Z RATUSZEM TWARZĄ W TWARZ Neorenesansowy budynek

Z RATUSZEM TWARZĄ W TWARZ
Neorenesansowy budynek ratusza jest dominantą rynku już
od lat 1888-1893, kiedy został wybudowany według
projektu architekta wiedeńskiego Franza Neumanna. Data
budowy jest umieszczona nad portalem wejściowym, ale
jest to planowany rok dokończenia budowy – tzn. rok 1892,
terminu tego nie udało się dotrzymać. Nad datą jest
umieszczony masywny relief autorstwa Theodora Friedla,
przedstawiający założenie starego i nowego ratusza.
W lewej części – poświęconej pierwotnemu ratuszowi –
widzimy budowniczego Markusa Spazia (trzyma w ręce
model budowli), Katarzynę z Redernu (właścicielkę
majątku, trzyma akt erekcyjny), typowo ubranego
mieszczanina i ówczesnego starostę Hentschela. Pośrodku
reliefu jest postać kobiety przedstawiająca miasto Liberec,
w prawej części – dotyczy budowy obecnego ratusza – jest
starosta Schücker, architekt Neumann (trzyma w ręce
plany) i radny Felgenhauer. Nad reliefem jest balkon
balustradowy, z którego przemawiały liczne wybitne
osobistości – np. cesarz Franz Josef I, prezydent Edvard
Beneš czy też prezydent Václav Havel. Nieco wyżej są
dwaj heroldowie, którzy trzymają herb miasta i zegar,
którego rogi zdobią motywy księżyca i słońca.
Główną wieżę ratuszową (61 metrów) zdobił kiedyś
na szczycie miedziany rycerz – symbol ochrony praw
miejskich, który został usunięty w 1952 roku i umieszczony
w Muzeum Północnoczeskim. Rycerza zastąpiła czerwona
gwiazda, usunięta w 1989 roku a od 1990 roku na szczycie
znajduje się symbol Republiki Czeskiej – lew. Ale nawet
lwa już dziś nie można zobaczyć, ponieważ został zdjęty
i jest prawdopodobne, że wieża doczeka się swojego
pierwotnego wyglądu, kiedy na szczyt powróci kopia
oryginalnego rycerza. Na prawo od wejścia pod oknami jest
umocowana stylizowana gąsienica czołgu z brązu –
wymowna
pamiątka
interwencji
wojsk
Układu
Warszawskiego w 1968 roku. Na poszczególnych częściach
gąsienicy są wyryte nazwiska 9 osób, które zostały zabite
w Libercu. Również tylną część budynku zdobią 3 reliefy
– według projektu T. Friedla. Lewy relief symbolizuje
produkcję tekstylną w mieście, środkowy przedstawia
składanie hołdu przez mieszczan miastu Liberec
a na prawym można rozpoznać kontakty handlowe Liberca
ze światem.
ZA PIĘKNEM WNĘTRZ RATUSZA
Z zewnątrz ratusz stwarza bardzo imponujące wrażenie.
We wnętrzach
przeważa
romantyczny
historyzm
i doskonała jakość prac rzemiosła artystycznego.
Po marmurowych schodach gość wchodzi na pierwsze
półpiętro, gdzie wprost przed nim jest pięknie malowane
okno przedstawiające kobietę ze snopem zboża – dar
stowarzyszenia piekarzy. Drugie półpiętro zdobią
następne malowane okna. Środkowe jest darem fabrykanta
barona Liebiega – przedstawia personifikację Liberca
(kobieta trzymająca herb miasta na tarczy). Po bokach są
wyobrażenia rolnictwa i rycerstwa. Sufit nad schodami
zdobi obraz autora wiedeńskiego i malarza fresków
w bazylice Hejnice Andreasa Grolla, chodzi o alegorię
symbolizującą Liberec i rozwój handlu z materiałami.
Na bocznych obrazach są grupy aniołków, po prawej
stronie niosą znak monarchii Austro-węgierskiej, po lewej
herb miasta Liberec. W niszach nad schodami są popiersia
aktora Vlasty Buriana oraz Karla Vacka, znanego
kompozytora i rodaka z Liberca.
W korytarzu na drugim piętrze są cztery witryny. Pierwsza
z nich
przedstawia
nam
libereckich
starostów
i burmistrzów z datami ich działalności w mieście. Druga
witryna jest poświęcona wspomnieniu pierwotnego
ratusza z roku 1603, który zdobił rynek aż do 1893 roku
i dopiero po wybudowaniu nowego ratusza został zburzony.
W trzeciej witrynie są przedstawione trzy projekty
nowego budynku, wraz ze zrealizowanym projektem. W
ostatniej witrynie jest lista honorowych obywateli miasta
Liberec.
Na drugim piętrze do dziś są zachowane pomieszczenia
reprezentacyjne, z których najpiękniejszą salą jest tzw. sala
ceremonialna. Tu odbywają się uroczystości, witani są
nowi obywatele miasta, są wręczane najróżniejsze
wyróżnienia-medale, odznaczenia itd. Dzięki wyjątkowej
akustyce w tym pomieszczeniu odbywają się koncerty
organowe i kameralne oraz ceremonie ślubne. Cała sala jest
bogato zdobiona, ściany pokrywa boazeria drewniana
(wykonana w Wiedniu przez firmę Carla Rogenhofera).
Podziw wzbudza olbrzymi mosiężny, ważący 450 kg
żyrandol przywieziony z Berlina. Nad nim jest malowidło
przedstawiające zwycięstwo prawdy nad siłami ciemna
wiedeńskiego malarza Andreasa Grolla. Po lewej stronie
Sali jest 6 witraży szklanych, wykonanych w miejscowości
Skalica koło Nového Boru w warsztacie szklarskim Karla
Melzera. Witraże symbolizują Naukę, Sztukę, Stan
kupiecki, Przemysł, Handel i Administrację miejską.
Z przodu nad portalem jest drewniane rzeźba
alegoryczna, wykonana w szkole w tyrolskim Gröden
pod nadzorem rzeźbiarza Ferdinanda Demetza. Największa
postać pośrodku przedstawia znów miasto Liberec,
po lewej stronie jest przedstawiona nauka, szkolnictwo,
pomoc biednym i chorym, po prawej stronie handel,
rzemiosło i budownictwo. Naprzeciwko szklanych witraży
jest balkon, na którym są umieszczone organy, służące
jako akompaniament podczas najróżniejszych uroczystych
okazji.
Do Sali ceremonialnej należą też dwa saloniki, które służą
zwłaszcza dla nowożeńców przed obrzędem oraz
do prowadzenia rozmów z oficjalnymi gośćmi. Duże
szklane okno pośrodku przedstawia ratusz liberecki
i zostało również wykonane w miejscowości Skalica.
Postać, która trzyma w rękach budynek starego ratusza,
znów przedstawia miasto Liberec.
Na drugim piętrze są jeszcze następne interesujące
malowane okna – dary tutejszych stowarzyszeń. Jedno
przedstawia popiersie cesarza Josefa II, drugie
średniowiecznego śpiewaka.
Wielu zwiedzających korzysta też z możliwości obejrzenia
widoku z wieży ratuszowej, która jest, w ramach
zwiedzania, dostępna w miesiącach letnich. Jest stąd
ciekawy widok na centrum miasta. Wchodząc na wieżę
zwiedzający może dokładnie obejrzeć mechanizm zegara
ratuszowego. Swój urok ma też z pewnością strych ratusza,
który jest w pewnym sensie przeciwieństwem bogato
zdobionych wnętrz.
Chociaż liberecki ratusz obchodził w 2013 roku już 120 lat
swojego istnienia, pozostaje jednym z najcenniejszych
klejnotów architektury miasta pod Ještědem.
WSPOMNIENIE „STAREGO“ RATUSZA
Budowę starego ratusza rozpoczęto w 1599 roku według
planów włoskiego mistrza Marca Antonia Spazia. Ratusz
był jednopiętrowym budynkiem z dachem z gontów i
charakterystyczną ośmiokątną wieżą z pozłacaną kopułą z
chorągwią. Interesujące jest, że wieża nie miała własnych
fundamentów, ale spoczywała tylko na sklepieniu parteru.
To jest również uważane za przyczynę, dla której musiała
być kilkakrotnie remontowana a po uderzeniu pioruna
22. 5. 1801, który zapalił wieżę, górna część musiano
wybudować od nowa.
Na parterze znajdował się wyszynk z jatkami i sklepikami
z pieczywem miejscowych kupców. W 1704 przybyła tu
jeszcze pięknie kuta waga publiczna, która niestety stała się
obiektem wielu skarg. Zresztą nie ma się czemu dziwić,
ponieważ np. piaskowcowe odważniki ważyły w słoneczną
pogodę mniej, niż w czasie deszczu, kiedy namokły i były
cięższe. Podziemia służyły jako magazyn piwa i wina,
najgłębiej była katownia. Na pierwszym piętrze ratusza
miała siedzibę administracja miasta – była tu duża sala,
sala obrad i mniejsze pomieszczenie, w którym były
ułożone przywileje miejskie. Jak widać, ratusz nie był tylko
siedzibą urzędników, ale odbywały się tu też większe
uroczystości, dwa pomieszczenia wynajęły cechy
płócienników i sukienników, na strychu przechowywano
siano itp.
Pierwotny ratusz służył miastu prawie trzy wieki, dlatego
mieszczanom bardzo przyrósł do serca. Nic też dziwnego,
że chcieli zachować wspomnienie o nim, chociaż musiał
ustąpić nowemu. Dlatego też po mieście jest rozsianych
wiele pamiątek o jego pięknie: Kopia wieży starego
ratusza jest częścią budynku Muzeum północnoczeskiego,
w którym są też zachowane portrety rodów Redern i Gallas,
które pierwotnie wisiały na ścianach starego ratusza
a w stałej ekspozycji jest też wspomniana waga. Na rynku
znajduje się kamień z datą z brązu 1603 oraz ciemniejszy
bruk wyznaczający kontur ratusza. Nowy ratusz zdobi
dzwon, który zdjęto z wieży starego ratusza oraz piękny
witraż z jego motywem.
INFORMACJA TURYSTYCZNA
nám. Dr. E. Beneše 23, 460 59 Liberec 1
Tel.: +420 485 101 709, Faks: +420 485 243 589
E-mail: [email protected], www.visitliberec.eu
RATUSZ
OFERUJEMY:
informacje turystyczne, kulturalne i sportowe o
Libercu i okolicy
informacje o adresach firm, organizacji i usługach
informacje o połączeniach komunikacyjnych
informacje o zakwaterowaniu wszystkich kategorii
cenowych
usługi przewodników - zwiedzanie wnętrz ratusza
usługi przewodników po Libercu
w języku czeskim i obcym
SPRZEDAJEMY:
przedmioty propagacyjne miasta Liberec
regionalne mapy turystyczne, rowerowe,
zimowe i specjalne
plany miast Liberec, Jablonec n. Nisou, Praha,
mapy samochodowe, atlasy samochodowe, książki,
broszury, kalendarze, widokówki, albumy, znaczek
turystyczny Liberca, bilety komunikacji miejskiej,
znaczki pocztowe RCz, Europy i świata,
bilety wstępu na imprezy kulturalne
bilety: eVstupenka, Ticketpro, Ticketportal,
Ticketstream, Ticketart i Eventim
Źródło informacji:
R. Karpaš–Książka o Libercu
Tekst i foto: Miejskie centrum informacyjne Liberec
Przekład: CEET Ltd., Liberec
Reprezentacyjny budynek neorenesansowy
z lat 1888-1893 * projekt architekta
wiedeńskiego F. Neumanna * obecnie siedziba
urzędu miasta * bogato zdobione elewacje i
cenne witraże w oknach * wieża o wysokości
61 metrów * zwiedzanie wnętrz, sale
ceremonialne i wieże
www.liberec.cz