Góry Sowie

Chráněná krajinná oblast
Broumovsko – Góry Sowie
Dvoudenní exkurze – autobus, pěší turistika
Náročnost: středně těžká
Zaměření: historické, zeměpisné, biologické,
environmentální
Navržená trasa:
Žamberk – Broumov - Police nad Metují –
Ostaš
Police nad Metují - Tlumaczow – Głuszyca
- Gory Sowie – Klodzko – Bystrzyca
Klodzka - Žamberk
Tento projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím
Euroregionu Glacensis
Navržená trasa:
1. den – část na českém pohraničí:
Ze Žamberka autobusem do Broumova, odtud do Křinic- pěšky přes
Hvězdu v Broumovských stěnách do Hlavňova, odtud autobusem do
osady Ostaš, pěšky projít přírodní rezervaci Ostaš a autobusem do
Police nad Metují
2.den – část na polském pohraničí:
Z Police nad Metují autobusem přes přechod Tlumaczów do Sovích
hor, pěšky vystoupat na Velkou Sovu, prohlédnout Osowku a Walim
a odtud autobusem do Klodzka, přes Bystřici Klodzkou do Dolní
Lipku a do Žamberka
2
1. den:
Chráněná krajinná oblast Broumovsko
Chráněná krajinná oblast Broumovsko byla zřízena v roce 1991 na
ploše 410 km2. Patří k chráněným krajinným oblastem vrchovinného
typu. Výskyt některých druhů rostlin a živočichů je významný z
celoevropského hlediska. Ptačí oblast evropské soustavy chráněných
území Natura 2000 byla zde vyhlášena v lednu 2005 pro ochranu
sokola stěhovavého a výra velkého. Zahrnuje všechny významné
pískovcové celky na Broumovsku, které jsou pro tyto druhy ideálním
životním prostředím. Pro ochranu mihule potoční jsou na národní
seznam evropsky významných lokalit zařazeny části toků Metuje a
Dřevíče. Pro svůj výskyt vzácných biotopů byly na tento seznam
zařazeny také Adršpašsko-Teplické skály, Broumovské stěny a
dosud nechráněná lokalita Žaltman.
Broumov
Broumov
byl
založen
polovině
13.
století,
v první
nejstarší
písemná zmínka je z r.1256, kdy
toto území věnoval Přemysl Otakar
I. břevnovskému benediktínskému
3
klášteru. Karel IV. v r. 1348 udělil břevnovskému opatovi pro jeho
broumovské poddané stejná práva jako měli obyvatelé královských
měst. Rozpor mezi měšťany a klášterní vrchností narůstal počátkem
17.stol. a vyvrcholil prodejem broumovského kláštera stavovským
direktoriem městu Broumovu. To byla také jedna z příčin pražské
defenestrace 23.5.1618 a tím i třicetileté války.
Historické centrum města si zachovalo pravidelný půdorys ze 13.
století. Městské hradby ze 14. stol. jsou v základech patrné téměř po
celém obvodu města. Brány do města byly zbořeny, ale zachovaly se
dvě věže chránící branky, východní byla upravena na vyhlídku,
západní
je
součást
farního
kostela.
Dominantou
města
benediktínský
klášterní
Vojtěcha,
proboštství
je
klášter,
kostel
sv.
opevněné
na
místě
bývalého hradu. Celý
areál byl po požáru
barokně přestěvěn K. I.
Dienzenhoferem.
Na
výzdobě se podíleli malíři J. P. Molitor, F. A. Scheffeler, štukatér
B.Spinetti, freskaři J. Hager, J. K. Kovář. Jižně od kostela stojí
budova gymnázia, kde studovaly významné osobnosti jako Arnošt
4
z Pardubic, B. Balbín, A. Jirásek . Na náměstí se nachází budova
radnice ze 16. stol., mázhauzy měšťanských domů se síťovou
klenbou. Město se pyšní i několika kostely, např. sv.Václava,
přestavěný K.I.Dienzenhoferem, děkanský kostel sv. Petra a Pavla ze
13. století, barokně přestavěný v letech 1679 – 1682 s Madonou na
hlavním oltáři ze 14. století a nejstarší dochovanou dřevěnou stavbou
u nás je hřbitovní kostel Panny Marie, založený patrně již roku 1177,
dnešní podoba je z roku 1449. Kostel je roubený, jednolodní, kolem
dokola s ochozem a se vchody s dřevěnými gotickými portálky.
Uvnitř je trámový strop s původní ornamentikou z poloviny 15.
století. Kolem kostela je hřbitůvek, kde jsou pochováni i někteří
mniši broumovského kláštera.
Památková rezervace Křinice
Křinice
představují
jedinečnou
Broumovska, kde se nachází
architektonickou
památku
statky tzv. broumovského typu.
Křinicemi vede naučná stezka.
Broumovské stěny
Broumovské stěny je pásmo zalesněných pískovcových skal mezi
Broumovem a Policí nad Metují. Kvádrové pískovce směrem
k Broumovské kotlině tvoří strmou až kolmou hradbu, od jihozápadu
5
rozbrázděnou kaňony a roklemi, tzv. skalními hřiby a „magistrálou“
stěn. Jsou výjimečné svým reliéfem a klimatem, umožňujícím
existenci ojedinělé květeny a zvířeny.
Mezi nejznámější rokle patří Kovářová rokle, ve které se podle
pověsti ukrývali loupežníci, mezi nimi i kovář, který zhotovoval
svým druhům ve skalní kovárně zbraně. Loupežníci byli pochytáni a
skončili na šibenici.
Zajímavými skalními útvary jsou skalní hřiby, vzniklé rychlejším
zvětráváním méně pevné lavice pískovce, které tvoří nohy útvarů.
Pevnější část tvoří jejich hlavy, nejhezčí jsou na odbočce k Zaječí
rokli. Nejvyhledávanějším místem
Broumovských stěn je výletní místo
Hvězda.
Na
v nadmořské
skalním
výšce
674
Polické hoře / původní
bloku
m
na
název
dnešní Hvězdy/ dal opat Tomáš
roku 1670 postavit vysoký kříž a na
něm velkou pozlacenou hvězdu. Na
tomto místě dal pak opat Otmar
roku 1733 podle návrhu K. I.
Dienzenhofera postavit kapli na
půdorysu hvězdy, zasvěcenou Panně Marii Sněžné. Osud kaple byl
6
pohnutý, protože císařským nařízením Josefa II. byla roku 1787
zrušena a později i zbořena. Dochovaly se jen základy zdí a most
spojující dvě skály. Tady se schovávali pocestní před nepohodou,
chodili sem i studenti broumovského gymnázia. Jednou jeden z nich
slíbil, že až se stane opatem broumovského kláštera, obnoví kapličku
a dá tady postavit i hospodu. Skutečně se tak stalo a Jan Rotter
vystudoval teologii, stal se v Broumově opatem a svůj slib splnil.
Police nad Metují
Police nad Metují se nachází v jižní části Broumovského výběžku,
v tzv. polické křídové pánvi a je východiskem do pískovcových
skalních měst Broumovských stěn, Ostaše a Teplicko-adršpašských
skal.
Celá oblast byla osídlena slovanskými kmeny, posledními z nich byli
Slavníkovci, podle nichž má město ve znaku tři slavníkovské růže.
Začátkem 13. století přišli do polické kotliny benediktíni, kteří zde
založili poustevnu a při ní dřevěnou kapli P. Marie. Spolu s dalšími
řeholníky začali kácet lesy, proměňovat je v pole a odtud pochází
snad i název Police. Král Přemysl Otakar I. daroval zdejší krajinu
břevnovskému klášteru, v roce 1253 zde byl založen klášter
s kostelem a osada při klášteru byla povýšena na trhové městečko.
Pohromu pro město představovaly až husitské války, nehrazené
7
město včetně kláštera bylo přepadeno a vypáleno. Obyvatelé, kteří se
snažili zachránit na Ostaši, byli pobiti. Pak následoval mor, na který
zemřelo celkem 2300 obyvatel města a okolních vesnic. Další rány
přinesla třicetiletá válka, požáry v 17. století, války o rakouské
dědictví, sedmiletá válka, kdy se rakouský generál Laudon a jeho
důstojníci ubytovali přímo v klášteře. V roce 1849 se Police stala
z poddanského města rovnoprávnou samostatnou obcí.
Na náměstí se dochovalo několik barokních domů s kamennými
portálky,
radnice
z počátku
18.století,
údajně
dílo
K.
I.
Dienzenhofera s osmibokou věží s cimbuřím z pozdější doby.
Uprostřed náměstí stojí sloup se sochou Bolestné P. Marie od Jana
Brokofa z roku 1707 a vedle něj empírová kašna z počátku 19. stol.,
která zachycuje vody artézského pramene zvaného Julinka. Od
radnice vpravo v čp.15 se nachází stará škola, roubené stavení
s mansardovou střechou, kde působil A.Hausman a jeho syn V. V.
Hausman, oba hudební skladatelé. V dolní části hřbitova stojí
hřbitovní kaple s věží, která je pozůstatkem raně gotického farního
kostela. Nejcennější památkou města a okolí je polický klášter, který
se obnovy dočkal až v době baroka, kdy byl prakticky znovu
vystavěn, pouze kostel si zachoval původní gotický ráz. Mimořádně
cenný je vstupní gotický portál ze 13. století, jeden z nejkrásnějších
v Čechách vůbec.Výjimečný je i renesanční Selenderův sloup z r.
8
1619, který nechal postavit broumovský opat Selender jako dík
Polickým, že mu poskytli po útěku z broumovského kláštera azyl.
V Polici n. M. jsou pozoruhodné ještě další památky jako barokní
špýchar, barokní kovárna a brána do klášterní zahrady.
Ostaš
Přírodní
rezervace
Ostaš, vyhlášená roku
1956, se nachází ve
vrcholové části stolové
hory Ostaš s výškou
700
m,
která
je
významnou
dominantou
okolní
krajiny.
Na
vrcholu
Ostaše
skály
tvoří
náhorní plošinu. Ostaš
se
dělí
labyrint
labyrint,
na
Horní
a
Dolní
turistické
okruhy nabízí pohled na rozmanitou soustavu skal, jeskyní, chodeb a
další skalní útvary. Ostaš stejně jako okolní města poskytoval lidem
9
úkryt v dobách útlaku a ohrožení, proto se ve skalách setkáme
například se Slují českých bratří. Z dalších významných skalních
útvarů zmíníme například skalní útvar Zrádce, Mohylu smrti,
Čertovo auto, nebo Zbrojnoše se skupinou Medvědů. Velmi
zajímavým skalním seskupením je Kočičí hrad.
2. den:
Na oblast Broumovska plynule navazuje oblast polského pohraničí
Soví hory
Soví hory
Soví hory, polsky Góry Sowie, s parkem "Park Krajobrazowy Gór
Sowich"
jsou
sudetským
pohořím
v
jihozápadním
Polsku.
Nejvyšší horou
je
Wielka
Sowa
(Velká
Sova),
která
dosahuje
10
výšky 1015 m.n.m. Pohoří je budováno rulami a migmatity, horniny
Sovích hor jsou podle odhadů 2,5 miliardy let staré. Pohoří se táhne
od údolí řeky Bystrzyce na severozápadě k Srebrnogórskému sedlu
na jihovýchodě. Na území Sovích hor byl roku 1991 vyhlášen Park
Krajobrazowy Gór Sowich. Na severovýchodních svazích mezi
horou Kalenica a Słoneczna je rezervace Bukowa Kalenica. Na
Velké Sově a vrcholu hory Kalenica stojí kamenná rozhledna s
kruhovým rozhledem. Při východním okraji hor je Srebrnogórská
pevnost, při západním okraji nad Bystrzycí hrad Grodno.
Osowka a Walim
V Sovích horách pod skupinou hory Włodarz je rozsáhlý podzemním
komplex z období 2. světové války. Význam dodnes není přesně
známý, snad to mohla být stavba Hitlerova hlavního stanu nebo
továrny na tajné zbraně. Výstavba podzemního komplexu začala v
létě roku 1943 pod vedením skupiny dříve budující Atlantický val.
Pro
otrockou
práci
nacisté
zneužívali
vězně
nedalekého
koncentračního tábora Gross-Rossen. Přestože komplex byl již téměř
dokončen, nikdy nebyl využíván. Některé části podzemního
komplexu Osówka jsou zpřístupněné. S průvodcem je možné projít
trasu o délce cca 750 m. V podzemí jsou instalovány výstavy, např. o
hlavních stanech Hitlera a zbrojním průmyslu třetí říše.
11
Klodzko
Klodzko je město s tisíciletou historií, v kterém lze najít vlivy tří kultur,
německé, české a polské. Je centrem vojvodství s kamenným gotickým
mostem a četnými stavebními památkami. Hstorcké centrum města tvoří
radnice, barokní kašna, mariánský sloup z r. 1680, gotický most sv.Jana
ze 14.století, raně gotický kostel Nanebevzetí Panny Marie s barokní
výzdobou. Hlavní zdejší atrakcí je tvrz, která je nejvzácnějším obranným
komplexem Polska ze 17. a 18. století s podzemními chodbami.
Bystrzyca Klodzka
Bystrzyca Klodzka se terasovitě rozkládá na břehu řeky Kladská Nisa. Je
to městečko, které si dodnes zachovalo středověké uspořádání zástavby,
má dokonale zachovalé městské opevnění s věžemi.
12
Chráněná krajinná
krajinná oblast
Broumovsko – Góry Sowie
Wycieczka dwudniowa – autobusem i pieszo
Poziom trudności: średniociężki
Tematyka:
geograficzna,
przyrodnicza,
historyczna,
biologiczna
Proponowana trasa:
Žamberk – Broumov - Broumovské stěny Police nad Metují – Ostaš - Góry Sowie –
Kłodzko – Bystrzyca Kłodzka – Žamberk
Tento projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím
Euroregionu Glacensis
13
Proponowana trasa:
1. dzień – czeskie pogranicze:
Z Žamberka autobusem do Broumova, stąd do Křinic- pieszo przez
Hvězdu w Broumowskich Ścianach do Hlavňova, stąd autobusem
do osady Ostaš, wędrówka przez rezerwat przyrody Ostaš i
autobusem do Police nad Metują
2. dzień – polskie pogranicze:
Z Police nad Metuą
Tłumaczów do
autobusem przez przejście graniczne
Gór Sowich, wejście pieszo na Wielką Sowę,
zwiedzanie Osówki a Walimia i stąd autobusem do Kłodzka, przez
Bystrzyce Kłodzką do Dolní Lipky, przejście graniczne CR
14
1. dzień:
Obszar chronionego krajobrazu Broumovsko
Obszar przyrody chronionej Broumovsko został utworzony w 1991
roku, zajmuje przestrzeń o powierzchni 410 km2. Jest to obszar
typowo górski. Występujące tu niektóre gatunki zwierząt i roślin są
wyjątkowe w skali europejskiej. Teren został
w styczniu 2005
dołączony do europejskiego systemu obszarów objętych ochroną
przyrody - Natura 2000, jako Dyrektywa Ptasia, z powodu ochrony
sokoła wędrownego oraz puchacza. Obejmuje wszystkie istotne
skały piaskowcowe na Broumowsku, które są dla tych gatunków
idealnym środowiskiem. Części cieku rzek Metuje i Dřevíče zostały
dołączone do narodowego indeksu ważnych europejskich miejsc
z powodu
ochrony
minoga
strumieniowego.
Z powodu
występowania cennych biotopów zostały do tego indeksu zapisane
również Adršpašsko-Teplické skały, Broumowskie stěny oraz dotąd
niechroniony obszar Žaltman.
Broumov
Broumow powstał w pierwszej
połowie XIII wieku,
pisemna
wzmianka
o
pierwsza
mieście
pochodzi z roku 1256, gdy tutejsze
15
obszary darował benedyktynom z klasztoru w Břewnie Przemysł
Otakar I. W roku 1348 nadał Karol IV opatowi w Břewnie dla jego
poddanych w Broumowie identyczne prawa, jakie mieli mieszkanci
królewskich miast. Zatargi pomiędzy miastem i klasztorem
doprowadziły początkiem XVII wieku do tego, że zgromadzenie
szlachty postanowiło sprzedać klasztor Broumow miastu. To stało się
jednym z powodów defenestracji w Pradze 23.5.1618 i zarazem i
wojny trzydziestoletniej.
Historyczne centrum miasta zachowuje od XIII wieku przekrój
regularnego prostokąta. Fundamenty murów miejskich z XIV wieku
są widoczne na prawie całych obrzeżach miasta. Bramy miejskie
zburzono,
zachowały
się jednak dwie wieże
które chroniły furtki,
wschodnia
została
przebudowana na wieżę
widokową,
zachodnia
jest częścią kościoła.
Najogazalszym
zabytkiem miasta jest klasztor benedyktynów. Zespół klasztorny
obejmuje
kościół
św.
Wojciecha,
ufortyfikowaną
plebanię
proboszcza na miejscu pierwotnego zamku. Po pożarze wszystkie
16
budynky zostały przebudowane w stylu barokowym przez K. I.
Diezenhofera. Wnętrza udekorowali malarze: J. P. Molitora, F. A.
Scheffeler, sztukatorzy: B.Spinetti, freski namalowali J. Hager, J. K.
Kovář. Na południe od kościoła znajduje się gimnazjum, w którym
uczyły się wybitne osobistości takie jak Arnoszt z Pardubic, B.
Balbín , A. Jirásek. Na rynku znajduje się ratusz z XVI wieku, domy
mieszczańskie
z XVI-XIX
- dwie kamienice o sklepieniach
gwiaździstych. Miasto może się pochwalić kilkoma zabytkowymi
kościołami, np. Kościół św. Wacława, przebudowany przez
K.I.Dienzenhofera, kościoł farny pw. św. Piotra i Pawła z XIII
wieku, przebudowany w stylu barokowym w latach 1679 – 1682
z Madonną na ołtarzu głównym z XIV wieku oraz kościół cmentarny
pw. Panny Marii – najstarszy zachowany budynek drewniany w
Czechach, pochodzący najprawdopodobniej już z roku 1177,
dzisiejszy wygląd pochodzi z roku 1449. Kościół jest drewniany
konstrukcji
wieńcowej,
jednonawowy,
z chórem
dookoła
i
z wejściami z drewnianymi portalami gotyckimi. Sufit w kościele
jest belkowy z oryginalnym ornamentem z połowy XV. wieku.
Kościół jest otoczony małym cmentarzem gdzie są pochowani
zakonnicy z klasztoru w Broumowie.
17
Rezerwat zabytków Křinice
Křinice prezentują specyficzne zabytki architektorniczne rejonu
Broumow,
gdzie
znajdują
się
murowane
folwarki
typu
broumowskiego z XVIII i XIX wieku. Przez Křinice przechodzi
szlak turystyczny.
Broumowskie ściany
Broumowskie Ściany są pasmem zalesionych skał piaskowcowych
pomiędzy Broumowem a Policí nad Metují. Piaskowce w kierunku
Broumowskiej doliny tworzą strome, prawie pionowe wały, od
południowozachodniej strony przebiegają bruzdy kanionów i dolin,
są wyjątkowe swoim kształtem i klimatem, który umożliwia istnienie
wyjątkowej fauny i flory.
Do najbardziej znanych przełęczy należy Jar kowala, w nim według
legendy ukrywali się rabusie, pomiędzy nimi i kowal, który
wykonywał broń dla swych kolegów w kuźni w skałach. Rabusie
zostali schwytani i powieszeni.
Ciekawymi skalnymi formacjami są skalne grzyby, które powstały
w wyniku szybkiego zwietrzenia piaskowcowej ławy o mniejszej
twardości, która tworzy podstawę formacji. Mocniejsza część tworzy
ich głowy, najpiękniejsze są na skrzyżowaniu do Zajęczego Jaru.
18
Gwiazda jest najczęściej odwiedzanym miejscem w Broumowskich
Ścianach. Na skale o wysokości 674 m n.p.m. na Polickiej górze /
pierwotna nazwa dzisiejszej Gwiazdy / został roku 1670 przez opata
Tomasza wzniesiony wysoki
krzyż
z wielką
pozłacaną
gwiazdą. Na tym miejscu kazał
opat Otmar roku 1733 według
projektu K. I. Dienzenhofera
wybudować
przekroju
kaplicę
gwiazdy,
o
pod
wezwaniem P. Marii Śnieźnej.
Kaplica
została
cesarskim
dekretem Józefa II zamknięta
w roku 1787, a następnie
zburzona. Pozostały tylko fundamenty ścian i most, który łączy dwie
skały. W tym miejscu podróżni mogli schronić się przed niepogodą.
Spotykali się tutaj również studenci z gimnazjum w Broumowie,
jeden ze studentów obiecał, że jeżeli zostanie opatem klasztoru w
Broumowie, odnowi kaplicę i zostanie tutaj wybudowana gospoda.
Naprawdę tak się stało, Jan Rotter został opatem w Broumowie i
swoją obietnicę spełnił.
19
Police nad Metují
Police
nad
Metují
znajduje
się
w
południowej
części
Broumowskiego cypla, w tzw. Polickim zagłębiu kredy i jest bramą
do piaskowcowych skalnych miast Broumowskich Ścian, Ostaše a
Teplicko-Adršpašskich Skał.
Cały teren był zasiedlony przez Słowian, jednymi z nich byli
Sławnikowice, od nich pochodzą trzy róże w herbie miasta. Na
początku XIII wieku przybywają tu benedyktyni, którzy zbudowali
pustelnie oraz drewnianą kaplicę pod wezwaniem Panny Marii.
Razem z innymi zakonnikami zaczęli karczować lasy, przemieniając
je w pola, od tego pochodzi najprawdopodobniej nazwa Police. Król
Przemysł Otakar I podarował tutejszą ziemię klasztorowi w
Broumowie, w roku 1253 zbudowano tu klasztor z kościołem, a
osada przy klasztorze dostała statut miasteczka z targiem. Klęskę dla
miasta oznaczały wojny husyckie, niechronione miasto wraz
z klasztorem zostało zaatakowane i spalone. Mieszkancy, którzy
próbowali uciec na górę Ostaš, zostali zabici. Potem nastąpiła zaraza
morowa, na którą zmarło razem 2300 mieszkanców miasta a
okolicznych wiosek. Następną tragedią była wojna trzydziestoletnia,
pożary w XVII wieku, wojna o sukcesję austriacką, wojna
siedmioletnia, kiedy austriacki generał Laudon i jego oficerowie
20
zamieszkali bezpośrednio w klasztorze. Police roku 1849 stało się
niezależną gminą.
Na rynku zachowało się kilka domów w stylu barokowym
z kamiennymi portalami, ratusz z początku osiemnastego stulecia,
możliwe że jest on dziełem K. I. Dienzenhofera, z ośmioboczną
wieżą z krenelażem (blanki) pochodzącą z póżniejszych czasów. W
środku rynku stoi słup z roku 1707 z posągiem P. Marii Bolesnej
Jana Brokofa a obok niej ujęcie wody z początku XIX wieku, z
którego wypływa źródło artezyjskie zwane Julinka. Na prawo od
ratusza w budynku nr. 15 znajduje się stara szkoła, jest to budynek
konstrukcji wieńcowej z mansardowym dachem, działał tu A.
Hausman a jego syn V. Hausman, kompozytorzy. W dolnej części
miasta
znajduje
zniszczonego
zabytkiem
się
cmentarna
wczesnogotyckiego
miasta
jest
klasztor,
kaplica,
która
kościoła.
który
należała
do
Najcenniejszym
został
praktycznie
przebudowany w okresie baroku, pierwotny styl gotyku sobie
zachował tylko kościół. Wyjątkowo cenny jest wejściowy portal
z XIII wieku w stylu gotyckim, jest on jednym z najpiękniejszych w
Czechach. Wyjątkowy jest też renesansowy Słup Selendera z roku
1619, który został zbudowany jako podziękowanie mieszkańcom
Polic, za otrzymanie azylu po ucieczce z klasztoru w Broumowie.
21
W Polici n. M. się znajdują także inne ciekawe zabytki takie jak:
barokowy spichlerz, barokowa kuźnia i brama do klasztornego
ogrodu.
Ostasz
Rezerwat przyrody Ostaš, założony roku 1956, znajduje się w części
szczytowej góry Ostaš (700 m n.p.m.) w Górach Stołowych. Szczyt
góry tworzą dwie płaskie
płyty
skalne.
Na
wierzchowinie znajdują
się Labirynt Górny i
Labirynt Dolny. W obu
labiryntach znajduje się
szereg
osobliwych
utworów skalnych, np.
jaskinie, korytarze. Tutaj
ludzie
schronienia
czasach,
szukali
w
złych
stąd
np.
Jaskinie Braci Czeskich.
Inne ciekawe skały to
Zdrajca, Mogiła śmierci,
Samochód diabła i Ryczer z Niedzwiedzami. Bardzo ciekawym
22
ugrupowaniem skalnym jest Koci Gród z pomnikiem przyrody Kocie
Skały.
2. dzień:
Rejon Broumowa płynnie przechodzi w polskim pograniczu w
Góry Sowie
Góry Sowie
Góry Sowie, po czesku Soví hory, z parkiem „Park Krajobrazowy
Gór
Sowich“
są
pasmem
górskim
w
Sudetach
w
południowoz
achodniej
części Polski.
Najwyższy
szczyt
to
Wielka Sowa
(Velká Sova),
która
ma
wysokość
10150
m
n.p.m. Pasmo górskie jest tworzone przez gnejsy i migmatyty,
23
historia geologiczna Gór Sowich sięga ponad 2,5 miliarda lat wzteć.
Pasmo górskie rozciąga się od doliny rzeki Bystrzycy na zachodzie
po Przełęcz Srebrną na wschodzie. Na obszarze Gór Sowich zostal
1991 roku utworzony Park Krajobrazowy Gór Sowich. Na
północnowschodnim stoku pomiędzy górami Kalenica i Słoneczna
znajduje się rezerwat Bukowa Kalenica. Na Wielkiej Sowie i
szczycie góry Kalenica znajdują się kamienne wieże widokowe. Na
wschodnim skraju gór znajduje się Twierdza Srebrnogórska, zaś na
zachodnim skraju gór nad Bystrzycą zamek Grodno.
Osówka i Walim
W Górach Sowich na stokach góry Włodarz znajdują się potężne
bunkry i budowle podziemne z czasów drugiej wojny światowej. Do
dziś nieznamy dokładnie ich przeznaczenia, mogły one służyć jako
kwatera główna Hitlera albo fabryka tajnej broni. Budowa rozpoćeła
się latem 1943 roku pod nadzorem grupy, która pracowała na Wale
Atlantyckim. Spółce do pracy przekazano więźniów niedalekiego
obozu pracy Gross-Rossen. Prace zostały wykonane prawie w
całości, lecz kompleks nigdy nie był używany. Niektóre części
zabudowań podziemnych Osówka są udostępnione do zwiedzania.
Z przewodnikiem można przejść szlak o długości cca 750m. W
24
podziemiach znajdują się wystawy, np. o głównej kwaterze Hitlera
oraz przemyśle zbrojeniowym trzeciej rzeszy.
Kłodzko
Kłodzko jest miastem z historią sięgającą tysiąca lat, w którym możemy
znaleźć wpływ trzech kultur: polskiej, czeskiej i niemieckiej. Jest to
zabytkowe miasto z kamiennym mostem i wielką liczbą zabytków
architektonicznych. Historyczne centrum miasta tworzy ratusz, fontanna
w stylu barokowym, kolumna maryjna z roku 1680, gotycki most św.
Jana z XIV wieku, późnogotycki kościół Wniebowzięcia Najświętszej
Marii Panny z barokowym wyposażeniem. Główną miejscową atrakcją
jest twierdza, która jest najcenniejszą budowlą obronną Polski z XVII i
XVIII
wieku
z
podziemnymi
korytarzami.
Bystrzyca Kłodzka
Bystrzyca Kłodzka
leży na tarasie na
brzegu rzeki Nysa
Kłodzka.
miasteczko,
Jest
to
które
25
do dziś zachowało średniowieczny kształt. Doskonale zachowały się
fortyfikacje miejskie z wieżami.
26