbH sowie der DB Vertrieb GmbH und deren Angehörige sowie Personen unter 21 Jahren. Teilnahmeschluss ist der 31.01.2013. Die Ziehung erfolgt unter Ausschluss des Rechtsweges. Über das Gewinnspiel wird kein Schriftverkehr geführt. Die Teilnahmebedingungen unterliegen dem Recht der Republik Österreich. Gerichtsstand ist Zell am Ziller. Die Gewinner werden per E-Mail oder telefonisch benachrichtigt. Die Bekanntgabe der Gewinner erfolgt ohne Gewähr. Eine Barauszahlung der Gewinne ist nicht möglich. Der Gewinn ist nach Verfügbarkeit bis April 2013 einzulösen. Der Teilnehmer erteilt der Zillertal Tourismus GmbH sowie der DB Vertrieb GmbH bis auf Widerruf die ausdrückliche Zustimmung, dass die angegebenen Daten zum Zwecke der Zusendung von Informationen über die Produkte, Dienstleistungen und Veranstaltungen der genannten Unternehmen automationsunterstützt verarbeitet werden dürfen. Diese Zustimmung kann jederzeit schriftlich widerrufen werden. Wydarzenia Akce a události Mayrhofen – Hippach Tel. +43 (0) 5285 / 6760 • www.mayrhofen.at Od 15 grudnia 2012 Rise and Fall – No Mercy Sportowe wydarzenie, reprezentujące dyscypliny sportu które w Mayrhofen można uprawiać jako gość; punktem kulminacyjnym wieczoru jest pokaz muzyczny. www.riseandfall.at 15. prosince 2012 Rise and Fall – No Mercy Sportovní akce, kde jsou zastoupeny všechny druhy sportů, které jako turista můžete v Mayrhofenu provozovat; s hudebním vrcholem v cílové rovince této akce. www.riseandfall.at 30 grudnia 2012 Impreza przedsylwestrowa w Ramsau & Bieg z pochodniami organizowany przez szkółki narciarskie w Mayrhofen Na przełomie roku na placu Dorfplatz w Ramsau i Mayrhofen organizowany jest wielki bieg z pochodniami szkółek narciarskich z Mayrhofen. Wielkie pokazy sztucznych ogni i muzyka na żywo. 30. prosince 2012 Předsilvestrovská party v Ramsau a Pochodňový pochod lyžařských škol v Mayrhofenu Na přelomu roku se koná velká silvestrovská party na návsi v Ramsau a v Mayrhofenu se koná velký pochodňový pochod místních lyžařských škol. S velkým ohňostrojem a živou hudbou. Od 31 grudnia 2012 Parada sylwestrowa Od wielu lat parada sylwestrowa zmierza w ostatnim dniu roku z Jenbach do Mayrhofen, aby w szczególnej atmosferze pożegnać odchodzący rok. 31. prosince 2012 Silvestrovský průvod Už mnoho let prochází silvestrovský průvod poslední den roku z Jenbachu do Mayrhofenu, aby zakončil starý rok obzvláště zábavným způsobem. 30 listopada i 01 grudnia 2012 06, 07 i 08 grudnia 2012 14 i 15 grudnia 2012 21 i 22 grudnia 2012 Advent na Waldfestplatz Spokojny Adwent z tradycyjną muzyką na Waldfestplatz. www.advent.mayrhofen.at 30. listopadu a 01. prosince 2012 06., 07. a 08. prosince 2012 14. a 15. prosince 2012 21. a 22. prosince 2012 Advent na Waldfestplatzu Rozjímavý advent s tradičním hudebním doprovodem na náměstí Waldfestplatz. www.advent.mayrhofen.at 1 stycznia 2013, początek: 13.00 Noworoczne Wyścigi Konne W Nowy Rok 2013 jak co roku odbywają się w Mayrhofen tradycyjne wyścigi konne na śniegu. 1. ledna 2013, začátek: 13.00 hodin Novoroční koňské dostihy Na Nový rok 2013 se i tentokrát v Mayrhofenu konají koňské dostihy na sněhu, které se již staly tradicí. 88 kwiecień 2013 Snowbombing Na tydzień Mayrhofen zamienia się w fantastyczne miejsce imprez muzycznych. Tylko snowbomberzy wiedzą, co po angielsku oznacza zorza alpejska. Więcej niż tylko muzyka i śnieg: przez 24 godziny na dobę przez cały tydzień możesz imprezować, a atmosfera jest naprawdę elektryzująca! Duben 2013 Snowbombing Na celý týden se Mayrhofen promění v hudební centrum, které stojí za to navštívit. Jen snowbombeři vědí, co znamená alpský žár anglicky. Víc než jen hudba a sníh: 24 hodin denně – celý týden můžete slavit se stejně naladěnými lidmi - ta atmosféra je naprosto elektrizující! SWAROVSKI ŚWIAT KRYSZTAŁÓW – olbrzymie serce dla małych i dużych SWAROVSKI - KŘIŠŤÁLOVÉ SVĚTY – zábava pro malé i velké Niedaleko Zillertal, w Wattens, plujący wodą olbrzym z błyszczącymi oczami pilnuje podziemnego świata, w którym w 14 cudownych salach przechowywane są połyskujące dzieła sztuki wykonane z kryształu górskiego. Obrazy, rzeźby i instalacje znanych artystów takich jak Brian Eno, Keith Haring, Salvador Dalí, Niki de Saint Phalle, John Brekke, Susanne Schmögner i Jim Whiting, zapraszają na zmysłową podróż do połyskującego labiryntu, który jakby znosił granicę pomiędzy fikcją a rzeczywistością. Harmonijne kompozycje zapachowe Jane Haidacher i tajemnicze dźwięki sprawią, że podroż do kryształowego zaczarowanego świata będzie niezapomnianym zmysłowym przeżyciem. Nedaleko Zillertalu, ve Wattens, hlídá obr chrlící vodu se třpytivýma očima podzemní svět, v němž dle historických předloh skrývá 14 zázračných komnat nádherná umělecká díla z křišťálu. Malby, sochy a instalace věhlasných umělců, jako Brian Eno, Keith Haring, Salvador Dalí, Niki de Saint Phalle, John Brekke, Susanne Schmögner a Jim Whiting, zvou na smyslnou cestu do třpytivého labyrintu, který zdánlivě smazává hranici mezi snem a realitou. Harmonické kompozice vůní od Jane Haidacher a tajuplná hudba dělají z návštěvy tohoto kouzelného křišťálového světa nezapomenutelný zážitek pro všechny smysly. WSKAZÓWKI DLA RODZIN „RiesenTour“ – piękny spacer przez Świat Kryształów Swarovskiego Interaktywny quiz, podczas którego każdy członek rodziny dowie się czegoś ciekawego na temat świata kryształów i zanurzy się w świat nauki o tych minerałach. Na koniec spaceru młodzi badacze otrzymają kryształowe niespodzianki! www.kristallwelten.com/familie TIP PRO RODINY „Obří prohlídka“ – jiskřivé toulky křišťálovými světy Swarovski Interaktivní hra na otázky a odpovědi, při které každý člen rodiny zjistí zajímavosti o křišťálových světech a ponoří se hluboko do vědění o křišťálu. Na konci prohlídky jsou mladí průzkumníci odměněni křišťálovým překvapením! www.kristallwelten.com/familie Swarovski Świat Kryształów 6112 Wattens, Kristallweltenstraße 1 Tel. +43 (0)5224 51080 www.swarovski.com/kristallwelten Křišťálové světy Swarovski 6112 Wattens, Kristallweltenstraße 1 Tel. +43 (0)5224 51080 www.swarovski.com/kristallwelten GODZINY OTWARCIA Codziennie od 9.00 do 18.30, ostatnie wejście o godzinie 17.30, w 2 i 3 tygodniu listopada zamknięte. OTVÍRACÍ DOBA Denně od 9 do 18.30 hod., poslední vstup 17.30, 2. a 3. týden v listopadu zavřeno CENY WSTĘPU Dorośli EUR 11, grupy powyżej 10 osób EUR 9,50, Dorośli za okazaniem Zillertal Activcard EUR 9,50, dzieci do 15 roku życia wstęp wolny pod opieką dorosłych. VSTUPNÉ Dospělí EUR 11,–, skupiny od 10 osob EUR 9,50, Dospělí s Zillertal Activcard EUR 9,50, Děti do 15. narozenin s doprovodem zdarma. 89 Wydarzenia Akce a události Tux – Finkenberg Tel. +43 (0) 5287 / 8506 • www.tux.at 05 do 07 października 2012 Hotzone TV-Park Opening Podczas otwarcia oprócz perfekcyjnie urządzonego Betterpark Hintertux czeka na Ciebie jeszcze jedna atrakcja czyli darmowy test na śniegu z najnowocześniejszymi produktami sezonu. Bogaty program i liczne imprezy. 05. – 07. října 2012 Hotzone TV-Park Opening Při otevření se vedle perfektně nastaveného Betterparku Hintertux můžete zdarma zúčastnit testu nejnovějších výrobků pro tuto sezónu na sněhu. Zajištěný je rozsáhlý doprovodný program a party. 02 grudnia 2012 Adwent w Tux Zbliżają się Święta Bożego Narodzenia i pierwsze płatki śniegu pokrywają dolinę. Wjazd św. Mikołaja, bieg Krampusa, grzane wino, kasztany, tradycyjne wyroby rzemieślnicze i kapele muzyczne nadają temu szczególnemu okresowi wyjątkowy urok! 02. prosince 2012 Advent v Tuxu Vánoční čas se blíží – první sněhové vločky halí údolí do něžné bílé. Mikuláš, průvod čertů (krampusů), svařené víno a horké kaštany, tradiční řemesla a místní kapely jsou v předvánočním čase okouzlující! Cztery razy podczas sezonu zimowego 2012/13 Big Air Battle W Arena Hinteranger i w Tux-Lanersbach wszyscy fani freestyle‘u z Tyrolu demonstrują podczas Slopestyle Contest najbardziej szałowe triki. Čtyřikrát za zimní sezónu 2012/13 Big Air Battle V aréně Hinteranger v Tux-Lanersbachu se utkává celá freestylová scéna z Tyrolska při klání Slopestyle Contest - je to battle o nejvíc cool triky. Od 12 do 14 października 2012 Gletscher-Pow(d)er – Rozpoczyna sie jesienne szaleństwo narciarskie Na chwilę przed zimą stoki zapraszają na cudowne zjazdy w puchu śnieżnym. Tutaj czekają na Ciebie spotkania na żywo z gwiazdami sceny Après Ski, bogaty program z pokazami, iluzjonistami, imprezami pszenicznego piwa Erdinger i wiele wiele innych atrakcji. 12. – 14. října 2012 Prašan na ledovci - Gletscher-Pow(d)er – podzimní jízda na lyžích začíná Máme náskok před zimou – až 60 km upravených sjezdovek zve k pohádkové jízdě v prašanu. Vedle toho na Vás čekají živá vystoupení hvězd scény Après-Ski, akční programy a show, kejklíři, pivní party Erdinger a mnoho jiného. 90 02 stycznia 2013 Koncert Świąteczny i Noworoczny chóru Wiltener Sängerknaben Jeden z najstarszych chórów chłopięcych w rejonie alpejskim zaczaruje Cię świątecznymi melodiami oraz dziełami Jana Straussa i W. A. Mozarta. 02. ledna 2013 Vánoční a novoroční koncert chlapeckého sboru Wiltener Sängerknaben Jeden z nejtradičnějších a nejstarších chlapeckých sborů v Alpách Vás okouzlí vánočními melodiemi i díly Johanna Strauße a W. A. Mozarta. 30 grudnia 2012 Impreza przedsylwestrowa w Finkenberg Tradycyjna przedsylwestrowa parada z pochodniami klubu sportowego Raiffeisen-Sportklub Finkenberg i kompanią strzelców, organizowana we współpracy z dwiema szkółkami narciarskimi w Finkenberger. 30. prosince 2012 Předsilvestrovská party ve Finkenbergu Tradiční předsilvestrovský pochod s pochodněmi s klubem Raiffeisen-Sportklub Finkenberg a střeleckou společností Schützenkompanie Finkenberg ve spolupráci s oběma lyžařskými školami z Finkenbergu. Przez 14 dni zimą o godzinie 21.15 Fire on Snow W Arena Hinteranger w Tux-Lanersbach instruktorzy narciarscy demonstrują wyjątkowy balet narciarski, a na koniec show wielki pokaz sztucznych ogni, które pięknie rozświetlają niebo nad Tux. Každých 14 dní v zimě v 21.15 hodin Fire on Snow V aréně Hinteranger v Tux-Lanersbachu ukazují učitelé lyžování prvotřídní akrobacii na lyžích a na konci show se koná ohromný ohňostroj, který pomalu osvětluje hvězdné nebe nad Tuxem. :20-<5 ZZZDUWXQGZHLVHDW_)RWRV=LOOHUWDO7RXULVPXV*PE+%HUQG5LWVFKHOVKXWWHUVWRFN TP[ )<:)(/5 .YH[PZTP[ILZVUKLYLU:RPWpZZLU APSSLY[HSLY=LYRLOYZIL[YPLIL(. (1LUIHJOc(\Z[YHL ;LS!c-H_! cVMÄJL'aPSSLY[HSIHOUH[ ^^^aPSSLY[HSIHOUH[